Temat: Legiony i Księstwo Warszawskie

Adresat

Uczniowie klasy VI szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XVIII. Epoka napoleońska. Uczeń:

2. opisuje okoliczności utworzenia Legionów Polskich oraz omawia ich historię;

3. opisuje powstanie Księstwa Warszawskiego, jego ustrój i terytorium;

4. przedstawia stosunek Napoleona do sprawy polskiej oraz postawę Polaków wobec Napoleona.

Ogólny cel kształcenia

Poznasz i opiszesz okoliczności utworzenia i historię Legionów Polskich, oraz okoliczności powołania Księstwa warszawskiego, jego ustrój i terytorium

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• gdzie miały miejsce najważniejsze walki Legionów Polskich we Włoszech;

• wskazywać na mapie położenie Księstwa Warszawskiego;

• opisywać ustrój i terytorium Księstwa Warszawskiego, jego osiągnięcia i porażki.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Nauczyciel prosi o przeczytanie rozdziału Użyteczni Polacy i wykonanie Ćwiczenia 2 z epodręcznika, oraz rozdziału Jak przekreślono rozbiory. Uczniowie przygotowują w domu zbiór ilustracji, związanych z umundurowaniem i uzbrojeniem Legionów Dąbrowskiego (zasoby epodręcznika, inne z Internetu, albumy, książki). Zabierają je na lekcję.

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozmawia z uczniami o powodach, dla których utworzono Legiony Polskie we Włoszech, na podstawie materiału przygotowanego przed lekcją. Uczniowie sprawdzają swoje rozwiązania. Następnie nauczyciel prezentuje uczniom na mapie zawartej w e‑podręczniku skrótowo działania Legionów Polskich we Włoszech (metoda podająca). Uczniowie wykonują na tabletach/komputerach **Ćwiczenie 1. **Nauczyciel upewnia się, że ćwiczenie zostało poprawnie wykonane i udziela informacji zwrotnej.

2. Nauczyciel podaje temat oraz wyjaśnia, na czym będzie polegała lekcja i jakie kryteria sukcesu powinni osiągnąć uczniowie.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy. Celem pracy będzie zebranie informacji na temat sytuacji polskich żołnierzy w armiach zaborczych i w Legionach Polskich we Włoszech. Każda z grup wykonuje Ćwiczenie 2 i wynotowuje na arkuszu podstawowe informacje, tworząc mapę myśli. Grupa 1 – Polacy w armiach zaborczych. Grupa 2 – Polacy w Legionach Jana Henryka Dąbrowskiego.

2. Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy na forum klasy. Nauczyciel komentuje podawane informacje, ewentualnie uzupełnia je o kolejne. Omawia z uczniami doświadczenie demokratyczne, jakie przyniosła Polakom epoka legionowa. Uczniowie korzystają z przyniesionych ilustracji. Nauczyciel pyta: skąd wiemy, ze Legiony miały demokratyczny charakter? co miał na myśli J. H. Dąbrowski, pisząc: „ nie liczbą, ale przymiotami i cnotą możemy zwrócić [na nas] baczność Europy”? co uznają za największy sukces Legionów? co to był Mazurek Dąbrowskiego?.

3. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 3. Nauczyciel omawia okoliczności utworzenia Księstwa Warszawskiego, oraz powiększenia jego terytorium w 1809 roku wykorzystując mapy z Polecenia 1. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 4. Nauczyciel każdorazowo upewnia się, że zadania zostały wykonane prawidłowo przez uczniów, a następnie udziela im informacji zwrotnej.

4. Nauczyciel prezentuje podstawowe założenia Konstytucji 1807 r. i dekretu grudniowego.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel pyta: Które założenia Konstytucji nadanej przez Napoleona miały rewolucyjny charakter dla Polaków i Polek? W jaki sposób próbowano ograniczyć ich wpływ? Uczniowie wykonują Ćwiczenie 5. Następnie wspólnie z nauczycielem sprawdzają rozwiązania i ich poprawność. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

Praca domowa

1. Zadanie domowe (Uwaga, zadanie domowe nie jest obligatoryjną częścią scenariusza) Nauczyciel proponuje stworzenie prezentacji dotyczącej zmian prawnych, wprowadzonych w Księstwie Warszawskim przez Napoleona. Proponuje analizę fragmentów konstytucji i kodeksu cywilnego.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Legions and the Duchy of Warsaw

On January 9, 1797, at the initiative of Jan Henryk Dąbrowski, Polish Legions were founded in Italy. Already after several months, the number of legionnaires has grown to over 8,000. Initially, the legions fought with the Austrian army in Italy and then all over Europe (including Switzerland, the Netherlands and Bavaria), and after the conclusion of the peace in Luneville in 1801, some of them were sent to San Domingo. Out of 6,000 soldiers only a few hundred returned to Europe after a few years. In total, 20,000 people were killed of the 35,000 who passed through the legionary ranks. The Duchy of Warsaw was created under the French‑Russian peace treaty signed in Tilsit in July 1807. Poles recovered 1/7 of the former territory of the Republic. Two years later, after the well‑fought battle of Raszyn (19 April 1809) under Prince Józef Poniatowski, and the defeat of Austria by Napoleon in the next war, the boundaries of the Duchy of Warsaw expanded significantly. The Duchy was a constitutional monarchy connected in the personal union with Saxony. It was dependent on France and also constituted its military and economic base. The failure of Napoleon's campaign against Russia resulted in its eradication in 1815.