Temat: Rozcieńczanie i oziębianie roztworów

Adresat

Uczeń szkoły podstawowej (klasy 7. i 8.)

Podstawa programowa:

Szkoła podstawowa. Chemia.

V. Woda i roztwory wodne. Uczeń:

7) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć: rozpuszczalność, stężenie procentowe (procent masowy), masa substancji, masa rozpuszczalnika, masa roztworu, gęstość roztworu (z wykorzystaniem tabeli rozpuszczalności lub wykresu rozpuszczalności).

Ogólny cel kształcenia

Uczeń oblicza stężenie procentowe roztworów z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• obliczać stężenie procentowe roztworu nasyconego w ustalonej temperaturze;

• wyznaczać rozpuszczalność roztworu na podstawie stężenia procentowego roztworu nasyconego w danej temperaturze.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

• eksponujące

  • pokaz.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

3. BHP – przed przystąpieniem do eksperymentów nauczyciel zapoznaje uczniów z kartami charakterystyk substancji, które będą używane na lekcji. Wskazuje na konieczność zachowania ostrożności w pracy z nimi.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel omawia obliczenia stosowane przy otrzymywaniu roztworów nasyconych z roztworów rozcieńczonych o określonym stężeniu procentowym.

2. Prowadzący zajęcia tłumaczy zadania innego typu – rozcieńczanie roztworów nasyconych w celu otrzymania roztworu o określonym stężeniu procentowym. Prezentuje kolejne ćwiczenie z abstraktu, omawiając sposób jego rozwiązania.

3. Nauczyciel omawia zadania związane z oziębianiem roztworu nasyconego.

4. Nauczyciel odwołuje uczniów do abstraktu. Wyświetla na tablicy kolejno ćwiczenie 4, potem 5, każde z nich omawiając i dyskutując z uczniami.

5. Nauczyciel odwołuje się do znanych z codzienności sytuacji mieszania dwóch roztworów o innych stężeniach procentowych, w wyniku czego powstaje nowy roztwór o jeszcze innym stężeniu. Odwołuje uczniów do abstraktu. Wyświetla ćwiczenie 6, omawiając je i dyskutując o nim z uczniami.

6. Nauczyciel, w odniesieniu do sytuacji mieszania roztworów o różnych stężeniach, nawiązuje do tzw. reguły św. Andrzeja (nazywanej też kwadratem rozcieńczeń, regułą mieszania, regułą krzyża). Zapoznaje uczniów z animacją przedstawiającą etapowe rozwiązanie zadania na obliczanie stężenia procentowego metodą krzyżową.

7. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne opisane w komentarzu metodycznym – praca w parach.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań:

   • Dziś nauczyłem się…

   • Zrozumiałem, że…

   • Zaskoczyło mnie…

   • Dowiedziałem się…

   W celu przeprowadzenia podsumowania może posłużyć się tablicą interaktywną w abstrakcie lub polecić uczniom pracę z nią

2. Nauczyciel krótko przedstawia najważniejsze zagadnienia omówione na zajęciach. Odpowiada na dodatkowe pytania podopiecznych i wyjaśnia wszelkie ich wątpliwości. Uczniowie uzupełniają notatki.

Praca domowa

1. Odsłuchaj w domu nagrania abstraktu. Zwróć uwagę na wymowę, akcent i intonację. Naucz się prawidłowo wymawiać poznane na lekcji słówka.

2. Wykonaj w domu notatkę z lekcji metodą sketchnotingu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Dilution and cooling of solutions

Concentration solutions may be obtained from dilute solutions, e.g. by evaporation of the solvent. When saturation is reached, further concentration of the solution will lead to the evaporation of solute from the solution.

The solubility of solids in water generally increases with increasing temperature, and decreases as temperature decreases. For this reason, when the saturated solution is cooled, a portion of the solute is isolated as a precipitate. Knowing the solubility of substances at two different temperatures, one can determine the amount of substance that will be released during cooling of any mass of saturated solution.

• Based on the knowledge of the solubility of the substance, the percentage of saturated solution can be calculated.

• Knowing the percentage concentration of a saturated solution of a substance, you can calculate its solubility.