Mój dom - mój świat
Ilustracja przedstawia małe domki na zielonych wzgórzach. Z komina każdego domku unosi się smużka dymu. Domków jest cztery, wzgórza mają różne odcienie zieleni. Tło ilustracji ma jasnozielony kolor.
Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DbCqPkDUD
Warto wiedzieć!
Dom to oczywiście rzeczownik. Ale przecież nie o samo słowo chodzi, ale przede wszystkim o jego znaczenie. Czym jest dla nas dom? Z czym się wiąże to miejsce? Co kryje się za słowem ,,dom''?
Gra edukacyjna
Spróbujcie stworzyć łańcuch słów: należy zacząć od wyrazu DOM, następnie wymyślić wyraz rozpoczynający się na ostatnią literę poprzedniego wyrazu (czyli drugi wyraz musi rozpoczynać się na „M”).
Na wykonanie zadania macie TRZY minuty - wygrywa ten, kto ułoży najdłuższy wyrazowy łańcuch.
Odszukaj i zaznacz wyrazy należące do rodziny wyrazu dom.
Podaj co najmniej sześć wyrazów należących do rodziny wyrazu dom.
Zastanów się i odpowiedz na pytania: Czym jest dla ciebie dom? Co dla ciebie znaczy to słowo? Co jest ważne w domu? Uzasadnij swoje odpowiedzi.
Wiktor Woroszylski
- polski poeta, pisarz i recenzent filmowy; redaktor wielu czasopism kulturalnych i autor utworów dla dzieci i młodzieży; tłumacz literatury rosyjskiej.
Wysłuchaj lub przeczytaj dokładnie wiersz Wiktora Woroszylskiego pt. ,,Czas miłości”, a następnie wykonaj poniższe ćwiczenia.
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DbCqPkDUD
Nagranie wiersza "Czas miłości", czyta Bartosz Woźny.
Czas miłościDom – to nie tapety, nie meble,
nie kąt z żyrandolem, obrazem.
Dom – to tam, gdzie choćby pod gołym niebem
ludzie są razem.Tam, gdzie jasno wieczorem ciemnym,
tam, gdzie ciepło, choćby wicher dął.
Starczy, że mocno chcemy –
a zbudowaliśmy dom.To, co różni, opada jak liście.
Zostaje najdroższe, najbliższe.Huragany murów nie ugną.
Nie przekroczy progu nieufność.I gdziekolwiek będziemy – wszędzie
z tobą, ze mną – i dom nasz będzie.Źródło: Wiktor Woroszylski, Czas miłości, [w:] tegoż, Drugi album poezji miłosnej, Warszawa 1971, s. 75.
Na podstawie wiersza wyjaśnij, dlaczego prawdziwego domu nie tworzą „tapety, meble czy żyrandol”.
Dopasuj do środków stylistycznych odpowiednie fragmenty wiersza.
Określ funkcję środków stylistycznych wskazanych w ćwiczeniu 7.
Najważniejsze dla stworzenia domu jest bycie razem z bliskimi, kochanymi ludźmi. Zastanów się, jak wyglądałby dom twoich marzeń - stań się na chwilę poetą i spróbuj napisać o nim wiersz, wykorzystując zamieszczone poniżej pytania i przykładowy tekst wiersza z lukami.
Korzystaj z pytań pomocniczych na temat domu. Redagując odpowiedzi, używaj różnych środków poetyckich.
Gdzie się znajduje?
Jak wygląda?
Jaki ma kolor?
Jak pachnie?
Jakimi dźwiękami „rozbrzmiewa”?
Czy jest trwały?
Jakimi uczuciami „jest wypełniony”?
Uzupełnij poniższy tekst.
Dom nierozerwalnie kojarzy się z chlebem, który jest podstawowym pożywieniem człowieka od czasów przedhistorycznych - każdy zna jego zapach i smak. Tradycja nakazuje szczególny szacunek wobec chleba - jako daru Boga - nie wyrzuca się go do śmieci, a upuszczony podnosi się z ziemi i całuje. Wymień skojarzenia, jakie budzi w tobie słowo „chleb”.
Chleb w kulturze polskiej oznacza coś więcej niż pożywienie. Jeżeli w domu nie brakuje chleba, świadczy to o dobrobycie. Do dziś na weselach wita się państwa młodych chlebem i solą, co ma ukazać gościnność gospodarzy. Łamanie się chlebem symbolizujesymbolizuje z kolei zażyłość i przyjaźń.
Spośród wymienionych poniżej zwyczajów wskaż te, które kultywowane są w twoim domu/otoczeniu oraz te, które chciałbyś wprowadzić:
toczenie bochnów chleba przez młodą parę,
czynienie znaku krzyża na spodniej stronie chleba przed jego pokrojeniem,
łamanie się opłatkiem,
niekładzenie chleba spodem do góry,
święcenie chleba na Wielkanoc,
wnoszenie chleba do nowo wybudowanego domu,
niewyrzucanie chleba do śmieci.
Wielu z nas nie wyobraża sobie śniadania bez chleba z masłem i ulubionymi dodatkami. Chleb to jednak nie tylko jeden z podstawowych elementów codziennej diety. Posiada również bogatą symbolikę, gości w wielu przysłowiach i powiedzeniach, a także jest elementem różnych tradycji.
Połącz w pary rodzaje pieczywa i ich opisy.
Odszyfruj określenia chleba oraz jego rodzaje, zmieniając kolejność sylab.
Jaki może być chleb? Odszyfruj określenia, zmieniając kolejność sylab.
stwyczer – ................
nyczar – ............
nypszen – ..............
żyświe – ................
rawyzo – ............
nypulch – ..............
piewynyczo – ....................
niżyt – ............
piąchrucy – ....................
skiwiej – ..............
Dopasuj wyjaśnienia do poniższych określeń chleba.
Przyjrzyj się poniższym ilustracjom różnych rodzajów pieczywa i wyjaśnij, jakie jest jego przeznaczenie. Jeśli nie wiesz, skorzystaj ze słownika języka polskiego lub słownika wyrazów obcych.
Sprawdź, czy umiesz!
Popraw błędy w poniższych przysłowiach.
W poniższych przysłowiach związanych z chlebem są błędy. Popraw je. Wyjaśnij, jak rozumiesz te powiedzenia.
Na białej roli czarny chleb się rodzi.
Na .............. roli ............ chleb się rodzi.
Sytemu chleb na myśli.
.................. chleb na myśli.
Najlepszemu kominiarzowi czasem chleb się nie uda.
Najlepszemu .................... czasem chleb się nie uda.
Chleb płacze, gdy go darmo piją.
Chleb płacze, gdy go darmo .............
Kto źle orze, ma chleb w komorze.
Kto ............ orze, ma chleb w komorze.
Jaki chleb, taka skórka – jaka matka, taka wnuczka.
Jaki chleb, taka skórka – jaka matka, taka .............
Wyobraź sobie, że jesteś właścicielem piekarni i chcesz przekonać klientów do skosztowania i kupienia wybranego gatunku pieczywa. Sformułuj krótki tekst reklamowy. Uwzględnij: wielkość, kolor, kształt, smak, zapach, najlepsze dodatki oraz cenę produktu.
Odwołując się materiału poznanego na lekcji - wiersza W. Woroszylskiego „Czas miłości” oraz informacji na temat symboliki i znaczenia chleba w naszej kulturze, wykonaj dowolną techniką plakat przedstawiający twoje wyobrażenie domu. Możesz skorzystać z poniższego szkicownika.
Odwołując się materiału poznanego na lekcji - wiersza W. Woroszylskiego „Czas miłości” oraz informacji na temat symboliki i znaczenia chleba w naszej kulturze, opisz dom swoich marzeń.