Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
RRk5mNGd1NPn91

Muzyczne inspiracje. Tworzymy ilustracje do utworów muzycznych.

1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela

R1bL1QPjFgKBD1
Scenariusz zajęć do pobrania.
Źródło: online skills.

I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:

1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;

II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:

2) wyraża w pracach plastycznych uczucia i emocje wobec rzeczywistości, a także płynące z inspiracji muzycznych czy literackich (impresja i ekspresja); rysuje, maluje, ilustruje zjawiska i wydarzenia realne i wyobrażone (także w korelacji z innymi przedmiotami);

6) stosuje różnorodne techniki plastyczne (proste techniki graficzne, rzeźbiarskie, malarskie, elementy obrazowania cyfrowego fotograficznego i z wykorzystaniem wybranych graficznych programów komputerowych);

III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:

4) wymienia, rozpoznaje i charakteryzuje najważniejsze obiekty kultury wizualnej w Polsce, wskazuje ich twórców;

5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów;

6) rozumie i charakteryzuje na wybranych przykładach z różnych dziedzin pojęcie stylu w sztuce.

Nauczysz się

rozpoznawać wybranych artystów inspirujących się muzyką podczas tworzenia kompozycji malarskich;

rozpoznawać przykłady ich dzieł;

wyrażać w pracach plastycznych uczucia i emocje płynące z inspiracji muzycznych.

Inspiracje muzyczne malarzy

Muzyka i malarstwo to dwie korespondujące ze sobą dziedziny sztuki. Zarówno muzyk, jak i malarz, przy pomocy właściwych dla swojej dziedziny środków wyrazu i narzędzi, wyraża emocje czy odzwierciedla swoje wewnętrzne przeżycia. Artyści malarze niejednokrotnie czerpali inspiracjeInspiracjainspiracje z muzyki, próbując w obrazie oddać jej cechy, właściwości, uczucia i emocje, które wywołuje.

R1HAVcwocUUSM
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Georgesa Braque’a „Hołd dla J. S. Bacha”. Ukazuje leżące skrzypce w centrum, a pod nimi napis BACH JS. Poniżej i powyżej skrzypiec znajdują się fragmenty organowych piszczałek. Obraz wszystkie przedmioty ukazuje fragmentarycznie, sprawia wrażenie rozbitych na fragmenty elementów. Dominują w nim brązy, beże i błękity. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z nagraniem fragmentu Toccaty i Fugi d-moll Jana Sebastiana Bacha. Utwór jest majestatyczny, popisowy. Głośne akordy pojawiają się na przemian z szybkimi przebiegami dźwięków. Znajduje się także informacja: Punkt 1: Kubiści często w swoich pracach umieszczali instrumenty lub osoby na nich grające. Georges Braque jednym z obrazów oddaje hołd twórczości Jana Sebastiana Bacha, która stanowi inspirację dla malarza. Utwór: Toccata i Fuga d-moll takty: 1-30, autorstwa Jana Sebastiana Bacha Wykonawca: Organista z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy
Georges Braque, „Hołd dla J. S. Bacha”, 1912, Francja, kolekcja prywatna, wikiart, domena publiczna (ilustracja); Jan Sebastian Bach, „Toccata i Fuga d-moll”, AMFN, CC BY 3.0

Jednym z artystów, dla którego muzyka miała ogromne znaczenie w malarstwie, był Wassily Kandinsky. Poszukiwał powiązań między tymi działaniami. Odnosząc się do zjawiska synestezjiSynestezjasynestezji porównywał oddziaływanie barw do brzmienia instrumentów muzycznych. Za pomocą odcienia koloru i jego nasycenia próbował odwzorować wrażenie dźwięku w wizualnej formie. Artysta stworzył cykl kompozycji, w których odzwierciedlał wrażenia wywoływane muzyką.

R1BpAGs73TJkR
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Marca Chagalla „Zielony skrzypek”. Ukazuje ogromną postać skrzypka, zwracającego uwagę swoją zieloną twarzą. Skrzypek ubrany jest w fioletowy płaszcz i czapkę. Nad głową skrzypka unosi się człowiek na nocnym, pochmurnym niebie. W tle znajdują się domy oraz gestykulujące postacie, pochłonięte codziennymi czynnościami. W dole obrazu widnieją dachy domów, drzewo, drabina oraz zwierzę. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z nagraniem pieśni Mojszele majn frajnt (Mojżeszku, mój przyjacielu). Utwór jest umiarkowany w tempie i głośny wokalnie, o podniosło-rzewnym charakterze. Jest nagraniem koncertowym. Znajduje się także informacja: Punkt 1: Marc Chagall odzwierciedlał w swoich obrazach tęsknotę za rodzinnym miastem, tradycjami swojej kultury i charakterystyczną muzyką żydowskich grajków. Utwór: Mojszele majn frajnt Wykonawca: Darek Wójcik, Pojln Klezmer Quartett Źródło: Shalom Alejchem - Yiddish Songs
Marc Chagall, „Zielony skrzypek”, 1923-1924, Solomon R. Guggenheim Museum, Nowy Jork, USA, wikiart, domena publiczna (ilustracja); Darek Wójcik, Pojln Klezmer Quartett, „Mojszele majn frajnt”, online-skills, CC BY 3.0
R1QNirX4UIaiS
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Pieta Mondriana. „Broadway Boogie Woogie”. Składa się z poziomych i pionowych linii koloru żółtego pod kątem prostym, na którym znajdują się czerwone, niebieskie i białe punkty. Na białym tle malarz zamieścił figury geometryczne o różnych kombinacjach kolorów podstawowych oraz bieli. Niektóre przestrzenie pomiędzy żółtymi liniami nie zostały wypełnione. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z nagraniem Boogie Woogie. Utwór jest wykonany przez zespół z wyeksponowanym pianinem, trąbkami i instrumentami perkusyjnymi, jest szybki w tempie, rytmiczny i ma taneczny charakter. Znajduje się także informacja: Punkt 1: Obraz Mondriana inspirowany jest boogie‑woogie – jazzowym stylem muzyki lubianym przez artystę. Utwór: Boogie Woogie w wykonaniu zespołu muzycznego typu Big Band.
Piet Mondrian, „Broadway Boogie Woogie”, 1942-1943, Museum of Modern Art (MoMA), Nowy Jork, USA, wikiart, domena publiczna

Muzyka stanowiła też inspirację dla surrealistówSurrealizmsurrealistów.

R1JX0K3FahLce1
Salvador Dali, „Muzyka – Czerwona orkiestra”, 1957, wikiart, kolekcja prywatna, CC BY 3.0

Szczególnym przykładem inspiracji dziełami muzycznymi w sztukach wizualnych jest cykl prac polskiego artysty, Jerzego Dudy‑Gracza, zatytułowany Chopinowi Duda‑Gracz. Obrazy są malarską interpretacją wszystkich dzieł Fryderyka Chopina i jednocześnie hołdem malarza dla kompozytora.

R18YUrTiRHgW1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Jerzego Dudy-Gracza, z cyklu „Chopinowi Duda-Gracz, Mazurek fis-moll op. 59 nr 3”. Ukazuje dzieło, na którym znajduje się naga kobieta na tle krajobrazu. Twarz kobiety jest zniekształcona. Za nią usytuowane są sterczące, cienkie gałęzie, pomiędzy którymi rozwieszone są pajęczyny. W tle znajduje się niespokojne niebo. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z nagraniem Mazurka fis-moll op. 59 nr 3, autorstwa Fryderyka Chopina w wykonaniu Ryszarda Horovitza. W utworze przeplatają się fragmenty oddane żywiołowi tańca z momentami, w których narracja zwalnia i staje się delikatna i subtelna. Znajduje się także informacja: Punkt 1: Utwór: Mazurek fis-moll op. 59 nr 3, autorstwa Fryderyka Chopina Wykonawca: Eric Lu
Jerzy Duda-Gracz, z cyklu „Chopinowi Duda-Gracz, Mazurek fis-moll op. 59 nr 3”, 2003, Stare Sioło, Polska, wychmuz.pl, CC BY 3.0 (ilustracja) Fryderyk Chopin, „Mazurek fis-moll op. 59 nr 3”, online-skills, CC BY 3.0
RV3ZmNtMUylRg
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Jerzego Dudy-Gracza, z cyklu „Chopinowi Duda-Gracz, Walc Es-dur op. 18”. Ukazuje pejzaż z obniżonym horyzontem przedstawiający czaple i bociany nad rozlewiskiem. W tle znajduje się żółto-fioletowe niebo. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z nagraniem Walca Es-dur op. 18 Grande Valse Brillante Fryderyka Chopina w wykonaniu Nikity Magaloffa. W utworze jeden temat przechodzi w drugi, przemija i powraca budując dramaturgię w wielkim stylu. Każdy z tanecznych tematów wnosi odmienność melodycznego charakteru i harmonijnego ruchu. Znajduje się także informacja: Punkt 1: Utwór: Walc Es-dur op. 18 Grande Valse Brillante , autorstwa Fryderyka Chopina Wykonawca: Nikita Magaloff Źródło: Chopin: The Complete Piano Music
Jerzy Duda-Gracz, z cyklu „Chopinowi Duda-Gracz, Walc Es-dur op. 18”, Słońsk, Polska, wychmuz.pl, CC BY 3.0 (ilustracja); Fryderyk Chopin, Walc Es-Dur op. 18, online-skills, CC BY 3.0

Zadania

classicmobile
Ćwiczenie 1
R15qRPb9HJ6qp1
Odpowiedz na pytanie. Jak nazywa się zjawisko umożliwiające kojarzenie ze sobą wrażeń pochodzących od różnych zmysłów, na przykład dźwięków z kolorami? Możliwe odpowiedzi: 1. synestezja, 2. fuga, 3. ilustracja.
Źródło: online skills.
static
classicmobile
Ćwiczenie 2
R19Ttretri5ks1
Podaj nazwisko autora obrazu zainspirowanego jazzowym stylem fortepianowym o nazwie boogie-woogie.
Źródło: online skills.
static
classicmobile
Ćwiczenie 3
RmDzshJpj36aU1
Do tytułów dzieł malarskich dobierz ich autorów. Pierwsze dzieło to "Muzyka – Czerwona orkiestra". Artyści do wyboru: 1. Salvador Dali, 2. Jerzy Duda-Gracz, 3. Georges Braque, 4. Wassily Kandinsky. Drugie dzieło to "Skrzypce i paleta". Artyści do wyboru: 1. Salvador Dali, 2. Jerzy Duda-Gracz, 3. Georges Braque, 4. Wassily Kandinsky. Trzecie dzieło to "Fuga". Artyści do wyboru: 1. Salvador Dali, 2. Jerzy Duda-Gracz, 3. Georges Braque, 4. Wassily Kandinsky. Czwarte dzieło to "Mazurek fis‑moll op. 59 nr 3". Artyści do wyboru: 1. Salvador Dali, 2. Jerzy Duda-Gracz, 3. Georges Braque, 4. Wassily Kandinsky.
Źródło: online skills.
static
Zobacz także

Inna wersja zadania

R1eNFQqrDmvRMm26e61e8f6dc54e26_00000000000081
Ćwiczenie 4
Inna wersja zadania
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
classicmobile
Ćwiczenie 5
R1IQ7J6CqTbl71
Odpowiedz na pytanie. Które ze słów to nazwy związane z dziedziną muzyki? Możliwe odpowiedzi. 1. fuga, 2. paleta, 3. boogie‑woogie.
Źródło: online skills.
static
classicmobile
Ćwiczenie 6
R15ErzfPYSutG1
Wskaż, którzy z poznanych w czasie lekcji artystów oddali swoimi obrazami hołd twórczości wybitnego muzyka? Do wyboru masz trzy odpowiedzi. Odpowiedź pierwsza to Georges Braque. Odpowiedź druga to Jerzy Duda‑Gracz. Odpowiedź trzecia to Salvador Dali.
Źródło: online skills.
static
classicmobile
Ćwiczenie 7
RFmecL3fdt82w1
Odpowiedz, który artysta stworzył cykl prac inspirowany dziełami muzycznymi Fryderyka Chopina? Masz do wyboru trzy odpowiedzi. Odpowiedź pierwsza to Marc Chagall. Odpowiedź druga to Jerzy Duda‑Gracz. Trzecia odpowiedź to Józef Chełmoński.
Źródło: online skills.
static
classicmobile
Ćwiczenie 8
RmtPYgh0dHdIL1
Do tytułów dzieł dobierz ich autorów. Tytuł pierwszy to, „Kompozycja VII”. Do wyboru masz trzy nazwiska. Nazwisko pierwsze to Wassily Kandinsky. Nazwisko drugie to Marc Chagall. Nazwisko trzecie to Georges Braque. Tytuł drugi to „Zielony skrzypek”. Do wyboru masz trzy nazwiska. Nazwisko pierwsze to Wassily Kandinsky. Nazwisko drugie to Marc Chagall. Nazwisko trzecie to Georges Braque. Tytuł trzeci to „Hołd dla J. S. Bacha”. Do wyboru masz trzy nazwiska. Nazwisko pierwsze to Wassily Kandinsky. Nazwisko drugie to Marc Chagall. Nazwisko trzecie to Georges Braque.
Źródło: online skills.
static
Zobacz także

Inna wersja zadania

RVeK2UZJKSuGDm26e61e8f6dc54e26_00000000000091
Inna wersja zadania
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1

Utwórz ilustrację do dwóch utworów muzycznych które usłyszałeś w lekcji.

m26e61e8f6dc54e26_0000000000008
m26e61e8f6dc54e26_0000000000009
m26e61e8f6dc54e26_0000000000211

Słownik pojęć

Boogie‑woogie
Boogie‑woogie

jazzowy styl fortepianowy wywodzący się z bluesa i z formą bluesa ściśle związany. Rozwinął się po 1920 (w Chicago), a po 1930 przeniknął do jazzu i muzyki tanecznej.

Fuga
Fuga

utwór polifoniczny instrumentalny lub wokalny, w którym poszczególne głosy kolejno podejmują temat.

Ilustracja, ilustrować
Ilustracja, ilustrować

przykładowy materiał służący do wyjaśnienia, unaocznienia, odtworzenia czegoś. Ilustrować to interpretować coś, posługując się słowem, gestem, mimiką, obrazem, itp.

Inspiracja
Inspiracja

poddawanie myśli, namowa, wpływ wywierany na kogoś, sugestia.

Kubizm
Kubizm

kierunek w sztuce powstały we Francji na początku XX w., postulujący sprowadzanie przedmiotów i postaci do układów podstawowych brył geometrycznych.

Surrealizm
Surrealizm

kierunek w literaturze, sztuce i filmie XX w. dążący do uniezależnienia wyobraźni artysty od reguł logicznego myślenia i wszelkich norm estetycznych i moralnych.

Synestezja
Synestezja

kojarzenie ze sobą wrażeń pochodzących od różnych zmysłów, np. dźwięków z kolorami, zapachów ze smakami itp.

Źródła:

encyklopedia.pwn.pl

sjp.pwn.pl

m26e61e8f6dc54e26_0000000000234

Galeria dzieł sztuki

m26e61e8f6dc54e26_0000000000250

Biblioteka muzyczna

R1cKTfci65q6f1
Nagranie Toccaty i fugi d-moll Jana Sebastiana Bacha. Utwór jest majestatyczny, popisowy. Głośne akordy pojawiają się na przemian z szybkimi przebiegami dźwięków.
Jan Sebastian Bach, „Toccata i fuga d-moll”, Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy (AMFN), CC BY 3.0
RXX4xzdx8LW7c1
Nagranie utworu muzycznego Mojszele majn frajnt (Mojżeszku, mój przyjacielu). Utwór jest umiarkowany w tempie i głośny wokalnie, o podniosło-rzewnym charakterze. Jest nagraniem koncertowym.
Muzyka Żydowska, online-skills, CC BY 3.0
Rf8mdcjBnLUsb1
Nagranie utworu muzycznego Boogie Woogie. Utwór jest wykonany na zespół z wyeksponowanym pianinem, trąbkami i instrumentami perkusyjnymi, jest szybki w tempie, rytmiczny i ma taneczny charakter.
Big Band, „Boogie Woogie”, online-skills, CC BY 3.0
RbLvfH6AIRiqc1
Nagranie dzieła muzycznego Mazek fis-moll op. 59 nr 3 Fryderyka Chopina w wykonaniu Ryszarda Horovitza. W utworze przeplatają się fragmenty oddane żywiołowi tańca z momentami, w których narracja zwalnia, staje się delikatna i subtelna.
Fryderyk Chopin, „Mazurek fis- moll” op. 59 nr 3, online-skills, CC BY 3.0
R1Pu9FcwEJsJR1
Nagranie dzieła muzycznego Walc Es-dur op. 18 Grande Valse Brillante Fryderyka Chopina w wykonaniu Nikity Magaloffa. W utworze jeden temat przechodzi w drugi, przemija i powraca budując dramaturgię w wielkim stylu. Każdy z tanecznych tematów wnosi odmienność melodycznego charakteru i choreicznego ruchu.
Fryderyk Chopin, „Walc Es dur” op. 18, online-skills, CC BY 3.0