Temat: Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt

Adresat

Uczniowie liceum ogólnokształcącego i technikum

Podstawa programowa

Wymagania ogólne

V. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów biologicznych. Uczeń:

1) interpretuje informacje i wyjaśnia związki przyczynowo‑skutkowe między procesami i zjawiskami, formułuje wnioski.

Wymagania szczegółowe

XI. Różnorodność biologiczna, jej zagrożenia i ochrona. Uczeń:

5. wyjaśnia znaczenie restytucji i reintrodukcji gatunków dla zachowania różnorodności biologicznej; podaje przykłady restytuowanych gatunków.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie wyjaśniają cel ochrony gatunkowej roślin, grzybów i zwierząt.

Kompetencje kluczowe

  • porozumiewanie się w językach obcych;

  • kompetencje informatyczne;

  • umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

  • wyjaśniać cel ochrony gatunkowej;

  • porównywać ochronę czynną i bierną gatunków;

  • wyjaśniać pojęcia restytucji i reintrodukcji oraz podawać przykłady roślin i zwierząt reintrodukowanych na terenie naszego kraju;

  • porównywać ochronę czynną i bierną oraz opisywać sytuacje, w jakich są stosowane.

Metody/techniki kształcenia

  • podające

    • pogadanka.

  • aktywizujące

    • dyskusja.

  • programowane

    • z użyciem komputera;

    • z użyciem e‑podręcznika.

  • praktyczne

    • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

  • e‑podręcznik;

  • zeszyt i kredki lub pisaki;

  • tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

  • Uczniowie zapoznają się z treścią abstraktu. Przygotowują się do pracy na lekcji w taki sposób, żeby móc przeczytany materiał streścić własnymi słowami i samodzielnie rozwiązać zadania.

Faza wstępna

  • Nauczyciel podaje temat, cele lekcji i kryteria sukcesu sformułowane w języku zrozumiałym dla ucznia.

Faza realizacyjna

  • Osoby wyznaczone przez nauczyciela omawiają następujące zagadnienia:

    • ochrona gatunkowa jako jedna z obowiązujących w Polsce form ochrony przyrody;

    • ochrona ścisła i częściowa gatunków;

    • ochrona bierna i czynna gatunków;

    • restytucja gatunków

  • Nauczyciel inicjuje dyskusję, której celem jest podkreślenie różnic pomiędzy ochroną ścisłą a częściową oraz pomiędzy ochroną bierną a czynną.

  • Uczestnicy zajęć zapoznają się z treścią przedstawioną na ilustracji interaktywnej. Następnie nauczyciel omawia z uczniami poznane zagadnienia.

  • Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Każdy zespół wybiera dwa gatunki: jeden przedstawiony na ilustracji interaktywnej oraz drugi, zbliżony do pierwszego, opisany w abstrakcie lub innym źródle, którego reintrodukcja nie powiodła się lub powiodła się z niespodziewanie dużym sukcesem (np. paź królowej i niepylak apollo, sokół wędrowny i drop zwyczajny). Uczniowie analizują podobieństwa i różnice między wybranymi gatunkami, uwzględniając ich wymagania siedliskowe i pokarmowe oraz strategię rozrodczą. Na tej podstawie formułują wnioski dotyczące wpływu różnych czynników na sukces lub porażkę prób reintrodukcji.

  • Uczniowie, pracując indywidualnie lub w parach, wykonują ćwiczenia interaktywne sprawdzające i utrwalające wiadomości poznane w czasie lekcji. Wybrane osoby omawiają prawidłowe rozwiązania ćwiczeń interaktywnych. Prowadzący uzupełnia lub prostuje wypowiedzi podopiecznych.

Faza podsumowująca

  • Nauczyciel krótko przedstawia najważniejsze zagadnienia omówione na zajęciach. Odpowiada na dodatkowe pytania podopiecznych i wyjaśnia wszelkie ich wątpliwości. Uczniowie uzupełniają notatki.

Praca domowa

  • Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

  • Wykonaj polecenia nr 1.1 i 1.2 w abstrakcie.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

passive protection
passive protection
RI5O4W4rWonkv
Nagranie dźwiękowe słówka

ochrona bierna – ochrona ścisła w odniesieniu do ekosystemów; zupełne i stałe zaniechanie jakiejkolwiek działalności człowieka, mające na celu zachowanie naturalnego przebiegu procesów przyrodniczych

partial protection
partial protection
Rnj0zLU8zCE6j
Nagranie dźwiękowe słówka

ochrona częściowa – w odniesieniu do gatunków częściowa, niecałoroczna ochrona dorosłych osobników roślin, zwierząt i grzybów oraz ich stadiów rozwojowych, dopuszczająca występowanie okresów, w których w określonych ilościach i miejscach można pozyskać z natury osobniki lub ich części, głównie do celów leczniczych i gospodarczych

active protection
active protection
R1c63kcdtwQqR
Nagranie dźwiękowe słówka

ochrona czynna – ochrona częściowa w odniesieniu do ekosystemów, dopuszczanie ingerencji człowieka w przyrodę obszaru chronionego w celu zachowania chronionego ekosystemu lub jego wybranych składników w optymalnym stanie albo przywrócenia go do stanu pożądanego

strict protection
strict protection
RcwDIxZEYF9Fi
Nagranie dźwiękowe słówka

ochrona ścisła – zupełne i stałe zaniechanie jakiejkolwiek działalności człowieka mające na celu zachowanie naturalnego przebiegu procesów przyrodniczych; w odniesieniu do gatunków całkowita, całoroczna ochrona dorosłych roślin, zwierząt i grzybów oraz ich stadiów rozwojowych

refuge
refuge
RbTwnoMJ0JCiK
Nagranie dźwiękowe słówka

ostoja – obszar wyróżniający się w okolicy szczególnymi cechami, dający schronienie i miejsce życia zagrożonym i rzadkim gatunkom; są to na przykład zadrzewienia śródpolne, gdzie na terenach rolniczych mogą przetrwać gatunki leśne

protection zone
protection zone
R1QW6UZwWdtpX
Nagranie dźwiękowe słówka

strefa ochrony – obszar, który wytycza się wokół siedlisk i ostoi gatunków chronionych roślin lub grzybów oraz miejsc regularnego przebywania i rozrodu zwierząt objętych ochroną gatunkową w celu stałego lub czasowego ograniczenia niekorzystnego wpływu na nie jakichkolwiek form działalności człowieka

ex situ protection
ex situ protection
RQu8Tf4KmPddM
Nagranie dźwiękowe słówka

ochrona ex situ – ochrona dziko żyjących gatunków roślin, zwierząt i grzybów poza miejscem ich naturalnego występowania, polegająca na przeniesieniu zagrożonych organizmów na miejsce, w którym można zapewnić mu trwałe i bezpieczne bytowanie oraz warunki umożliwiające zwiększenie liczebności

in situ protection
in situ protection
Ri1JqSy7PVBrO
Nagranie dźwiękowe słówka

ochrona in situ – łac. w miejscu; ochrona dziko żyjących gatunków roślin, zwierząt i grzybów w miejscu ich naturalnego występowania poprzez działania mające na celu zachowanie ich siedlisk i umożliwienie zwiększenia liczebności

Teksty i nagrania

RMiAwxzsayGRF
Nagranie dźwiękowe abstraktu

Species protection of plants and animals

The aim of species protection of plants, animals, and fungi is to preserve the biodiversity of rare and extinct wild species in our country, as well as to protect their habitats and refuges.

Species protection can be passive and consist on total elimination of human's influence on ecosystem or active, when survival of the species rely on undertaken protective actions.

Active protection is acceptable in natural reserves or National parks if it is included in their protection plan.

Species can be protected in substitute positions in natural habitats and at objects located outside them for instance in zoos, botanical gardens and gene banks.

To effective protection of some species for instance birds of prey, rare ferns, orchids, and lichens are designated so‑called protection zones.

The reintroduced species resistuated are, for example, European bison, European beaver, European ground squirrel, Peregrine falcon, Alpine glade.

Species may be subject to strict (total) or partial protection. Strict control is year‑round care of individuals and their development stages. Partial protection is a form of protection which allows the periodic possibility of acquiring individuals of protected species for therapeutic, consumer and economic purposes.

  • The aim of species protection of plants, animals, and mushrooms is to preserve the biodiversity of rare and extinct wild species in our country, as well as to protect their habitats and refuges.