Spacer po mieście. Pisownia nazw ulic i placów
Warto wiedzieć!
Początki średniowiecznych miast
Początki większości współczesnych polskich miast sięgają średniowieczaśredniowiecza. Część z nich powstała z przekształcenia podgrodzi, które znajdowały się w pobliżu grodów, klasztorów i zamków. Zamieszkiwali je rzemieślnicy i kupcy. W miasta przekształciły się też osady leżące na skrzyżowaniach szlaków handlowych. Odbywały się w nich regularnie targi, gdzie kupcy sprzedawali swoje towary. Wiele miast zostało założonych na tzw. surowym korzeniu, czyli w miejscach, gdzie nikt wcześniej nie mieszkał. Takie miasta były tworzone na ustalonych zasadach. Grupa osób zakładających miasto zawierała z właścicielem ziemi umowę, która określała prawa i obowiązki mieszkańców. Wybierano miejsce, w którym miał się znajdować rynek i wytyczano układ ulic.
Rynek – centrum średniowiecznego miasta
Zawsze pośrodku nowo zaplanowanego miasta znajdował się rynek. Tam powstawały najważniejsze budowle: ratusz - siedziba władz miejskich - i kościół, w którym koncentrowało się życie duchowe mieszkańców miasta. Obok ratusza znajdował się dom wagi miejskiej, w którym kupcy mogli sprawdzić ciężar sprzedawanych towarów, a kupujący, czy kupiony towar został uczciwie zważony lub zmierzony. Rynek otaczały kilkupiętrowe kamienice należące do najbogatszych mieszkańców. Na rynku odbywały się targi, na których okoliczni chłopi sprzedawali produkty rolne, a rzemieślnicy swoje wyroby. Do handlu służyły też budowane w niektórych miastach sukiennice. Znajdowały się w nich stoiska z różnymi towarami, a zwłaszcza z suknem (stąd nazwa), czyli rodzajem wełnianej tkaniny. Z każdego rogu rynku odchodziły ciasno zabudowane ulice.
![Kliknij, aby powiększyć Ilustracja przedstawia plan średniowiecznego miasta, otoczonego murami i fosą. Centrum miasta znajduje się rozległy rynek z ratuszem miejskim. Obok znajduje się drugi niewielki plac, na którym stoi kościół. Wąskie uliczki przecinają się pod kątem prostym, wzdłuż nich pobudowano piętrowe i dwupiętrowe kamieniczki ciasno przylegające do siebie. Do miasta prowadzą cztery bramy z wieżami. Poza murami miasta znajdują się pola uprawne i parterowe domy. Przy jednej z bram stoi kościół. W prawym dolnym rogu znajduje się róża wiatrów w prawym górnym rogu legenda w języku niemieckim, na środku tytuł Münsterberg [czyt. mynsieberg].](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R17nEDigo6dOg/1727101598/2FQOF1mDHpVY9XMz3JIxwpayndXArcWP.jpg)
Przeczytaj uważnie tekst o średniowiecznym mieście i wykonaj ćwiczenia.
Błotniste uliceZarojone [ludźmi], zastawione wozami, pełne kłębiącego się drobiu i prosiaków, ulice były miejscem pracy i spotkań. Kramiki rzemieślników stały na ulicy otworem, stragany kupieckie tarasowały drogę. Wokół fontanny czy studni wymieniano ploteczki i nowiny. Żebracy żyli i spali na ulicach. Były one ich schronieniem. Piesi brodzili w labiryncie błotnistych uliczek, mało bowiem było ulic brukowanych. Nie było ścieków, odpadki wyrzucano na ulicę. Aby uchronić się od przykrych zapachów i chorób, miasta zleciły dozorcom ulicznym usuwanie śmieci. Oni też czuwali nad bezpieczeństwem nieoświetlonych ulic.
Źródło: Błotniste ulice, [w:] , Encyklopedia „Odkrycia młodych”, t. 41: „Średniowieczne miasta”, Warszawa 1992, s. 644–645.
Do dziś funkcjonuje powiedzenie „stać pod pręgierzem” i oznacza wystawienie kogoś na publiczny osąd.
Miasta renesansowe
W średniowieczu miasta miały wyraźnie obronny charakter. Podobnie było w epoce renesansurenesansu. Jednak pewne zmiany nastąpiły w systemie fortyfikacjifortyfikacji miast renesansowych. Postęp w technice wojskowej, polegający na upowszechnieniu artyleriiartylerii i broni ręcznej, wpłynął na rodzaj umocnień miast. Mury obronne uległy obniżeniu, gdyż wysoki mur stanowił łatwy cel, a także w wyniku uszkodzeń się osuwał, czyniąc dodatkowe zniszczenia. FortyfikacjeFortyfikacje wzmocniono nasypami ziemnymi oraz bastionamibastionami, które zastąpiły gotyckie basztybaszty. Wprawdzie ważnymi elementami miast nadal były kościoły, jednak coraz większą rolę zaczęły odgrywać budynki użyteczności publicznej, np. szpitale, kamienice, ratusze. Rozwój ruchu kołowego na ulicach wpłynął na powstanie specjalnie wydzielonych miejsc dla pojazdów. Uzupełnieniem tych nowo powstałych przestrzeni stały się pomniki i fontanny, rozmieszczane z zachowaniem zasady symetrii.
W renesansie powstały w Polsce nowe miasta, wzniesione od podstaw według jednolitego planu, co było w Europie niezwykle rzadkie. Przykładem takiego miasta jest Zamość, który został ufundowany w latach 1579–1650 przez kanclerza Jana Zamoyskiego.

Nazwy ulic, dzielnic i placów
Nazwy nadawane ulicom, dzielnicom i placom w polskich miastach początkowo miały swoje praktyczne znaczenie. Oznacza to, że przekazywały jakieś informacje – np. ulica Kościelna prowadziła do kościoła, przy ulicy Bednarskiej wyrabiano beczki, przy Szewskiej mieli warsztaty szewcy. Dopiero pod koniec XVIII wieku zaczęto administracyjnie zatwierdzać urbanonimyurbanonimy pochodzące od nazwisk postaci historycznych czy literackich (ulica Henryka Sienkiewicza), upamiętniające ważne wydarzenia (plac Konstytucji 3 Maja) itp.
Współczesne nazwy ulic, placów, alei, parków mają różne źródła.
Pochodzą od:
wyglądu lub charakterystycznej cechy danego miejsca, np. ulica Ceglana,
narodowości ich dawnych mieszkańców, np. ulica Żydowska,
wykonywanych przez mieszkańców zawodów, np. ulica Kupiecka,
kierunku, do którego prowadzą, np. ulica Krakowska,
nazwisk słynnych postaci, np. aleja Jana Pawła II.
Zasady pisowni ulic, placów i alei
1. Wyrazy ulica i plac wchodzące w skład nazw własnych piszemy małą literą, np.
ulica Śliska,
plac Grzybowski.
2. Liczebniki pisane słownie w nazwach ulic, placów, alei piszemy wielką literą, np.
ulica Czterech Wiatrów.
3. Wyrazy pospolite wchodzące w skład ulic, placów, alei piszemy wielką literą, np.
ulica Generała Kazimierza Sosnkowskiego,
ulica Księdza Stanisława Brzóski.
4. Jeśli w nazwie ulicy wyraz aleja występuje w liczbie pojedynczej piszemy go małą literą, np.
aleja Zygmuntowska.
5. Jeśli w nazwie ulicy wyraz aleja występuje w liczbie mnogiej, piszemy go wielką literą, np.
Aleje Ujazdowskie.
6. Spójniki i przyimki wchodzące w skład ulic, placów, alei piszemy małą literą, np.
ulica Bolka i Lolka.
7. Przyimki wchodzące w skład ulic, placów, alei pojawiające się na początku nazwy ulic i placów piszemy wielką literą, np.
ulica Do Wisły.
8. Skróty utworzone od nazw pospolitych piszemy małą literą, np.
ul. – ulica,
pl. – plac,
al. – aleja.
9. Niektóre nazwy ulic mają dwie wersje poprawnej pisowni, np.
ul. gen. Kazimierza Sosnkowskiego – ulica Generała Kazimierza Sosnkowskiego,
ul. ks. Stanisława Brzóski – ulica Księdza Stanisława Brzóski.
Uzasadnij pisownię wyrazów zapisanych pogrubioną czcionką.
Aleje Ujazdowskie, aleja Stanów Zjednoczonych, plac Pięciu Rogów, ulica Pod Stokami, ulica Bitwy pod Kutnem
Wyjaśnij, jak zapiszesz nazwy ulic i placów:
aleje ujazdowskie,
aleja stanów zjednoczonych,
plac pięciu rogów,
ulica pod stokami,
ulica bitwy pod kutnem.
Wytłumacz turyście nieznającemu Warszawy, jak dojść z ulicy Pięknej do Dworca Centralnego. Użyj jak najwięcej nazw ulic, placów, alei, parków.
Sprawdź, czy umiesz!

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DVu7a9PMP
Spacer wirtualny
Przed rozpoczęciem spaceru, na środku ekranu biały prostokąt, a w nim tekst: „Zasady pisowni ulic, placów i alei.
Wyrazy ulica i plac wchodzące w skład nazw własnych piszemy małą literą. Na przykład:
ulica Elizy Orzeszkowej,
plac Doktora Stefana Michalaka.
Liczebniki pisane słownie w nazwach ulic, placów, alei piszemy wielką literą. Na przykład: ulica Pierwszej Brygady.
Wyrazy pospolite wchodzące w skład ulic, placów, alei piszemy wielką literą. Na przykład: plac Doktora Stefana Michalaka.
Wyraz aleja piszemy małą literą w liczbie pojedynczej, zaś w liczbie mnogiej wielką literą. Na przykład: aleja Zwycięstwa.
Spójniki i przyimki wchodzące w skład ulic, placów, alei piszemy małą literą. Na przykład: ulica Jana i Jędrzeja Śniadeckich.
Przyimki wchodzące w skład ulic, placów, alei pojawiające się na początku nazwy ulic i placów piszemy wielką literą. Na przykład: ulica Do Studzienki.
Skróty utworzone od nazw pospolitych piszemy mała literą. Na przykład:
ulica – ul. Juliana Tuwima,
plac – pl. Doktora Stefana Michalaka,
aleja – al. Zwycięstwa”.
Spacer rozpoczynamy w wąskiej uliczce wyłożonej brukiem. Na niej przycisk umożliwiający dalszy spacer. Po obu stronach ulicy stare budynki kilkupiętrowe. Na budynku po prawej stronie na ścianie frontowej tabliczka z napisem ul. Piwna, a na prostopadłej ścianie - z napisem ul. Kaletnicza. Pomiędzy tabliczkami niebieskie koło z literą „i”. Po wciśnięciu, pojawia się zdjęcie ukazujące to samo miejsce. Powrót do spaceru. Przy wjeździe na ulicę Kaletniczą niebieski znak drogowy oznaczający drogę dla pieszych. Poniżej dwa białe znaki. Górny ma na sobie symbol roweru i dopisek „Nie dotyczy”, a dolny znak napis: „Nie dotyczy posiadaczy identyfikatorów typu B wydanych przez GZDiZ”. Na budynku po lewej stronie zamontowane markizy. Z tyłu ogromna bazylika z czerwonej cegły. Z prawej i lewej strony również ulica wyłożona brukiem. Przy niej stare budynki oraz ozdobne kamienice. Po naciśnięciu przycisku: Przejdź do: widok na ulicę Kaletniczą 2 widzimy boczne drzwi wejściowe do bazyliki. Obracając się, natrafiamy na przycisk Przejdź do: widok na ulicę Kaletniczą 3.
Po wciśnięciu znajdujemy się na końcu wąskiej uliczki i na wprost szerokiej ulicy wyłożonej kamiennymi płytami oraz na wprost pięknych różnokolorowych kamienic. Po lewej stronie stoi meleks do przewożenia turystów. Nad nim, na ścianie bocznej kamienicy ozdobna tabliczka z napisem „Kaletnicza”. Obok przycisk Przejdź do: widok na skrzyżowanie ulic Długiej i Kaletniczej.
Po jego naciśnięciu, znajdujemy się na ulicy prostopadłej do Kaletniczej. Z tabliczki na budynku dowiadujemy się, że to ul. Długa. Przy niej niebieskie koło z literą „i”. Po naciśnięciu przycisku, pojawia się zdjęcie przedstawiające budynek, na ścianach których znajduje się tabliczka z napisem „ulica Kaletnicza” oraz „Długa”. Przy skrzyżowaniu z ulicą Kaletniczą znajduje się lampa z tabliczką wskazującą na ulicę Kaletniczą z napisami: bazylika N.M.P. oraz St Mary’s Church. Przy lampie dwie ławki oraz śmietnik. Po obu stronach ulicy Długiej ozdobne, kilkupiętrowe różnokolorowe kamienice. Przy niektórych stoją duże parasole z miejscami do siedzenia i ze stołami. Ulicą spacerują ludzie. Obracając się do tyłu również widzimy różnokolorowe ozdobne kamienice i ogródki restauracyjne. Po lewej stronie ulicy widać duży budynek z czerwonej cegły, z wysoką wieżą i zegarem na niej. Obracamy się znowu do tyłu i za pomocą przycisku: Przejdź do: widok na skrzyżowanie ulic Elizy Orzeszkowej i Dębowej przechodzimy w zupełnie inny rejon miasta.
Na skrzyżowaniu umieszczone są tabliczki z nazwami ulic: ul. Dębowa oraz ul. Elizy Orzeszkowej. Za pomocą jednego z przycisków z literą „i” możemy zobaczyć zdjęcie tabliczek z nazwami ulic z bliska. Drugi przycisk z literą „i” otwiera się i ukazuje portret kobiety siedzącej na fotelu obitym zielonym materiałem, w długiej sukni z grubego bordowego materiału, z włosami spiętymi w koka. Kobieta trzyma w rękach książkę i patrzy na nią. Na dole napis: Orzeszkowa. Pod obrazem tekst: „Eliza Orzeszkowa (1841‑1910) polska pisarka, nominowana do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1905 roku. Autorka powieści Nad Niemnem”. Powrót do spaceru i skrzyżowania ulic Dębowej i Elizy Orzeszkowej. Znajdujemy się na ulicy wyłożonej brukiem, z prawej strony chodnik. Po obu stronach ulicy budynki mieszkalne, w większości jednopiętrowe z poddaszem, z dachem dwuspadowym, wśród zieleni. Za pomocą przycisku z napisem: Przejdź do: widok na skrzyżowanie ulic Elizy Orzeszkowej i Wronia przechodzimy do nowszej części ulicy Elizy Orzeszkowej.
Ta część ulicy także jest pokryta brukiem. Budynki są jedno lub dwupiętrowe, jeden budynek wielorodzinny w budowie. Przy skrzyżowaniu nieutwardzony plac, na którym stoją samochody osobowe. Między budynkami i wokół placu rosną drzewa i krzewy. Przyciśnięcie przycisku z literą „i” umożliwia dokładne obejrzenie tabliczek z nazwami ulic, które są umieszczone na metalowym słupku. Są to napisy: ul. Wronia oraz ul. Elizy Orzeszkowej. Po naciśnięciu przycisku z napisem: Przejdź do: widok na aleję Zwycięstwa 1 znajdujemy się na skrzyżowaniu ulic: aleja Zwycięstwa i ul. Elizy Orzeszkowej.
Przy ulicy Orzeszkowej widoczne dwa duże budynki jednopiętrowe z poddaszem, a dalej mniejsze budynki. Pomiędzy nimi rosną drzewa. Z tabliczek przy skrzyżowaniu dowiadujemy się, że ulica prostopadła nazywa się aleja Zwycięstwa. Przy znaku z nazwami ulic okrągły, niebieski przycisk z literą „i”. Po jego wciśnięciu, pojawia się zdjęcie ze zbliżeniem na znaki informujące o nazwach ulic (Elizy Orzeszkowej oraz aleja Zwycięstwa). Powrót do spaceru. Widoczny jest asfaltowy pas w jedną stronę, następnie pas zieleni, trzy pasy w tę sama stronę, kolejny pas zieleni i trzy pasy w przeciwną stronę. Widoczna sygnalizacja świetlna, samochody jadące ulicą i stojące na poboczu. Przy ulicy wysokie lampy. Za ulicą pas drzew. Przycisk: Przejdź do: widok na aleję Zwycięstwa 2 umożliwia przeniesienie się do skrzyżowania alei Zwycięstwa i ulicy Śniadeckich.
Po obu stronach ulicy Śniadeckich znajdują się duże jasne budynki oraz parking, na którym stoją samochody. Przy budynkach rosną drzewa. Aleją Zwycięstwa przejeżdża tramwaj. Przy znaku z nazwami ulic (aleja Zwycięstwa oraz ulica Śniadeckich), niebieski, okrągły znak z literą „i”. Po jego wciśnięciu, ukazuje się zdjęcie ze zbliżeniem na znaki. Powrót do spaceru. Po wciśnięciu przycisku Przejdź do: widok na ulicę Śniadeckich przenosimy się na skrzyżowanie ulic.
Na metalowym słupku z nazwami ulic znajdują się dwa przyciski z literą „i”. Jeden umożliwia zobaczenie tabliczek z nazwami ulic z bliska, a drugi obejrzenie portretów Jana i Janusza Śniadeckich. Obaj mężczyźni mają około sześćdziesięciu lat, mają włosy o długości nieco za uchem, noszą białą koszulę, chustkę pod szyją i marynarkę. Pod każdym z obrazu podpis „Jan Śniadecki” oraz „Jędrzej Śniadecki”, a na samym dole tekst: „Jan i Jędrzej Śniadeccy to dwaj bracia żyjący na przełomie XVIII i XIX wieku, którzy zasłynęli jako wybitni naukowcy”. Powrót do spaceru. Przy ulicy Dębinki znajdują się domki jednorodzinne i wille. Rośnie dużo drzew. Za pomocą przycisku Przejdź do: widok na aleję Zwycięstwa 2 przechodzimy do poprzedniego skrzyżowania.
Powrót do poprzedniego widoku i skrzyżowania alei Zwycięstwa oraz ulicy Śniadeckich. Następnie przycisk Przejdź do: widok na aleję Zwycięstwa 3 przenosi nas na skrzyżowanie tej alei z ulicą Juliana Tuwima. Przy znaku z nazwami ulic niebieski przycisk z literą „i”. Po jego naciśnięciu pojawia się zdjęcie ze zbliżeniem na znaki informujące o nazwach ulic. Powrót do spaceru. Po obu stronach ulicy Juliana Tuwima znajdują się budynki i drzewa. Szczególną uwagę zwraca willa po lewej stronie ze zdobieniami i wieżyczką. Na tej ulicy znajduje się przycisk: Przejdź do: widok na ulicę Tuwima.
Po jego wciśnięciu przenosimy się na skrzyżowanie ulic Juliana Tuwima oraz Dębinki. Na znaku informującym o nazwach ulic przycisk z literą „i”. Po wciśnięciu go możemy zobaczyć czarno‑białe zdjęcie mężczyzny w wieku około sześćdziesięciu lat, o rzadkich włosach zaczesanych do tyłu, ubranego w białą koszulę, czarny krawat i szarą marynarkę. Pod zdjęciem tekst: „Julian Tuwim (1894‑1953) polski poeta, znany także jako autor wierszy dla dzieci”. Powrót do spaceru. Po prawej stronie ulicy Dębinki widać duży płot z murowanymi słupkami, a za nim dużo zieleni. Po lewej znajduje się biały parterowy dom z poddaszem oraz dobudowany do niego niski długi budynek. Wokół zieleń. Obracając się do tyłu widzimy ulicę Dębinki z chodnikiem po lewej stronie, dużo zieleni, a po prawej stronie niski duży budynek usługowy. W tle widoczne duże budynki ośmiopiętrowe. Za pomocą przycisku Przejdź do: widok na aleję Zwycięstwa 3 wracamy do alei Zwycięstwa.
Widać przejeżdżający tramwaj, za aleją dużo drzew. Po drugiej stronie tej ulicy znajdują się wille i również rosną drzewa. Za pomocą przycisku Przejdź do: widok na aleję Zwycięstwa 4 przechodzimy na skrzyżowanie alei Zwycięstwa i ulicy Marii Skłodowskiej-Curie.
Na skrzyżowaniu ulic znak z nazwami ulic, a na nim niebieski symbol z literą „i”. Po jego wciśnięciu następuje zbliżenie na znak z nazwami: ul. Marii Skłodowskiej-Curie (a pod nim kolejne, czerwone, znaki: Akademia Medyczna (Medical University), Wojewódzkie Centrum Onkologii (Voivodship Oncological Outpatient Clinic), Szpital Kliniczny nr 1 (Clinical Hospital No. 1), Regionalne Centrum Krwiodawstwa) oraz aleja Zwycięstwa (a pod nim kolejne, czerwone, znaki: Dworzec Autobusowy PKS (Bus Station), Dworzec PKM i SKM (PKP and SKM Railway Station)). Powrót do spaceru. Przy wjeździe na ulicę Marii Skłodowskiej-Curie stoi duży budynek z napisem Gdański Uniwersytet Medyczny składający się z dwóch części: starszej o jasnej elewacji, i nowszej o bordowej elewacji. Po prawej stronie ulicy Marii Skłodowskiej-Curie znajduje się park. Po obu stronach tej ulicy rosną drzewa. Druga strona alei Zwycięstwa wygląda podobnie jak poprzednio: przejeżdżający tramwaj, pas zieleni w tle. Za pomocą przycisku Przejdź do: widok na aleję Zwycięstwa 5 przechodzimy na druga stronę ulicy Marii Skłodowskiej-Curie.
Znajduje się tam słupek z kilkoma tabliczkami: u góry dwie tabliczki z napisami: aleja Zwycięstwa. Na jednej tabliczce znajduje się przycisk z literą „i”. Jego naciśnięcie umożliwia zobaczenie zdjęcia alei Zwycięstwa zrobionego z góry. Widać rząd pasów dla samochodów jadących w jedną stronę, następnie tory tramwajowe, potem dwa rzędy pasów dla samochodów jadących w drugą stronę. Między rzędami ulic oraz z obu stron alei dużo drzew. Z przodu zdjęcia niższe budynki, z tyłu wyższe. Pod zdjęciem tekst: „Aleja Zwycięstwa jest najstarszą w Polsce tego rodzaju zachowaną czterorzędową aleją śródmiejską”. Powrót do spaceru. Pozostałe tabliczki na słupku są następujące: w lewo - Dworzec autobusowy PKS, Dworzec PKP i SKM, w prawo - Opera Bałtycka w Gdańsku, Politechnika Gdańska. Za pomocą przycisku: Przejdź do: widok na ulicę Marii Skłodowskiej-Curie 1 przenosimy się kilka kroków wzdłuż ulicy Marii Skłodowskiej-Curie.
Na słupku widoczne są nowe tablice wskazujące kierunek wzdłuż ulicy Marii Skłodowskiej-Curie. Są to: Ul. Marii Skłodowskie-Curie, Akademia Medyczna, Wojewódzkie Centrum Onkologii, Szpital kliniczny nr 1, Regionalne Centrum Krwiodawstwa. Za pomocą przycisku Przejdź do: widok na ulicę Marii Skłodowskiej-Curie 2 przenosimy się w miejsce przed rondem.
Za rondem znajduje się duży dwupiętrowy budynek, na fasadzie którego znajduje się napis „Gdański Uniwersytet Medyczny”. Przed rondem, ulica prowadząca do alei Zwycięstwa. Po obu jego stronach kilkupiętrowe wille, zielone drzewa i krzewy rosnące wzdłuż wybrukowanej ulicy. Za pomocą przycisku Przejdź do: widok na ulicę Marii Skłodowskiej-Curie 3 przesuwamy się o kilka kroków w kierunku ronda.
Widoczny słupek z dwiema tabliczkami: Ul. M. Skłodowskiej-Curie oraz Plac Dr Stefana Michalaka. Za pomocą przycisku z literą „i” na znaku informującego „ul. Marii Skłodowskiej-Curie (Marie Curie Street)” możemy zobaczyć czarno‑białe zdjęcie kobiety w średnim wieku ze spiętymi włosami, patrzącej smutnym wzrokiem przed siebie. Ubrana jest w bluzkę koszulową we wzory i czarną marynarkę. Pod zdjęciem tekst: „Maria Skłodowska-Curie (1867‑1934) światowej sławy uczona polskiego pochodzenia, zasłynęła jako dwukrotna laureatka Nagrody Nobla. Pierwszą nagrodę otrzymała wraz z mężem Piotrem Curie w dziedzinie fizyki za odkrycie zjawiska radioaktywności toru i radonu. Drugą Nagrodę Nobla otrzymała w dziedzinie chemii za odkrycie nowych pierwiastków polonu i radu. Odkrycia Marii Skłodowskiej-Curie dały początek radiochemii, która wykorzystywana jest do leczenia nowotworów”. Powrót do spaceru Za pomocą drugiego przycisku z literą „i”, znajdującego się przy znaku informującego „Plac Dr Stefana Michalaka (Dr. Stefan Michalak Square)” możemy zapoznać się z następującą informacją na temat doktora Michalaka: „Stefan Michalak (1909‑1947) polski lekarz, dyrektor Szpitala Miejskiego w Gdańsku. Zginął 15 sierpnia 1947 w pobliżu Jastrzębiej Góry ratując tonących w Morzu Bałtyckim”. Powrót do spaceru. Za pomocą przycisku Przejdź do: widok na plac Michalaka 1 przenosimy się przed duży budynek przy rondzie.
Budynek na przedzie ma wejście wsparte kolumnami, a nad nim znajduje się duży napis: „Gdański Uniwersytet Medyczny”. Przed budynkiem zielona trawa i krzewy, a także powiewająca na wietrze biała flaga z herbem uczelni. Obok flagi biała tablica z napisem „Plac Dr Stefana Michalaka”. Na wprost od budynku rondo, a na nim pomnik - popiersie mężczyzny na wysokiej podstawie. Popiersie otoczone jest zielonymi krzewami. Za pomocą przycisku Przejdź do: widok na plac Michalaka 2 przenosimy się na środek ronda, na którym znajduje się jasne popiersie.
Na nim niebieski przycisk z literą „i”. Po jego wciśnięciu, pojawia się zdjęcie ukazujące w zbliżeniu popiersie mężczyzny w średnim wieku, wpatrującego się przed siebie. Pod popiersiem wyryty złotą farbą tekst: „Dr med. Stefan Michalak (1909‑1947). Organizator, pierwszy dyrektor Szpitala, współtwórca Akademii Medycznej w Gdańsku. Wychowanek Lycee Henri‑Poincare w Nancy Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Poznańskiego. Lekarz okrętowy Daru Pomorza m/s Piłsudski. Zginął w falach Bałtyku, ratując tonących kolegów”. Powrót do spaceru. Za pomocą przycisku Przejdź do: widok na plac Michalaka 1, przenosimy się do poprzedniego miejsca.
Następnie, z prawej strony znajduje się przycisk Przejdź do: widok na plac Wybickiego 2.
Po jego wciśnięciu, przenosimy się na ulicę, przy której, po prawej stronie, jest plac zabaw, a przy jego ogrodzeniu biała tablica z napisem „plac gen. Józefa Wybickiego, Wrzeszcz”. Na niej znajduje się okrągły przycisk z literą „i”. Po jego wciśnięciu, pojawia się zdjęcie ze zbliżeniem na tabliczkę. Powrót do spaceru. Na przeciwko placu zabaw, po drugiej stronie ulicy, znajduje się stary długi budynek dwupiętrowy z poddaszem. Pomiędzy budynkiem a ulicą jest pas drzew. Za pomocą przycisku Przejdź do: widok na plac Wybickiego 1 przenosimy się przed pomnik dwóch osób siedzących na ławce.
Jest to osoba niskorosła grająca na blaszanym bębenku oraz mężczyzna w garniturze, z książką na kolanie i fajką w ręku. Pomiędzy postaciami niebieski przycisk z literą „i”. Po jego wciśnięciu, na ekranie pojawia się zdjęcie ze zbliżeniem na pomnik. Powrót do spaceru. Przy ławeczce, na metalowym słupku znajduje się biała tabliczka, a na niej przycisk z literą „i”. Po wciśnięciu, pojawia się zdjęcie ze zbliżeniem na tablicę. Na niej tekst: „Śladami Güntera Grassa, Ławeczka Oskara. Wrzeszcz był tak duży i tak mały, że wszystko, co na tym świecie wydarza się lub mogłoby się wydarzyć, wydarzyło się też lub mogłoby się wydarzyć we Wrzeszczu. Günter Grass, Psie lata. W 2002 roku odsłonięto Ławeczkę Oskara, głównego bohatera „Blaszanego Bębenka”. 16 października 2015 roku, w rocznice urodzin Noblisty, obok małego dobosza posadowiona została figura zmarłego 14 kwietnia 2015 r. w Lubece Güntera Grassa”. Poniżej ten sam tekst w języku niemieckim oraz angielskim. Obok tekstu ilustracja przedstawiająca chłopca w niebieskiej bluzce, białej kamizelce, brązowych spodniach i szarej czapeczce, który gra na czerwonym bębenku. Powrót do spaceru. Na przeciwko pomnika mały, murowany zbiornik wodny otoczony drzewami, a nad nim przycisk Przejdź do: widok na plac Wybickiego 3, za pomocą którego przechodzimy na drugą stronę stawu.
Na jego środku, na podwyższeniu, szara rzeźba dziewczynki stojącej na jednej nodze. Za pomocą przycisku Przejdź do: widok na plac Wybickiego 4, przenosimy się w prawą stronę.
Na rzeźbie pojawia się przycisk z literą „i”. Po jego kliknięciu, pojawia się zdjęcie ze zbliżeniem na rzeźbę. Do jej głowy zostały przytwierdzone czerwono‑białe wstążki. W tle samochody osobowe zaparkowane wzdłuż ulicy, przy której rosną zielone drzewa.
Opisz trasę twojego spaceru po Gdańsku. Długość spaceru zależy od ciebie. Wykorzystaj w tym opisie przynajmniej jedną nazwę ulicy, alei, placu i parku.
Uzasadnij pisownię nazw własnych, które znalazły się na trasie twojego spaceru z polecenia 1.
Wyjaśnij, skąd pochodzą nazwy własne wymienione na trasie spaceru.
Słownik
formacja wojskowa, której podstawowym uzbrojeniem są działa o dużym zasięgu lub niektóre rodzaje broni rakietowej
występ, wysunięta ostro, umocniona, często w kształcie pięciobocznej wieży, część dawnych murów obronnych
okrągła lub czworokątna budowla stanowiąca element starożytnych i średniowiecznych fortyfikacji stałych
związany z przynależnością do jakiegoś narodu
umocnienia, obwarowanie miast, pozycji lub ważnych punktów strategicznych o charakterze obronnym, złożone z murów i umocnień ziemnych
nazwa własna obiektu występującego w przestrzeni miejskiej, np. ulicy, placu, alei, parku, rond, budynku, instytucji
epoka w historii kultury europejskiej, obejmująca przede wszystkim XVI wiek
epoka w historii Europy trwająca od V do XV wieku



