Tytuł: Przeszłość mityczna – świat bogów i herosów

Autorka scenariusza: Katarzyna Kuczyńska

Grupa docelowa

Uczniowie klasy V szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

I. Cywilizacje starożytne. Uczeń:

1) lokalizuje w czasie i przestrzeni cywilizacje (...) starożytnej Grecji.

2) charakteryzuje (...) system wierzeń w (...) Grecji (...) wyjaśnia różnicę między politeizmem a monoteizmem;

3) charakteryzuje najważniejsze osiągnięcia kultury materialnej i duchowej świata starożytnego w różnych dziedzinach: (...) architekturze, sztuce, literaturze.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń zapoznaje się ze światem wierzeń starożytnych Greków.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• opowiada o wybranych postaciach spośród greckich bogów oraz bohaterów mitologicznych;

• charakteryzuje wybrane greckie mity i ich bohaterów;

• podaje znaczenia wybranych symboli mitologicznych we współczesnym świecie, wskazuje przykłady i je wyjaśnia.

Metody/techniki kształcenia

• metody programowane: praca z e‑podręcznikiem;

• metody problemowo‑aktywizujące: dyskusja, tworzenie plakatu, samodzielne wyszukiwanie informacji, wypowiedź pisemna;

• metody praktyczne: praca z tekstem, ćwiczenia do tekstu;

• metody podawcze: komentarze, wyjaśnienia ze strony nauczyciela.

Formy pracy

• praca z całą klasą;

• praca w grupach;

• praca indywidualna.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki/pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery;

• kolorowe karteczki oraz kolorowe kartony.

Przed zajęciami

Przed lekcją nauczyciel prosi uczniów, aby poszukali w okolicy lub w internecie instytucji, przedmiotów, przedsięwzięć itp., w nazwach których występują imiona greckich bogów, np. Zeus, Hera, Posejdon, Hades, Atena, Afrodyta, Temida, Apollo. Każdy uczeń przygotowuje od 3 do 5 przykładów, opisując je pokrótce na osobnych karteczkach. Poszczególnym imionom bogów zostaje przypisany określony kolor karteczki (np. Zeus – niebieski; Hera – żółty itp.).

Przebieg zajęć

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel podaje uczniom temat i cel zajęć oraz kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie Polecenia 1 a następnie omawia nazwy bogów wraz z ich atrybutami (może posiłkować się fragmentem e‑podręcznika “Wielka boska rodzina”) oraz prosi o rozwiązanie Ćwiczenia 1. Nauczyciel rozmawiając z uczniami o greckiej mitologii dodaje, że jest to świat nie tylko bogów i herosów, ale także mitycznych stworzeń. Uczniowie zapoznają się z mitycznymi stworzeniami mitologii greckiej, korzystając z ilustracji interaktywnej.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie prezentują wyniki pracy domowej – na 8 kolorowych kartonach (odpowiadających kolorami karteczkom z zapisanym imieniem boga) zawieszają karteczki wypisanymi przykładami nazw instytucji, przedmiotów oraz przedsięwzięć. Nauczyciel wraz z uczniami sprawdzają, czy charakter, typ czy funkcja wymienionych instytucji, przedmiotów i przedsięwzięć odpowiada obszarom, którymi opiekowali się greccy bogowie. Następnie prowadzący zajęcia inicjuje krótką dyskusję za pomocą następujących pytań: „Czy współcześni ludzie wierzą w istnienie bogów greckich?”, „Dlaczego nadają imiona greckich bogów rzeczom, które wymyślają i tworzą współcześnie?”.

2. Nauczyciel prosi o wykonanie Polecenia 2. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 2 i 3: łączą mitycznych herosów z ich atrybutami. Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały poprawnie wykonane i udziela informacji zwrotnej. Nauczyciel zadaje pytanie: „Kogo dziś nazywamy herosami?”, „Kiedy zwyczajny człowiek może stać się herosem?”.

3. Uczniowie czytają w e‑podręczniku tekst „Wojna trojańska”.

4. W kilkuosobowych grupach przygotowują plakat pt. „Koń trojański w szkole”. Przypominają sobie jakiś podstęp, który sami wymyślili lub którego padli ofiarą, i symbolicznie go przedstawiają. Nauczyciel powinien tak wyjaśnić zadanie, by uczniowie zastosowali symbolikę właściwą dla ich sytuacji – czyli np. jeśli koleżanka ofiarowała im gumę do żucia, a potem oczekiwała w zamian udostępnienia zadania domowego, to obraz może ukazywać wielką gumę do żucia, w której ktoś siedzi uwięziony i wypełnia zeszyty szkolne. Po wykonaniu zadania i zaprezentowaniu plakatów na forum klasy uczniowie wspólnie wskazują na główne cechy podstępu (np. wydaje się być czymś bardzo atrakcyjnym dla adresata, a w gruncie rzeczy nie służy jemu, ale autorowi pomysłu). Nauczyciel może odwołać się jeszcze do poleceń przypisanych temu fragmentowi w e‑podręczniku.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel podsumowuje lekcję (może skorzystać z podsumowujących lekcję zadań z e‑podręcznika). Zadaje pracę domową: „Pisemnie odpowiedzcie na pytanie (w co najmniej 4 zdaniach): Czy warto zapraszać mitologicznych bohaterów do współczesnego świata?”.

Podsumowanie najważniejszych treści lekcji

1. Zapoznanie uczniów z wybranymi postaciami bogów i bohaterów greckiej mitologii: Zeusem, Herą, Apollem, Ateną, Posejdonem, Temidą, Afrodytą, Hadesem, Odyseuszem i Heraklesem.

2. Rozpoznanie znaczenia wybranych symboli mitologicznych we współczesnym świecie.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Mythical past – the world of gods and heroes

Ancient Greeks believed in many deities. Just as the people living in Mesopotamia and Egypt, they built temples for their gods and made offerings. The Hellenes believed that their gods look like humans, but are immortal, powerful and beautiful. Mount Olympus was believed to be the home of the Greek gods. Zeus, the thunder god, was the king of the gods of Mount Olympus. Apollo and Athena were also important Olympian deities. Divine heroes or demigods were the offspring of a god and a mortal. The exploits of gods and half‑gods were described in traditional stories called myths. Most popular myths told the stories of Heracles and Odysseus.