6. Komunikacja a gospodarka Trójmiasta i obszaru metropolitalnego Wrocławia

Rozwój transportu odgrywa kluczową rolę w lokalizacji działalności gospodarczej. Wraz z postępem technologicznym i rosnącym popytem na towary i usługi coraz więcej przedsiębiorstw przenosi swoje firmy do strategicznych lokalizacji, które umożliwiają im szybki i skuteczny dostęp do różnych rynków. Dobre połączenia transportowe, takie jak autostrady, koleje, porty i lotniska, są kluczowe dla efektywnego prowadzenia działalności gospodarczej, umożliwiając szybkie dostawy, zwiększenie zasięgu rynkowego oraz redukcję kosztów transportu. Jednocześnie lokalizacja w pobliżu punktów dystrybucyjnych, składów i magazynów jest niezbędna dla efektywnego zarządzania łańcuchem dostaw i zapewnienia szybkiego i sprawnego przetwarzania towarów. Rozwój transportu wpływa na rozkwit innych gałęzi gospodarki.

R13anbTX46u4b

Film prezentujący kontenery w porcie.

Film prezentujący kontenery w porcie.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R13anbTX46u4b

Film prezentujący kontenery w porcie.

Obszar metropolitalny to teren o dużej gęstości zaludnienia, w którym koncentrują się najważniejsze funkcje społeczno‑gospodarcze. W Polsce obszarami metropolitalnymi są m.in. Warszawa, Trójmiasto i Wrocław.

Trójmiasto to aglomeracja składająca się z trzech miast: Gdańska, Gdyni i Sopotu, które połączone są ze sobą siecią dróg i linii kolejowych. Obszar ten zamieszkuje ponad 1,1 miliona osób. Jest to ważny ośrodek gospodarczy i turystyczny Polski, z dużą liczbą portów, elektrowni i zakładów przemysłowych. W Trójmieście znajdują się także liczne plaże, kąpieliska i kurorty przyciągające turystów z całego kraju i nie tylko.

Wrocław to stolica Dolnego Śląska i czwarte co do wielkości miasto Polski. Obszar metropolitalny Wrocławia obejmuje ponad 20 gmin i zamieszkuje ponad 1 milion osób. To ważne centrum kulturalne i naukowe Polski, z teatrami, muzeami, kinami i uczelniami, a także ważny ośrodek przemysłowy i usługowy z wieloma zakładami produkcyjnymi i biurowcami.

Rozwój transportu na obszarze metropolitalnym Wrocławia

Transport jest bardzo ważnym działem gospodarki, ponieważ wpływa na rozwój innych działów. Dlatego też w Polsce gęstość sieci autostrad i dróg ekspresowych z roku na rok wzrasta. W latach 2000–2022 całkowita długość tych dróg wzrosła ponad dziewięciokrotnie! Tereny w pobliżu dróg szybkiego ruchu są bardzo atrakcyjne dla firm.

Wrocław jest dużym miastem, które zyskało miano metropolii. Wraz z okolicznymi terenami wchodzi w skład Wrocławskiego Obszaru Metropolitalnego (WrOM). Obejmuje on swoim zasięgiem także osiem innych, pobliskich powiatów. Według danych GUS‑u liczba ludności WrOM‑u w 2020 r. wynosiła prawie 1,25 mln (w tym liczba ludności Wrocławia to niemal 642 tys.).

Wrocławski Obszar Metropolitalny – mapa interaktywna

Obszar metropolitalny Wrocławia ma dogodne powiązania komunikacyjne zarówno krajowe, jak i międzynarodowe. Sieć drogowa na tym obszarze należy do najgęstszych w całym kraju. Przebiegają przez niego:

• autostrada A4 (prowadząca z zachodu na wschód Polski przez jej południową część),

• droga krajowa nr 8 (na linii Warszawa–Praga),

• droga krajowa nr 5 (na linii Gdańsk–Praga),

• autostradowa obwodnica miasta (A8) znacznie ułatwiająca przejazdy tranzytowe przez Wrocław.

Warto dodać, że w jednej z dzielnic Wrocławia zlokalizowany jest międzynarodowy port lotniczy Wrocław‑Strachowice.

Ponadto obszar ten leży w stosunkowo niewielkiej odległości od stolic dwóch sąsiadujących państw – Niemiec i Czech (odległość z Wrocławia do Berlina i Pragi wynosi ok. 350 km).

Wpływ rozwoju transportu na lokalizację działalności gospodarczej na obszarze metropolitalnym Wrocławia

Miejscowością, w której znajduje się największy węzeł komunikacyjny dróg krajowych i międzynarodowych całego WrOM‑u, są Bielany Wrocławskie, leżące ok. 10 km od południowych granic administracyjnych Wrocławia, w gminie Kobierzyce, w powiecie wrocławskim. W tym rejonie zlokalizowano Specjalną Strefę EkonomicznąSpecjalna Strefa Ekonomiczna (SSE)Specjalną Strefę Ekonomiczną Wrocław–Kobierzyce, która przyciąga licznych inwestorów korzystnymi warunkami lokalizacji przedsiębiorstw.

Opis jednostek działalności gospodarczych występujących na terenie WrOM‑u

Centra logistyczne Węzły komunikacyjne sprzyjają lokalizacji centrów logistycznych, czyli magazynów i infrastruktury przeładunkowej, dzięki której następuje przyjmowanie, magazynowanie i dalszy transport towarów. Jedno z takich centrów znajduje się właśnie w Bielanach Wrocławskich.	RFHMRDftJZy5Y Lotnicze zdjęcie hal centrów logistycznych znajdujących się pod miastem. Hale mają po co najmniej kilkadziesiąt metrów długości, zbudowane na planie prostokąta, posiadają płaskie dachy. Są rozlokowane blisko siebie, jest ich kilka. Przed halami, w dolnej części ilustracji znajdują się pola uprawne, natomiast w górnej części, teren miejski lub zabudowa podmiejska.
Centra handlowo‑rozrywkowe Opisane wcześniej warunki sprzyjają także lokalizacji centrów handlowo‑rozrywkowych, w tym galerii handlowych w Bielanach Wrocławskich. Bardzo szybko bowiem mogą do nich dotrzeć zarówno mieszkańcy Wrocławia, jak i okolic.	R1BbtQuWlnPog Na fotografii budynek o nowoczesnej architekturze, nieregularnej, poziomej bryle. Na fasadzie logotypy sklepów i innych usługodawców prowadzących działalność na terenie budynku. Na pierwszym planie trawa, płaski teren. U dołu bryły wjazd do budynku, brak okien w ścianach.
Przedsiębiorstwa przemysłowe Na obszarze metropolitalnym Wrocławia zlokalizowane są także zakłady przemysłowe wymagające szybkich i terminowych dostaw surowców i półproduktów oraz wywozów gotowych produktów. Są to głównie ośrodki przemysłu spożywczego, elektronicznego i środków transportu (w tym wytwarzania części do samochodów i silników). Przykłady światowych firm, które mają tam swoje oddziały: - Volvo (Wrocław), - Toyota  (Jelcz‑Laskowice), - Hewlett Packard(Wrocław) - Toshiba (Wrocław), - LG (Biskupice Podgórne), - Amazon (Bielany Wrocławskie), - IKEA  (Bielany Wrocławskie), - Bosch (Mirków), - Electrolux (Oława), - Coca‑Cola (Środa Śląska), - BASF (Środa Śląska), - Makro Cash&Carry (Bielany Wrocławskie).	R1DqUAmZ5bC9l Wąska droga asfaltowa prowadząca do ogrodzonego terenu przemysłowego z halami. Drogę przedziela szlaban, znak ograniczenia prędkości do dziesięciu kilometrów na godzinę. Nad szlabanem poziomy baner z nazwą i logo strefy Interior‑Zachód oraz adresem ulica Jerzmanowska 8.

Rozwój transportu w aglomeracji trójmiejskiej

Trójmiasto jest aglomeracją policentrycznąaglomeracja policentryczna (konurbacja)aglomeracją policentryczną, co oznacza, że obejmuje kilka miast. W przypadku Trójmiasta są to trzy miasta (Gdańsk, Gdynia i Sopot) powiązane ze sobą komunikacyjnie (siecią dróg i linią Szybkiej Kolei Miejskiej – SKM) i gospodarczo. Zamieszkuje je około 750 tys. osób.

Oprócz rozbudowanej sieci dróg i linii kolejowych, Gdańsk i Gdynia są ważnymi portami morskimi w naszym kraju – odnotowuje się tam największe przeładunki. Ponadto Gdańsk stanowi początek europejskiego lądowego korytarza transportowego między Morzem Bałtyckim a Morzem Adriatyckim (łączącego północ i południe Europy). Dodatkowym atutem jest położenie u ujścia Wisły, która w dolnym odcinku jest rzeką żeglowną.

Wpływ rozwoju transportu na lokalizację działalności gospodarczej w Trójmieście

Opisane wyżej uwarunkowania komunikacyjne przyczyniły się do rozwoju różnorodnej działalności przemysłowej i usługowej w Trójmieście.

Wpływ rozwoju transportu na lokalizację działalności gospodarczej w Trójmieście – prezentacja multimedialna

Slajd 1 z 2

Slajd 1 z 2

Indeks górny Źródło: GroMar Sp. z o.o. Indeks górny koniec^{Źródło: GroMar Sp. z o.o.}

Podsumowanie

• Centra logistyczne i handlowe, inne firmy usługowe oraz zakłady przemysłowe są często lokalizowane blisko węzłów komunikacyjnych, czyli w miejscach skrzyżowania autostrad, dróg ekspresowych i dróg krajowych. Usprawnia to przeładunek dużej ilości towarów i ułatwia ich transport. Sytuacja taka ma miejsce m.in. na obszarze metropolitalnym Wrocławia.

• Transport morski ułatwia handel międzynarodowy, sprzyja lokalizacji rafinerii i innych zakładów przemysłu chemicznego, stoczni, przetwórstwa rybnego, firm logistycznych, spedycyjnych czy informatycznych, a także specjalistycznych uczelni przygotowujących do pracy w gospodarce morskiej. Sytuacja taka ma miejsce m.in. w Trójmieście.

Słownik

Ćwiczenia

Ćwiczenie 6

Na poniższym zdjęciu przedstawiono rafinerię w Gdańsku.

Zaznacz czynniki, które zadecydowały o jej lokalizacji.

R19EmTnMx8ldd

Rafineria w Gdańsku

Na podstawie dostępnych źródeł wiedzy zaznacz czynniki, które zdecydowały o lokalizacji rafinerii w Gdańsku.

RNBhlYJht03kD

Możliwe odpowiedzi: 1. położenie nad morzem, 2. chęć dywersyfikacji źródeł dostaw, 3. rozwój przemysłu farmaceutycznego, 4. połączenia promowe ze Szwecją

Notatnik