Współczesny patriotyzm
Czy jestem patriotą?
Projekt I
Dość łatwo jest stwierdzić, kto był patriotą w czasie wojny czy podczas okupacji. Ale kogo nazwiemy patriotą w okresie pokoju w wolnym kraju? Co trzeba robić, aby czynami pokazać miłość do ojczyzny? Czy wystarczy przestrzegać prawa, płacić podatki, rzetelnie pracować, dobrze się uczyć, okazywać szacunek symbolom narodowym, świętować historyczne rocznice?
Czy kibice to patrioci, czy chuligani? Czy zależy im na wspieraniu polskich drużyn, czy raczej na rozróbach skrywanych za fasadą symboli narodowych?
A może patriotyzm nie jest już potrzebny w zjednoczonej Europie? Jakie jest twoje zdanie na ten temat?
Napisz w kilku zdaniach, czym dla ciebie jest patriotyzm.
Warto wiedzieć
Patriotyzmowi nadaje się rozmaite znaczenia. Czy, Pana(i) zdaniem, patriotyzm polega na: | Tak (zdecydowanie i raczej) | Nie (zdecydowanie i raczej) | Trudno powiedzieć |
w procentach | |||
okazywaniu szacunku godłu, fladze i hymnowi narodowemu | 94 | 4 | 2 |
dbałości o przekazywanie dzieciom w rodzinie wartości narodowych | 94 | 2 | 4 |
gotowości do walki i oddania życia za ojczyznę | 90 | 6 | 4 |
poszanowaniu i przestrzeganiu prawa | 90 | 7 | 3 |
udziale w wyborach | 87 | 10 | 3 |
dbałości o religijne wychowanie dzieci w rodzinie | 77 | 19 | 4 |
podejmowaniu działań na rzecz swojej społeczności lokalnej, okolicy, w której się mieszka | 75 | 19 | 6 |
wypełnianiu obowiązków zawodowych | 75 | 20 | 5 |
odbywaniu służby wojskowej | 75 | 20 | 5 |
kibicowaniu polskim sportowcom | 70 | 25 | 5 |
płaceniu podatków | 68 | 28 | 4 |
zaangażowaniu w działalność publiczną | 68 | 25 | 7 |
Źródło: CBOS
Jak pokazują badania CBOS, Polacy nie są zgodni co do znaczenia słowa patriotyzm. Oto podsumowanie odpowiedzi na pytanie:
Jak Pan(i) rozumie patriotyzm?
Przeprowadźcie w swojej klasie sondaż na temat patriotyzmu. Ankietowani powinni zaznaczyć trzy najważniejsze odpowiedzi z listy przedstawionej niżej. Wykorzystując znane wam programy komputerowe przedstawcie wynik ankiety w formie wykresu kołowego.
Walka w obronie kraju w razie zagrożenia
Uczciwa praca, rzetelna nauka
Przestrzeganie prawa, płacenie podatków
Udział w wyborach, aktywność polityczna
Znajomość historii i tradycji ojczystych
Ochrona zdrowia obywateli i środowiska naturalnego
Uroczyste obchodzenie świąt państwowych
Działalność charytatywna i wolontariat
Szacunek i pomoc dla obywateli innych państw
Duma z osiągnięć wybitnych Polaków
My, patrioci
Dobrym przykładem miłości do ojczyzny jest zachowanie pamięci o naszych przodkach.
Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
Film 1 Źródło: TVP S.A., tylko do użytku edukacyjnego na epodreczniki.pl.
Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
Film 2 Źródło: TVP S.A., tylko do użytku edukacyjnego na epodreczniki.pl.
Wiele osób od lat porządkuje zapomniane groby rodaków w kraju i za granicą, np. we Lwowie, Wilnie, Grodnie i na innych terenach dawnej Polski. Pięknym przykładem takich działań jest Cmentarz Orląt Lwowskich. W latach osiemdziesiątych XX‑stego wieku prace porządkowe rozpoczęli tam pracownicy firmy Energopol. Sprzątali cmentarz po godzinach pracy, w czasie wolnym.
Wartościowym, a wydaje się, że niedocenianym przejawem współczesnego patriotyzmu jest honorowe – czyli bezpłatne – oddawanie krwi. Michał Kryński, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, młody przedsiębiorca, przez dziesięć lat oddał 15 litrów krwi. Polski Czerwony Krzyż uhonorował ten czyn odznaką „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi”.
Na stronie Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Poznaniu możemy przeczytać, jak ważna jest taka postawa:
Krew ludzka to płynna tkanka ustrojowa, której mimo dużego postępu medycyny nie udało się jeszcze zastąpić żadną inną substancją. Krew od zawsze była i jest symbolem życia, poświęcenia, bohaterstwa. (...) Oddanie krwi jest największym dowodem ludzkiej solidarności i miłości.
Współcześni patrioci mogą angażować się w różne działania. Nie muszą to być czyny heroiczne. Może to być praca, która wymaga wiele czasu, a nawet poświęcenia własnych pieniędzy.
Przykładem patriotyzmu jest organizowanie pomocy dla Polonii mieszkającej na Wschodzie. Taką działalnością zajmuje się „Wolność i Demokracja” – fundacja, która współpracuje z licznym gronem wolontariuszy. W 2014 roku zespół społeczników prowadził akcję „Ratujmy Polaków z Donbasu”, która pozwoliła ewakuować do kraju kilkaset osób z terenów objętych wojną z separatystami prorosyjskimi. Wielu naszych rodaków otrzymało pomoc medyczną i materialną. „Wolność i Demokracja” wspiera Telewizję Biełsat nadającą programy niezależne od władz białoruskich.
Czy dbałość o język ojczysty może być patriotyzmem? Czy znajomość dzieł literatury polskiej to także patriotyzm? Czy pozostanie na emigracji jest niepatriotyczne?
Podzielcie się na cztery grupy. Ułóżcie swoją listę zachowań patriotycznych. Podyskutujcie o tym, co właściwie oznacza kochać ojczyznę i naród.
Czy patriotyzm jest trendy?
Abyśmy mogli być dumni ze swojego kraju, musimy poznać jego historię, tradycje, zwyczaje i obrzędy. Współczesny i nowoczesny patriotyzm łączy przeszłość z przyszłością. Powinien jednoczyć, a nie dzielić.
Warsztaty
Wykonajcie to polecenie w grupach. Zadaniem pierwszej będzie opracowanie konkursu: „ A to Polska właśnie ... „.
Druga grupa przygotuje oryginalne, patriotyczne nagrody.
Grupa 1
Wybierzcie pięć najbardziej znaczących miejsc w waszej okolicy. Mogą to być zabytki, miejsca pamięci narodowej, pomniki przyrody, istotne dla okolicy firmy. Zbierzcie informacje, zróbcie zdjęcia tych obiektów. Ułóżcie kilkadziesiąt pytań o różnym stopniu trudności. Starajcie się, aby pytania były atrakcyjne i różnorodne. Przygotujcie pomoce do konkursu, które będziecie mogli wyświetlać na tablicy multimedialnej lub na ekranie.
Grupa 2
Zaprojektujcie patriotyczną grafikę, którą umieścicie na koszulkach. Powinno znaleźć się na niej także chwytliwe hasło. Koszulki z nadrukami można zamówić w wielu punktach usługowych, także przez Internet. Zwróćcie się o dofinansowanie tego projektu do dyrektora szkoły albo wójta gminy (lub burmistrza dzielnicy).
Działanie wspólne obu grup:
Zaproponujcie przeprowadzenie konkursu w szkole podstawowej lub w innej klasie gimnazjum. Zwycięzcy otrzymają w nagrodę koszulki z patriotycznym nadrukiem!
Nowoczesny patriotyzm
Patriotyzm może przybierać różne formy. Studenci Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie mają różne skojarzenia na temat nowoczesnego patriotyzmu. Obejrzyj ich projekty.
Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
Flaga Źródło: Flaga, Michał Majdak, Pracownia Rzeźby, prowadzący prof. Wiktor Gutt, licencja: CC BY-SA 3.0.
Film dostępny na portalu epodreczniki.pl
Domowa Piekarnia Źródło: Domowa Piekarnia, Katarzyna Kędzior, Pracownia Kreacji Przekazu, prowadzący prof. Xawery Piwocki, as. Jakub Marzoch, licencja: CC BY-SA 3.0.
Projekty zrealizowane w ramach zadania konkursowego „Nowoczesny Patriotyzm” Wydział Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie Organizator konkursu „Fundacja Świat Ma Sens”.
Ciekawą propozycją wyrażania miłości do ojczyzny są działania Akademii Nowoczesnego Patriotyzmu
Czym jest nowoczesny patriotyzm?Nowoczesny patriotyzm zrywa z błędnym przekonaniem, że miłość do Polski jest czymś archaicznym lub wstydliwym. Przeciwnie, postawa szacunku i oddania własnej Ojczyźnie w dzisiejszych czasach nic nie straciła na swojej aktualności. Zarazem określenie „nowoczesny” sugeruje, że pewne tradycyjne kategorie i sposoby pielęgnowania patriotyzmu kształtowane w okresie walki o niepodległość powinny dziś zostać uzupełnione o nowe spojrzenie.
Młodzi ludzie poszukują radosnych form wyrażania patriotyzmu. Tak swoje zadanie definiuje „Rock Niepodległość”
Idea projektu ROCK NiepodległościOrganizując oddolną kampanię, my młodzi Polacy pragniemy zwrócić uwagę na nowoczesne formy patriotyzmu. Nie chcemy, aby patriotyzm był pojmowany jedynie jako martyrologia, historia bądź gra polityczna. Jesteśmy patriotami i chcemy rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości świętować po swojemu, jednakże zachowując podniosłość wydarzeń 11 listopada. Mamy nowoczesne spojrzenie na Niepodległość – nie patrzymy wstecz, ale w przyszłość. Jesteśmy młodymi ludźmi, młodymi przedsiębiorcami, pragniemy pokazywać, że dzisiaj to od nas i naszej pracy zależy, jak Polska będzie wyglądała w przyszłości. Tak rozumiemy dzisiaj patriotyzm!
Top Lista Piosenek Patriotycznych
Patriotyczne piosenki to nie tylko stare utwory z pożółkłego śpiewnika, ale także współczesne przeboje. Ich autorzy toczą spory z historią, opisują piękno kraju, wyznają miłość ojczyźnie, ale też wyśmiewają narodowe wady. Wiele utworów nie ma jednoznacznej wymowy, jest refleksją i głosem w dyskusji. Na pewno znacie większość piosenek z zamieszczonej poniżej listy. Jeśli nie, wyszukajcie je w Internecie.
Zagłosujcie w klasie na piosenkę, która najbardziej wam się podoba.
„Nie pytaj o Polskę” – Obywatel GC
„Kantyczka z lotu ptaka” – J. Kaczmarski, P. Gintrowski, Z. Łapiński
„Kwiaty ojczyste” – Czesław Niemen
„Święty” – Muniek Staszczyk
„Nie gniewaj się na mnie Polsko” – Sztywny pal Azji
„Ojczyzna” – Marek Grechuta
„Nie pytaj o nią” – Eldo
„Wyjeżdżam by wrócić” – Małpa
„Wyglądasz źle” – Komety
„Wychowanie” – T. Love
Poszukajcie nowych utworów muzycznych, które mówią o miłości do ojczyzny, o historii Polski, o wspaniałych ludziach. Mogą to być piosenki z ostatnich dziesięciu lat. Posłuchajcie tych utworów. Stwórzcie własną Top Listę Piosenek Patriotycznych. Możecie wykorzystać tę listę w czasie uroczystości związanych ze świętami narodowymi.