Lesson plan (Polish)
Temat: Geneza II wojny światowej
Adresat
Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej
Podstawa programowa
XXXI. Droga do wojny. Uczeń:
1. omawia japońską agresję na Dalekim Wschodzie;
2. przedstawia ekspansję Włoch i wojnę domową w Hiszpanii;
3. opisuje politykę hitlerowskich Niemiec – rozbijanie systemu wersalsko‑lokarneńskiego: od remilitaryzacji Nadrenii do układu w Monachium;
4. charakteryzuje politykę ustępstw Zachodu wobec Niemiec Hitlera;
5. wymienia konsekwencje paktu Ribbentrop–Mołotow.
Ogólny cel kształcenia
Uczeń dowie się o genezie II Wojny Światowej.
Kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w językach obcych;
kompetencje informatyczne;
umiejętność uczenia się.
Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:
dlaczego i gdzie nastąpił kryzys demokracji;
jaką politykę prowadziła Japonia w latach 20. i 30. XX w.;
dlaczego wybuchła i jakie miała znaczenie wojna domowa w Hiszpanii;
jakie znaczenie dla sytuacji w Europie miał wyścig zbrojeń;
jaki wpływ na politykę Niemiec miały rządy Adolfa Hitlera i nazistów;
czym był pakt Ribbentrop‑Mołotow i jakie miał znaczenie na wybuch wojny.
Metody/techniki kształcenia
podające
pogadanka.
aktywizujące
dyskusja.
programowane
z użyciem komputera;
z użyciem e‑podręcznika.
praktyczne
ćwiczeń przedmiotowych.
Formy pracy
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne
e‑podręcznik;
zeszyt i kredki lub pisaki;
tablica interaktywna, tablety/komputery.
Przebieg zajęć
Faza wstępna
Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.
Nauczyciel odtwarza nagranie abstraktu. Co jakiś czas zatrzymuje je, prosząc uczniów, by opowiedzieli własnymi słowami to, co przed chwilą usłyszeli. W ten sposób uczniowie ćwiczą słuchanie ze zrozumieniem.
Faza realizacyjna
Lektura treści abstraktu. Nauczyciel wykorzystuje tekst do pracy indywidualnej lub w parach według następujących kroków: 1) pobieżne przejrzenie tekstu, 2) postawienie pytań, 3) dokładne czytanie, 4) streszczenie poszczególnych części tekstu, 5) powtórzenie treści lub przeczytanie całego tekstu.
Omówienie informacji przedstawionych na osi czasu. Następnie nauczyciel dzieli klasę na grupy - tyle, ile jest wydarzeń na osi. Każdy zespół opracowuje jedno przydzielone zagadnienie, pogłębiając informacje zawarte w abstrakcie. Następnie uczniowie prezentują swoje omówienia.
Nauczyciel wspólnie z uczniami podsumowuje dotychczasowy przebieg zajęć.
Nauczyciel wyświetla mapę z Ćwiczenia 1. Odczytuje treść polecenia i, jeśli to konieczne, wspomaga uczniów w poszukiwaniu odpowiedzi.
Uczniowie analizują ilustrację i wykonują Ćwiczenie 2. Aby odpowiedzieć na pytanie, mogą korzystać ze źródeł internetowych lub innych publikacji. Nauczyciel sprawdza poprawność odpowiedzi i udziela uczniom informacji zwrotnej.
Uczniowie w parach rozwiązują Ćwiczenie 3.
Uczniowie wykonują Ćwiczenie 4, Ćwiczenie 5, Ćwiczenie 6, Ćwiczenie 7, Ćwiczenie 8 i Ćwiczenie 9, . Swoją odpowiedź przygotowują pisemnie. Nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, uzupełniając ją w razie konieczności o dodatkowe wiadomości.
Faza podsumowująca
Nauczyciel prosi chętnego ucznia o podsumowanie lekcji z jego punktu widzenia. Pyta pozostałych uczniów, czy chcieliby coś dodać do wypowiedzi kolegi na temat wiedzy i umiejętności opanowanych na lekcji.
Nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miała się odbyć kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane? Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.
Praca domowa
Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.
Napisz krótką notatkę dotyczącą tematów poruszanych na lekcji.
W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania
Pojęcia
Totalitaryzm – system rządów politycznych połączony z uzasadniającą jego istnienie ideologią, która głosi całkowite podporządkowanie jednostki i pełną kontrolę przez państwo społeczeństwa.
Autorytaryzm – system rządów, w którym władza skoncentrowana jest w ręku cieszącego się autorytetem przywódcy, najczęściej opierającego swoje rządy na wojsku. Decyzje są zatwierdzany przez kontrolowany przez władzę parlament. W odróżnieniu od totalitaryzmu, w państwa autorytarnych nie stosuje się terroru i kontroli na masową skalę.
Militaryzm – dążenie do realizacji celów na drodze działań wojennych, w której wojsko wywiera decydujący wpływ na politykę.
Wielki kryzys – największy kryzys gospodarczy w XX wieku. Rozpoczął się w USA w 1929 roku i trwał do 1933. Objął swym zasięgiem prawie cały świat.
Azja dla Azjatów – głoszone przez propagandę japońską hasło nieakceptowania obcokrajowców.
Pakt antykominternowski – układ z 25.11.1936 zawarty między Niemcami i Japonią, którego celem było zwalczanie działań partii komunistycznych.
Przestrzeń życiowa (Lebensraum) – nacjonalistyczna i rasistowska niemiecka koncepcja polityczna zakładająca i usprawiedliwiająca ekspansję terytorialną Niemiec dla zdobycia niezbędnej przestrzeni do życia.
Aneksja – zagarnięcie i przyłączenie, najczęściej siłą, przez jedno państwo części lub całości terytorium innego państwa. Dokonywana jest najczęściej w wyniku wygranej wojny.
Pakt Ribbentrop‑Mołotow – porozumienie zawarte między ZSRS i III Rzeszą 23 sierpnia 1939 r., jego tajny protokół przewidywał m.in. podział ziem polskich.
Faszyzm – doktryna polityczna i ustrojowa powstała na początku lat 20. XX we Włoszech. Głosiła kult państwa i solidaryzm społeczny, występując przeciwko demokracji, liberalizmowi i pluralizmowi politycznemu. Był ustrojem totalitarnym.
Nazizm – narodowy socjalizm, rasistowska, antydemokratyczna, antysemicka i antykomunistyczna ideologia stworzona i głoszona przez NSDAP – partię Adolfa Hitlera. Głosiła hasła wyższości rasy germańskiej nad innymi ludźmi.
Komunizm – ideologia głosząca powstanie jednej klasy społecznej, likwidację własności prywatnej i wspólny podział dóbr. Miała obalić istniejące ustroje polityczne i wprowadzić utopijny model państwa pozbawionego ucisku i wyzysku innych.
Ultimatum – żądanie wysunięte przez jedno państwo wobec drugiego wzywające do spełnienia określonych żądań pod groźbą wybuchu wojny lub innych sankcji. Stawiane jest przeważnie w sytuacji, gdy zawiodą inne formy dyplomatyczne.
Legion Condor – niemiecka jednostka wojskowa walcząca po stronie gen. Francisco Franco w wojnie domowej w Hiszpanii. Najbardziej znana jest z udziału w bombardowaniu Guerniki.
Caudillo – termin oznaczający przywódcę politycznego lub wojskowego używany przez dyktatora w Hiszpanii za czasów rządów gen. Francisco Franko.
Teksty i nagrania
The origins of the Second World War
The 1919 Versailles Conference did not take into account all the forces in Europe. This became one of the causes of a conflict, the first signs of which date back to the early 1930s. The crisis of democracy, authoritarian regimes and the development of totalitarianism became one of the threats to security in Europe and the entire world. The Third Reich's rejection of the Versailles arrangements turned out to be a threat to peace as well, along with the development of Japanese militarism which sought to solve economic problems by way of conquests.
Aggressive politics in the Far East and the development of countries in Europe naturally brought Japan, Italy and Germany closer together. They formed alliances against Western countries (the Pact of Steel) and activities of communist parties (Anti‑Comintern Pact).
The outbreak of the conflict in Spain (1936) was not without significance for the aggravation of the situation in Europe. The civil war between the left‑wing forces of the Popular Front and the right‑wing Falanga, led by General Francisco Franco, became a testing ground for the German army. Particularly famous for its bloodshed in this war was the Condor Legion, whose actions showed the brutality aimed not only at the forces of the opponent, but also at the civilians.
The successes of fascist Italy in Africa and the German army in Spain, as well as the conquest of China by Japan, clearly showed that the arms race that had started in the early 1930s would inevitably have to end in a European conflict.