Pierwsza pomoc
Wypadek drogowy u większości z nas wywołuje strach i szok. Jednak niektórzy ludzie w takich sytuacjach muszą zachować zimną krew i pomóc poszkodowanym – są to ratownicy medyczni. To oni pędzą karetką na miejsce zdarzenia. Twoim obowiązkiem w takiej sytuacji jest udzielenie wszelkiej możliwej pomocy poszkodowanym!
jak zachować się podczas pożaru;
jak bezpiecznie poruszać się po drodze.
udzielać pierwszej pomocy w nagłych wypadkach;
identyfikować i zabezpieczać urazy ciała;
wymieniać numery telefonów alarmowych do odpowiednich służb.
1. Urazy
Może się zdarzyć, że będziesz świadkiem lub ofiarą wypadku. Każdy w takiej sytuacji powinien umieć odpowiednio się zachować. Warto wiedzieć, jak rozpoznać uraz, by móc udzielić właściwej pierwszej pomocypierwszej pomocy. Pomagając poszkodowanemu przed przyjazdem karetki, zwiększamy jego szanse na szybkie wyzdrowienie bez powikłań.
Uraz | Pomoc | Uwagi |
złamanie | Złamaną kończynę należy unieruchomić i natychmiast udać się do szpitala. Jeśli występuje duży obrzęk, można schłodzić bolesne miejsce. | Przy złamaniach otwartych nigdy nie próbuj chować wystającej kości pod skórę. Polej jedynie ranę czystą wodą i natychmiast zadzwoń po karetkę. |
oparzenie | Oparzoną skórę należy przemyć zimną, ale nie lodowatą wodą, a następnie założyć wilgotny opatrunek z gazy i delikatnie nałożyć bandaż. W przypadku oparzeń chemicznych należy natychmiast włożyć oparzoną skórę pod strumień bieżącej wody – nawet na kilkanaście minut. | Jeśli oparzysz się na przykład środkiem do czyszczenia, polej oparzenie rozcieńczonym octem lub sokiem cytrynowym. |
stłuczenie | Należy przyłożyć kompres chłodzący (np. owinięty w ręcznik skruszony lód lub woreczek z mrożonką). | Jeśli przy upadku mocno uderzysz się w głowę i pojawią się kłopoty z utrzymaniem równowagi, udaj się do lekarza. |
rana | Niewielkie rany należy przemyć wodą, zranione miejsce zdezynfekowaćzdezynfekować i nakleić na nie plaster. Większe rany wymagają zszycia przez chirurga. | Rany o dużej powierzchni (np. otarcia) przemywaj wyłącznie czystą wodą, aby usunąć zanieczyszczenia, następnie nałóż opatrunek kupiony w aptece. |
zwichnięcie | Zwichnięty staw i sąsiadujące kości należy unieruchomić i schłodzić, a następnie należy pojechać do szpitala – tam lekarz nastawi staw i założy fachowy opatrunek. | Mało bolesne skręcenia, przy których występuje niewielka opuchlizna, nie wymagają wizyty w szpitalu. |
użądlenie | Miejsce użądlenia należy posmarować maścią łagodzącą. W przypadku pszczół konieczne jest również szybkie usunięcie żądła, które utknie w skórze. Następnie należy umyć miejsce użądlenia wodą z mydłem i przyłożyć zimny okład. | Jeśli po użądleniu występują duszności, mdłości lub gwałtowne bicie serca, jak najszybciej zadzwoń po karetkę. Użądlenie w okolicy szyi z powodu powstałej opuchlizny może utrudnić oddychanie. W takiej sytuacji jak najszybciej zacznij ssać lód lub pić zimne napoje, a następnie udaj się do lekarza. Idź do niego również w wypadku użądleń wielokrotnych. |
ukąszenie | Ukąszenia żmii zdarzają się rzadko i nie są śmiertelne, mogą być jednak groźne dla dzieci i osób starszych. Miejsce ukąszenia (dwa ślady po zębach jadowych) należy obmyć wodą z mydłem i schłodzić. Osoba ukąszona powinna zachować spokój. Ukąszoną kończynę należy unieruchomić i poruszać się powoli, by jad wolniej rozprzestrzeniał się po organizmie. Konieczna jest wizyta w szpitalu lub wezwanie karetki. | Uwaga – widywane w filmach wysysanie jadu z rany nie ma najmniejszego sensu i nie należy tego robić. Większość węży w Polsce nie jest jadowita. Jednak każdy z nich może boleśnie ukąsić – nie należy ich więc niepokoić. |
Korzystając z różnych źródeł informacji (np. Internetu), dowiedz się, co to są „cztery złote minuty”. Następnie uzasadnij, dlaczego nie należy zwlekać z udzieleniem pomocy osobie poszkodowanej.
2. Udzielanie pomocy
W przypadku, gdy zauważysz osobę poszkodowaną, ważne jest wezwanie pomocy. Jednak istnieją podstawowe zabiegi, które każdy powinien umieć wykonać. Może się bowiem zdarzyć, że ty i osoba poszkodowana znajdziecie się w miejscu, do którego trudno dotrzeć (np. w środku lasu), i przez jakiś czas będziecie mogli liczyć tylko na siebie.
Spróbuj teraz samodzielnie założyć chustę trójkątną koledze lub koleżance z ławki (możesz do tego celu użyć chustki na szyję).
Już starożytni Egipcjanie stosowali opatrunki, np. smarowali rany miodem zawierającym wiele cennych substancji leczniczych. Znali również bandaże. Z kolei jednym z tradycyjnych opatrunków stosowanych na ziemiach polskich był chleb zagnieciony z pajęczyną. Masa taka doskonale tamowała krwawienie, a dzięki zawartym w pajęczynie naturalnym antybiotykom przyspieszała gojenie.
Po udzieleniu poszkodowanemu pierwszej pomocy zawiadom odpowiednie służby! Koniecznie zapamiętaj numery telefonów alarmowych:
112 – ogólny numer alarmowy z telefonów komórkowych,
992 – pogotowie gazowe,
997 – policja,
998 – straż pożarna,
999 – pogotowie ratunkowe.
Gdy wzywasz pomoc, podaj swoje imię, nazwisko i numer telefonu, z którego dzwonisz. Opowiedz, co się stało i gdzie miało miejsce zdarzenie. Opisz urazy poszkodowanego i jego stan.
Pamiętaj, że tylko zagrożenie życia lub ciężkie urazy wymagają przyjazdu karetki. Nigdy nie dzwoń po karetkę bez powodu lub przy mało znaczących przypadkach.
Podsumowanie
W razie wypadku ważna jest umiejętność udzielenia pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.
Wiele z urazów możesz samodzielnie rozpoznać i założyć odpowiedni opatrunek przed wizytą w szpitalu.
Numery alarmowe należy znać na pamięć.
Wyjaśnij, jakie mogą być konsekwencje nieudzielenia pierwszej pomocy rannemu – np. jeśli miejsce oparzenia nie zostanie schłodzone lub rana nie zostanie przemyta i zdezynfekowana.
Zobacz także
Niebezpieczne miejscaNiebezpieczne miejsca
Ostrzożnie z prądem!Ostrzożnie z prądem!
Słowniczek
niszczenie drobnoustrojów; na przykład skaleczenie można zdezynfekować wodą utlenioną
działania mające na celu udzielenie pomocy osobie poszkodowanej do czasu przybycia specjalnych służb
Zadania
Jak należy postąpić w przypadku oparzenia skóry wybielaczem z chlorem?
- Należy schłodzić oparzenie.
- Należy posmarować oparzone miejsce białkiem jaja.
- Należy oparzone miejsce umyć dokładnie mydłem.
- Należy nakleić plaster.
- Nie ma potrzeby nic robić.
- Należy dokładnie obmyć oparzone miejsce wodą oraz octem lub sokiem z cytryny.
Jak udzielić pierwszej pomocy przy podanych urazach?
oparzenie wrzątkiem, niewielkie rany, stłuczenie, ukąszenie żmii
| schłodzić zimną wodą | |
| zdezynfekować i nakleić plaster | |
| ochłodzić miejsce urazu i poruszać się powoli | |
| przyłożyć kompres z octem |
Połącz numer telefonu z nazwą właściwej instytucji alarmowej
policja, pogotowie ratunkowe, ogólny numer alarmowy, pogotowie gazowe, straż pożarna
| 997 | |
| 998 | |
| 999 | |
| 992 | |
| 112 |
Które ze zdań są prawdziwe, a które fałszywe?
| Prawda | Fałsz | |
| Żmije są bardzo agresywne, mogą ukąsić bez powodu. | □ | □ |
| Osoby uczulone na jad owadów powinny szczególnie uważać na ugryzienia w szyję. | □ | □ |
| Pajęczyna zawiera naturalne antybiotyki. | □ | □ |
| Jałowy oznacza młodego byczka, a jałówka młodą krowę. | □ | □ |
| Gdy złamana kość przebije skórę, mamy do czynienia ze złamaniem otwartym. | □ | □ |