Prima di consultare il testo guarda il listino prezzi e indica che cosa si ordina normalmente in un bar italiano.
Przed zapoznaniem się z tekstem, spójrz na cennik i powiedz, co można zamówić we włoskim barze.
Rn7cRmshMLCW1
Grafika przedstawia cennik we włoskim barze. Na górze ilustracji znajduje się napis: Listino prezzi. Po lewej stronie znajduje się cennik kaw oraz piktogram przedstawiający dwa ziarna kawy. W środkowej części znajduje się cennik napojów oraz piktogram przedstawiający szklankę z napojem i słomką. Po prawej znajduje się cennik ciast i kanapek. Obok znajdują się piktogramy przedstawiające kawałek ciasta oraz kanapkę. Pod ilustracją znajduje się przycisk z napisem: "Listino prezzi." Po kliknięciu w przycisk pojawia się tabela z cennikiem wszystkich produktów dostępnych w barze.
Listino prezzi
Cennik
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, grafika: Unsplash.com, licencja: CC BY 3.0.
Ora consulta il testo prestando attenzione alle forme verbali precedute dal pronome si.
Teraz zapoznaj się z tekstem, zwracając uwagę na formy czasowników poprzedzone zaimkiem si.
AgnieszkaWochIl bar e la pausa caffè
Il bar è uno dei simboli della cultura italiana. Entrare in un bar a prendere un caffè fa parte delle abitudinil’abitudine (f)abitudini quotidiane degli italiani. Il bar diventa il centro della vita sociale e un luogo dove si può chiacchierare con gli amici e il barista, spesso confidenteil/la confidente (f/m)confidente e amico, o anche guardare insieme una partita di calcio in un miticomiticomitico Bar sport.
Al bar si servono e si consumanoconsumareconsumano sia bevande alcolichealcolicoalcoliche che analcolicheanalcolicoanalcoliche – oltre a caffè, cornettiil cornetto (m)cornetti e altre pastele paste (fpl)paste dolci e cibi salati come panini, tramezzinitramezzinitramezzini e pizzette. Di solito, prima si va alla cassa, si fa lo scontrinolo scontrino (m)scontrino e dopo si va al bancoil banco (m)banco. Il caffè si consuma in piedi. Capita che nei posti frequentatifrequentatofrequentati dai turisti, ci sono due listini prezzoil listino (m) prezzilistini prezzo: se ci si siedesedersisi siede al tavolino, si paga di più.
La colazione al bar è di solito dolce: si prende un cornetto e un cappuccino o un caffellatteil caffellatte (m)caffellatte. Durante la giornata si fanno delle pause caffèla pausa (f) caffèpause caffè. Se non si ha tempo di pranzare, si può ordinare un panino farcitofarcitofarcito o un tramezzino al bar. Prima di cena, dopo le diciassette, si prende un aperitivol’aperitivo (m)aperitivo.
Il caffè, in Italia, vuol dire espresso. Si può ordinare anche un ristrettoristrettoristretto, cioè il caffè fatto con pochissima acqua. Se si ordina un caffè lungolungolungo o alto, si riceve una tazzinala tazzina (f)tazzina quasi piena. Invece un caffè macchiatomacchiatomacchiato è un espresso con aggiuntal’aggiunta (f)aggiunta di latte.
Il caffè sottolineasottolinearesottolinea i momenti della giornata: quello del mattino risvegliarisvegliarerisveglia, il caffè di metà mattinata è una buona scusala scusa (f)scusa per offrirsi una pausa, il caffè dopo pranzo facilitafacilitarefacilita la digestionela digestione (f)digestione, ecco perché non si beve in Italia il cappuccino e il caffellatte dopo l’ora del pranzo! Il caffè del dopo cena sottolinea la conclusione di una giornata e lo consuma chi non temetemereteme l’insonnial’insonnia (f)insonnia. Chi inveceinveceinvece ha paura di non riuscireriuscireriuscire poi ad addormentarsi, può sempre ordinare un caffè decaffeinatodecaffeinatodecaffeinato.
1 Źródło: AgnieszkaWoch, Il bar e la pausa caffè, [na podstawie:] È nato prima il caffè o il bar italiano?, https://specialcoffee.it/e-nato-prima-il-caffe-o-il-bar-italiano/ [dostęp 26.02.2022], Danesi Alfredo, Caffè, mito e realtà. Storia cultura e ricerca. Rimini: Idealibri, s. 165–167., licencja: CC BY 3.0.
2
Esercizio1
Concentrati di nuovo sul testo e decidi se le informazioni sono vere o false.
Zapoznaj się ponownie z tekstem i zdecyduj, czy informacje są prawdziwe , czy fałszywe.
Rd284NvaJPTUA
Łączenie par. . Il bar è un luogo importante per gli italiani.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso. Normalmente il caffè si consuma da seduti.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso. Il caffè al tavolino costa di più.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso. Il caffè lungo si fa con pochissima acqua.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso. Il cappuccino si beve dopo pranzo.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso. Dopo cena si può bere un decaffeinato.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso
Łączenie par. . Il bar è un luogo importante per gli italiani.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso. Normalmente il caffè si consuma da seduti.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso. Il caffè al tavolino costa di più.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso. Il caffè lungo si fa con pochissima acqua.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso. Il cappuccino si beve dopo pranzo.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso. Dopo cena si può bere un decaffeinato.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
RQ4e0mo6qjdkU
Appunti: (Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
Funkcje zaimka „si”
Na pewno zauważyłeś/zauważyłaś, że w tekście źródłowym, dotyczącym włoskiego baru, znalazły się konstrukcje z zaimkiemsi, określane po włosku jakosi impersonalelubsi passivante.
Zapamiętaj, że włoskie czasowniki w 3 osobie liczby pojedynczej i poprzedzone zaimkiemsi, tworzą formę bezosobową, tak zwanesi impersonale, np.:
Si va al bar. - Chodzi się do baru.
Jeśli czasownik jest zwrotny, tak jak np.alzarsi(wstawać), forma bezosobowa wyrażana jest za pomocą zaimkaci, który stawiamy przed czasownikiem w trzeciej osobie liczby pojedynczej, tak jak w przykładzie:
Ci si alza alle 8.00 e si va al bar. - Wstaje się o ósmej i idzie się do baru.
W formie bezosobowej czasownikom nie towarzyszy dopełnienie bliższe, czyli część zdania, która dopełnia czasownik i odpowiada na pytania Kogo? Co? Jeśli takie dopełnienie w zdaniu się pojawia, to mamy do czynienia zsi passivante, tj. z zaimkiemsi, przy pomocy którego tworzymy stronę bierną. W tym przypadku uzgadniamy czasownik z dopełnieniem bliższym , np.:
Si ordina un caffé. - Zamawia się kawę./Kawa jest zamawiana. (Zarówno czasownikordinare, jak i dopełnienie, tu: kawa, są w liczbie pojedynczej.)
Si ordinano molti caffè. - Zamawia się dużo kaw. / Dużo kaw jest zamawianych. (Zarówno czasownikordinare, jak i dopełnienie, tu: kawy, są w liczbie mnogiej.)
Dizionario
f = femminile - rodzaj żeński, m = maschile - rodzaj męski, pl = plurale - liczba mnoga
il/la confidente (f/m) - tu: powiernik, powierniczka. Zwróć uwagę, że w języku polskim konfident oznacza donosiciela, osobę, do której nie można mieć zaufania. W języku włoskim przeciwnie: pierwsze znaczenie słowa confidente, to ktoś zaufany, komu można powierzyć swój sekret.
Tę nazwę kanapki stworzył włoski pisarz Gabriele d'Annunzio, aby zastąpić angielskie słowosandwich. Dziś tramezzino oznacza rodzaj trójkątnej kanapki, złożonej z dwóch lub trzech kromek białego, tostowego pieczywa, serwowanych z różnymi składnikami, takimi jak szynka, wędliny, jajka, tuńczyk, sałata, karczochy, itp.
