Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodów operator maszyn i urządzeń odlewniczych oraz technik odlewnik3Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodów operator maszyn i urządzeń odlewniczych oraz technik odlewnik

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

Celem e‑materiału jest zapoznanie ucznia z zagadnieniem eksploatacji pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu, obejmującym następującą tematykę: zasady obsługi bieżącej pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu, rodzaje pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu, ocena pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu. Uczeń zapozna się również ze słownikiem pojęć związanych z omawianą tematyką oraz sprawdzi swoją wiedzę.

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie technik przemysłu metalurgicznego.

Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji

MTL.02. Eksploatacja maszyn i urządzeń odlewniczych wyodrębnionej w zawodach Operator maszyn i urządzeń odlewniczych 812107 i Technik odlewnik 311705.

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celu kształcenia określonego/ych dla kwalifikacji MTL.02. Eksploatacja maszyn i urządzeń odlewniczych:

• przygotowania wsadu oraz eksploatacji maszyn i urządzeń do topienia stopów metali.

Efekty kształcenia

MTL.02.6. Eksploatacja pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu:

Uczeń:

1) użytkuje maszyny i urządzenia do rozładunku, oraz transportu materiałów wsadowych

2) przygotowuje wsad do pieca zgodnie z recepturą

3) użytkuje maszyny i urządzenia do przygotowania oraz odważania materiałów wsadowych

4) wykonuje obsługę codzienną i przeglądy bieżące oraz konserwację maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu

5) prowadzi proces topienia w piecu odlewniczym

6) wykonuje obsługę codzienną, przeglądy bieżące oraz konserwację maszyn i urządzeń do topienia metali

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

E‑zasób stanowi zbiór materiałów wprowadzających w problematykę eksploatacji pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu. Może być wykorzystywany przez uczących się posiadających podstawową wiedzę z zakresu przebiegu procesów wytwarzania odlewów. Niniejszy e‑zasób ma wspierać i ułatwiać:

• poznanie budowy i sposobu działania maszyn i urządzeń stosowanych przygotowania wsadu,

• poznanie przebiegu procesów przygotowania wsadu,

• poznanie budowy i sposobu działania pieców odlewniczych,

• poznanie przebiegu procesów topienia wsadu w piecach odlewniczych,

• przedstawienie procesów i zjawisk powodujących destrukcję maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu oraz pieców odlewniczych oraz obniżenie poziomu ich gotowości do wypełniania zadań,

• poznanie zasad wykonywania obsługi codziennej (obsługi bieżącej) maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu i pieców odlewniczych.

2. Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. Materiał „Zasady obsługi bieżącej pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsaduDLoaYlFqnZasady obsługi bieżącej pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu” to film edukacyjny przybliżający zasadę obsługi maszyn wykorzystywanych w odlewnictwie i przemyśle metalurgicznym. Materiał „Rodzaje pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsaduDXGF98j42Rodzaje pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu” to film edukacyjny, który przedstawia różne rodzaje urządzeń do przygotowania wsadu. Materiał „Ocena stanu technicznego pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsaduD15JS6xNMOcena stanu technicznego pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu” jest to grafika interaktywna, ukazująca zasady oceny stanu technicznego pieców, maszyn i urządzeń do przygotowania mas formierskich. Materiał „Budowa i użytkowanie pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsaduD1CuwsWxvBudowa i użytkowanie pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu to e‑book.

3. Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceDR6OpD9S5Interaktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

• Słownik pojęć dla e‑materiałuDcL5Sy7fpSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

• Przewodnik dla uczącego sięD17KCTKWgPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaDIOKREypiNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

• Instrukcja użytkowaniaD1BB4jHgoInstrukcja użytkowania objaśnia działanie materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik przemysłu metalurgicznego

E‑materiał stanowi nowoczesną środek dydaktyczny wspomagający proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapamiętanie pojęć związanych z eksploatacją pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu.

Praca na lekcji zakłada aktywną postawę zarówno nauczyciela, jak i uczniów. Ważnym założeniem jest praca nad jednym materiałem na różne sposoby i za pomocą różnych technik, mająca na celu jak najlepsze zapamiętanie informacji.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

Praca uczniów podczas zajęć

Film edukacyjny „Zasady obsługi bieżącej pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu”

· Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji film edukacyjny i prosi, aby notowali ważne według nich informacje dotyczące zasady obsługi bieżącej pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu.

· Klasa zostaje podzielona na kilka 4 – osobowych grup.

· Prowadzący wprowadza uczniów w to, co będą musieli za chwilę robić. Informuje ich, że będą tworzyli dla uczącego się zawodu krótką instrukcję obsługi bieżącej pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu.

· Pierwsza grupa otrzymuje duży arkusz papieru i wpisuje pierwszą informację. Następnie przekazuje arkusz kolejnej grupie, która dopisuje na nim kolejne kroki. Arkusz papieru wędruje do kolejnej grupy i tak powstaje kompletna instrukcja.

· W przypadku, kiedy dana grupa nie ma pomysłu na to, co wpisać, przekazuje arkusz kolejnej grupie. Jeśli jakiś etap sprawia uczniom szczególne trudności, pomaga im nauczyciel.

· Prowadzący pozwala grupom zastanowić się nad zapisywanymi informacjami, ale kontroluje również czas pracy grup w taki sposób, aby praca nad zdaniem miała dynamiczny charakter.

· Kiedy tekst jest gotowy, nauczyciel odczytuje efekty pracy uczniów. Na tym etapie grupy, jak i nauczyciel mogą komentować zapisane wskazówki.

· Po omówieniu tekstów nauczyciel pyta uczniów, który etap tworzenia instrukcji wydał im się najtrudniejszy i prosi o uzasadnienie wyboru.

· Grupy poproszone zostają o przedstawienie swoich opinii.

Film edukacyjny „Rodzaje pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu”

· Uczniowie dzielą się na dwie grupy.

· Każda z grup ma za zadanie obejrzeć film edukacyjny i dopisać nowe pasujące zadania, będące uzupełnieniem wiedzy z rodzajów pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowywania wsadu.

· Gotowe grupy przepytują się nawzajem.

· Za każdą poprawną odpowiedź grupa otrzymuje jeden punkt.

· Wygrywa ta grupa, która zbierze większą ilość punktów.

Grafika interaktywna „Ocena stanu technicznego pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu”

· Uczniowie dzieleni są na dwie grupy. Pierwsza z grup otrzymuje polecenie uzupełnienia grafiki elektrycznego pieca indukcyjnego. Zadaniem drugiej grupy jest uzupełnienie grafiki piecokadzi.

· Zadaniem uczniów jest uporządkowanie podpisów do odpowiednich miejsc na grafice.

· Teraz nauczyciel, używając grafiki interaktywnej, sprawdza poprawność przydzielonych podpisów.

· Nauczyciel w razie potrzeby udziela komentarza do nieprawidłowych informacji.

· Uczniowie tworzą notatki z zajęć.

E‑book „Budowa i użytkowanie pieców odlewniczych oraz maszyn i urządzeń do przygotowania wsadu”

· Wykorzystanie e‑booka jest doskonałym sposobem na przeprowadzenie lekcji odwróconej (flipped classroom).

· Nauczyciel prosi uczniów, aby na smartfonach otworzyli e‑book.

· Nauczyciel dzieli klasę na pięć grup, każda z nich otrzymuje od prowadzącego 3 pytania, na które w e‑booku szuka odpowiedzi (pytania w grupach mogą się powtarzać).

· W tym czasie nauczyciel chodzi po klasie i wyjaśnia wątpliwości uczniom, którzy takiej pomocy wymagają.

· Następnie uczniowie rozmawiają z nauczycielem o trudnościach podczas odpowiadania na pytania.

· Na zakończenie zajęć prowadzący chwali uczniów za zaangażowanie w zajęcia i nagradza najlepszą grupę w dowolny sposób (ocena opisowa lub wpis oceny do dziennika).

Interaktywne materiały sprawdzające

• Nauczyciel wyświetla interaktywne materiały sprawdzające podczas zajęć i zachęca uczniów do wspólnego rozwiązywania zadań.

• Aby zmotywować uczniów do udziału we wspólnym rozwiązywaniu zadań nauczyciel może zaproponować ocenianie poprawnych odpowiedzi.

• Nauczyciel daje szanse na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu z uczniów, wyznacza odpowiednią ilość czasu na ich wykonanie.

• Uczniowie mogą korzystać z środków dydaktycznych.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań nauczyciel pomaga w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Nauczyciel po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań wyjaśnia każde z nich,
  aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy nie znają na nie odpowiedzi.

• Prawidłowo rozwiązane zadania mogą być wyświetlane przez nauczyciela,
  na przykład na tablicy interaktywnej.

Praca uczniów poza zajęciami

Praca poza zajęciami ma charakter zarówno grupowy, jak i indywidualny. Uczniowie mają za zadanie ponowną analizę e‑materiałów oraz stworzenie materiałów i notatek przy użyciu zaproponowanych poniżej form pracy.

Nowe technologie pozwalają na wykorzystanie różnych źródeł informacji, możliwość pracy w grupach i praktykę dzielenia się wiedzą – konsultacje między uczniami oraz tutoring rówieśniczy, kształtowanie kompetencji interpersonalnych i społecznych.

Zapewniają one dostępność repozytorium interaktywnych testów dających uczniowi
lub słuchaczowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy, uzyskania szybkiej
i precyzyjnej informacji zwrotnej, co stanowi doskonałą formę nauki. Umożliwiają ćwiczenia umiejętności niezbędnych do rozwiązywania zadań testowych
i praktycznych na egzaminie potwierdzającym kwalifikacje w zawodzie.

Praca indywidualna

• Uczniowie indywidualnie ponownie analizują materiały interaktywne.

• Uczniowie tworzą notatki pisemne i wizualne.

• Uczniowie samodzielnie rozwiązują interaktywne materiały sprawdzające.

• Każdy uczeń na podstawie wcześniej przydzielonego mu zagadnienia tworzy listę pytań, która posłuży mu jako quiz utrwalający wiedzę na kolejnej lekcji.

Praca w grupach

• Uczniowie dzieleni są na grupy.

• Każda z grup ma przydzielone narzędzie do kontroli wyrobów metalurgicznych. Zadaniem uczniów jest zapoznanie się z każdym zasobem (filmami edukacyjnymi, grafiką interaktywną i e‑bookiem) oraz przygotowanie prezentacji wybranych urządzeń, narzędzi i maszyn reszcie klasy.

• Uczniowie tworzą notatki pisemne i wizualne.

• Uczniowie na podstawie notatek tworzą prezentację np. power point, która posłuży jako utrwalenie wiedzy na kolejnej lekcji.

Indywidualizacja pracy z uczniem

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego, np. poprzez:

- przydzielanie różnych zadań uczniom, którzy szybko i z łatwością przyswoili materiał i mogą go dalej poszerzać, a innych tym, którzy mają trudności z opanowaniem zagadnień,

- tutoring rówieśniczy, czyli współpracę między uczniami, z których jeden ma większe kompetencje, wiedzę czy doświadczenie w danym zakresie (tzw. „Tutor”), dzięki czemu może je przekazywać drugiemu, doświadczającemu trudności, uczniowi.

Podczas zajęć tutoringu rówieśniczego wykorzystywana jest relacja rówieśnicza pomiędzy uczniami, która jest zdecydowanie bliższa niż nauczyciel – uczeń, gdyż uczniowie są w przybliżonym sobie wieku, a co za tym idzie mają podobne zainteresowania, tok rozumowania i postrzegania otaczającego ich świata. Dzięki relacji rówieśniczej uczniowie mogą w prostszy sposób dotrzeć do siebie nawzajem jak również uczyć się od siebie.

Praca z uczniami z SPE

E‑materiał ułatwia zindywidualizowanie procesu dydaktycznego, co jest szczególnie istotne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Ułatwia dostęp do informacji oraz likwiduje niektóre bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans. W e‑materiale znajdują się opisy alternatywne do wszystkich zdjęć, grafik interaktywnych i filmów, dzięki czemu uczniowie ze specjalnymi potrzebami mogą zapoznać się z ich treścią.

E‑materiał umożliwia uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi pracę w odpowiednim dla nich tempie oraz powtarzanie materiału w dowolnym momencie. Każdy element dostępny jest przy użyciu klawiatury. Wykorzystanie form tekstowych, graficznych i dźwięków wzbogaca proces uczenia się, działając na różne zmysły, co jest szczególnie istotne dla osób z trudnościami w utrzymaniu koncentracji czy nauce. Wykorzystanie różnego rodzaju interakcji wpływa pozytywnie na atrakcyjność przekazu wiedzy i zainteresowanie.

E‑materiał może być wykorzystywany przez osoby z dysfunkcją wzroku lub słuchu, ponieważ jest dostosowany na poziomie WCAG $2.1.$, poprzez zastosowanie opisów alternatywnych, ćwiczeń interaktywnych obsługiwanych przez czytniki ekranów oraz audiodeskrypcji.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3\mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2\mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420\mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści