Temat: Powietrze – skład i właściwości cz. 1

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa:

Szkoła podstawowa. Chemia.

IV. Tlen, wodór i ich związki chemiczne. Powietrze. Uczeń:

8) projektuje i przeprowadza doświadczenie potwierdzające, że powietrze jest mieszaniną; opisuje skład i właściwości powietrza.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń potwierdza doświadczalnie, że powietrze jest mieszaniną substancji

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• przedstawiać dowody na istnienie powietrza;

• planować i przeprowadzać doświadczenie potwierdzające, że powietrze jest mieszaniną;

• opisywać skład i właściwości powietrza;

• bezpiecznie posługiwać się sprzętem laboratoryjnym oraz odczynnikami chemicznymi.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• eksponujące

  • film.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• rzutnik multimedialny;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• metodnik lub kartki zielone, żółte i czerwone;

• sprzęt, szkło laboratoryjne oraz odczynniki do eksperymentu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

3. BHP – przed przystąpieniem do eksperymentów uczniowie zapoznają się z kartami charakterystyk substancji, które będą używane na lekcji. Nauczyciel wskazuje na konieczność zachowania ostrożności w pracy z nimi.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel, wprowadzając uczniów w temat lekcji, zadaje im pytania rozpoczynające dyskusję, np. czym jest powietrze, jakie zjawiska i dowody świadczą o jego istnieniu. Uczniowie podają różne przykłady i  sytuacje znane im z codzienności; nauczyciel weryfikuje poprawność odpowiedzi. Po dyskusji uczniowie wykonują samodzielnie doświadczenie w abstrakcie – notują obserwacje i wnioski. Następnie poleca im znalezienie informacji na temat atmosfery ziemskiej i zapisanie nazw warstw atmosfery – krótko podsumowuje zebrane wiadomości.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotowanie dziennika obserwacji w abstraktach. Informuje ich, że obejrzą film „Badanie składu powietrza”. Zanim to nastąpi, mają sformułować pytanie badawcze oraz hipotezę, a następnie zanotować je. Podczas projekcji powinni zwrócić uwagę na zmiany zachodzące w eksperymencie. Po filmie nauczyciel zadaje uczniom pytania, np. co zaobserwowali, dlaczego świeczka zgasła, o czym świadczy zassanie wody do cylindra na wysokość 1/5 objętości, czy powietrze jest substancją, czy mieszaniną różnych substancji. Odpowiedzi powinny przyjąć formę dyskusji prowadzącą do sformułowania wniosków, które uczniowie zapiszą w dziennikach obserwacji.

3. Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej ilustrację z abstraktu przedstawiającą skład jakościowy i ilościowy gazów w powietrzu oraz modele cząsteczek gazów jako składników powietrza. Prezentuje również wykres kołowy składu powietrza oraz układ okresowy pierwiastków (z e‑podręcznika), na podstawie którego uczniowie będą wykonywali polecenia, np. „Określ położenie azotu i tlenu w układzie okresowym, a następnie odczytaj z niego najważniejsze informacje na temat tych pierwiastków”. Poleca uczniom, np. jako pracę domową, przygotowanie informacji na temat zastosowania powietrza i jego składników.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań:

   • Dziś nauczyłem się…

   • Zrozumiałem, że…

   • Zaskoczyło mnie…

   • Dowiedziałem się…

   W celu przeprowadzenia podsumowania może posłużyć się tablicą interaktywną w abstrakcie lub polecić uczniom pracę z nią

2. Wskazany przez nauczyciela uczeń podsumowuje lekcję, opowiadając, czego się nauczył i jakie umiejętności ćwiczył.

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

2. Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Air - composition and properties pt 1

During the formation of the Earth's crust and subsequent processes taking place on the Earth, the composition of our atmosphere, that is the gas coating, has changed, but for 200 million years it has already become permanent.

The air is mainly nitrogen, oxygen and a small volume of noble gases. Air components, whose content varies depending on the climate, seasons or day, include: water vapour, carbon dioxide, ozone and pollution.

• The air is a homogeneous mixture of colourless and odourless gases.

• The main components of the air are: nitrogen (78%), oxygen (21%), argon and other noble gases (0.94%), carbon dioxide and water in the form of steam.