Właściwe przyjęcie motocykla do serwisu ma bardzo duży wpływ na łatwość i prawidłowość naprawy, dlatego powinno być przeprowadzone starannie i zgodnie z wcześniej ustaloną procedurą. Niekiedy w serwisach i warsztatach nie przywiązuje się wagi do tej procedury, a konsekwencje tego faktu bywają opłakane. Najczęściej mechanik zapomina, jakie zlecenia otrzymał od klienta i na kiedy ma być wykonana naprawa, a to stwarza konieczność ponownego kontaktowania się z klientem. Nie jest to jednak najgorszy scenariusz, gdyż mechanik może zapomnieć o wykonaniu istotnej naprawy i narazić w ten sposób życie i zdrowie wielu uczestników ruchu drogowego.

Zdarza się, że klient wnosi po wykonaniu naprawy nieuzasadnione roszczenia, dlatego serwis powinien zabezpieczyć się przed taką sytuacją jak najskuteczniej, poprzez działanie zgodnie z ustalonym wcześniej regulaminem dostępnym dla klientów w siedzibie firmy i na stronie internetowej, rozliczanie prac na podstawie własnego cennika dostępnego dla klienta w siedzibie serwisu oraz wcześniejsze przygotowanie i wypełnienie wraz z klientem Karty przyjęcia pojazdu do serwisu.

O czym należy pamiętać podczas wypełniania karty przyjęcia pojazdu do serwisu?

1. Serwis lub warsztat nigdy nie powinien przyjmować pojazdu do naprawy lub obsługi od osoby innej niż właściciel pojazdu. Do wyjątków należą jedynie pojazdy służbowe oraz kredytowane i leasingowane. Właścicielem tych pojazdów może być firma, bank lub leasingodawca. W takich wyjątkowych przypadkach przyjmujemy pojazd od użytkownika, ale wymagamy podania na piśmie dokładnych wytycznych właściciela dotyczących zakresu czynności obsługowych i naprawczych, które możemy przeprowadzić przy pojeździe bez dodatkowej pisemnej zgody właściciela. W przypadku przyjmowania do serwisu pojazdu będącego własnością osoby fizycznej, dane właściciela pojazdu spisujemy z dowodu tożsamości i powinny one być zgodne z danymi właściciela wpisanymi w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Dowód rejestracyjny pojazdu musi pozostać w serwisie wraz z pojazdem i zostanie wydany właścicielowi przy jego odbiorze.

2. Pamiętajmy, że jeżeli podczas naprawy zachodzi konieczność przemieszczania się pojazdem, na przykład w celu wykonania jazdy próbnej, właściciel pojazdu powinien pozostawić w serwisie pisemną zgodę na poruszanie się tym pojazdem wydaną dla serwisu lub konkretnego mechanika. Poruszanie się po drogach publicznych pojazdem, którego właściciel nie podpisał takiej zgody, jest prawnie zabronione. Zabronione jest także użyczanie osobom trzecim pojazdu należącego do klienta serwisu. Rzadko zdarzy się taka sytuacja, że dane właściciela pojazdu będą się różniły od danych osoby pozostawiającej pojazd w serwisie. Zawsze bardzo ważne jest, aby właściciel lub osoba pozostawiająca pojazd pisemnie oświadczyli, że znają i akceptują regulamin serwisu, natomiast w regulaminie serwisu powinien znajdować się zapis wskazujący cennik jako podstawę do rozliczeń za usługi.

3. Dane pojazdu spisujemy z dowodu rejestracyjnego i potwierdzamy je, sprawdzając z natury numer VIN wybity na ramie i rok produkcji widoczny na tabliczce znamionowej.

4. W wypadku trudności z ustaleniem wartości wpisujemy średnią wartość rocznikową z serwisu internetowego lub z cennika dla rzeczoznawców motoryzacyjnych.

5. Jeżeli klient chce pozostawić wraz z pojazdem jakiekolwiek przedmioty (kask, rękawice, apteczkę, narzędzia), serwis powinien przyjąć je do depozytu i właściwie je zabezpieczyć. Serwis nie ponosi odpowiedzialności za przedmioty pozostawione przy motocyklu, które nie zostały oddane do depozytu, co powinno być wyraźnie uwzględnione w postanowieniach regulaminu.

6. Dla dobra serwisu należy możliwie starannie i dokładnie opisać i sfotografować wszelkie uszkodzenia pojazdu pozostawianego w serwisie, aby było jasne, że nie powstały one podczas naprawy.

7. Należy zapisać wszystkie życzenia i zlecenia klienta.

8. Zapisujemy wszystkie ujawnione wady pojazdu i konieczne naprawy zalecane przez mechanika, który dokonał kontroli stanu technicznego pojazdu.

9. Przeprowadzamy kalkulację naprawy, aby przedstawić klientowi przybliżoną cenę usługi wraz z kosztem części i materiałów eksploatacyjnych.

10. Termin wykonania naprawy ustalamy z klientem, biorąc pod uwagę czas konieczny na wykonanie planowanych prac, czas potrzebny na wykonanie usług przez podwykonawców (na przykład szlifowanie cylindra, wymiana powłok galwanicznych itp.), zakup i dostawę wszystkich części i materiałów, a także zwłokę spowodowaną nieprzewidzianymi trudnościami.

11. Klient powinien zaakceptować własnym podpisem planowany koszt i termin naprawy oraz potwierdzić dane własne i dane pojazdu. Serwis może (ale nie musi) przyjąć od klienta zaliczkę na poczet naprawy. Zaleca się przyjmowanie zaliczki w wysokości około $50\%$ planowanego kosztu naprawy w przypadku napraw drogich. Niestety zdarzają się sytuacje porzucania pojazdów w serwisach, gdy klient ma do uregulowania wysoki rachunek. Przyjęta zaliczka znacznie obniża prawdopodobieństwo wystąpienia takiej sytuacji.

12. Zapisujemy wszystkie części i materiały użyte do naprawy, wraz z ich cenami detalicznymi, zgodnie z którymi będziemy rozliczać naprawę.

13. Zapisujemy wszystkie czynności serwisowe i naprawcze wraz z ich cenami detalicznymi wynikającymi z cennika lub z przepracowanych roboczogodzin, zgodnie z którymi będziemy rozliczać naprawę. Wpisujemy także ceny obróbki obcej (na przykład cenę regeneracji wału korbowego lub szlifu cylindra).

14. Jeżeli klient nie wyraził zgody na usunięcie wszystkich wad i niesprawności pojazdu ujawnionych przez mechanika, a mimo to decyduje się na odebranie motocykla z serwisu, konieczne jest, aby podpisał oświadczenie. Jeżeli nie odbierzemy od klienta podpisanego oświadczenia, możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności, gdy motocykl weźmie udział w wypadku drogowym, a jego stan techniczny wzbudzi zastrzeżenia policji lub powołanego biegłego rzeczoznawcy.

15. Jeżeli klient zgodził się na wykonanie wszystkich prac zalecanych przez mechanika i odbiera z serwisu sprawny pojazd, powinien poświadczyć to podpisem.

16. Czasami zdarza się, że klient prawidłowo powiadomiony o zakończeniu naprawy i konieczności odebrania pojazdu z serwisu nie pojawia się dłuższy czas. Wówczas można naliczyć opłaty parkingowe za okres przechowywania motocykla na terenie serwisu, jeżeli warunki naliczania i wysokości opłat zostały zapisane w regulaminie.

Czas pobytu motocykla w serwisie

Zamierzając określić łączny czas wykonania usługi, należy zsumować czas potrzebny na wykonanie wszystkich planowanych czynności serwisowych i naprawczych, czas potrzebny na wykonanie usług przez podwykonawców i związane z tym wysyłki lub dojazdy, czas potrzebny na zakup i sprowadzenie do serwisu części zamiennych i materiałów koniecznych do wykonania usługi oraz czas potrzebny na przygotowanie się do wykonania naprawy (pozyskanie i zapoznanie się z procedurami serwisowymi i naprawczymi itp.). Jeżeli zachodzi konieczność zakupu lub wypożyczenia specjalistycznych narzędzi, to także wpłynie na wydłużenie czasu usługi. Pamiętajmy, że w trakcie prac zawsze może wydarzyć się coś nieprzewidzianego (urwany gwint, niepasujący filtr itp.), dlatego do zsumowanego czasu serwisowania należy doliczyć $10-20\%$, aby mieć zabezpieczenie w razie takiej sytuacji. Nie należy niepotrzebnie zwlekać z wykonaniem usługi i z wydaniem motocykla po naprawie, gdyż długie przechowywanie motocykli w serwisie dezorganizuje pracę i wpływa niekorzystnie na opinie klientów. Dużo lepsze będzie powiadomienie klienta o zakończeniu prac na dzień lub dwa dni przed planowanym terminem niż opóźnienie wydania motocykla o jeden lub dwa dni. Powszechnie wiadomo, że prawie każdemu klientowi pozostawiającemu pojazd w serwisie bardzo się spieszy. Klient może więc wywierać presję na pracownika przyjmującego pojazd do serwisu, aby wpisał w Karcie przyjęcia pojazdu do serwisu jak najkrótszy czas przewidywanego wykonania naprawy. Nigdy nie należy ulegać takiej presji, gdyż konsekwencje niedotrzymania terminu naprawy zawsze niekorzystnie wpłyną na opinię o usługodawcy.

Jakie czynności kontrolne należy przeprowadzić po przyjęciu motocykla do serwisu?

Przyjmując motocykl do naprawy, serwis motocyklowy powinien przeprowadzić oględziny pojazdu, a następnie kontrolę jego stanu technicznego. Oględziny należy przeprowadzić przy kliencie, w chwili przyjmowania pojazdu. Mają one na celu określenie ogólnego stanu pojazdu i ujawnienie ewentualnych uszkodzeń, które należy wpisać do odpowiedniej rubryki w Karcie przyjęcia pojazdu do serwisu. Zabezpieczy to serwis przed ewentualnymi nieuzasadnionymi roszczeniami klienta dotyczącymi uszkodzeń pojazdu powstałych rzekomo w trakcie pobytu w serwisie. Warto przy tej okazji zrobić motocyklowi kilka zdjęć (obu boków, przodu, tyłu i od góry). Pozwolą one udowodnić, że rysy na plastikach nie powstały w serwisie. Zdjęcia zrobione podczas przyjmowania pojazdu do serwisu mogą też uchronić mechaników przed przypadkową zamianą części pomiędzy dwoma takimi samymi motocyklami naprawianymi w tym samym czasie.

Kontrola stanu technicznego motocykla należy do czynności diagnostycznych – szczegółowe informacje na ten temat znajdują się w e‑materiale MOT.04.3 Diagnostyka pojazdów motocyklowych.

Także kontrolę stanu technicznego motocykla przyjmowanego do serwisu najlepiej byłoby przeprowadzić w obecności klienta, dlatego powinien on pozostać w poczekalni serwisu, aż będą gotowe wyniki kontroli. Niestety przeważnie jest to niemożliwe, choćby z tego powodu, że część czynności diagnostycznych wymaga czasu, konieczne jest ustawienie motocykla na stanowisku warsztatowym – a klient zazwyczaj nie chce czekać; nie może też przebywać w hali napraw serwisu, aby obserwować postęp prac.

Podczas kontroli stanu technicznego należy ujawnić wszelkie niesprawności i uszkodzenia pojazdu, obejmujące także wcześniejsze nieprawidłowo przeprowadzone naprawy. Należy odnotować stopień zużycia części wymienianych okresowo, takich jak opony, uszczelniacze zawieszenia, łańcuch napędowy, klocki, tarcze i szczęki hamulcowe. Na podstawie wpisów w książeczce serwisowej, a w przypadku jej braku – na podstawie wywiadu z klientem, należy ustalić, przy jakim stanie licznika i kiedy wymieniano ostatnio oleje i filtry, świece zapłonowe, tarcze sprzęgła, łożyska kół jezdnych, łańcuch napędowy, sprzęgłowy i rozrządu oraz inne części, których okresowa wymiana jest konieczna. Na tej samej podstawie należy ustalić, przy jakim stanie licznika i kiedy dokonywano ostatnio regulacji luzów zaworowych, serwisu łożysk sterowych i łożyskowania wahacza, a także innych czynności regulacyjnych i serwisowych niezbędnych w danym modelu motocykla. Należy zorientować się, przy jakim przebiegu lub co ile czasu zalecane są cykliczne czynności serwisowe przy danym modelu motocykla. Wszystko to ma na celu ustalenie zakresu wymian, napraw i regulacji koniecznych do wykonania w motocyklu przyjętym do serwisu.

Niestety praktyka wykazuje, że użytkownicy często nie potrafią rozpoznać uszkodzeń i zużycia swojego motocykla, nie wiedzą też, przy jakich przebiegach należy dokonywać określonych czynności serwisowych i wymian, dlatego mechanik musi sam to określić. Oczywiście nie oznacza to, że trzeba ignorować uwagi, sugestie i prośby użytkownika. Przeciwnie, należy uważnie ich wysłuchać, gdyż najczęściej będzie to pomocne w skutecznej diagnozie.

Mechanik powinien trafnie rozpoznać uszkodzenie i zlokalizować położenie uszkodzonych elementów w konstrukcji motocykla, a także określić przyczynę powstania uszkodzenia. Usunięcie uszkodzenia bez rozpoznania i usunięcia jego przyczyny spowoduje szybką ponowną awarię. (Informacje pozwalające na określenie rodzaju uszkodzenia i jego lokalizację zawarte zostały w e‑materiale MOT.04.3 Diagnostyka pojazdów motocyklowych). Mechanicy dysponują obecnie cenną pomocą w postaci diagnoskopów i innych urządzeń diagnostycznych, ale zawsze warto skorzystać ze starych, sprawdzonych sposobów i nieco ułatwić sobie pracę dzięki piramidzie lokalizowania uszkodzeń rozpisanej samodzielnie dla danego modelu motocykla. Zastosowanie takiej piramidy może potwierdzić odczyty z diagnoskopu, a w przypadku braku diagnoskopu, interfejsu diagnostycznego czy odpowiedniego oprogramowania może okazać się jedynym skutecznym sposobem na rozpoznanie i zlokalizowanie uszkodzenia we współczesnym motocyklu.

Mechanik motocyklowy, oprócz własnej wiedzy i doświadczenia, ma do dyspozycji kilka źródeł, z których może pozyskać informacje potrzebne do prawidłowego wykonania czynności obsługowych i naprawczych. Różnice w konstrukcji poszczególnych modeli motocykli i związana z nimi specyfika obsługi, a także nowe konstrukcje i rozwiązania techniczne pojawiające się na rynku sprawiają, że warto stale poszerzać swoją wiedzę i podnosić kwalifikacje. Potrzebne informacje można zdobyć z następujących źródeł:

• fabryczna instrukcja obsługi motocykla załączona do pojazdu,

• serwisowa instrukcja obsługi,

• fabryczna instrukcja naprawy modelu motocykla, zwana również książką serwisową,

• niefabryczna instrukcja obsługi i napraw modelu motocykla (publikacje Clymer, Haynes itp.),

• katalogi AUTODATA zawierające podstawowe dane serwisowe większości modeli motocykli,

• procedury naprawcze zamieszczane w internecie (do informacji zawartych w sieci należy podchodzić z rezerwą i zawsze potwierdzać ich zgodność z innym z powyższych źródeł).

Oprócz procedur serwisowych i naprawczych, przed przystąpieniem do prac należy pozyskać inne niezbędne informacje:

• wielkość luzów zaworowych,

• maksymalne i minimalne ciśnienie oleju,

• nominalny i minimalny stopień sprężania,

• kolejność zapłonu,

• wyprzedzenie zapłonu (statyczne i dynamiczne),

• odstęp elektrod świec zapłonowych,

• przerwa na stykach przerywacza,

• oznaczenia świec zapłonowych,

• typ gaźnika,

• obroty biegu jałowego,

• położenie śruby mieszanki podstawowej,

• zawartość CO w spalinach,

• rozmiar dyszy głównej,

• rozmiar dyszy wolnych obrotów,

• rozmiar dyszy układu obejściowego,

• poziom paliwa,

• poziom pływaka,

• symbol zaworka iglicowego gaźnika i iglicy,

• ciśnienie paliwa na listwie wtryskiwaczy,

• symbol zainstalowanego wtryskiwacza,

• wartość napięcia sygnału sterującego wtryskiwaczem,

• rezystancja cewki wtryskiwacza,

• napięcie zasilania pompy paliwa,

• pozostałe dane regulacyjne dla układu wtryskowego,

• typ, pojemność, maksymalny prąd i inne dane akumulatora,

• napięcie ładowania,

• rodzaj, lepkość i ilości oleju silnikowego i przekładniowego,

• oznaczenia filtra oleju, filtra powietrza i filtra paliwa,

• minimalne ciśnienie otwarcia dla zaworu nadciśnienia oleju,

• ilość i lepkość płynu do teleskopów przednich,

• rozmiar uszczelniaczy teleskopów przednich,

• ilość płynu do układu chłodzenia,

• rozmiar i długość łańcucha napędowego,

• ilość zębów, rozmiar i oznaczenia zębatek łańcuchowych,

• rozmiar i długość łańcucha rozrządu,

• rozmiary i rodzaj opon,

• ciśnienie w oponach,

• momenty dokręcania śrub i nakrętek pokrywy zaworów, świec zapłonowych, kosza sprzęgłowego, zębatek łańcuchowych, osi kół itd.,

• inne dane, zależnie od modelu motocykla.

Informacje, które mogą być potrzebne podczas remontu motocykla:

• wymiary nominalne i naprawcze tłoków oraz średnic cylindrów,

• wymiary nominalne i naprawcze dla panewek oraz czopów,

• wymiary nominalne i naprawcze pierścieni tłokowych,

• wymiary łożysk i uszczelniaczy,

• momenty dokręcania wszystkich pozostałych ważnych śrub i nakrętek (w tym także sposób dokręcania głowicy),

• rezystancja uzwojenia pierwotnego i wtórnego cewki zapłonowej,

• rezystancja impulsatora,

• szczelina impulsatora,

• inne dane, zależnie od modelu motocykla.

Jakie narzędzia specjalistyczne powinny znaleźć się w serwisie motocyklowym?

Większość czynności serwisowych i naprawczych może być wykonana szybciej i sprawniej przy wykorzystaniu specjalistycznych narzędzi. Niektórych prac w ogóle nie wykonamy standardowymi narzędziami ze względu na brak wystarczającego dostępu lub celowe zabezpieczenie pojazdu przez producenta przed ingerencją nieautoryzowanego mechanika. Niektóre pojazdy wymagają zastosowania specjalistycznych urządzeń i przyrządów. Ogólnie można stwierdzić, że im nowocześniejszy pojazd, tym częściej do jego naprawy i obsługi będziemy potrzebować specjalistycznego sprzętu.

Oczywiście nie sposób kupić i zmagazynować wszystkich specjalistycznych narzędzi niezbędnych do obsługi wszystkich marek motocykli. Są jednak takie narzędzia, które powinny się znaleźć w każdym warsztacie motocyklowym obok standardowego wyposażenia. Należą do nich następujące narzędzia i urządzenia:

• różne typy podnośników i podstawek motocyklowych,

• zestawy kluczy nasadowych na końcówkę $\frac{1}{4}$ cala (małe klucze wraz z gamą odpowiednich akcesoriów są najwygodniejsze do prac przy motocyklu),

• zestaw specjalnych motocyklowych kluczy nasadowych do świec zapłonowych,

• śrubokręt kątowy (do obsługi i regulacji gaźników i przepustnic w układach wtryskowych),

• przyrząd do mechanicznego czyszczenia dysz,

• myjka ultradźwiękowa (zakup myjki nie zawsze jest opłacalny, niekiedy lepiej zlecać mycie ultradźwiękowe firmie specjalistycznej),

• zestaw kluczy i nasadek do filtrów oleju,

• śrubokręt udarowy z zestawem końcówek,

• młotek udarowy,

• przyrząd do smarowania linek,

• przyrząd do podciśnieniowego odpowietrzania układów hamulcowych,

• narzędzie do demontażu i montażu łożysk sterowych,

• ściągacz odkrawacz do łożysk,

• zestaw ściągaczy wewnętrznych do łożysk,

• zestaw ściągaczy uniwersalnych,

• zestaw ściągaczy koła magnesowego,

• zestaw do regulacji śrubowej luzu zaworowego,

• narzędzia do wymiany płytek zaworowych,

• zestaw urządzeń do montażu i demontażu sworzni tłokowych,

• zestaw szczypiec do pierścieni Segera i do zabezpieczeń „drucikowych”,

• urządzenia do demontażu i montażu zaworów,

• minimum dwie opaski uniwersalne do montażu tłoka z pierścieniami w cylindrze,

• urządzenie do usuwania uszczelniaczy teleskopów,

• urządzenie do montażu uszczelniaczy teleskopów,

• klucze dynamometryczne,

• magnes neodymowy do płytek zaworowych,

• zestaw narzędzi do montażu i demontażu kołków, spinek i zaślepek,

• ładowarka mikroprocesorowa do akumulatorów bezobsługowych,

• zasilacz warsztatowy lub zapasowy akumulator wykorzystywany jako źródło prądu,

• lampa stroboskopowa do kontroli punktu wyprzedzenia zapłonu,

• zestaw do zakuwania łańcucha,

• prasa hydrauliczna,

• wiertarka kolumnowa,

• kompresor z zestawem akcesoriów,

• zestaw urządzeń do obsługi ogumienia (nie zawsze opłacalny jest zakup takiego wyposażenia, niekiedy bardziej opłaca się korzystać z usług specjalistycznego serwisu ogumienia),

• wyważarka statyczna (niezależnie od tego, czy zdecydowaliśmy się na zakup zestawu urządzeń do obsługi ogumienia, wyważarka statyczna musi się znaleźć na wyposażeniu serwisu),

• diagnoskop lub interfejs diagnostyczny uniwersalny bądź fabryczny, w zależności od rodzaju obsługiwanych i naprawianych motocykli (motocykle klasyczne, nowoczesne, tylko konkretna marka lub grupa marek).

Różnorodność narzędzi pomiarowych i ich wysokie ceny sprawiają, że nie ma sensu kupować ich wszystkich, a jedynie te, które będą nam niezbędne. Cena narzędzia pomiarowego zależy od jego jakości, a jakość wiąże się z precyzją wykonania, która ma bezpośredni wpływ na dokładność pomiaru. Wniosek jest prosty – jeśli kupujemy narzędzie pomiarowe, to niech będzie ono wysokiej jakości, bo zależy nam na możliwi dokładnych pomiarach.

Każdy warsztat motocyklowy powinien być wyposażony w zestaw podstawowych narzędzi pomiarowych, zawierający suwmiarkę, szczelinomierz listkowy, szczelinomierz drutowy i grzebienie do pomiaru gwintów. W razie potrzeby zestaw ten można powiększyć o śrubę mikrometryczną, mikromierze zegarowe z odpowiednimi statywami lub uchwytami i zestaw do pomiaru średnic. Należą do nich następujące narzędzia i urządzenia.

Powrót do spisu treściDiGUpEFK3Powrót do spisu treści

Powiązane materiały multimedialne

• Film instruktażowy - tutorial Obsługa okresowa motocyklaDX01CVfvJFilm instruktażowy - tutorial Obsługa okresowa motocykla

• Atlas interaktywny Urządzenia, narzędzia i przyrządy wykorzystywane podczas obsługi i naprawy pojazdów motocyklowychDMaynScLcAtlas interaktywny Urządzenia, narzędzia i przyrządy wykorzystywane podczas obsługi i naprawy pojazdów motocyklowych

• Gra wcielanie się w rolę Naprawa układu hamulcowego motocyklaDBdNPmy1DGra wcielanie się w rolę Naprawa układu hamulcowego motocykla

• Dokumentacja interaktywna Dokumentacja obsługi i naprawy pojazdu motocyklowegoDg6hj5RtSDokumentacja interaktywna Dokumentacja obsługi i naprawy pojazdu motocyklowego