Ilustracja przedstawia wykonane z brązu popiersie Witolda Lutosławskiego, autorstwa Arkadiusza Latosa. Rzeźba ukazuje starszego mężczyznę. Głowa kompozytora, wymodelowana z dużą dbałością o detal stanowi kontrast dla fragmentu marynarki z koszulą i muchą, które zostały przez artystę wyrzeźbiony lekko a zarazem dynamicznie. Popiersie ustawione jest na marmurowym bloku z napisem „WITOLD LUTOSŁAWSKI KOMPOZYTOR”. Za rzeźbą roztacza się widok drzew. Tytuł lekcji: Wybrani kompozytorzy – Witold Lutosławski.
4. W zakresie słuchania i percepcji muzyki. Uczeń:
1) świadomie słucha wybranych dzieł literatury muzycznej (fragmentów lub/i w całości):
a) reprezentatywnych dla kolejnych epok (od średniowiecza do współczesności),
3) rozpoznaje i analizuje utwory muzyczne określając ich elementy, nastrój i charakter, formułuje wypowiedzi, stosując pojęcia charakterystyczne dla języka muzycznego.
II. Język i funkcje muzyki, myślenie muzyczne, kreacja i twórcze działania.
6. Wymienia nazwy epok w dziejach muzyki (średniowiecze, renesans, barok, klasycyzm, romantyzm, muzyka XX w.) oraz potrafi wskazać kompozytorów reprezentatywnych dla nich.
7. Porządkuje chronologicznie postacie kompozytorów: np. Mikołaj Gomółka, Jan Sebastian Bach, Antonio Vivaldi, Wolfgang Amadeusz Mozart, Ludwig van Beethoven, Fryderyk Chopin, Stanisław Moniuszko, Karol Szymanowski, Witold Lutosławski, Wojciech Kilar, Henryk Mikołaj Górecki, Krzysztof Penderecki i inni).
III. Kultura muzyczna, narodowe i światowe dziedzictwo kulturowe. Uczeń:
1. zna repertuar kulturalnego człowieka, orientując się w sztandarowych utworach z dziejów historii muzyki i współczesnej kultury muzycznej oraz wartościowej muzyki popularnej;
2. zna i wymienia instytucje upowszechniające kulturę muzyczną we własnym regionie, kraju i na świecie oraz ich działalność, a także śledzi wydarzenia artystyczne.
Nauczysz się
opisywać twórczość Witolda Lutosławskiego;
wykazywać różnice między muzyką XX wieku, a poprzednimi epokami;
charakteryzować sylwetkę Witolda Lutosławskiego;
stosować właściwą terminologię muzyczną.
Muzyka XX wieku
Zdania dotyczące postrzegania muzyki w okresie XX wieku były bardzo podzielone. Niektórzy kompozytorzy nadal tworzyli według wcześniej ustalonych zasad, które wykształciły się w poprzednich epokach, inni odrzucili je całkowicie, tworząc nowe nurty. Muzykę tego okresu nazywamy muzyką XX wieku lub muzyką współczesną. Zapoznaj się z poniższym materiałem i wykonaj polecenie.
R1cDBR4AUJgVj
R18jj0hFPblQd
Polecenie 1
Po zapoznaniu się z informacjami dotyczącymi Koncertu fortepianowego Es‑dur Franza Liszta i A Survivor from Warsaw Op.46 Arnolda Schönberga, wymień co najmniej 4 różnice pomiędzy tymi utworami.
Po zapoznaniu się z informacjami dotyczącymi Koncertu fortepianowego Es‑dur Franza Liszta i A Survivor from Warsaw Op.46 Arnolda Schönberga, wymień co najmniej 4 różnice pomiędzy tymi utworami.
Po zapoznaniu się z informacjami dotyczącymi Koncertu fortepianowego Es‑dur Franza Liszta i A Survivor from Warsaw Op.46 Arnolda Schönberga, wymień co najmniej 4 różnice pomiędzy tymi utworami.
Wysłuchaj fragment Koncertu fortepianowego Es‑dur Franza Liszta i A Survivor from Warsaw Op. 46 (Ocalały z Warszawy) Arnolda Schönberga, porównaj kompozycje, wskaż różnice w stylu i podziel się swoimi odczuciami.
RCfPgLcjLOUPM
m6d0c5deb10dd7201_0000000000046
Witold Lutosławski – jeden z czołowych polskich kompozytorów XX wieku
RWzLV3h1XoxeE1
Witold Lutosławski jest jednym z najbardziej uznanych polskich kompozytorów. Jego dzieła zdobyły ogromne uznanie na całym świecie. Muzyka, którą tworzył, wykazuje cechy awangardowe, czyli odchodzi od zasad kompozycji poprzednich epok, nabierając tym samym oryginalnego charakteru. Już podczas swojego życia otrzymał wiele nagród o prestiżu międzynarodowym. Był zaangażowany w organizację festiwalu Warszawska Jesień, a za swoje zasługi otrzymał Order Orła Białego.
R16OzN4YaydAm
m6d0c5deb10dd7201_0000000000064
Twórczość Witolda Lutosławskiego
W dorobku Witolda Lutosławskiego znajdziemy utwory instrumentalne, a także wokalno‑instrumentalne. Bogata polifoniaPolifoniapolifonia i mnogość głosów są charakterystycznymi cechami stylu kompozytora.
Lutosławski napisał wiele dzieł fortepianowych. Jednym z nich są słynne Bukoliki. O bogactwie stylu świadczy podzielenie utworu trwającego około pięciu minut na pięć części, o innym charakterze, tempieTempotempie.
RpmEqjT28XfCW
Kompozytor napisał wiele kompozycji orkiestrowych, które cechują się dużym aparatem wykonawczym. Bogate współbrzmienie orkiestry i harmoniaHarmoniaharmonia zawarta w dziełach orkiestrowych Lutosławskiego określają charakter jego twórczości.
R1RMv1bTnhxBd
Jedną z najbardziej znanych kompozycji Lutosławskiego jest Lacrimosa, czyli część mszy o charakterze pogrzebowym. Utwór przeznaczony jest na solowy sopran, chór mieszany i orkiestrę.
R3Fm313u7JX4w
Kompozytor znany jest z Wariacji na temat Paganiniego, czyli utworu napisanego na podstawie tematów muzycznych dzieła innego słynnego kompozytora. Dzieła Paganiniego napisane są w stylu romantycznym, a wariacje Lutosławskiego nadają im cechy muzyki XX wieku.
Rj7mhyoY2f93K
m6d0c5deb10dd7201_0000000000102
Zadania
R4dmMupvObhux
Ćwiczenie 1
R1KZo8aj1AZi2
Ćwiczenie 2
RHparsXKFfpdZ
Ćwiczenie 3
R1805HqUGk7eO
R1Fi2bDJ0WvFA
Ćwiczenie 4
m6d0c5deb10dd7201_0000000000127
R4MBtmvYEMVyN
Ćwiczenie 5
Rx9KnCFdGmdYp
Ćwiczenie 6
R1MRsr2O7xV76
Ćwiczenie 7
m6d0c5deb10dd7201_0000000000144
Słownik pojęć
Polifonia
Polifonia
[gr.],muz. rodzaj faktury wynikający z występowania w utworze kilku niezależnych, lecz skoordynowanych ze sobą linii melodycznych.
Tempo
Tempo
stopień szybkości wykonywania utworu muzycznego.
Pięciolinia
Pięciolinia
pięć równoległych linii poziomych, na których umieszcza się znaki nutowe.
Harmonia
Harmonia
sposób łączenia i budowy akordów w utworze muzycznym.
Definicje sformułowano na podstawie:
encyklopedia.pwn.pl
sjp.pwn.pl
m6d0c5deb10dd7201_0000000000169
Biblioteka muzyczna
m6d0c5deb10dd7201_0000000000172
Bibliografia
Charles Bodman Rae, Muzyka Lutosławskiego, 1996
Józef Chomiński, Krystyna Wilkowska‑Chomińska, Historia muzyki cz. II, 1990