Przeczytaj/posłuchaj
Leggi il dialogo e completa il testo di sotto con le espressioni date.
Przeczytaj dialog i uzupełnij poniższy tekst podanymi wyrażeniami.

Tanto lavoro da fare in casa!Conversazione tra due licealiliceali italiani:
Michele: Ciao, Marco, come va? Ti vedo un po’ giù…
Marco: Ciao, Michele. Ah, sì, è vero. I miei genitori sono in vacanza, a casa siamo solo io e mio fratello. E ho tante cose da fare ogni giorno!
Michele: Tipo?
Marco: Tipo mi alzo la mattina presto e devo far uscire il canefar uscire il cane, poi torno a casa, faccio colazionefaccio colazione e lavolavo i piattii piatti…
Michele: Ma non esageriesageri? Non mi sembra troppo.
Marco: Aspetta, il vero incuboincubo comincia quando torno dalla scuola! Il pomeriggiopomeriggio preparo il pranzo, sparecchiosparecchio, lavo di nuovo i piatti e poi devo fare il bucatoil bucato.
Michele: E Gianni, tuo fratello, non ti aiuta?
Marco: Lascia perdere! Tutto il giorno sta con quella sua ragazza. Si diverteSi diverte, quel buontemponebuontempone!
Michele: Ma nooo… che bravo fratello che hai…
Marco: E non è tutto! Poi la sera faccio le puliziele pulizie, quindi o passopasso l’aspirapolverel’aspirapolvere o lavo i pavimentii pavimenti. E alla fine, verso le nove, faccio uscire il cane ancora una volta e porto fuoriporto fuori la spazzaturala spazzatura.
Michele: Povero te! Ma i tuoi quando tornano?
Marco: I miei genitori tornano sabato, quindi ho ancora quattro giorni di questo incubo.
Michele: Beh, ma almeno hai capito che i lavori domesticidomestici non si fanno da soli.
Źródło: Piotr Kowalski, Tanto lavoro da fare in casa!, [na podstawie:] https://www.donnamoderna.com/lifestyle/casa/come-organizzare-i-lavori-domestici-quando-si-lavora-222916 [dostęp 10.10.2023], licencja: CC BY 3.0.
Completa le frasi con le espressioni date.
Uzupełnij zdania podanymi wyrażeniami.
Czasownik fare
W dialogu dwóch włoskich licealistów kilkukrotnie pojawia się czasownik fare (robić). Jest to nieodzowny element wielu wyrażeń związanych z pracami wykonywanymi w domu, takimi jak sprzątanie czy pranie. Co ważne, jest to czasownik nieregularny, chociaż jego bezokolicznik wygląda jakby należał do pierwszej grupy koniugacyjnej. Jego odmianę znajdziesz w tabeli poniżej. Zapamiętaj ją!

liczba pojedyncza | liczba mnoga |
|---|---|
io faccio | noi facciamo |
tu fai | voi fate |
lui/lei fa | loro fanno |
Słownictwo dotyczące prac domowych
W poniższej tabeli znajdziesz słownictwo dotyczące typowych prac domowych, takich jak sprzątanie, zmywanie czy wynoszenie śmieci.

wyrażenie w języku włoskim | wyrażenie w języku polskim |
|---|---|
far uscire il cane portare il cane a spasso | wyprowadzać psa na spacer |
passare l’aspirapolvere | odkurzać (odkurzaczem) |
lavare i piatti | zmywać naczynia |
fare il bucato | robić pranie |
stendere il bucato | rozwieszać pranie |
stirare | prasować |
fare il letto | ścielić łóżko |
sparecchiare la tavola | sprzątać ze stołu |
mettere in ordine | porządkować |
fare le pulizie | sprzątać |
spazzare | zamiatać |
lavare il pavimento | myć podłogę |
lavare le finestre | myć okna |
pulire | czyścić |
pulire il bagno | sprzątać łazienkę |
portare fuori la spazzatura | wynosić śmieci |
separare i rifiuti | segregować śmieci |
spolverare | ścierać kurze |
cucinare | gotować |
annaffiare le piante | podlewać kwiaty |
dare da mangiare al cane | nakarmić psa |
Pory dnia
Dobę można podzielić na cztery podstawowe części: la notte (noc), la mattina lub il mattino (ranek), il pomeriggio (popołudnie) oraz la sera (wieczór).

Grafika prezentuje cztery zegary. Na każdym zaznaczona jest pora dnia. Pod każdym zegarem znajduje się nazwa pory dnia po włosku i po polsku:
0:00‑6:00 la notte - noc
6:00‑12:00 la mattina/ il mattino - ranek
12:00‑18:00 il pomeriggio - popołudnie
18:00‑0:00 la sera - wieczór

La parte del giorno | Ore |
|---|---|
La notte | 0:00‑6:00 |
La mattina / il mattino | 6:00‑12:00 |
Il pomeriggio | 12:00‑18:00 |
La sera | 18:00‑0:00 |
Aby powiedzieć, że jakaś czynność jest wykonywana o danej porze dnia lub nocy, wystarczy umieścić odpowiednie słowo wraz z rodzajnikiem określonym na początku zdania.
La notte dormo. - W nocy śpię.
La mattina porto il cane a spasso. - Rano wyprowadzam psa na spacer.
Il pomeriggio cucino. - Popołudniem gotuję.
La sera riordino la mia camera. - Wieczorem robię porządek w moim pokoju.
Zamiast rodzajnika określonego można także użyć przyimka di, wówczas określenie pory dnia może znaleźć się zarówno na początku, jak i na końcu zdania.
Non studio di notte. - Nie uczę się w nocy.
Di sera porto fuori la spazzatura. - Wieczorem wynoszę śmieci.
Oprócz tego, z poszczególnymi porami dnia możemy używać przyimków wymienionych poniżej. Także w tych przypadkach, określenie pory dnia może znaleźć się zarówno na początku, jak i na końcu zdania.
mattina / mattino: alla / al
pomeriggio: al, nel
sera: alla
np.
Al mattino/di mattina di solito non ho l’energia. - Rankiem przeważnie nie mam energii.
Nel/al pomeriggio passo l’aspirapolvere. - Popołudniem odkurzam.
Vado in palestra alla sera. - Wieczorem chodzę na siłownię.

Come usare le parti del giorno nelle frasi?
parte del giorno | preposizione o articolo |
|---|---|
notte | la*, di |
mattina | la*, di, alla |
pomeriggio | il*, di, al, nel |
sera | la*, di, alla |
notte | la*, di |
*solo all’inizio della frase | |
Dizionario
f = femminile - rodzaj żeński, m = maschile - rodzaj męski, pl = plurale - liczba mnoga
podlewać
odkurzacz
pranie
wesołek
gotować
nakarmić
bawić się
domowy
przesadzać
wyprowadzić psa na spacer
jeść śniadanie
robić pranie
ścielić łóżko
sprzątać
koszmar
myć
zmywać naczynia
licealistka
licealista
odkurzać (odkurzaczem)
podłoga
roślina
talerz
popołudnie
wynosić śmieci
wyprowadzać psa na spacer
czyścić
sprzątanie
porządkować
segregować śmieci
sprzątać ze stołu
zamiatać
śmieci
ścierać kurze
rozwieszać pranie
prasować