Temat: Na łasce cara. Królestwo Polskie

Autorka scenariusza: Monika Piotrowska‑Marchewa

Adresat

Uczeń klasy VII szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

XX. Ziemie polskie w latach 1815–1848. Uczeń:

2. charakteryzuje okres konstytucyjny Królestwa Polskiego – ustrój, osiągnięcia w gospodarce, kulturze i edukacji.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają okres konstytucyjny Królestwa Polskiego – ustrój, osiągnięcia w gospodarce, kulturze i edukacji.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• umiejętność uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• charakteryzuje osiągnięcia doby Królestwa Polskiego w gospodarce, kulturze i edukacji;

• analizuje konstytucję Królestwa Polskiego z 1815 roku.

Metody/techniki kształcenia

• metody podające: pogadanka, wykład informacyjny, wyjaśnienia i komentarze nauczyciela;

• metody programowane: z wykorzystaniem e‑podręcznika, z użyciem multimediów;

• metody problemowe: aktywizujące: dyskusja;

• metody praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe, praca z tekstem i nagraniem audio.

Formy pracy

• praca w parach lub grupach;

• praca indywidualna.

Środki dydaktyczne

• komputery z dostępem do internetu;

• zeszyt i kredki/pisaki;

• materiały z e‑podręcznika;

• tablica multimedialna lub duży ekran z projektorem umożliwiającym wyświetlanie zawartości e‑podręcznika dla całej klasy.

Przed lekcją

Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie sobie ustaleń kongresu wiedeńskiego w sprawie polskiej.

Przebieg zajęć

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel podaje uczniom temat, cel lekcji oraz kryteria sukcesu.

2. Pyta uczniów o postać wielkiego księcia Konstantego i jego stosunek do Polaków. Wyjaśnia im metodą pogadanki, dlaczego tak było. Opowiada uczniom o relacjach między Konstantym i Aleksandrem I, o straconych prawach Konstantego do tronu Rosji, o jego małżeństwie z Polką Joanną Grudzińską.

3. Uczniowie wykonują Polecenie 1. Analizują, w jaki sposób Królestwo Polskie różniło się obszarem od Księstwa Warszawskiego. Wskazują na mapie kresy dawnej Rzeczypospolitej (tzw. ziemie zabrane, czyli ziemie litewsko‑ruskie), przyłączone do Cesarstwa Rosyjskiego. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało wykonane przez uczniów prawidłowo, następnie udziela im informacji zwrotnej.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel przybliża uczniom informacje dotyczące ustroju Królestwa Polskiego, a następnie uczniowie wykonują Polecenie 2. Zapoznają się z wybranymi artykułami Konstytucji Królestwa Polskiego. Zastanawiają się wspólnie, jakie gwarantowała swobody obywatelskie i narodowe. Dlaczego były one istotne? Nawiązując do wiedzy uczniów na temat literatury romantycznej, nauczyciel omawia przykłady łamania konstytucji przez cara.

2. Uczniowie – podzieleni na dwie grupy - wykonują odpowiednio Polecenie 3 i Polecenie 4. Nauczyciel upewnia się, że grupy zrozumiały i wykonały prawidłowo polecenia, a następnie ustosunkowuje się udzielając uczniom informacji zwrotnej. Następnie na forum klasy każda grupa przedstawia swoje ustalenia. Grupa 1 ocenia skutki zmian personalnych w ministerstwie oświaty przeprowadzonych w 1820 roku. Grupa 2 ustala, w którym roku Uniwersytet Warszawski cieszył się największym powodzeniem wśród studentów. Następnie nauczyciel w formie pogadanki wykorzystuje te informacje dla zarysowania osiągnięć edukacyjnych i kulturalnych Królestwa Polskiego.

3. Uczniowie wykonują Polecenie 5. Zapoznają się z informacjami dotyczącymi gospodarki Królestwa Polskiego. Następnie odnajdują je na mapie Królestwa Polskiego. Nauczyciel udziela informacji zwrotnej i sprawdza poprawność wykonanych zadań.

4. Podczas pracy nad ćwiczeniami i poleceniami nauczyciel wykorzystuje metodniki lub zestaw kart w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym. Uczniowie dzięki kartom sygnalizują nauczycielowi, czy mają trudności z wykonywaniem poleceń (kolor zielony – radzę sobie świetnie, kolor żółty – mam wątpliwości, kolor czerwony – proszę o pomoc).

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów wykonanie Ćwiczenia 1. Uczniowie porządkują informacje uzyskane w toku lekcji, proponują dalsze pary informacji (twórca plus dzieło), nauczyciel zapisuje je na tablicy, a uczniowie w zeszytach.

2. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 2, wskazując instytucje i organizacje utworzone w czasach Królestwa Polskiego lub rozpoczęte wówczas inwestycje.

3. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Przekazuje uczniom informację zwrotną dotyczącą ich pracy.

4. Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): proponuje zapoznanie się z fragmentem e‑podręcznika Zerwana przyjaźń w władcą Rosji, a także wykonanie w domu następującego polecenia: “Na podstawie uzyskanej wiedzy i informacji z lekcji odpowiedz na pytanie: co zmieniło się w myśleniu i działaniu szlachty w pierwszej połowie XIX wieku?”

Słownictwo

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

At the mercy of the Tsar. Kingdom of Poland

In 1815 the Duchy of Warsaw was abolished and replaced by the Congress Poland. It was a constitutional monarchy connected with the Russian Empire by a personal union. The internal system of the state was regulated by the Constitution of the Congress Poland, which was developed under the direction of Prince Adam Jerzy Czartoryski and based on the French model. The most liberal in Europe constitution was respected neither by Grand Duke Konstantin nor by Polish politicians obedient to Russia. The brutal actions of the Russians and the violation of civil and national liberties by the Russian authorities aroused social resistance. In the aftermath of the Congress of Vienna, the cultural life of the country was revived. The Society of Friends of Learning, founded in 1800, played an important role in the intellectual life of the capital of the Congress Poland. The biggest Polish cities —= Warsaw, Cracow, Lviv and Vilnius —opened their own permanent theatres. A breakthrough in the history of the Congress Poland was the opening of the University of Warsaw in 1816. The Kingdom of Poland has also seen a rapid increase in the number of elementary schools and secondary schools. The Minister of the Treasury, Prince Franciszek Ksawery Lubecki‑Drucki, took care of the economic development of the country. Three industrial centres developed in the Kingdom of Poland: the Łódź Industrial Region, the Old‑Polish Industrial Region and the Dąbrowa Basin.