RkHiMPgYjmeJu1

Sprawdzian wiedzy z zakresu muzyki Romantyzmu

Źródło: online skills, cc0.

Ważne daty

1770‑1827 – lata życia Ludwiga van Beethovena

1810‑1849 – lata życia Fryderyka Chopina

1813‑1883 – lata życia Ryszarda Wagnera

1819‑1872 – lata życia Stanisława Moniuszki

1833‑1887 – lata życia Aleksandra Borodina

1841‑1904 – lata życia Antonína Dvořáka

1843‑1907 – lata życia Edvarda Griega

1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela

RludEKSSb3Jhj
Scenariusz zajęć do pobrania.

7. Romantyzm. Uczeń:

1) charakteryzuje muzykę romantyczną w kontekście estetyki epoki:

c) wymienia charakterystyczne cechy romantyzmu (uczuciowość, elementy narodowe i ludowe, wirtuozeria (wirtuozi, np. Niccolo Paganini, Fryderyk Chopin, Ferenc Liszt, Henryk Wieniawski i in.),

f) opisuje orkiestrę symfoniczną w romantyzmie (powiększenie składu, szczególnie u Hectora Berlioza i Gustava Mahlera, rola dyrygenta);

3) wymienia i klasyfikuje instrumenty muzyczne charakterystyczne dla epoki romantyzmu: fortepian, pianino, gitara, harfa; instrumenty smyczkowe (skrzypce, altówka, wiolonczela, kontrabas), instrumenty dęte: róg (waltornia), obój, flet, klarnet, saksofon; wymienia kompozytorów romantyzmu i charakteryzuje ich twórczość: Franz Schubert, Hector Berlioz, Felix Mendelssohn‑Bartholdy, Robert Schumann, Ferenc Liszt, Gioacchino Rossini, Giuseppe Verdi, Richard Wagner, Giacomo Puccini i późny romantyzm: Johann Brahms, Piotr Czajkowski, Gustav Mahler;

5) charakteryzuje polską muzykę romantyczną i jej reprezentantów (Fryderyk Chopin, Henryk Wieniawski, Stanisław Moniuszko, Ignacy Jan Paderewski, Władysław Żeleński, Zygmunt Noskowski).

Nauczysz się

opisywać sylwetki kompozytorów romantycznych;

przyporządkowywać dzieło do autora;

stosować właściwą terminologię muzyczną.

Polecenie 1

Wysłuchaj utworu i opisz formę muzyczną.Forma muzycznaformę muzyczną.

R1H1qmg0MmUve
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz z portretem Fryderyka Chopina. Mężczyzna z wyrazistym wzrokiem, ma dłuższe, brązowe włosy. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór do polecenia, autorstwa Fryderyka Chopina Wykonawca: Pianista z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się skocznym, żwawym charakterem.
Eugène Delacroix, „Portret Fryderyka Chopina” (fragment), 1838, Luwr, Paryż, Francja, wikimedia.org, domena publiczna (ilustracja); Fryderyk Chopin, utwór do polecenia nr 1, AMFN, CC BY 3.0
RcdVl57V58q6h
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Polecenie 2

Wysłuchaj poniższego przykładu muzycznego, a następnie wskaż:

Autora dzieła (imię i nazwisko);

Tytuł dzieła;

Tytuł prezentowanego utworu;

Rodzaj dzieła:

Imię i nazwisko głównego bohatera tej sztuki.

RGBiUYQFGJ4ya
Utwór do polecenia 2. Kompozycja posiada wolne tempo. Cechuje się spokojnym, sentymentalnym charakterem.
Utwór do polecenia, AMFN, CC BY 3.0

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Utwór do polecenia, AMFN, CC BY 3.0

Utwór do polecenia 2. Kompozycja posiada wolne tempo. Cechuje się spokojnym, sentymentalnym charakterem.

RpuAvfopzoSIL
Polecenie: Wysłuchaj poniższego przykładu muzycznego, a następnie wskaż autora dzieła (imię i nazwisko); tytuł dzieła; tytuł prezentowanego utworu; rodzaj dzieła: imię i nazwisko głównego bohatera tej sztuki. Pod utworem znajduje się pole do wpisania odpowiedzi. W lewym, dolnym rogu polecenia umieszczony jest klawisz „Zapisz” służący do zapisania wpisanej odpowiedzi.
Polecenie 3

Wyjaśnij na czym miała polegać Sztuka dla sztuki, czyli jedno z naczelnych haseł romantyzmu.

RDnLGEu2JQl7t
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Polecenie 4

Wyjaśnij pojęcie Sztuki totalnej.

R1FVFCGmNY3nq
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Polecenie 5

Wyjaśnij czym było libretto a następnie wymień dwóch polskich librecistów.

RUYe57HxRyqDr
Wykonaj zadanie zgodnie z poleceniem.
Rza9UzXXUKsYu
Ćwiczenie 1
Polecenie: Wskaż daty, które są uznawane za symboliczny początek romantyzmu. Poniżej umieszczone do wyboru są odpowiedzi. Należy wybrać prawidłowe odpowiedź. W lewym dolnym rogu zadania umieszczony jest klawisz „Sprawdź” służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.

Wskaż daty, które są uznawane za symboliczny początek romantyzmu.

  • 1801
  • 1821
  • 1830
  • 1795
  • 1814
  • 1789
Ćwiczenie 2

Wysłuchaj poniższego przykładu muzycznego, a następnie uzupełnij wybrane informacje o utworze.

RZ7E2ryVVxWH1
Ilustracja interaktywna przedstawia portret Stanisława Moniuszki. Mężczyzna siedzi na fotelu, trzyma w ręce książkę, ma poważny wyraz twarzy. Moniuszko nosi okulary, ubrany w koszulę i ciemny garnitur. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór do ćwiczenia nr 2 Wykonawca: Muzycy z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Kompozycja posiada wolne tempo. Cechuje się spokojnym, sentymentalnym charakterem.
Jan Mleczkowski, portret kompozytora ..., 1865, polona.pl, domena publiczna (ilustracja); Utwór do ćwiczenia nr 2, AMFN, CC BY 3.0
R1NXB6Mop2Uah
Polecenie: Wysłuchaj poniższego przykładu muzycznego, a następnie uzupełnij wybrane informacje o utworze. W szare pola należy wpisać prawidłowe odpowiedzi. W prawym, dolnym rogu zadania umieszczony jest klawisz „Sprawdź” służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.

Imię i nazwisko kompozytora: .........................................
Dzieło: Aria ............ z opery .............
Premiera dzieła: Koncert w ............ roku.

R1UfcZy5rzsfH
Ćwiczenie 3
Wskaż instrument, który zyskał największe znaczenie w kompozycjach XIX w. Możliwe odpowiedzi: 1. fortepian, 2. skrzypce, 3. wiolonczela, 4. klawesyn, 5. fagot

Wskaż instrument, który zyskał największe znaczenie w kompozycjach XIX w.

  • fortepian
  • skrzypce
  • wiolonczela
  • klawesyn
  • fagot
RQqp2PqNO2rAu
Ćwiczenie 4
Beethoven zapoczątkował różne nurty w twórczości symfonicznej. Przyporządkuj kompozytorów do symfoniki programowej lub symfoniki absolutnej. Symfonika absolutna Możliwe odpowiedzi: 1. Franz Liszt, 2. Robert Schumann, 3. Johannes Brahms, 4. Hector Berlioz, 5. Richard Strauss, 6. Franz Schubert Symfonika programowa Możliwe odpowiedzi: 1. Franz Liszt, 2. Robert Schumann, 3. Johannes Brahms, 4. Hector Berlioz, 5. Richard Strauss, 6. Franz Schubert

Beethoven zapoczątkował różne nurty w twórczości symfonicznej. Przyporządkuj kompozytorów do symfoniki programowej lub symfoniki absolutnej.

Richard Strauss, Hector Berlioz, Johannes Brahms, Robert Schumann, Franz Liszt, Franz Schubert

Symfonika absolutna  
Symfonika programowa  
R1YUifXJaYRXT
Ćwiczenie 5
Field, Hummel, Kalkbrenner, Chopin, to kompozytorzy, w których twórczości odnaleźć można oddziaływanie... Możliwe odpowiedzi: 1. Stylu galant, 2. Stylu brillant, 3. wzmożona uczuciowość
RH7eMud41HeZ7
Ćwiczenie 6
Ułóż imiona i nazwiska kompozytorów zgodnie z chronologią. Elementy do uszeregowania: 1. Antonín Dvořák, 2. Ludwig van Beethoven, 3. Aleksandr Borodin, 4. Edvard Grieg, 5. Fryderyk Chopin
R1X0hPAegRMIj1
Ćwiczenie 7
Przeczytaj poniższe stwierdzenia dotyczące Potężnej Gromadki. Następnie zdecyduj, które są prawdziwe, a które fałszywe. PRAWDA Możliwe odpowiedzi: 1. Celem grupy było tworzenie nowej muzyki czerpiącej z rosyjskiej tradycji., 2. Najważniejsza w twórczości Potężnej Gromadki stała się opera., 3. Aleksandr Borodin, Modest Musorgski i Mikołaj Rimski-Korsakow należeli do tej grupy., 4. W twórczości fortepianowej preferowali muzykę absolutną., 5. W późniejszym czasie do Potężnej Gromadki dołączył także Piotr Czajkowski. FAŁSZ Możliwe odpowiedzi: 1. Celem grupy było tworzenie nowej muzyki czerpiącej z rosyjskiej tradycji., 2. Najważniejsza w twórczości Potężnej Gromadki stała się opera., 3. Aleksandr Borodin, Modest Musorgski i Mikołaj Rimski-Korsakow należeli do tej grupy., 4. W twórczości fortepianowej preferowali muzykę absolutną., 5. W późniejszym czasie do Potężnej Gromadki dołączył także Piotr Czajkowski.
RCaTozzp6fidf
Ćwiczenie 8
Z poniżej podanych form i gatunków muzycznych wybierz te, które wykształciły się w romantyzmie. Możliwe odpowiedzi: 1. nokturn, 2. fuga, 3. bagatela, 4. divertimento, 5. poemat symfoniczny, 6. fantazja

Z poniżej podanych form i gatunków muzycznych wybierz te, które wykształciły się w romantyzmie.

  • nokturn
  • fuga
  • bagatela
  • divertimento
  • poemat symfoniczny
  • fantazja
Ćwiczenie 9

Wysłuchaj poniższego utworu Chopina z Karnawału op. 9, autorstwa Roberta Schumanna, a następnie uzupełnij tekst.

Re3yt0dgysAqW
Ilustracja interaktywna przedstawia strój Estrelli do Karnawału Schumanna projektu Ludmiły Schollar. Suknia złożona warstwowo w kolorze białym z niebieskimi i czerwonymi zdobieniami. Na ramionach ma ciemno niebieskie okrycie, a na oczach ma czarną opaskę. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór: „Chopin” z cyklu „Karnawał”, autorstwa Roberta Schumanna Wykonawca: Pianista z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się żwawym, wesołym charakterem.
Léon Bakst, „Strój Estrelli do Karnawału Schumanna projektu Ludmiły Schollar”, 1910, wikimedia.org, domena publiczna (Ilustracja), Robert Schumann, „Chopin” z cyklu „Karnawał”, AMFN, CC BY 3.0
R1VtI2SCnlb8c
Wysłuchaj poniższego utworu, a następnie uzupełnij tekst.
Ćwiczenie 10

Wysłuchaj poniższego utworu, który znajduje się pod grafiką i wskaż jego formę muzyczną.

R1VvkSPRk6QUb
Ilustracja interaktywna przedstawia mroczny zachód słońca. Artysta przedstawił dzieło w ciemnych barwach. na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór do ćwiczenia 10. Wykonanie: Pianista z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Kompozycja posiada wolne tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.
Artur Grottger, 1864, Obraz zaginiony - do 1992 r. we Lwowskiej Galerii Obrazów, Lwów, pinakoteka.zascianek.pl, CC BY 3.0 (ilustracja); Fryderyk Chopin, utwór do ćwiczenia nr 10, AMFN, CC BY 3.0
R1bXZr8bnti4j
Wysłuchaj poniższego utworu, który znajduje się pod grafiką i wskaż jego formę muzyczną. Możliwe odpowiedzi: 1. Nokturn, 2. Mazurek, 3. Fantazja, 4. Etiuda

  • Nokturn
  • Mazurek
  • Fantazja
  • Etiuda
Ćwiczenie 11

Wysłuchaj poniższego utworu Franza Schuberta, który znajduje się pod grafiką i wskaż jego tytuł.

RXnDWapbobk8Q
Ilustracja interaktywna przedstawia portret Franza Schuberta. Mężczyzna siedzi na fotelu, o którego bok opiera łokieć. Schubert ubrany jest we frak, nosi okulary. W brodzie ma delikatny dołek. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór do ćwiczenia nr 11 autorstwa Franza Schuberta Wykonawca: Mischa Maisky (skrzypce), Draia Horova (fortepian) Źródło: Schubert: Songs Without Words. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się skocznym, żwawym, wesołym charakterem.
Josef Kriehuber, „portret Franza Schuberta”, 1846, wikimedia.org, domena publiczna (ilustracja); Franz Schubert, utwór do ćwiczenia nr 11, online-skills, CC BY 3.0
RzM5lm9WxV5Ux
Wysłuchaj poniższego utworu Franza Schuberta, który znajduje się pod grafiką i wskaż jego tytuł. Możliwe odpowiedzi: 1. Małgorzata przy kołowrotku, D 118, 2. Król olch, D 328, 3. Pstrąg, D 550, 4. Karzeł, D 771.

  • Małgorzata przy kołowrotku, D 118
  • Król olch, D 328
  • Pstrąg, D 550
  • Karzeł, D 771

Słownik pojęć

Forma muzyczna
Forma muzyczna

jeden z głównych terminów w teorii muzyki i w praktyce muzycznej. Jest to ogólna budowa utworu muzycznego.

Słownik pojęć opracowano na podstawie:

encyklopedia.pwn.pl

Biblioteka muzyczna

RUWPDN6Q5yNXH
Utwór: „Pieśń Solvejg” z dramatu „Peer Gynt”, autorstwa: Edvard Grieg, wykonanie: Muzycy z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Kompozycja posiada wolne tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.
Edvard Grieg, „Pieśń Solvejg” z dramatu „Peer Gynt”, AMFN, CC BY 3.0

Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl

Edvard Grieg, „Pieśń Solvejg” z dramatu „Peer Gynt”, AMFN, CC BY 3.0

Utwór: „Pieśń Solvejg” z dramatu „Peer Gynt”, autorstwa: Edvard Grieg, wykonanie: Muzycy z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Kompozycja posiada wolne tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.

R3gKqqW8bzmeX
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz z portretem Fryderyka Chopina. Mężczyzna z wyrazistym wzrokiem, ma dłuższe, brązowe włosy. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór: „Mazurek” op.33, autorstwa Fryderyka Chopina Wykonawca: Pianista z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Kompozycja posiada szybkie tempo. Cechuje się skocznym, żwawym charakterem.
Eugène Delacroix, „Portret Fryderyka Chopina” (fragment), 1838, Luwr, Paryż, Francja, wikimedia.org, domena publiczna (ilustracja); Fryderyk Chopin, „Mazurek” op.33 , AMFN, CC BY 3.0
R15Ofu0OgfXAi
Ilustracja interaktywna przedstawia portret Stanisława Moniuszki. Mężczyzna siedzi na fotelu, trzyma w ręce książkę, ma poważny wyraz twarzy. Moniuszko nosi okulary, ubrany w koszulę i ciemny garnitur. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór: „Aria Jontka” z opery „Halka”, autorstwa: Stanisław Moniuszko, Wykonawca: Muzycy z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Kompozycja posiada wolne tempo. Cechuje się spokojnym, sentymentalnym charakterem.
Jan Mleczkowski, portret kompozytora Stanisława Moniuszki (fragment), 1865, polona.pl, domena publiczna (ilustracja); Stanisław Moniuszko, „Aria Jontka” z opery „Halka”, AMFN, CC BY 3.0
Re3yt0dgysAqW
Ilustracja interaktywna przedstawia strój Estrelli do Karnawału Schumanna projektu Ludmiły Schollar. Suknia złożona warstwowo w kolorze białym z niebieskimi i czerwonymi zdobieniami. Na ramionach ma ciemno niebieskie okrycie, a na oczach ma czarną opaskę. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór: „Chopin” z cyklu „Karnawał”, autorstwa Roberta Schumanna Wykonawca: Pianista z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się żwawym, wesołym charakterem.
Léon Bakst, „Strój Estrelli do Karnawału Schumanna projektu Ludmiły Schollar”, 1910, wikimedia.org, domena publiczna (Ilustracja), Robert Schumann, „Chopin” z cyklu „Karnawał”, AMFN, CC BY 3.0
RMARHtBioAWEh
Ilustracja interaktywna przedstawia mroczny zachód słońca. Artysta przedstawił dzieło w ciemnych barwach. na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór: „Nokturn cis-moll”, autorstwa: Fryderyka Chopina, wykonanie: Pianista z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Kompozycja posiada wolne tempo. Cechuje się spokojnym charakterem.
Artur Grottger, „Nocturn”, 1864, Obraz zaginiony - do 1992 r. we Lwowskiej Galerii Obrazów, Lwów, pinakoteka.zascianek.pl, CC BY 3.0 (ilustracja); Fryderyk Chopin, „Nokturn cis-moll”, AMFN, CC BY 3.0
RaNp4Lw0FVvR6
Ilustracja interaktywna przedstawia portret Franza Schuberta. Mężczyzna siedzi na fotelu, o którego bok opiera łokieć. Schubert ubrany jest we frak, nosi okulary. W brodzie ma delikatny dołek. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Utwór: „Pstrąg”, autorstwa: Franza Schuberta, wykonawca: Mischa Maisky (skrzypce), Draia Horova (fortepian) Źródło: Schubert: Songs Without Words. Kompozycja posiada umiarkowane tempo. Cechuje się skocznym, żwawym, wesołym charakterem.
Josef Kriehuber, „portret Franza Schuberta”, 1846, wikimedia.org, domena publiczna (ilustracja); Franz Schubert, „Pstrąg”, D 550, online-skills, CC BY 3.0

Bibliografia

Alfred Einstein, Muzyka w epoce Romantyzmu, PWM, Kraków 1983.

Józef Chomiński, Krystyna Wilkowska‑Chomińska, Historia muzyki, PWM Warszawa 1989.