Temat: Przewrót majowy i jego konsekwencje

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XXIX. II Rzeczpospolita w latach 1921–1939. Uczeń:

  1. omawia kryzys demokracji parlamentarnej w Polsce – przyczyny, przebieg i skutki przewrotu majowego.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają przyczyny, przebieg i skutki przewrotu majowego.

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • opisywać przyczyny i przebieg zamachu majowego Józefa Piłsudskiego;

  • rozpoznawać dokumenty i fotografie z epoki;

  • wyjaśniać skutki zamachu majowego.

Metody/techniki kształcenia

  • podające

    • pogadanka.

  • aktywizujące

    • dyskusja.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • zeszyt i kredki lub pisaki;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

  1. Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie wprowadzenia do lekcji oraz wykonanie Ćwiczenia 1 z e‑podręcznika.

Faza wstępna

  1. Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.

  2. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 1, opisując rząd Wincentego Witosa. Nauczyciel, nawiązując do przeczytanych przez uczniów zawczasu części e‑podręcznika, relacjonuje im przyczyny złej opinii społeczeństwa na temat rządów Chjeno‑Piasta. Objaśnia, jakie były ówcześnie uwarunkowania gospodarcze.

Faza realizacyjna

  1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się rozmaitymi aspektami przewrotu majowego 1926 roku. Uczniowie wykonują kolejno (indywidualnie lub w parach) Polecenie 1 (zastanawiają się nad czynnikami, które pogorszyły sytuację II RP na arenie międzynarodowej), Ćwiczenie 2, Polecenie 2 i Polecenie 3 odnoszące się do nastrojów społecznych towarzyszących przewrotowi. Celem ich pracy jest przygotowanie argumentów do dyskusji na temat zamachu majowego (debata za i przeciw).

  2. Następnie uczniowie wykonują Polecenie 4. Analizują fotografie z 1926 roku. Następnie wykonują Ćwiczenie 3 i 4 (nawiązujące do postawy prezydenta Stanisława Wojciechowskiego) oraz Polecenie 5 (konfrontują liczbę zabitych i rannych żołnierzy w porównaniu do strat ludności cywilnej). Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

  3. Nauczyciel wybiera dwoje uczniów, którzy na forum klasy poprowadzą debatę na temat: Piłsudski musiał przeprowadzić zamach stanu (lub np. Piłsudski nie musiał dokonywać zamachu stanu). Trzeci uczeń pełni funkcję sekretarza: mierzy czas wypowiedzi uczestników, pilnuje porządku dyskusji, dopuszcza chętnych do głosu.

Faza podsumowująca

  1. Nauczyciel podsumowuje debatę, dopowiada (o ile to konieczne) kolejne wnioski. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 5. Układają w odpowiedniej kolejności ilustracje.

  2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny.

Praca domowa

  1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych. Uczniowie mają do wyboru dwa warianty: Wariant I -- pisemne wykonanie Ćwiczeń 9‑11 z e‑podręcznika. Uczniowie uzupełniają poprawnie tekst oraz tabelę, wybierają poprawne odpowiedzi. Wariant II -- kapsuła czasu. Uczniowie wykorzystują ją do wykonania prezentacji multimedialnej na zadany temat.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Belweder
Belweder
RuFkskNR6Ho5m
Nagranie słówka: Belweder

Belweder – pałac przy ul. Belwederskiej; od 1767 własność króla Stanisława Augusta Poniatowskiego; własność ks. J. Poniatowskiego; później w latach 1818–30 rezydencja wielkiego ks. Konstantego; w latach 1918–22 siedziba J. Piłsudskiego, 1922–26 rezydencja prezydenta RP (G. Narutowicza, S. Wojciechowskiego), od 1926–35 ponownie J. Piłsudskiego.

Chjeno‑Piast
Chjeno‑Piast
RmQIqv1EeX1Uy
Nagranie słówka: Chjeno‑Piast

Chjeno‑Piast - potoczna nazwa koalicji PSL „Piast” i bloku stronnictw Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej

Legalism
Legalism
R94KTtUx4DY5Y
Nagranie słówka: Legalism

Legalizm – ścisłe przestrzeganie obowiązujących przepisów prawnych

“We Are the First Brigade”
“We Are the First Brigade”
RhuIjUptVpJe4
Nagranie słówka: “We Are the First Brigade"

„Pierwsza Brygada” – polska pieśń żołnierska autorstwa T. Biernackiego i A.T. Hałacińskiego, napisana w 1917 r. do melodii tzw. Marsza dziesiątego kieleckiej orkiestry legionowej; do wybuchu II wojny światowej była nieoficjalnym hymnem armii polskiej; dopiero u schyłku lat 80. XX w. powróciła do repertuaru orkiestr wojskowych

PMO
PMO
RFrjncp8n8Rnk
Nagranie słówka: PMO

POW – Polska Organizacja Wojskowa (zob. Lekcja o I wojnie światowej)

Sanation
Sanation
RussqADnXtnkQ
Nagranie słówka: Sanation

Sanacja – uzdrowienie; w II RP obóz zwolenników Józefa Piłsudskiego po zamachu majowym

„Sejmocracy”
„Sejmocracy”
Rk86maoCvawEE
Nagranie słówka: "Sejmocracy"

Sejmokracja - nadmierny wpływ sejmu na rządy w państwie

Locarno Treaties
Locarno Treaties
R1K5xzRNFg2RX
Nagranie słówka: Locarno Treaties

Traktaty lokarneńskie - podpisane w Locarno w grudniu 1925 r. międzynarodowe porozumienia opracowane i parafowane w pażdzierniku 1925 na konferencji w Locarno, z udziałem Belgii, Francji, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Włoch; Czechosłowacja i Polska jedynie asystowały obradom

Coup d'État
Coup d'État
R1Mr6aiiLrK5Y
Nagranie słówka: Coup d'État

Zamach stanu – przejęcie władzy w państwie przy użyciu wojska

Teksty i nagrania

R1Kv9Q7Ch4yMP
Nagranie abstraktu

May Coup d'État and its consequences

Due to the growing political crisis of the Second Polish Republic, marshal Józef Piłsudski decided to take over the power. On May 12th, 1926, Piłsudski took command of the troops gathered in Rembertów and set out for the capital. He met with president Stanisław Wojciechowski on the Poniatowski bridge. Wojciechowski probably decided not to violate the constitution and not to give in to Piłsudski’s demands to dissolve the government and hand over the power to him. On May 12th, the fights between forces faithful to the government and Józef Piłsudski’s troops began. After three days of fighting, Piłsudski’s forces won and the government resigned. On May 31st, 1926, the parliament approved members of the new cabinet, thereby sanctioning the May Coup d'État. Piłsudski, however, declined to become president, and Ignacy Mościcki was elected for the office.