E-materiały do kształcenia zawodowego

E‑book do e‑materiału Obsługa oraz konserwacja maszyn i urządzeń metalurgicznych

MTL.03. Eksploatacja maszyn i urządzeń przemysłu metalurgicznego - Operator maszyn i urządzeń przemysłu metalurgicznego 812122, Technik przemysłu metalurgicznego 311708

bg‑cyan

Obsługa oraz konserwacja maszyn i urządzeń metalurgicznychh

E‑BOOK

1

Spis treści

Eksploatacja

Eksploatacja to działania, procesy i zjawiska, w których człowiek wykorzystuje obiekty techniczne. W procesie eksploatacji wyodrębnia się cztery rodzaje działań: użytkowanie, obsługiwanie, zasilanie oraz zarządzanie.

Użytkowanie to wykorzystywanie obiektu technicznego zgodnie z jego przeznaczeniem i właściwościami funkcjonalnymi. Obsługiwanie to utrzymanie obiektu w stanie zdatności oraz przywracanie mu wymaganych właściwości funkcjonalnych poprzez prowadzenie przeglądów, regulacji, konserwacji, napraw oraz remontów. Zasilanie polega na dostarczeniu do obiektu materiałów (masy), energii oraz informacji.

Trwałość obiektu technicznego jest jego zdolnością do zachowania nominalnych własności w określonych warunkach eksploatacji. Miarą trwałości obiektu jest okres liczony od momentu jego wytworzenia do osiągnięcia przez nie stanu, w którym obiekt utracił swoje własności i jest niezdatny lub nieprzydatny do użytku. Ze względu na miarę tego okresu rozróżnia się:

  • trwałość użytkową (np. trwałość koparki – 500 tysięcy ton przetransportowanego materiału),

  • trwałość obsługową (np. trwałość koparki – trzy naprawy główne kapitalne),

  • trwałość eksploatacyjną (np. trwałość koparki kołowej – 15 lat eksploatacji).

R123p9mHx9Gc81
Grafika przedstawia schemat działania w procesie eksploatacji. Na górze schematu znajduje się zielony prostokąt z napisem Eksploatacja, od którego odchodzi pozioma linia prowadząca do czterech niebieskich prostokątów. Idąc od lewej strony grafiki, pierwszy z nich podpisany jest jako Użytkowanie. Poniżej tego prostokąta znajdują się dwa niebieskie prostokąty jeden nad drugim podpisane jako Dobór i rozmieszczenie obiektów technicznych oraz Wykorzystanie na stanowisku pracy. Kolejne trzy niebieskie prostokąty odchodzące od zielonego prostokąta Eksploatacja to kolejno: Obsługiwania, Zasilanie i Zarządzanie. Od nich odchodzi pozioma linia prowadząca do trzech zielonych prostokątów. Pierwszy z nich podpisany jest jako Przeglądy i konserwacje. Drugi jako Naprawy i remonty, a trzeci jako Ocena stanu technicznego. Poniżej prostokąta podpisanego Przeglądy i konserwacje znajdują się cztery czerwone prostokąty jeden pod drugim podpisane kolejno: Czyszczenie, Regulacja, Uzupełnienie płynów oraz Konserwacja. Poniżej prostokąta podpisanego Naprawy, remonty, znajdują się cztery czerwone prostokąty jeden pod drugim podpisane kolejno: Demontaż, Weryfikacja, Regeneracja i Montaż. Poniżej prostokąta podpisanego Ocena stanu technicznego znajdują się dwa czerwone prostokąty jeden pod drugim podpisane kolejno: Pomiary bezpośrednie oraz Pomiary pośrednie (diagnostyka).
Działanie w procesie eksploatacji
Źródło: GroMar sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Niezawodność obiektu technicznego jest jego własnością odnoszącą się do zdolności do zachowania stanu zdatności w określonym przedziale czasu oraz w określonych warunkach użytkowania. Okres zdatności kończy się w momencie uszkodzenia obiektu technicznego. W obszarze eksploatacji maszyn można wyszczególnić pojęcie niezawodności bezpieczeństwa obiektu technicznego, które odnosi się do zachowania stanu bezpieczeństwa dla życia, mienia lub środowiska naturalnego. Okres trwania stanu bezpieczeństwa kończy tzw. uszkodzenie niebezpieczne danego obiektu. Potencjał użytkowy - operacyjny obiektu technicznego jest jego własnością charakteryzującą możliwości użytkowania danego obiektu, operowania nim. Proces eksploatacji maszyn to przedział czasu między chwilą wytworzenia maszyny a chwilą jej likwidacji.

Możemy wyróżnić następujące etapy eksploatowania maszyny:

  • przygotowanie maszyny do użytkowania,

  • użytkowanie maszyny,

  • zapewnienie zdatności maszyny,

  • procesy logistyczne,

  • likwidowanie maszyn,

  • procesy wspomagające zarządzanie eksploatacją.

R1BmP4hvqjKIj1
Grafika przedstawia schemat podziału procesów eksploatacji maszyn. Na górze schematu znajduje się zielony prostokąt z napisem Proces eksploatacji maszyn, od którego odchodzi pozioma linia prowadząca do sześciu niebieskich prostokątów. Idąc od lewej strony grafiki, pierwszy z nich podpisany jest jako Procesy przedużytkowe. Poniżej tego prostokąta znajduje się pięć fioletowych prostokątów jeden pod drugim podpisanych jako Przechowywanie, Transportowanie, Instalowanie, Próby technologiczne oraz Docieranie. Kolejny niebieski prostokąt odchodzący od zielonego prostokąta Proces eksploatacji maszyn to Procesy użytkowania maszyn. Poniżej niego znajdują się cztery zielone prostokąty jeden nad drugim podpisane kolejno: Planowanie działań, Budowa systemu działaniowego, Działanie podstawowe wraz z nadzorowaniem ich realizacji, Kontrola wyników działania i koordynacja działań. Kolejny niebieski prostokąt odchodzący od zielonego prostokąta Proces eksploatacji maszyn to Procesy zapewnienia zdatności. Od niego odchodzi pozioma linia prowadząca do dwóch rzędów składających się z czerwonych prostokątów. Rząd po lewej stronie zawiera pięć prostokątów jeden pod drugim podpisanych kolejno: Obsługi, Przeglądy; Okresowe; Gwarancyjne; Konserwacyjne; Regulacyjne. Rząd po prawej stronie zawiera sześć czerwonych prostokątów jeden pod drugim podpisanych kolejno: Odnowy, remonty; Naprawy Wymiana; Naprawy Bieżące; Naprawy Awaryjne; Regeneracja; Modernizacja. Kolejny niebieski prostokąt odchodzący od zielonego prostokąta Proces eksploatacji maszyn to Procesy logistyczne. Poniżej niego znajdują się cztery różowe prostokąty jeden pod drugim podpisane kolejno: Materiałowe, Informacyjne, Energetyczne, Ludzie. Kolejny niebieski prostokąt odchodzący od zielonego prostokąta Proces eksploatacji maszyn to Procesy likwidowania maszyn. Poniżej niego znajdują się trzy różowe prostokąty jeden pod drugim podpisane kolejno: Sprzedaż, Recyrkulacja, Utylizacja składowanie odpadów. Kolejny niebieski prostokąt odchodzący od zielonego prostokąta Proces eksploatacji maszyn to Procesy wspomagające zarządzanie. Poniżej niego znajdują się trzy różowe prostokąty jeden pod drugim podpisane kolejno: Sprzedaż, Recyrkulacja, Utylizacja składowanie odpadów. Od niego odchodzi pozioma linia prowadząca do dwóch rzędów składających się z żółtych prostokątów. Rząd po lewej stronie zawiera pięć prostokątów jeden pod drugim podpisanych kolejno: Procesy diagnostyczne, Diagnozowanie stanu, Genezowanie, Prognozowanie, Monitorowanie. Rząd po prawej stronie zawiera sześć żółtych prostokątów jeden pod drugim podpisanych kolejno: Procesy badawcze, Badania prototypów, Badanie eksploatacyjne, Badanie przyspieszone.
Procesy eksploatacji maszyn
Źródło: GroMar sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane materiały multimedialne

Wprowadzenie
Stan techniczny maszyn