Ważne daty

Maria Szymanowska

RbpHLYgCiuZHO1

Ilustracja przedstawia czarno-biały portret Marii Szymanowskiej. Kobieta siedzi, ma spokojny wyraz twarzy. Na głowie ma zawinięty biały szal. Włosy ma ciemne, kręcone, upięte w kok, we włosy ma wpięte kwiaty. Ubrana jest w suknię, która ma pas z klamrą, na to ubraną ma ciemniejszą szatę.

Maria Szymanowska - z domu Wołowska - polska pianistka i kompozytorka ery przedchopinowskiej. Jest to jedna z pierwszych kobiet - pianistek w historii kultury europejskiej, która odniosła sukces i zdobyła międzynarodowe uznanie. Jej aktywność i kariera artystyczna zdecydowanie przekraczały ówczesne normy salonowo‑towarzyskiego muzykowania, właściwego dla kobiet tamtych czasów. Takie normy obyczajowe były obecne praktycznie zawsze. Stąd w historii muzyki do początku XIX wieku, zaledwie kilka pań odniosło zauważalny sukces. Maria Szymanowska w świadomy sposób odrzuciła te stereotypy i wskazała drogę kolejnym kobietom pragnącym przeciwstawić się dotychczasowemu prymatowi mężczyzn w zawodzie pianisty i kompozytora.

Maria Wołowska urodziła się 14 grudnia 1789 roku w Warszawie. Jej rodzina prowadziła w stolicy otwarty dom, w którym gościli najwybitniejsi ówcześni przedstawiciele elity intelektualnej i artystycznej. Dzięki temu młoda pianistka miała możliwość poznania wielu cenionych muzyków, co z pewnością wywarło wpływ na kształtowanie się jej osobowości artystycznej.

W 1810 Maria Wołowska wyszła za mąż za Józefa Szymanowskiego. W młodej rodzinie Szymanowskich wkrótce pojawiło się troje dzieci: bliźnięta Helena i Romuald oraz Celina (późniejsza żona Adama Mickiewicza). Małżeństwo zakończyło się niestety rozwodem. Józef Szymanowski prawdopodobnie nie był w stanie zaakceptować publicznej - artystycznej aktywności żony. Po rozwodzie Maria postanowiła sama wychować dzieci, utrzymując się z zawodu muzyka. W tym celu zdecydowała się na zawodową karierę pianisty – wirtuoza. Następne lata to pełen sukcesów ciąg podróży koncertowych po całej Europie. Szymanowska triumfowała w największych miastach Niemiec, Włoch, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii i Holandii. Wielkie uznanie zdobyła również w Rosji, zwłaszcza w Moskwie i Petersburgu, gdzie w 1822 r. wystąpiła na dworze cara Aleksandra I i otrzymała zaszczytny tytuł Pierwszej Fortepianistki Ich Wysokości Cesarzowych.

Zapraszana na dwory królewskie, grała dla największych osobistości ówczesnej Europy. Koncertowała razem z najwybitniejszymi muzykami tamtych czasów, m. in. z Karolem Lipińskim.

RibEBL6ootItf1

Ilustracja przedstawia portret Karola Lipińskiego. Mężczyzna z dłuższymi włosami, zaczesanymi na prawą stronę. Wyraz twarzy ma spokojny, lekko się uśmiecha. Ubrany był w białą koszulę, kamizelkę i marynarkę. Ilustracja jest czarno-biała.

Kariera

Grała też dla Goethego, który zauroczony jej postacią napisał dla niej wiersz Pojednanie, a w swoich listach nazywa ją czarowną Wszechmogącą w królestwie dźwięków. W Paryżu Luigi Cherubini, w dowód podziwu i szacunku, zadedykował jej swoją Fantazję. Występowała również w Warszawie (w styczniu i lutym 1827), w Teatrze Narodowym. Słuchał jej wtedy prawdopodobnie 17‑letni Chopin. 8 stycznia 1827 roku młody Fryderyk pisałm27dcf8da9d355848_0000000000005pisał bowiem do Jana Białobłockiego: Pani Szymanowska daje w tym tygodniu koncert. Ma to być w piątek i cena podwyższona; podobno parter pół dukata, fotele dukat i tym podobnie. Będę niezawodnie i dam Ci znać o przyjęciu i grze. Niestety mimo powyższych zapowiedzi, nie zachowały się żadne relacje Chopina z tego koncertu.

Rosnącą renomę pianistki dopełniały jeszcze jej sukcesy kompozytorskie. Utwory Marii Szymanowskiej cieszyły się dużą popularnością i ukazywały się w najbardziej renomowanych wydawnictwach europejskich, m. in. w Breitkopf & Härtel w Lipsku, Ricordi w Mediolanie, Hanry w Paryżu.

W 1828 r. Szymanowska przeniosła się na stałe do Petersburga. W jej salonie spotykała się elita artystyczna i intelektualna miasta. Bywali tu najwybitniejsi przedstawiciele świata sztuki, np. Adam Mickiewicz, Aleksander Puszkin, John Field, Michał Glinka. Skupiła też wokół siebie grono arystokracji polskiej i rosyjskiej. Jej dom był otwarty dla Polaków, którzy mogli w nim wysłuchać improwizacji i deklamacji Mickiewicza oraz przekazywać sobie nowiny z kraju.

Śmierć

Niezwykle udana kariera Marii Szymanowskiej zakończyła się nagle, latem 1831 r. W nocy z 24 na 25 lipca 1831 r. Umiera na cholerę, panującą wówczas w Petersburgu. Została pochowana na cmentarzu Mitrofaniewskim, utworzonym specjalnie dla ofiar epidemii. Jej mogiła, podobnie jak i cały cmentarz nie zachowały się niestety do naszych czasów. Dopiero w 2010 r. odsłonięto pomnik – symboliczny grobowiec Marii Szymanowskiej na petersburskiej Nekropolii Mistrzów Sztuki.

RKBcGI84zimhK1

Ilustracja przedstawia ciemny pomnik Marii Szymanowskiej. Pomnik jest wysoki, zakończony niczym ułamana skała. Z przodu i z boku pomnika są krzyże. Przed pomnikiem i na pomniku leżą białe i czerwone kwiaty.

Maria Szymanowska była wielką i wybitną pianistką, dorównującą swoim talentem największym ówczesnym wirtuozom, takim jak J. Field, J. N. Hummel czy F. Kalkbrenner. Styl jej pianistyki łączył błyskotliwość i brawurę z subtelnym liryzmem brzmienia. Goethe i Tomášek podkreślali, że grała z wdziękiem, eksponując piękną kantylenę, ale także operowała silnym uderzeniem. M. Mochnacki pisał o dźwięku zbliżonym do skrzypiec, naśladującym śpiew i o uderzeniu pełnym i okrągłym, a Michał Kleofas Ogiński wspominałm27dcf8da9d355848_0000000000006wspominał: ciągła uprawa jej talentu oraz wojaże niezmiernie wydoskonaliły jej sposób grania, który zdaje się nie pozostawiać nic do życzenia nawet ze strony najsurowszych krytyków.

Twórczość

R1IFxFEIJTggG1

Ilustracja przedstawia portret Marii Szymanowskiej, która siedzi przy pianinie, na którym gra. Do portretu obróciła się twarzą, ma kręcone, ciemne włosy, na głowie ma zawinięty turban. Ubrana jest w białą suknię.

Miała obszerny repertuar, na który składały się przede wszystkim utwory kompozytorów jej współczesnych (Field, Hummel, Kalkbrenner, Ogiński), ale także Mozarta i Beethovena. Wykonywała oczywiście również własne kompozycje.

Twórczość Marii Szymanowskiej w naturalny sposób powiązana była z jej działalnością jako koncertującej pianistki oraz z atmosferą ówczesnego salonu. Trzon jej twórczego dorobku stanowiły więc przede wszystkim miniatury fortepianowe. W interesujący sposób łączyła w nich charakter salonowego muzykowania z wirtuozowskim stylem brillant. Wśród jej kompozycji fortepianowych szczególne znaczenie zyskały etiudy, nokturny oraz miniatury taneczne (zwłaszcza walce, polonezy i mazurki).

Etiuda F‑dur

EtiudyEtiudaEtiudy Marii Szymanowskiej kondensują rozmaite problemy techniki fortepianowej. Mamy tu więc utwory wykorzystujące zróżnicowane modele figuracji, skoki, dwudźwięki (głównie tercje i seksty), oktawy itp. Zwykle jedna etiuda koncentruje się tylko na pojedynczym problemie pianistycznym, zastosowanym konsekwentnie w całym utworze. W Etiudzie F‑dur są to przebiegi figuracyjne prawej ręki.

R1OMWlRInkwTC1

Ilustracja przedstawia pięciolinię z nutami Etiudy F-dur, początek - Marii Szymanowskiej.

Choć miniatury te przedstawiają często duże trudności techniczne, to zauważalna jest w nich dbałość również o stronę wyrazową, emocjonalną. Takie ujęcie etiudy kierunkuje jej dalszy rozwój. Już niedługo, zwłaszcza w twórczości Fryderyka Chopina, gatunek ten z funkcji użytkowo‑dydaktycznej, przekształci się w wartościową pod względem emocjonalnym wypowiedź artystyczną.

Niektóre z etiud, zwłaszcza te o bardziej zróżnicowanej stronie wyrazowej, funkcjonują również pod określeniem preludium.

Nokturny

Maria Szymanowska była jednym z pierwszych twórców nokturnuNokturnnokturnu w muzyce polskiej. Mianem takim opatrzyła zaledwie dwie kompozycje. Pierwszej z nich, o programowym tytule Le murmure (Szept) bliżej jest jednak do preludium, czy etiudy, niż do emocjonalności typu nokturnowego. Dominuje tu bowiem płynność narracji muzycznej, opartej na stałości przebiegów figuracyjnych w prawej ręce. Figuracje te przekształcają powtarzający się konsekwentnie pomysł motywiczny. Utwór cieszył się ogromną popularnością i był jedną z najbardziej znanych kompozycji Szymanowskiej.

R3n6nhYCwCkmF1

Ilustracja przedstawia pięciolinię z nutami Le murmure, początek - Marii Szymanowskiej.

Drugi z utworów - napisany pod koniec życia pianistki Nokturn B‑dur wprowadza w nastrój i emocje właściwe już dla romantycznego ujęcia tego gatunku. Podstawą kształtowania tej miniatury stanie się zaprezentowana na samym początku spokojna, kantylenowa linia melodyczna, na tle rozłożonych akordów, stanowiących akompaniament w niższym rejestrze. Te dwa współdziałające ze sobą czynniki budują klimat wyrazowy, tak typowy dla nokturnów Johna Fielda, czy Fryderyka Chopina. Rozwój tej miniatury osadzony zostanie głównie na wariacyjnych przekształceniach początkowego wzoru.

Trzy walce

Zróżnicowana i rozbudowana pod względem ilościowym grupa utworów Marii Szymanowskiej to miniatury taneczne. Znajdziemy tu między innymi dawne, salonowe tańce, jak anglezy, menuety, kontredanse, kadryle. Pianistka stosuje w nich prostą fakturę i nieskomplikowane środki pianistyczne. Nieco większe znaczenie przypisać należy walcom. Kompozytorka umiejętnie podkreśla charakterystyczne cechy tego tańca, z typowym akompaniamentem uwypuklającym główne części taktu. Miniatury te wykazują większe wpływy stylu brillantBrillantebrillant i stanowią ważny etap stylizacji walca w polskiej muzyce fortepianowej przed Chopinem.

Polonezy i mazurki

Najwyższą pozycję w grupie miniatur tanecznych objęły polonezy i mazurki, a więc opracowania polskich tańców. W swoich polonezach Maria Szymanowska wyraźnie podkreśla ich charakterystyczną metrorytmikę, z oparciem na pierwszej, mocnej części taktu. Choć wyraźne są tu wpływy wirtuozowskiego stylu brillant, to równocześnie dominującym nośnikiem wyrazowym staje się liryzm. Tego typu emocjonalizm Szymanowska przejmuje z niezwykle popularnych w tym czasie polonezów M. K. Ogińskiego.

Jeszcze większym uznaniem cieszą się jej mazurki. Kompozytorka odwołując się do ludowych wzorców, ogranicza zdecydowanie środki wirtuozowskie. Ich miejsce przejmuje prosta faktura, z jasnością i wyrazistością zwrotów metrorytmicznych. Ludowy koloryt podkreślają akcenty na słabych częściach taktu, charakterystyczna kwarta lidyjskaKwarta lidyjskakwarta lidyjska, czy też nuta stała, a więc środki, które wkrótce tak wyraziście staną się obecne w symbolu tego gatunku – w mazurkach Chopina.

Polonezy i mazurki Marii Szymanowskiej odegrały przełomową rolę w kształtowaniu się tych gatunków. Wyznaczyły kierunek rozwoju stylizacji tych tańców i z pewnością wywarły bezpośredni wpływ na analogiczną twórczość Fryderyka Chopina.

Świtezianka

Obok utworów fortepianowych Maria Szymanowska pisze sporo pieśni. Mamy wśród nich duże zróżnicowanie w zakresie charakteru, przeznaczenia, czy nawet doboru tekstów. Obok romansów o stylistyce salonowej, pojawiają się opracowania pieśni ludowych, czy utwory o charakterze patriotycznym (jak cykl pieśni do Śpiewów historycznych Niemcewicza). Największe znaczenie i uznanie zyskały utwory stworzone do tekstów Adama Mickiewicza. Są to trzy fragmenty z Konrada Wallenroda (Alpuhara, Pieśń z wieży, Wilia) oraz ballada Świtezianka (o prostej i schematycznej budowie zwrotkowej).

RdPc3IKdibH9c1

Ilustracja przedstawia portret Marii Szymanowskiej. Młoda kobieta z ciemnymi włosami, na głowie ma nakrycie głowy. Ubrana jest w białą suknię. Lekko się uśmiecha, jest bardzo delikatna.

Pianistyka Marii Szymanowskiej, zarówno z zakresie jej działalności koncertowej jak i twórczości, stanowi zjawisko wyjątkowe. Jest to jedna z największych postaci kształtujących muzykę fortepianową w Polsce przed Chopinem. Jako przedstawicielka preromantyzmu, łączy cechy klasyczne z romantycznymi. W jej stylu obecny jest więc pierwiastek salonowy oraz efektowne figury stylu brillant. Obok klasycznego pogodnego charakteru dworskich tańców, w innych gatunkach wprowadza już typowo romantyczną emocjonalność. Na uwagę zasługują również cechy narodowe w jej mazurkach i polonezach - tendencje tak charakterystyczne dla muzyki XIX wieku.

Maria Szymanowska niezwykle sławna i ceniona za życia, po śmierci zostaje zapomniana. Jest to sytuacja zaskakująca. Jej twórczość miała przecież duże znaczenie dla formowania się romantyzmu w muzyce polskiej. Z pewnością wywarła również wpływ na kształtowanie się tak nieszablonowego stylu Fryderyka Chopina. To właśnie ona, razem ze współczesnymi jej kompozytorami, jak Ogiński, Elsner, Kurpiński, czy Lipiński, inicjuje i kształtuje rozkwit muzyki polskiej w XIX wieku.

Sztambuchy Marii Szymanowskiej

RuDWzMQ9DIhLP

Ilustracja interaktywna przedstawia: Portret Marii Szymanowskiej przy fortepianie, Aleksander Kokular, 1825. Na ilustracji przedstawiona jest młoda kobieta grająca na fortepianie. Ubrana jest w białą suknię, twarz ma delikatną, a na głowie turban, spod którego wystają kręcone włosy. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Była niezwykle cenioną pianistką i kompozytorką. W czasie swoich podróży artystycznych po Europie, z kolekcjonerskim wręcz zaangażowaniem, zbierała autografy czołowych twórców epoki. Wielcy kompozytorzy, poeci, malarze składając jej wyrazy hołdu i uwielbienia, wpisywali się do kilku sztambuchów, gdzie umieszczali swoje wiersze, sentencje, rysunki itp. Najbardziej interesujący pod względem zawartości „Album musical” zawiera wpisy sławnych kompozytorów i wirtuozów, między innymi Clementiego, Fielda, Hummla, Kalkbrennera, Meyerbeera, Ogińskiego, Salieriego i wielu innych. Czasami były to tylko dedykacje słowne, niekiedy zaś muzycy zamieszczali tam również swoje kompozycje. Sztambuchy są obecnie własnością Biblioteki Polskiej w Paryżu.

Ilustracja interaktywna przedstawia: Portret Marii Szymanowskiej przy fortepianie, Aleksander Kokular, 1825. Na ilustracji przedstawiona jest młoda kobieta grająca na fortepianie. Ubrana jest w białą suknię, twarz ma delikatną, a na głowie turban, spod którego wystają kręcone włosy. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Była niezwykle cenioną pianistką i kompozytorką. W czasie swoich podróży artystycznych po Europie, z kolekcjonerskim wręcz zaangażowaniem, zbierała autografy czołowych twórców epoki. Wielcy kompozytorzy, poeci, malarze składając jej wyrazy hołdu i uwielbienia, wpisywali się do kilku sztambuchów, gdzie umieszczali swoje wiersze, sentencje, rysunki itp. Najbardziej interesujący pod względem zawartości „Album musical” zawiera wpisy sławnych kompozytorów i wirtuozów, między innymi Clementiego, Fielda, Hummla, Kalkbrennera, Meyerbeera, Ogińskiego, Salieriego i wielu innych. Czasami były to tylko dedykacje słowne, niekiedy zaś muzycy zamieszczali tam również swoje kompozycje. Sztambuchy są obecnie własnością Biblioteki Polskiej w Paryżu.

1

1. Była niezwykle cenioną pianistką i kompozytorką. W czasie swoich podróży artystycznych po Europie, z kolekcjonerskim wręcz zaangażowaniem, zbierała autografy czołowych twórców epoki. Wielcy kompozytorzy, poeci, malarze składając jej wyrazy hołdu i uwielbienia, wpisywali się do kilku sztambuchów, gdzie umieszczali swoje wiersze, sentencje, rysunki itp. Najbardziej interesujący pod względem zawartości „Album musical” zawiera wpisy sławnych kompozytorów i wirtuozów, między innymi Clementiego, Fielda, Hummla, Kalkbrennera, Meyerbeera, Ogińskiego, Salieriego i wielu innych. Czasami były to tylko dedykacje słowne, niekiedy zaś muzycy zamieszczali tam również swoje kompozycje. Sztambuchy są obecnie własnością Biblioteki Polskiej w Paryżu.

RzGNbuhhKLBdk

Ilustracja interaktywna przedstawia: Wolfgang Goethe, Gerhard von Kügelgen, 1808. Ilustracja przedstawia mężczyznę w średnim wieku. Włosy ma rozwiane, twarz pociągłą, rumianą. Ubrany jest w czarny płaszcz, białą koszulę. Na ramionach ma czerwony szal. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Zauroczony Marią Szymanowską Goethe w 1823 r. poświęca jej wiersz „Aussöhnung” („Pojednanie”) An Madame Maria Szymanowska (Do pani Marii Szymanowskiej) Namiętność matką cierpień. Któż uśmierzy Serce, co strat nadmiarem udręczone? Któż wstrzyma czas, co nazbyt rączo bieży? Gdzie chwile szczęścia? Gdzie piękno wyśnione? Plączą się chęci, duszę mrok owłada, Świat rojeń pryska i w nicość zapada. A wtem, jak anioł skrzydlaty, muzyka Wznosi się w górę, milion dźwięków stroi, Duszę człowieka do głębi przenika I blaskiem piękna nieśmiertelnym poi Oko się zwilża, pierś tęsknotą wzbiera, Łza i dźwięk boski niebo nam otwiera. Więc tak ulżone miarkuje wnet serce, Że jeszcze bije i bić pragnie jeszcze, I że w najczystszej za ten dar podzięce Chciałoby samo oddać się w ofierze. W błogiej tej chwili, życząc jej wieczności, Dwuszczęście czujesz – pieśni i miłości.

Ilustracja interaktywna przedstawia: Wolfgang Goethe, Gerhard von Kügelgen, 1808. Ilustracja przedstawia mężczyznę w średnim wieku. Włosy ma rozwiane, twarz pociągłą, rumianą. Ubrany jest w czarny płaszcz, białą koszulę. Na ramionach ma czerwony szal. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Zauroczony Marią Szymanowską Goethe w 1823 r. poświęca jej wiersz „Aussöhnung” („Pojednanie”) An Madame Maria Szymanowska (Do pani Marii Szymanowskiej) Namiętność matką cierpień. Któż uśmierzy Serce, co strat nadmiarem udręczone? Któż wstrzyma czas, co nazbyt rączo bieży? Gdzie chwile szczęścia? Gdzie piękno wyśnione? Plączą się chęci, duszę mrok owłada, Świat rojeń pryska i w nicość zapada. A wtem, jak anioł skrzydlaty, muzyka Wznosi się w górę, milion dźwięków stroi, Duszę człowieka do głębi przenika I blaskiem piękna nieśmiertelnym poi Oko się zwilża, pierś tęsknotą wzbiera, Łza i dźwięk boski niebo nam otwiera. Więc tak ulżone miarkuje wnet serce, Że jeszcze bije i bić pragnie jeszcze, I że w najczystszej za ten dar podzięce Chciałoby samo oddać się w ofierze. W błogiej tej chwili, życząc jej wieczności, Dwuszczęście czujesz – pieśni i miłości.

1

1. Zauroczony Marią Szymanowską Goethe w 1823 r. poświęca jej wiersz „Aussöhnung” („Pojednanie”) An Madame Maria Szymanowska (Do pani Marii Szymanowskiej) Namiętność matką cierpień. Któż uśmierzy Serce, co strat nadmiarem udręczone? Któż wstrzyma czas, co nazbyt rączo bieży? Gdzie chwile szczęścia? Gdzie piękno wyśnione? Plączą się chęci, duszę mrok owłada, Świat rojeń pryska i w nicość zapada. A wtem, jak anioł skrzydlaty, muzyka Wznosi się w górę, milion dźwięków stroi, Duszę człowieka do głębi przenika I blaskiem piękna nieśmiertelnym poi Oko się zwilża, pierś tęsknotą wzbiera, Łza i dźwięk boski niebo nam otwiera. Więc tak ulżone miarkuje wnet serce, Że jeszcze bije i bić pragnie jeszcze, I że w najczystszej za ten dar podzięce Chciałoby samo oddać się w ofierze. W błogiej tej chwili, życząc jej wieczności, Dwuszczęście czujesz – pieśni i miłości.

R1LtfVtPTRCsc

Ilustracja interaktywna przedstawia: Adam Mickiewicz, fot. Jan Mieczkowski. Czarno biała ilustracja przedstawia meżczyznę w średnim wieku. Włosy ma dłuższe, ubrany jest w dwurzędowy płaszcz i szalik. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Adam Mickiewicz w 1827 r. napisał dla niej wiersz: Do Maryi Szymanowskiej: Na jakimkolwiek świata zabłysnęłaś końcu, Tobie wieszcze, jak gwebry indyjskiemu słońcu, Chylą czoła wieńczone w nieśmiertelne liście, I arf tysiącem twoje opiewają przyjście. Zdziwisz się, kiedy nagle z Cherubinów choru, Wyrwie się jakiś odgłos nieznany i dziki Pomiędzy tryumfalne pieśni i okrzyki, Jako wieśniak pośrodku królewskiego dworu; Ale śmiały i wszystkich roztrącać gotowy, Pójdzie prosto ku Tobie i z duszą obejmie. Królowo tonów! Ty go powitasz uprzejmie: To Twój dawny znajomy — to dźwięk polskiej mowy.

Ilustracja interaktywna przedstawia: Adam Mickiewicz, fot. Jan Mieczkowski. Czarno biała ilustracja przedstawia meżczyznę w średnim wieku. Włosy ma dłuższe, ubrany jest w dwurzędowy płaszcz i szalik. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Adam Mickiewicz w 1827 r. napisał dla niej wiersz: Do Maryi Szymanowskiej: Na jakimkolwiek świata zabłysnęłaś końcu, Tobie wieszcze, jak gwebry indyjskiemu słońcu, Chylą czoła wieńczone w nieśmiertelne liście, I arf tysiącem twoje opiewają przyjście. Zdziwisz się, kiedy nagle z Cherubinów choru, Wyrwie się jakiś odgłos nieznany i dziki Pomiędzy tryumfalne pieśni i okrzyki, Jako wieśniak pośrodku królewskiego dworu; Ale śmiały i wszystkich roztrącać gotowy, Pójdzie prosto ku Tobie i z duszą obejmie. Królowo tonów! Ty go powitasz uprzejmie: To Twój dawny znajomy — to dźwięk polskiej mowy.

1

1. Adam Mickiewicz w 1827 r. napisał dla niej wiersz: Do Maryi Szymanowskiej: Na jakimkolwiek świata zabłysnęłaś końcu, Tobie wieszcze, jak gwebry indyjskiemu słońcu, Chylą czoła wieńczone w nieśmiertelne liście, I arf tysiącem twoje opiewają przyjście. Zdziwisz się, kiedy nagle z Cherubinów choru, Wyrwie się jakiś odgłos nieznany i dziki Pomiędzy tryumfalne pieśni i okrzyki, Jako wieśniak pośrodku królewskiego dworu; Ale śmiały i wszystkich roztrącać gotowy, Pójdzie prosto ku Tobie i z duszą obejmie. Królowo tonów! Ty go powitasz uprzejmie: To Twój dawny znajomy — to dźwięk polskiej mowy.

R1QEecDlLWVDg

Ilustracja interaktywna przedstawia: Luigi Cherubini, autor nieznany, 1805. Ilustracja jest czarno-biała. Przedstawia starszego meżczyznę ubranego w czarny płaszcz. Siedzi, ręką podpiera głowę. Włosy ma krótkie, kręcone, zmarszczone czoło. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. W czasie pierwszego pobytu Marii Szymanowskiej w Paryżu zachwycony Cherubini – włoski kompozytor – zamieścił w sztambuchu jeden z najdłuższych wpisów – ponad 180-taktową „Fantazję C-dur”, z dopiskiem: od L. Cherubiniego dedykowana Pannie Wołowskiej przez autora w dowód wdzięczności i czci, szacunku i oddania. Paryż 1810 r.

Ilustracja interaktywna przedstawia: Luigi Cherubini, autor nieznany, 1805. Ilustracja jest czarno-biała. Przedstawia starszego meżczyznę ubranego w czarny płaszcz. Siedzi, ręką podpiera głowę. Włosy ma krótkie, kręcone, zmarszczone czoło. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. W czasie pierwszego pobytu Marii Szymanowskiej w Paryżu zachwycony Cherubini – włoski kompozytor – zamieścił w sztambuchu jeden z najdłuższych wpisów – ponad 180-taktową „Fantazję C-dur”, z dopiskiem: od L. Cherubiniego dedykowana Pannie Wołowskiej przez autora w dowód wdzięczności i czci, szacunku i oddania. Paryż 1810 r.

1

1. W czasie pierwszego pobytu Marii Szymanowskiej w Paryżu zachwycony Cherubini – włoski kompozytor – zamieścił w sztambuchu jeden z najdłuższych wpisów – ponad 180-taktową „Fantazję C-dur”, z dopiskiem: od L. Cherubiniego dedykowana Pannie Wołowskiej przez autora w dowód wdzięczności i czci, szacunku i oddania. Paryż 1810 r.

Rtr6fzBBnFB0m

Ilustracja interaktywna przedstawia: Portret Wilhelma Cramera autorstwa Williama Sharpa. Ilustracja jest czarno-biała. Przedstawia mężczyznę w średnim wieku na ilustracji portretowej. Ubrany jest w białą koszulę ze stójka i dwurzędowy płaszcz. Mężczyzna ma kręcone włosy. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Kompozytor i pianista-wirtuoz wpisał 26 taktową miniaturę – „Spokój”, z dopiskiem: skomponowany i ofiarowany Pani Szymanowskiej przez jej szczerego wielbiciela J.B. Cramera.

Ilustracja interaktywna przedstawia: Portret Wilhelma Cramera autorstwa Williama Sharpa. Ilustracja jest czarno-biała. Przedstawia mężczyznę w średnim wieku na ilustracji portretowej. Ubrany jest w białą koszulę ze stójka i dwurzędowy płaszcz. Mężczyzna ma kręcone włosy. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Kompozytor i pianista-wirtuoz wpisał 26 taktową miniaturę – „Spokój”, z dopiskiem: skomponowany i ofiarowany Pani Szymanowskiej przez jej szczerego wielbiciela J.B. Cramera.

1

1. Kompozytor i pianista-wirtuoz wpisał 26 taktową miniaturę – „Spokój”, z dopiskiem: skomponowany i ofiarowany Pani Szymanowskiej przez jej szczerego wielbiciela J.B. Cramera.

Zadania

Słownik pojęć

Źródło:

rmfclassic.pl/encyklopedia

Galeria dzieł sztuki

RbpHLYgCiuZHO1

Ilustracja przedstawia czarno-biały portret Marii Szymanowskiej. Kobieta siedzi, ma spokojny wyraz twarzy. Na głowie ma zawinięty biały szal. Włosy ma ciemne, kręcone, upięte w kok, we włosy ma wpięte kwiaty. Ubrana jest w suknię, która ma pas z klamrą, na to ubraną ma ciemniejszą szatę.

RibEBL6ootItf1

Ilustracja przedstawia portret Karola Lipińskiego. Mężczyzna z dłuższymi włosami, zaczesanymi na prawą stronę. Wyraz twarzy ma spokojny, lekko się uśmiecha. Ubrany był w białą koszulę, kamizelkę i marynarkę. Ilustracja jest czarno-biała.

R1IFxFEIJTggG1

Ilustracja przedstawia portret Marii Szymanowskiej, która siedzi przy pianinie, na którym gra. Do portretu obróciła się twarzą, ma kręcone, ciemne włosy, na głowie ma zawinięty turban. Ubrana jest w białą suknię.

RdPc3IKdibH9c1

Ilustracja przedstawia portret Marii Szymanowskiej. Młoda kobieta z ciemnymi włosami, na głowie ma nakrycie głowy. Ubrana jest w białą suknię. Lekko się uśmiecha, jest bardzo delikatna.

Biblioteka muzyczna

Bibliografia

Korespondencja Fryderyka Chopina, B.E. Sydow, PIW, 1955, t.1, str.75

I. Poniatowska, Szymanowska, w: Encyklopedia Muzyczna PWM, część biograficzna pod red. E. Dziębowskiej. Str 272

M. K. Ogiński, Listy o muzyce, Kraków 1956, s. 100, za http://www.polskipetersburg.pl/hasla/szymanowska‑maria‑agata

Maria Szymanowska, Album, Materiały biograficzne, sztambuchy, wybór kompozycji. J. i M. Mirscy. PWM 1953