Moja rodzina – tworzę dokument filmowy
Ważne daty
1895 – opatentowanie kinematografu przez braci Lumière i wyświetlenie pierwszych, kilkunastosekundowych filmów;
1896 – wyświetlenie Wjazdu pociągu na stację w La Ciotat przez braci Lumière;
1902 – premiera filmu fabularnego krótkometrażowego Podróż na Księżyc Georges’a Mélièsa;
1929 – nakręcenie Psa andaluzyjskiego autorstwa hiszpańskiego reżysera Luisa Buñuela, pierwsze kroki kina surrealistycznego.
I poł. XX wieku – pojawiają się pierwsze filmy dokumentalne.
XX wiek – rozwój sztuki kinematograficznej dzięki twórczości Johna Griersona i Andrzeja Wajdy.
Scenariusz lekcji dla nauczyciela.
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:
2) wyraża w pracach plastycznych uczucia i emocje wobec rzeczywistości, a także płynące z inspiracji muzycznych czy literackich (impresja i ekspresja); rysuje, maluje, ilustruje zjawiska i wydarzenia realne i wyobrażone (także w korelacji z innymi przedmiotami);
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:
8) zna i stosuje zasady prezentacji i upowszechniania dzieł zgodnie z prawem i etyką.
tworzyć film dokumentalny;
wymieniać wybrane, ikoniczne, szczególnie ważne dla dorobku kultury europejskiej sylwetki twórców filmu;
określać uczucia, które towarzyszą Ci przy odbiorze dzieła filmowego – ekspresja dzieła.
Narodziny nowej sztuki
Współcześnie film jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych dziedzin sztuk wizualnych. Ruchomy obraz, wyświetlany na ekranie telewizora, nie budzi wśród oglądających zaskoczenia. Przekaz telewizyjny oraz Internet, stanowią dzisiaj główne kanały informacyjne, przez które dowiadujemy się o ważnych sprawach z regionu i świata. Pierwszy pokaz filmowy odbył się w 1895 roku, a jego wyświetlenie możliwe było dzięki badaniom z dziedziny fizyki - optyki. Wynaleziono kinematograf, pierwszy aparat filmowy, opatentowany przez braci Auguste’a i Louisa Lumière.
Aparat filmowy umożliwiający rejestrację i projekcję na ekranie ruchomych obrazów, skonstruowany przez braci A. i L. Lumière’ów (opatentowany 13 II 1895)
August Marie Louis
, 2.Louis Jean
25 stycznia 1896 roku Francuzi wyświetlili film dokumentalny „Wjazd pociągu na stację w La Ciotat”, który trwał zaledwie 50 sekund. Przedstawia wjazd lokomotywy parowej na peron w niewielkim mieście we Francji. Powtarzana w świecie kina legenda głosi, że widzowie siedzący najbliżej ekranu krzyczeli i uciekali w popłochu, przerażeni pędzącym wprost na nich pociągiem. Trudno się dziwić pod koniec XIX wieku nikt jeszcze nie był przyzwyczajony do tego typu iluzji.
Film dokumentalny to rodzaj filmu, który przedstawia rzeczywistość. Twórca dokumentu nie ingeruje w utrwalane na taśmie filmowej realia. Dokument jest gatunkiem filmu, który tylko z pozoru jest obiektywny. Autor może nakierowywać odbiorcę na pewne wnioski, odpowiedzi, nakłaniać do stawiania pytań. Wiele dokumentów filmowych porusza prowokujące do myślenia wątkiwątki. Reżyser manipuluje wymową filmu poprzez wybór odpowiednich ujęć, wypowiedzi lub odautorski komentarz. Film dokumentalny może wykorzystywać nagrania z przeszłości czy teraźniejszości, przybierać formę rozmowy lub wywiadu. Celem dokumentu jest rejestracja życia codziennego, przekazanie informacji o otaczającym świecie, przedstawienie wybranych wartości i realiów.
Do rozwoju dokumentów filmowych przyczynili się uznani artyści‑reżyserzy tacy jak John Grierson oraz Andrzej Wajda. Grierson uważał, że film dokumentalny ma na celu twórcze przekształcenie rzeczywistości oraz powinien pełnić funkcje dydaktyczne. Znaczącą rolę przypisywał montażowimontażowi, połączeniu kadrówkadrów. Ta technika wpływa na nastrój i tempo filmu. Znany polski dokumentalista, Andrzej Wajda, poprzez dokument filmowy analizował absurdy systemu komunistycznego. Bohaterami jego dokumentalnych dzieł kinematograficznych są postacie zasłużonych Polaków, działaczy politycznych oraz artystów.
Bracia Lumière z początku nie zauważali potencjału zapoczątkowanej przez nich dziedziny. Dzisiejsi reżyserowie wykorzystują zarówno filmy dokumentalne, fabularnefabularne, jak i animowaneanimowane.
W 1902 roku francuski iluzjonista Georges Méliès stworzył jeden z pierwszych filmów fabularnych „Podróż na księżyc”, który został oparty na fantazjach naukowych. Film ten uznaje się za prekursora kina rozrywkowego. Ciekawym momentem w historii kina jest wątek surrealistyczy, w myśl którego powstał szesnastominutowy film hiszpańskiego reżysera Louisa Buñuela, zrealizowany w 1929 roku „Pies andaluzyjski”. Surrealiści chcieli za pomocą obrazu ukazać swoje wnętrze, podświadomość, wizje, sny, halucynacje, tworząc często zaskakujące, nawet szokujące dzieła.
Postęp naukowy i techniczny rzuciły nowe światło na sztukę, dając początek nowym środkom przekazu – multimediom. Jest to połączenie tradycyjnych sztuk pięknych i nowych technologii, w których pojawia się relacja między obrazem, dźwiękiem, tekstem. Dzięki programom komputerowym powstają, bazujące na animacji, filmy animowane.
Intensywne badania naukowe rzuciły nowe światło na sztukę, dając początek nowym środkom przekazu – multimediom. Jest to połącznie kilku różnych form przekazu informacji, gdzie pojawia się relacja między obrazem, animacją, wideo, dźwiękiem i tekstem. Powstanie filmu wiązało się z odkryciem niedoskonałości ludzkiego wzroku oraz z opóźnieniem, z którym w mózgu interpretowane są widziane przez oko obrazy. Wykorzystując tę zależność, skonstruowano urządzenia, które miały oszukać ludzkie widzenie, poprzez bardzo szybkie wyświetlanie następujących po sobie nieruchomych obrazów, a które obserwowano jako ruchomy obraz, czyli film.
Bracia Lumière z początku nie zauważali potencjału zapoczątkowanej przez nich dziedziny. Na przełomie XIX i XX wieku film pełnił funkcje komercyjne, wyświetlano za jego pomocą reklamy na jarmarkach.
Wybrane filmy
Wjazd pociągu na stację w La Ciotat
Jeden z pierwszych filmów w historii kina, został nakręcony przez braci Auguste’a i Louisa Lumière skonstruowanym przez nich rok wcześniej aparatem – kinematografem. Film ten nie posiada żadnej fabuły, ponieważ był jednym z pierwszych tego typu eksperymentów, które miały prowadzić do zarejestrowania ruchomego obrazu na taśmie filmowej. Jest to migawka z codziennego życia, a więc dzisiaj możemy zaklasyfikować go jako gatunek dokumentalny. W filmie nie występuje zamierzony ruch kamery, składa się on z jednego ujęcia.
Wjazd pociągu na stację w La CiotatWjazd pociągu na stację w La Ciotat
Podróż na Księżyc, Georges’a Mélièsa
Film francuskiego iluzjonisty Georges’a Mélièsa miał swoją światową premierę w Paryżu w 1902 roku. Możemy zaklasyfikować go do niemych filmów krótkometrażowych, przygodowych, science-fiction (czyli związanego z fantastyką naukową). „Podróż na Księżyc” stała się ikoną kina. Fabuła jak na dzisiejsze standardy nie jest skomplikowana - film opisuje podróż grupy naukowców na księżyc. Podobni do owadów mieszkańcy księżyca biorą ich do niewoli. Przybysze zauważają, że tubylcy rozpadają się po dotknięciu czubkiem parasola, a odkrycie to pozwala naukowcom pokonać wroga i wrócić na Ziemię. Uważany jest za pierwszy w historii „hit” kinowy.
Podróż na KsiężycPodróż na Księżyc
Pies andaluzyjski, 1929
Ruchomy obraz w filmie skała się z kilu niepowiązanych ze sobą scen, których celem jest wywarcie na odbiorcy wrażenia niepokoju, zmieszania, zaszokowania. Dzisiaj uznajemy „Psa” za arcydzieło kina surrealistycznego i kamień milowy w historii kina. Jednak przed pokazem filmu, reżyser, niepewny reakcji publiczności, wypchał kieszenie kamykami, by użyć ich jako amunicji w razie nieprzychylnego odbioru filmu.
Pies andaluzyjskiPies andaluzyjski
Animacja poklatkowa

Przyjrzyj się rysunkowi gołębia. Zauważ, że autor zilustrował kilkanaście faz ruchu ptaka – pojedyncze ilustracje, wyświetlane krok po kroku w krótkich odstępach czasu, będą sprawiały wrażenie poruszającego się płynnie obrazu. Na tej samej zasadzie opierano się tworząc pierwsze filmy. Animację stworzoną na podstawie klatek, będących zdjęciami lub graficznym ilustracjami, nazywamy animacją poklatkową
Zadania
W którym wieku powstał pierwszy film?
- w XVIII w.
- w XIX w.
- w XX w.
Wskaż tytuł filmu, z którego pochodzi poniższy kadr.
- Wjazd pociągu na stację La Ciotat
- Pies andaluzyjski
- Podróż na księżyc
Połącz w pary nazwisko twórcy z jego zasługami.
wyreżyserowanie Podróży na księżyc, wyreżyserowanie Psa andaluzyjskiego, wynalezienie kinematografu
| Georges Méliès | |
| Luis Buñuel | |
| Bracia Lumière |

Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
Animacja „Idący ptak". Animacja przedstawia czarnego ptaka, narysowanego kreskami różnej grubości. Ptak idzie. Jest to animacja wykonana techniką poklatkową.
Przyjrzyj się powyższemu filmikowi. Złożony jest z zapętlających się, czyli powtarzających cyklicznie kilku rysunków. Jaka nazwa odpowiada zaprezentowanej technice tworzenia filmu?
- film surrealistyczny
- film niemy
- animacja poklatkowa
Przyjrzyj się przedstawionym rysunkom, które po ułożeniu w określonej kolejności mogą stworzyć ciekawą animację, złożoną z 5 klatek. Przyporządkuj kolejność kadrów, która twoim zdaniem będzie tworzyła logicznie następującą po sobie całość.
Jaka jest najważniejsza cecha filmu dokumentalnego?
- Dynamiczny montaż i nastrój filmu
- Przedstawienie rzeczywistości
- Połączenie sztuki tradycyjnej z nowymi technologiami
Wybierz stwierdzenia prawdziwe.
- Animacja to metoda robienia filmów rysunkowych, polegająca na wykonywaniu serii zdjęć tych przedmiotów w różnych fazach ruchu.
- W 1995 roku opatentowano kinematograf przez braci Lumière.
- Film Pies andaluzyjski jest autorstwa hiszpańskiego reżysera Luisa Buñuela, były to pierwsze kroki kina surrealistycznego.
Napisz krótką recenzję wybranego filmu dokumentalnego. Z jakich materiałów korzysta reżyser? Jaka jest wymowa nagrania?
Wykorzystując aparat fotograficzny lub własnoręcznie wykonane rysunki, stwórz krótki film, prezentację lub cykl następujących po sobie fotografii złożonych w animację.
Wykonana praca nie może być dłuższa niż 15 sekund i powinna być dokumentem odnoszącym się do życia twojej rodziny. Wykonaną pracę zapisz do formatu .gif.
Napisz krótką recenzję lub wykonaj fotografię inspirowaną filmem Pies Andaluzyjski
Słownik pojęć
animacja stworzona na podstawie klatek: zdjęć, rysunków.
film oparty na fikcji, w którym rzeczywistość przedstawiona układa się w porządek fabuły, realizowany z udziałem aktorów.
łączenie oddzielnych części filmu, audycji itp. w jedną artystyczną, kompozycyjną całość.
metoda robienia filmów rysunkowych, kukiełkowych; też: film zrealizowany tą metodą.
film opierający się na autentycznym materiale zdjęciowym.
aparat filmowy umożliwiający rejestrację i projekcję na ekranie ruchomych obrazów, skonstruowany przez braci A. i L. Lumière’ów (opatentowany 13 II 1895)
technika i sztuka filmowa; też: przemysł filmowy.
obraz zarejestrowany na klatce taśmy filmowej; też: ta klatka.
różnorodne środki przekazu wzajemnie się uzupełniające.
rozwijający się w czasie logiczny ciąg myśli, słów lub wydarzeń.
Źródło:
encyklopedia.pwn.pl


