Temat: Właściwe odżywianie warunkiem zdrowia

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

4. Układ pokarmowy i odżywianie się. Uczeń:

6) wyjaśnia rolę błonnika w funkcjonowaniu układu pokarmowego oraz uzasadnia konieczność systematycznego spożywania owoców i warzyw;

7) uzasadnia konieczność stosowania diety zróżnicowanej i dostosowanej do potrzeb organizmu (wiek, płeć, stan zdrowia, aktywność fizyczna itp.), oblicza indeks masy ciała oraz przedstawia i analizuje konsekwencje zdrowotne niewłaściwego odżywiania (otyłość, nadwaga, anoreksja, bulimia, cukrzyca).

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie objaśniają zasady prawidłowego żywienia

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• wyjaśniać, na czym polega zdrowe odżywianie i uzasadniać potrzebę jego stosowania;

• obliczać i interpretować wskaźnik masy ciała;

• analizować bilans energetyczny organizmu oraz jego zapotrzebowanie energetyczne;

• omawiać zaburzenia odżywiania.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • metaplan.

• eksponujące

  • pokaz.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

• Ochotnicy przeprowadzają ankietę „Zdrowe nawyki żywieniowe” (zał. nr 1) wśród kolegów, a jej wyniki opracowują w postaci diagramu słupkowego.

Faza wstępna

• Prowadzący lekcję określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna

• Ochotnicy przeprowadzają wśród kolegów ankietę „Zdrowe nawyki żywieniowe” (załącznik nr 1), a jej wyniki opracowują w formie wykresu słupkowego..

• Uczniowie, stosując metodę metaplanu, analizują problem: „Dlaczego dzieci nie jedzą pierwszego śniadania?”.

• Nauczyciel pyta podopiecznych, dlaczego ważne jest spożywanie ryb morskich i surówek oraz dlaczego należy posilać się co cztery godziny. Uzupełnia lub koryguje wypowiedzi uczniów.

• Uczniowie czytają fragment pt. „Potrzeby energetyczne organizmu” i omawiają pojęcie bilansu energetycznego.

• Nauczyciel wyjaśnia, czym jest wskaźnik masy ciała (BMI). Prosi uczniów, żeby obliczyli swój wskaźnik i sprawdzili, czy jest on prawidłowy. Nauczyciel pomaga uczniom zinterpretować uzyskane wyniki.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel dzieli uczniów na pięcioosobowe zespoły. Rozdaje im karty (zał. nr 2 ) i plansze (zał. nr 3) do gry w pokera kryterialnego. Wyjaśnia jej zasady (zał. nr 4) i zaprasza podopiecznych do zabawy.

Praca domowa

• Uczniowie wspólnie z rodzicami i rodzeństwem wypełniają ankietę „Zdrowe nawyki żywieniowe” i zastanawiają się nad wprowadzeniem ewentualnych zmian w domowej diecie.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Eating healthy is necessary to be healthy

The way you eat decides about your health, influences your growth, physical development, and even your mental state. Knowledge of the norms of healthy eating and following them already at a young age increases the chances to live a long, healthy life, which is why creating healthy eating habits has a great significance in preventing illnesses. A balanced diet lowers the risk of obesity and its consequences, such as cardiovascular diseases, arteriosclerosis, gastrointestinal system disorders.
Everyday diet should be:

• diversified, that is a diet that includes various products, e.g. vegetables and sources of proteins (fish, various types of meats, cheeses and other diary products, legumes and pulses), and composed of meals prepared in various ways;

• wholesome, which means it should provide the body with energy components, building blocks and regulatory components; it should be composed of possibly least processed products which retain possibly highest amount of vitamins and minerals while they are prepared (when it comes to vegetable products - a lot of fiber);

• balanced, that is providing nutrients in the right proportions and amounts, suitable for the needs of the body.

A food pyramid is helpful in preparing a daily diet according to healthy eating guidelines. A food pyramid is a graphic representation on nutritional and physical activity guidelines of the Institute of Nutrition and Food. It divides products into groups. The base of the pyramid are cereals, which should provide half of the energy needed every day. At the top of the pyramid there are foods that should be eaten in small amounts. You have to remember that among the food you eat every day there should be at least one product from each group.

The most common eating mistakes are: eating not enough fish, vegetables and fruit, snacking between meals, irregular meals, lack of second breakfast or eating sweet foods for second breakfast, not eating breakfast.

Basic condition for eating healthy is balancing the energy used and the food eaten. If the amount of energy provided is equal to the amount of energy used, body mass will stay the same. While we’re growing up, the required amount of energy is high, because our bodies use it to sustain life functions, mainly aimed at our bodies' development and growth. Additional energy is consumed also by physical activity and the effort during studying. The amount of energy used is given in kilocalories [kcal] or kilojules[kJ]. The correct development and maintaining the correct weight is possible when the body receives as much energy as it can use. In that situation energy balance is even and equals zero. In order to have control over it, we must know how much energy is in what we eat and how much energy our body needs. Thanks to this we can prepare well balanced meals that will satisfy the energy needs of a body.

If food that we eat has too much energy than what we need, the energy balance is positive, which lead to overweight, and if such state is maintained for a longer period of time – to obesity. The consequences of such situation are illnesses resulting from extra kilos. If we use more energy than we consume, our bodies will have negative energy balance, which leads to us losing weight and, in consequence, to being underweight and our organisms to be weakened.

A meal eaten by a student during the day should provide him 100% of energy, including:

• 1st breakfast 25%,

• 2nd breakfast 10%,

• dinner 35%,

• afternoon tea 10%,

• supper 20%.

You can count how much energy the body needs. It depends mostly on the age, gender, physical activity, health and type of work we do.

In order to maintain consistent energy balance, you can regularly control your body weight using body mass index, BMI. It allows you to assess if the proportions between your weight and height are correct, see if you are overweight or obese, and if you are at risk of any diseases connected with it. It is counted when we divide our weight (in kg) by our height (in meters) squared (BMI = $\frac{\mathrm{weight}}{\left(\mathrm{height}\right){}^2}$). This index provides an adequate image of the proportion between the body mass and the height only in adults.

• What we eat, that is the amount and the quality of food, influences our health.

• Everyday diet should provide various nutrients.

• Dietary suggestions were elaborated in a form of a food pyramid.

• The meals should have as much energy as we can use.