E-materiały do kształcenia zawodowego

Wykonywanie zaopatrzenia protetycznego

MED.11. Wykonywanie i dobieranie przedmiotów ortopedycznych oraz środków pomocniczych - Technik ortopeda 321403

bg‑azure

Osiowanie statyczne i dynamiczne protezy kończyny dolnej

INTERAKTYWNE NARZĘDZIA TYPU SCENARIO‑BASED LEARNING

1
1
Instrukcja obsługi interaktywnego narzędzia typu scenario‑based learning

Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning “Osiowanie statyczne i dynamiczne protezy kończyny dolnej” rozpoczyna się ekranem startowym. Klikając przycisk Start, gracz przechodzi do opisu celów i zasad gry. Między tymi ekranami przechodzi się, klikając przycisk Dalej lub Wstecz. Tekst oznaczony ikoną Włącz/wyłącz dźwięk jest czytany przez lektora. Gracz ma możliwość wielokrotnego odsłuchania nagrania.

Gra zbudowana jest w oparciu o scenariusze dotyczące procesu osiowania statycznego i dynamicznego protezy uda, protezy podudzia i protezy przy wyłuszczeniu w stawie biodrowym. Gracz wciela się w rolę technika ortopedy. Podjęte przez niego działania i decyzje wpływają na kolejne kroki postępowania. Pominięcie skontrolowania pojedynczych ustawień lub ich zignorowanie skutkuje koniecznością powrotu do tych czynności w dalszych etapach gry, aż do osiągnięcia przez pacjenta pełnego komfortu poruszania się z protezą albo – w przypadku ignorowania bólu pacjenta i nieprawidłowego wyosiowania protezy – z powrotem do początku gry.

Na ekranie Wybór scenariusza znajdują się trzy przyciski: Osiowanie statyczne i dynamiczne protezy uda, Osiowanie dynamiczne protezy podudzia, Osiowanie statyczne i dynamiczne protezy przy wyłuszczeniu w stawie biodrowym. Każdy etap stanowi osobny element, w ramach którego gracz podejmuje decyzje na podstawie przedstawionych opisów. Jeśli gracz popełni błąd zostanie przeniesiony do początku gry lub cofnięty do początku opisu w danym pytaniu.

W grze pojawiają się podpowiedzi oraz elementy zaskoczenia - sytuacje, z którymi technik ortopeda może się spotkać w swojej pracy. Aby ukończyć grę, wszystkie 3 etapy muszą być zaliczone. Na planszy końcowej jest informacja podsumowująca oraz przycisk Jeszcze raz umożliwiający ponowną rozgrywkę.

R1aYJYyg7j8jv
Przyciski funkcyjne
Przyciski funkcyjne
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY-SA 3.0.
RcwzopomLl3pd1

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DQJW71EFE

Osiowanie statyczne i dynamiczne protezy kończyny dolnej
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, licencja: CC BY-SA 3.0.
RO5COfRan3Q4s1
Ćwiczenie 1
Mijają dwa tygodnie od pierwszej wizyty pacjenta, który dostał protezę uda ze sztywnym kolanem do początkowej nauki chodu. Technik ortopeda zauważa, iż pacjent radzi sobie wzorowo, więc postanawia, że pora założyć kolano docelowe, czyli pneumatyczne, czteroosiowe. Każde kolano ma swoją własną oś obrotu, a jej wyjściowe ustawienie zawsze jest opisane w instrukcji przez producenta. Jakie działania należy podjąć podczas zakładania docelowego kolana?
R1I6rEHVnUm2G2
Ćwiczenie 2
U osób z naturalną kończyną dolną prawidłowo przebiegająca oś staw biodrowy kolano stopa łączy głowę kości udowej ze środkiem stopy w taki sposób, że punkty te można połączyć linią prostą prostopadłą do powierzchni, na przykład podłogi. U pacjenta z protezą uda należy dokonać osiowania kolana w zależności od długości kikuta oraz tak aby proteza nie powodowała rotacji i dyskomfortu dla pacjenta podczas poruszania się. W przypadku kolan czteroosiowych odchylenia od osi obciążenia wpływają na pracę stawu. Oś kolana umieszczona przed linią obciążenia będzie powodować przedwczesne ugięcie się kolana, a w najgorszym przypadku brak możliwości zablokowania się kolana i brak możliwości podparcia na protezie. Natomiast oś kolana znajdująca się za linią obciążenia będzie powodować opóźnione ugięcie kolana lub w najgorszym przypadku całkowity brak ugięcia. W jaki sposób powinna więc przebiegać oś kolana?
R1CobCG0UCRTB3
Ćwiczenie 3
Oś kolana umieszczona przed linią obciążenia będzie powodować przedwczesne ugięcie się kolana, a w najgorszym przypadku brak możliwości zablokowania się kolana i brak możliwości podparcia na protezie. Natomiast oś kolana znajdująca się za linią obciążenia będzie powodować opóźnione ugięcie kolana lub w najgorszym przypadku całkowity brak ugięcia. W trakcie osiowania statycznego kolana technik ortopeda stwierdza, że, pomimo ustawienia go zgodnie z instrukcją producenta, oś przechodzi około jeden centymetr za wyznaczoną linią obciążenia. Jakie działanie należy podjąć w takiej sytuacji?
RYcnzsXZ65nDq2
Ćwiczenie 4
Proteza kończyny dolnej składa się z czterech podstawowych elementów, do których zalicza się zewnętrzny lej, przegub kolanowy, adaptery łączące i funkcjonalne oraz stopę protezową. Czasami jednak proteza zawiera więcej elementów, a ich dobór zależy między innymi od wagi, skali aktywności fizycznej i indywidualnych potrzeb jej użytkownika. Ponadto, proteza umożliwia właściwe przesunięcia i ustawienia poszczególnych elementów tak aby jak najlepiej i najbezpieczniej przygotować ją do użytkowania. Czy i jakie czynności należy podjąć w przypadku, gdy dokonano już prawidłowego osiowania statycznego protezy uda?
R1ZZcGhpmYQQA3
Ćwiczenie 5
Po dokonaniu i sprawdzeniu osiowania statycznego kolana w protezie uda pacjent zaczyna poruszać się z protezą. Jego kolano zachowuje się poprawnie. Pacjent decyduje się wyjść z barierek i rozpocząć chodzenie na kulach na dłuższym dystansie. Technik ortopeda zauważa, że pacjent czeka na wyprost kolana, co zmniejsza jego dynamikę chodu. Dodatkowo nie zauważa płynnego przejścia z pięty na przodostopie w czasie podparcia na protezie. Jakie działania należy podjąć w takiej sytuacji?
R1UbUT88gGspO3
Ćwiczenie 6
Przychodzi pacjent po rehabilitacji i uskarża się, że proteza podudzia jest wyższa niż być powinna. Wymuszone odchylenie kikuta w tył powoduje zwiększoną stabilność stawu kolanowego, przez co nie jest możliwe jego wyprostowanie w pełni, a siły działające na kikut w związku z próbą doprowadzenia do wyprostu kumulują się w miejscach odczuwania bólu przez pacjenta. Dodatkowo podczas chodu pacjenta technik ortopeda zauważa, że dochodzi do dwutaktu. Jakie działania należy podjąć?
RqtSEGmvQotem2
Ćwiczenie 7
W trakcie wizyty kontrolnej technik ortopeda skorygował pacjentowi z protezą podudzia ustawienia w sposób, który zniwelował problemy z wysokością protezy oraz dwutakt. Jednak pojawił się problem ze stabilizacją boczną, mianowicie pacjent podczas poruszania się przechyla się na stronę zdrowej nogi, unikając obciążania protezy. Ponadto, na prośbę technika ortopedy, aby pacjent przeszedł na protezie kilka kroków pod obciążeniem okazuje się, że kolano pacjenta ucieka na zewnątrz. Technik zmienia więc ustawienia kątowe leja i ustawienia kątowe stopy, przy czym są tu dopuszczalne różne możliwości. Które z ustawień nie jest tym poprawnym?
RqV3VbDe47eAM3
Ćwiczenie 8
Brak stabilizacji i niechęć do obciążania protezy podudzia mogą niekiedy wynikać z bólu i niedogodności związanych z obtarciem kikuta przez lej. Należy go więc ustawić w pozycji maksymalnie dogodnej dla pacjenta, tak aby uzyskać jak najlepszą stabilizację, ale też poczucie komfortu pacjenta. Technik ortopeda sprawdził ustawienia leja i stopy, jednak pomimo zmiany ustawień pacjent nadal czuje lekki brak stabilności bocznej. Jakie działania w takiej sytuacji nie będą należały do prawidłowych?
RHckY6A7m8NnY1
Ćwiczenie 9
Do gabinetu przychodzi pacjent na przymiarkę kosza biodrowego. Należy zatem wykonać osiowanie statyczne i dynamiczne kosza. Linia obciążenia powinna przebiegać przez wszystkie elementy składowe protezy oraz przez środek stawu biodrowego i środek stawu barkowego. Można sprawdzić w instrukcji do każdego komponentu informację, gdzie powinna przebiegać linia obciążenia i jakie pole manewru ma technik ortopeda. Zazwyczaj linia obciążenia przebiega przez środek stawu barkowego oraz środek stawu biodrowego. Ze względu na problemy z wyznaczeniem obu tych miejsc linia obciążenia powinna przebiegać od dziesięciu do dwudziestu milimetrów bocznie od środka stawu biodrowego.
Jaka zatem będzie pierwsza czynność technika ortopedy podczas wizyty pacjenta?
RVwZruDBZfUgx2
Ćwiczenie 10
Do gabinetu przychodzi pacjent na przymiarkę kosza biodrowego. Technik ortopeda wykonuje osiowanie statyczne kosza i wkleja płytkę montażową, po czym sprawdza dokręcenie i łączenie wszystkich elementów. Pacjent rozpoczyna chodzenie. Technik ortopeda zauważa kilka problemów. Po pierwsze, pacjent nie może zainicjować zgięcia kolana. Brakuje stabilizacji bocznej. Dodatkowo pacjent skarży się na ucisk w koszu biodrowym w okolicy spojenia kości łonowej. Jakie działania należy podjąć?
RXA1yskuauQVo3
Ćwiczenie 11
Pacjent przymierza kosz biodrowy i porusza się w nim po gabinecie. Nie odczuwa dyskomfortu w postaci ucisku oraz prawidłowo inicjuje zgięcie kolana. Technik ortopeda zauważa jednak, iż występuje problem ze stabilizacją boczną i że konstrukcja protezy ucieka do wewnątrz. Odchyla więc zestaw na zewnątrz w płaszczyźnie pionowej i montuje płytkę mocującą staw z przesunięciem o kilka milimetrów. Pacjent ponownie wykonuje kilka kroków. Okazuje się, że stabilizacja faktycznie uległa poprawie, ale podczas chodu pacjent robi zamaszyste kroki w kształcie litery c. Jest to efektem zwiększenia naturalnej rotacji biodra, która charakteryzuje biomechanikę chodu, zwłaszcza gdy staw biodrowy ustawiony jest pod nieodpowiednim kątem. Które z możliwych do podjęcia przez technika ortopedę kroków nie będą w tej sytuacji prawidłowe?

Powiązane ćwiczenia

  • 5. Osiowanie protezy przy wyłuszczeniu w stawie biodrowym
    Wstaw tekst na ilustrację
    5. Osiowanie protezy przy wyłuszczeniu w stawie biodrowym
    1
    R1az00AKa4NpY
    Uzupełnij schemat przedstawiający kolejne czynności technika ortopedy podczas wykonywania osiowania protezy przy wyłuszczeniu w stawie biodrowym.
    R8m71r6Nelsrl21
    Uzupełnij luki w tekście opisującym czynności wykonywane przez technika ortopedę w ramach osiowania protezy przy wyłuszczeniu w stawie biodrowym, tak aby zachować właściwą kolejność.
Technologia wytwarzania leja w obrębie ramienia
Interaktywne materiały sprawdzające