R1EUUeXSyQAQ9

Ilustracja przedstawia kolba z boraksem jest to zielona ciecz w naczyniu, naczynie przykryte jest korkiem.

boraks to nieorganiczny związek chemiczny, sól sodowa kwasu borowego. W jubilerstwie stosuje się go jako środek do lutowania i czyszczenia złotej i srebrnej biżuterii oraz przedmiotów ze stali nierdzewnej. W formie proszkowanej jest przydatny w procesie topienia metali szlachetnych i wytwarzania stopów. Sypiąc odrobinę boraksu do roztopionego stopu, podnosi się jego temperaturę, dzięki czemu stop nie porowacieje

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

R15OGLGlgTGH1

Ilustracja przedstawia cajzyn są to płytki wykonane ze stali narzędziowej z otworami o różnych średnicach i kształtach

Przeciągadła to płytki wykonane ze stali narzędziowej z otworami o różnych średnicach i kształtach. W jubilerstwie najczęściej stosuje się przeciągadła polerowane z otworami okrągłymi, kwadratowymi, owalnymi i trójkątnymi. Mogą mieć różną liczbę oczek i wymiary. Każde oczko jest opisane na płytce swoim rozmiarem. Cajzyny umieszcza się w imadle umocowanym do stabilnego blatu. Służą do przeciągania drutów wykonanych z metali szlachetnych i ich stopów

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

REaucqyFSUaR5

Ilustracja przedstawia narzędzia jubilerskich, które są zawieszone na stojaku są to cęgi, szczypce, kleszcze, szyncęgi

szczypce, cęgi, kleszcze i szyncęgi należą do najbardziej powszechnych narzędzi ręcznych. Służą do uciskania, zgniatania, zaginania, kształtowania i cięcia różnych elementów wyrobów jubilerskich. Każdy jubiler posiada szeroką gamę różnych typów tych narzędzi i używa ich w zależności od wykonywanych czynności. Czołowe i boczne służą do cięcia drobnych elementów. Proste, okrągłe i półokrągłe mogą być używane do wyginania metalu, do przytrzymywania różnych elementów, kształtowania, a nawet przeciągania drutu przez cajzyn. Szyncęgi to specjalne wykonane szczypce, które służą do wyginania różnych elementów wyrobów, np. do kształtowania szyn pierścionków czy obrączek. Mają jedno ramię spiłowane na półokrągło, dzięki czemu nie kaleczą metalu. Często jubilerzy sami modyfikują narzędzia, żeby dostosować je do swoich potrzeb

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

to prawnie chroniony znak urzędowy potwierdzający zawartość metalu szlachetnego w wyrobie (zgodnie z Ustawą z dnia 1 kwietnia 2011 r. – Prawo Probiercze) wyrażone w procentach. Oznacza to, że każdy wyrób ze złota (powyżej $1 \mathrm{g}$), srebra (powyżej $5 \mathrm{g}$), platyny i palladu musi posiadać państwowe oznaczenie potwierdzające zawartość kruszcu. Jeśli wyrób jest zbyt mały lub nabicie próby nie jest możliwe, należy do niego dołączyć zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu probierczym

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

• E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowychDEkRw2jZ0E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych

RRZYhPdX715tj

Ilustracja przedstawia trzy ciecze probiercze są to od lewej strony ciecz chrom, chlorek złota oraz ciecz probiercza do badania złota prób 650 do 850.

stanowią mieszaniny kwasów mineralnych, kwasów mineralnych i soli lub wodne roztwory tych mieszanin. Do ich sporządzania stosuje się odczynniki o wysokim stopniu czystości, takie jak: kwas azotowy ${\mathrm{HNO}}_3$ (ciężar właśc. $1,42$), kwas solny $\mathrm{HCl}$ (ciężar właśc. $1,19$), kwas siarkowy ${\mathrm{H}}_2{\mathrm{SO}}_4$ (ciężar właśc. $1,83$) o odpowiednich stężeniach, woda destylowana ${\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$, dwuchromian potasowy ${\mathrm{H}}_2{\mathrm{Cr}}_2{\mathrm{O}}_7$, siarczan srebra ${\mathrm{Ag}}_2{\mathrm{SO}}_4$, azotan potasowy ${\mathrm{KNO}}_3$, bromek potasowy $\mathrm{KBr}$, jodek potasowy $\mathrm{KJ}$ oraz chlorek złotowy ${\mathrm{AuCl}}_3$. Dobrze sporządzona ciecz probiercza jest głównym warunkiem dokładnego oznaczania metali szlachetnych na kamieniu probierczym.

Ciecze probiercze przechowuje się w szklanych butelkach z zamknięciem na szlif, wykonanych ze szkła oranżowego lub białego. Jeżeli ciecze przechowuje się w butelkach ze szkła białego, powinny one być ustawione w miejscu zaciemnionym, gdyż dostęp światła powoduje zmiany ich właściwości chemicznych. Prócz doszlifowanych korków flaszeczki powinny posiadać dla uszczelnienia jeszcze doszlifowane czapy. Czapy te niezbędne są zwłaszcza na flaszeczkach, w których znajduje się stężony kwas azotowy, woda królewska dla złota powyżej próby 0,850 oraz ciecze probiercze jodowa i bromowa

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

• E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowychDEkRw2jZ0E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych

emaliowanie to technika ozdabiania z wykorzystaniem kolorowych, szklistych powłok pokrywających wybrane elementy wyrobu. Emalia jest szkliwem barwionym tlenkami metali. To mieszanina minerałów takich jak piasek, kreda czy glina (kwarcu) z boraksem, wodą i tlenkami różnych metali z dodatkiem pigmentów nadających emalii przeróżne barwy.

Znane są dwie technologie emaliowania: na zimno i na gorąco (poprzez wypalenie w piecu).

Emaliowanie na zimno nie wymaga wypalania wyrobu w piecu. Jest prostym i bezpiecznym sposobem ozdabiania biżuterii, bardzo często stosowanym we współczesnym jubilerstwie. Mieszaninę emalii z żywicą epoksydową nakłada się cienkim drucikiem lub igłą do gniazd albo rowków. Następnie czeka się od kilkunastu do kilkudziesięciu godzin aż emalia dobrze zaschnie. Tę metodę stosuje się najczęściej na wyrobach z metali, które mają niższą temperaturę topnienia niż emalia, czyli np. na wyrobach srebrnych, oraz na biżuterii, która ma niewielkie powierzchnie do ozdobienia. Emaliowanie na gorąco wymaga użycia pieca, który nagrzewa się do temperatury od około 800 do 900 C. Obecnie niewielu jubilerów praktykuje tę metodę ozdabiania, stosowana jest raczej w masowej produkcji biżuterii. Emalia ma temperaturę topnienia 800–900 C, dlatego istotne jest, aby metal, z którego wykonane jest gniazdo (pole) miał wyższą od szkliwa temperaturę topnienia, ale podobną rozszerzalność cieplną. Srebro nie spełnia tego warunku, najlepsze jest złoto, platyna, miedź lub stal. Powierzchnię metalu pokrywa się topnikiem do emalii, odczekuje się aż on wyschnie, a następnie przez drobne sitko przesiewa się szklany pył. Sproszkowaną emalię umieszcza się w gnieździe lub na warstwie kontremalii i po wypaleniu studzi się ją powoli, a następnie szlifuje lub poleruje. Emalię należy wypalać od dołu, żeby nie przytłumić jej koloru. Pokrywanie głębszych gniazd wykonuje się stopniowo, czyli wypala się je i chłodzi, a później znów nakłada się kolejną warstwę, wypala i chłodzi i tak do uzyskania ostatecznego efektu. Chodzi o to, żeby szkliwo nie pękało przy użytkowaniu.

W jubilerstwie emalię nakłada się na kilka sposobów: emaliowanie komórkowe (technika cloissonné), emaliowanie żłobkowe (technika champlevé), emaliowanie reliefowe (technika basse‑taille), emaliowanie techniką guilloche, emaliowanie drutowe (technika węgierska, siedmiogrodzka), emaliowanie ażurowe (technika pliqué‑a-jour), emaliowanie malarskie (technika limuzyjska) oraz emaliowanie na krysztale

• Film instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacjiD120onbelFilm instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacji

• E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowychDEkRw2jZ0E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych

R15NodWEAVnXr

Ilustracja przedstawia frezarke wraz z frezami. Frezarka jubilerska to maszyna w kształcie walca, na końcu frezarki znajduję się słupek na której nakładany jest materiał ktorym frezujemy, obok znajdują się frezy jubilerskie które są przechowywane w specjalnym pudełku z dziurkami.

frezarka to wielofunkcyjna maszyna do skrawania, grawerowania, szlifowania i obróbki wykończeniowej metali szlachetnych i ich stopów, a także kamieni, wyrobów ceramicznych i innych. Można w niej montować frezy stalowe, węglikowe i diamentowe o różnych kształtach, np. walcowe, stożkowe, kulkowe czy walcowo‑stożkowe. Frezy do szlifowania metali mają powierzchnię wyprofilowaną z bardzo drobno naciętych krawędzi, co pozwala na delikatne i dokładne szlifowanie obrabianego metalu

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

R1cKnXslNnXqP

Ilustracja przedstawia proces galwanizacji, dwie płaskie elektrody wychodzą z skrzynki do naczynia, w naczyniu znajduję się ciecz oraz naczynie stoi na skrzynce, która jest podpisana mieszadło magnetyczne i na jej ekranie wyświetla się liczba 27.

każdy wyrób, który ma być poddany procesowi galwanizacji, musi być dokładnie oczyszczony z wszelkich pozostałości poprodukcyjnych, musi być wyszlifowany i dokładnie wypolerowany, wytrawiony oraz odtłuszczony elektrolitycznie. Bez tego galwanizacja nie przyniesie wymaganego efektu. Wyrób niedokładnie oczyszczony i odtłuszczony nie pokryje się równomiernie warstwą galwaniczną. Powstaną na nim zacieki, smugi lub inne skazy, będzie się łuszczyć i ścierać

• E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowychDEkRw2jZ0E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych

• Film instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacjiD120onbelFilm instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacji

narzędzie do cięcia blachy stalowej miękkiej i drutu oraz blach z metali nieżelaznych. Ma wbudowany kątomierz i linijkę umożliwiające precyzyjne cięcie proste i pod kątem. Zazwyczaj ostrze ma cztery krawędzie tnące, które można wymienić lub naostrzyć. Średnice i kształty gilotyn mogą być zróżnicowane, z przeznaczeniem do blach o różnej grubości oraz drutów okrągłych ciętych na płasko o różnej średnicy

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

iglice probiercze służą do badania cech probierczych metali szlachetnych. Pręciki wykonane z miedzi lub mosiądzu mają na końcach przylutowane sztabki metalu szlachetnego o dokładnie określonej próbie. Porównuje się ich narys na kamieniu probierczym z kolorem narysu badanego metalu

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

R1CanFQ5eQBvo

Ilustracja przedstawia imadło jest to przyrząd służący do mocowania przedmiotów poddawanych obróbce ręcznej lub mechanicznej.

przyrząd do przytrzymywania przedmiotów w trakcie montażu i obróbki elementów wyrobu lub do przytrzymywania narzędzi służących do obróbki ręcznej lub mechanicznej. Zazwyczaj posiada stabilny żeliwny korpus, który montuje się do blatu roboczego, i okrągłą platformę kowadła. Może być wyposażone w prowadnice, wymienne szczęki, wrzeciona z gwintami trapezowymi dla łatwego zazębiania się przy dużym obciążeniu. Posiada regulowaną szerokość szczęk i napinania

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

Iryd to pierwiastek chemiczny z grupy $9$ metali przejściowych w układzie okresowym. Należy do grupy platynowców, występuje w stopie z platyną ($90\%$ platyny, $10\%$ irydu). Ma srebrzystobiały kolor i jest połyskliwy. Używany jest na przykład do utwardzania drobnych elementów wyrobów jubilerskich.

W przyrodzie występuje niezwykle rzadko.

• E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowychDEkRw2jZ0E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych

kamień probierczy używany jest do badania cech probierczych metali szlachetnych. Oszlifowany łupek krzemionkowy (lidyt lub radiolit) lub syntetyczny kamień korundowy ma czarną barwę i doskonale przyjmuje narys metalu szlachetnego. Pocierając wyrób o odpowiednio przygotowany kamień probierczy, obserwuje się kolor narysu, który wskazuje próbę metalu

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

kąpiel odtłuszczania elektrolitycznego to czyszczenie galwaniczne wyrobu w celu usunięcia wszelkich zanieczyszczeń znajdujących się na metalu i wokół osadzonego kamienia. Układ kąpieli składa się z zasilacza o napięciu 6V podłączonego elektrodami do pojemnika, w którym znajduje się roztwór sodowy lub rozpuszczona w wodzie destylowanej sól odtłuszczająca elektrolityczna

• Film instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacjiD120onbelFilm instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacji

kąpiel galwaniczna stosowana jest przy galwanizacji zanurzeniowej, czyli platerowaniu wyrobów jubilerskich głównie złotem, srebrem, palladem, rodem lub rutenem. Układ galwanizacji składa się z zasilacza o napięciu 6V podłączonego elektrodami do pojemnika, w którym znajduje się roztwór soli żądanego metalu

• Film instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacjiD120onbelFilm instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacji

utownica to narzędzie służące do łączenia ze sobą dwóch lub więcej elementów metali lub ich stopów za pomocą lutu. W jubilerstwie najczęściej stosuje się lutowanie miękkie, gdzie lut ma możliwie niski punkt topnienia, niższy niż łączone metale. Dotykając rozgrzanym grotem lutownicy do punktu stycznego lutowanych elementów, topimy miejsce łączenia i nanosimy na nie lut, który trwale i skutecznie łączy oba elementy. Grzałka lutownicy podgrzewa mosiężny grot do temperatury poniżej $450°\mathrm{C}$ przy lutowaniu miękkim i powyżej $450°\mathrm{C}$ przy lutowaniu twardym

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

oodstawowym tworzywem jubilerskim są metale szlachetne i ich stopy. Metale to pierwiastki mające właściwości oddawania elektronów. Posiadają krystaliczną (heksagonalną lub sześcienną) strukturę, stanowiąc układ złożony z atomów, jonów i molekuł. Ich powierzchnia po wygładzeniu (np. wypolerowaniu) wykazuje charakterystyczny, metaliczny połysk. W temperaturze otoczenia wszystkie metale są ciałami stałymi (wyjątkiem jest płynna rtęć). Metale szlachetne są ciągliwe i kowalne, co sprawia, że zmiana ich kształtu nie powoduje pęknięć.

Do metali szlachetnych należą: platynowce (iryd, osm, pallad, platyna, rod i ruten), miedziowce (srebro i złoto), a także rtęć i ren.

Metale szlachetne zalicza się do metali nieżelaznych ciężkich (o ciężarze właściwym powyżej $3,6 \frac{\mathrm{g}}{{\mathrm{cm}}^3}$). W szeregu napięciowym przyjmują wartości dodatnie, czyli mają dodatni potencjał standardowy. Metale szlachetne są odporne chemicznie i słabo reagują z innymi pierwiastkami, w wyniku czego prawie nie korodują, nie roztwarzają się w większości kwasów, nie reagują z wodą (ani parą wodną), są odporne na działanie stężonego kwasu solnego i innych kwasów beztlenowych. Nie wypierają wodoru z kwasów, dlatego ulegają działaniu tylko kwasów utleniających lub mieszanin kwasów z czynnikami utleniającymi – można je więc roztworzyć w wodzie królewskiej. Ze względu na niską reaktywność chemiczną metale szlachetne mogą występować w przyrodzie w postaci rodzimej

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

• E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowychDEkRw2jZ0E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych

miedź to pierwiastek chemiczny z grupy $11$ metali przejściowych w układzie okresowym.

Ma charakterystyczną łososiowo‑czerwoną barwę. Jest twardy, wytrzymały i bardzo kowalny – z miedzi można wyciągnąć cieniutkie druty oraz wykuwać cieniutkie blaszki. Nie nadaje się jednak na odlewy, ponieważ stygnąc, wydziela duże ilości gazów sprawiających, że odlew jest porowaty, a duży skurcz $\left(1,8\%\right)$ powoduje, że stopiona miedź źle wypełnia formy.

W wilgotnym powietrzu miedź koroduje, czyli pokrywa się warstwą zielonawego węglanu zasadowego, który chroni metal przed dalszą korozją.

Z perspektywy jubilerskiej jest niezwykle ważnym metalem, występuje jako dodatek w stopach srebra, złota i platyny, również z innymi metalami tworzy wartościowe stopy.

W przyrodzie występuje w stanie rodzimym i w postaci rud

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

• E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowychDEkRw2jZ0E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych

R1auLmsPG4nkP

Ilustracja przedstawia myjka ultradźwiękowa, jest to urządzenie przypominające skrzynkę, którą można zamknąć od góry klapka. Na bocznej ścianie znajdują się dwa małe prostokątne wyświetlacze a pod każdym z nich trzy przyciski.

urządzenie, które wykorzystując zjawisko kawitacji, czyści trudno dostępne powierzchnie. Drgania myjki powodują powstawanie małych pęcherzyków powietrza w cieczy myjącej, które uderzają o czyszczoną powierzchnię i implodują, usuwając cząsteczki zanieczyszczeń. To szczególnie ważne przy skomplikowanych kształtach i ażurowych powierzchniach wyrobów jubilerskich. Myjki ultradźwiękowe mają również funkcję podgrzewania. Wyroby zanurza się w mieszaninie wody, środka myjącego i amoniaku

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

pallad to pierwiastek chemiczny z grupy $10$ metali przejściowych w układzie okresowym. Należy do platynowców lekkich. Jest lśniący i srebrnoszary, ciągliwy i kowalny. W jubilerstwie stosuje się go głownie jako dodatek do stopu białego złota i platyny celem nadania jaśniejszej barwy, żywszego połysku oraz większej twardości

Nie reaguje z wodą i powietrzem. Roztwarza się w silnych kwasach i zasadach.

W przyrodzie występuje głównie jako zanieczyszczenie rud miedzi i cynku.

• E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowychDEkRw2jZ0E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych

R18hqJuzVK5Yy

Ilustracja przedstawia palnik gazowy w gabinecie jubilerskim.

urządzenie techniczne przeznaczone do wytwarzania wysokich temperatur poprzez spalanie gazu. W jubilerstwie stosuje się głównie palniki gazowe na propan‑butan (LPG, płynny), z regulowanym dopływem powietrza oraz z cienką dyszą, co powoduje zwiększenie kaloryczności płomienia i umożliwia osiągniecie temperatury około $1300°\mathrm{C}$. Palnik składa się z dwóch stożków generujących inną temperaturę. Stożek zewnętrzny (jasny) osiąga temperaturę niższą, a wewnętrzny (niebieski) wyższą. Palnika gazowego używa się do topienia metalu, wyżarzania drutu, blaszki lub gotowego wyrobu oraz do lutowania

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

w jubilerstwie pęsety są nieodzownym narzędziem drobnym. Pęsety wykonane z tworzywa są odporne chemiczne i używa się ich do przytrzymywania wyrobów podlegających obróbce chemicznej. Pęsety ze stali lub tytanu z izolacją cieplną są często używane do przytrzymywania wyrobów lutowanych, spawanych czy topionych. Pęsety z izolacją silikonową są idealne do chwytania przedmiotów, które nie mogą się zarysować. Pęsety z blokadą służą do przytrzymywania kamieni

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

R1X0jhT56J8Vg

Ilustracja przedstawia pilnik, jest to zaostrzone narzędzie służące do piłowania i skrawania, Narzędzie ma kształt prostokąta z zaostrzoną końcówką.

pilniki służą do poprawiania krawędzi wyrobu, która powstała po cięciu lub wycinaniu. W jubilerstwie najczęściej stosuje się pilniki igiełkowe, z bardzo cienkim końcem. Mogą być wykonane ze stali narzędziowej lub stali chromowej z nasypem diamentowym. Ich przekrój bywa płaski, trójkątny, okrągły i półokrągły. To, jakiego pilnika się użyje, zależy od rodzaju wykonywanej czynności oraz materiału, z którego jest wyrób

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

gesztelka to stalowa regulowana oprawka z drewnianą rączką do osadzania brzeszczotów włosowych. Konstrukcja tego narzędzia umożliwia precyzyjne cięcie proste lub nieregularne. Grubość brzeszczotów dobiera się do grubości blachy lub drutu, wybór zależy również od czynności, jaką chcemy wykonać. Każdy brzeszczot włosowy posiada numerację wskazującą na jego szerokość i liczbę zębów. Im grubsza blacha/drut, tym grubszy brzeszczot z większymi odległościami między zębami. Często stosuje się to narzędzie także do wycinania ażuru w wyrobie

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

platyna to pierwiastek chemiczny z grupy $10$ metali przejściowych w układzie okresowym. W stanie czystym platyna jest srebrzystobiałym metalem o silnym połysku. Jest kowalna i ciągliwa, ale, aby była bardziej plastyczna, łączy się ją z domieszką miedzi, palladu i irydu.

Platyna jest twardsza i cięższa od złota i bardziej odporna na uszkodzenia mechaniczne.

Platyna nie reaguje z tlenem, wodą, kwasem chlorowodorowym i azotowym. Roztwarza się w wodzie królewskiej, tworząc kwas heksachloroplatynowy, reaguje z halogenami, siarką, cyjankiem i silnymi zasadami.

W przyrodzie występuje niezwykle rzadko, najczęściej w postaci piasku lub niewielkich bryłek, jednak najczęściej w stopie z irydem lub jako zanieczyszczenie rud niklu i miedzi.

Platyna ma bardzo wysoką temperaturę topnienia i jest niezwykle odporna na działanie czynników chemicznych, dlatego jest metalem trudnym w obróbce

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

• E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowychDEkRw2jZ0E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych

RCwGnC9F81oPf

Ilustracja przedstawia polerkę magnetyczną, na podstawie znajduję się konsola dotykowa z sześcioma przyciskami odpowiedzialnymi za prędkość obroty czas oraz startowanie i pauzowanie polerki. Obok znajduję się włącznik on i off. Na podstawie znajduję się okrągłe, otwarte naczynie.

polerka magnetyczna przeznaczona jest do szlifowania lub polerowania na mokro biżuterii przy użyciu różnej wielkości igiełek metalowych. Igiełki docierają do najbardziej niedostępnych miejsc wyrobu

• Film instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacjiD120onbelFilm instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacji

RghH7PNbGT02L

Ilustracja przedstawia polerkę wibracyjną, polerka składa się z dwóch elementów . Komora robocza wykonana z poliuretanu wprawiana jest w charakterystyczny ruch wibracyjny, co powoduje interakcję detali ze wsadem

może zawierać różne wsady, w zależności od potrzeb jubilera. Mogą to być np. ceramiczne piramidki czy kulki lub satelitki ze stali nierdzewnej

• Film instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacjiD120onbelFilm instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacji

RM3pH1QOIR7C7

Ilustracja przedstawia polerkę wirową jest to naczynie składające się z podstawy w kształcie walca oraz misy, która jest otwarta. Na podstawie znajduję się pokrętło służące do kontrolowania prędkości polerki.

polerka wirowa przeznaczona jest do szlifowania i polerowania na sucho biżuterii po obróbce lub używanej, która ma mikroryski. Jest przystosowana do pracy z użyciem bardzo drobnego wsadu orzechowego ściernego lub polerującego. Aby uzyskać pożądany efekt, należy dobrać odpowiedniej wielkości granulat łupinek nieimpregnowanego orzecha i właściwą pastę polerską

• Film instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacjiD120onbelFilm instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacji

RWtg8aoD3xxvm

Ilustracja przedstawia polerkę, oferuje możliwość gruntownego oczyszczania powierzchni poprzez jej polerowanie za pomocą odpowiedniego pada polerskiego. Silnik napędzający talerz z padem, który zasilany jest z sieci elektrycznej, wprowadza go w ruch obrotowy.

po zastosowaniu urządzeń czyszcząco‑polerujących lub szlifujących powierzchnia wyrobu może być lekko zmatowiona lub satynowa, dlatego należy dokładnie wypolerować wyrób tarczach polerskich. Tarcze polerskie mogą mieć różną wielkość i kształt, mogą być okrągłe lub w formie trzpienia stożkowego, co pozwala na dotarcie do najbardziej zakrzywionych powierzchni. Tarcze mogą być filcowe, flanelowe bądź bawełnie. Ogromne znaczenie ma rodzaj użytych past polerskich

• Film instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacjiD120onbelFilm instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacji

informuje o stosunku masy metalu szlachetnego zawartego w stopie do całkowitej masy stopu – wyrażone w częściach tysięcznych. W Ustawie o Prawie Probierczym określono standardowe próby, za pomocą których urzędy cechują badane przedmioty

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

• E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowychDEkRw2jZ0E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych

RWBGIEORBY4MN

Ilustracja przedstawia puko, puko zbudowane jest z kształtownicy kulistej, wajchy oraz giętarki.

puko to giętarka z kształtownicami, służy do powiększania i zmniejszania szyn obrączek oraz do ich zawijania lub wyginania. Przyrząd składa się ze stożkowej tulei, która rozszerza się pod naciskiem ręcznej dźwigni oraz z kształtownicy i stempla. Mechanizm pozwala niewielkim wysiłkiem zmniejszać i rozciągać obrączki, nawet te wykonane z bardzo twardych stopów metali szlachetnych. Żeby rozciągnąć szynę, należy nałożyć ją na tuleję i przełożyć dźwignię. Aby zmniejszyć obrączkę, trzeba przesunąć dźwignię i za pomocą stempla wcisnąć obrączkę w odpowiedni otwór kształtownicy. Dzięki precyzyjnie dopasowanym segmentom tulei, łagodnemu kątowi stożka oraz idealnie wypolerowanym powierzchniom przyrząd ten nie zmienia kształtu kołowego obrączki, ani nie pozostawia śladów

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

RMAqNeOAysU38

Ilustracja przedstawia w specjalnym pudełku służacym do ich przechowywania. Puncyny mają kuliste głowice dostosowane średnicami do dołków wydrążonych w ścianach anek. Anki i puncny są różnej wielkości.

puncyny i anki służą najczęściej do kształtowania blach i płaskowników. Puncyny mają kuliste głowice dostosowane średnicami do dołków wydrążonych w ścianach anek. Anki i puncny są różnej wielkości. Spotyka się również anki rowkowe, których otwory mają formę półwalców i służą do kształtowania rurek i półwalców. Wszystkie te narzędzia są gładko wypolerowane, dzięki czemu nie uszkadzają opracowywanej powierzchni metalu

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

rod to pierwiastek chemiczny z grupy $9$ metali przejściowych w układzie okresowym. Należy do grupy platynowców. Barwą i połyskiem przypomina aluminium, jest bardzo twardy. W jubilerstwie stosowany jest do pokrywania powierzchni złotych i srebrnych metodą galwaniczną (rodowanie), mającą na celu utwardzenie i zabezpieczenie powierzchni srebrnych przed czernieniem oraz zmianę barwy na powierzchni wyrobów złotych, np. wokół bezbarwnych kamieni.

Nie reaguje z wodą, powietrzem i kwasami. Roztwarza się w silnych zasadach. W przyrodzie występuje w śladowych ilościach, najczęściej w rudach miedzi i niklu

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

• E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowychDEkRw2jZ0E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych

RSzMuLofrCQpc

Ilustracja przedstawia rygiel gładki jest to wydłużony stożek, na którym kształtuje się pierścionki.

rygiel to specyficzna forma kowadła w formie wydłużonego stożka, na którym kształtuje się szyny obrączek i pierścionków oraz bransoletek. Może mieć różne średnice i kształty o przekroju koła, kwadratu czy owalu. Rygiel jest gładko wypolerowany, dzięki temu nie zostawia śladów na kształtowanym/kutym metalu

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

R8gMH1m0oy3IL

Ilustracja przedstawia rygiel miarowy jest to wydłużony stożek,który posiada miarkę. Na nim kształtuje się pierścionki.

sztokmas, czyli rygiel miarowy, służy do badania średnicy wewnętrznej i wyznaczania obwodu obrączek i pierścionków. W wyfrezowanym wgłębieniu znajdują się podziałki określające numerację obrączek i wartość obwodu wyrażoną w milimetrach

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

srebro to pierwiastek chemiczny z grupy $11$ metali przejściowych w układzie okresowym. Jest srebrzystobiałym metalem o lśniącym połysku. Srebro cechuje wysoka kowalność i ciągliwość, co ułatwia obróbkę, daje się również łatwo polerować.

W przyrodzie występuje w stanie wolnym, a także w minerałach, takich jak argentyt czy chlorargiryt. Większość wydobywanego srebra występuje jako domieszka rud miedzi, złota, ołowiu i cynku. Srebro nie reaguje z czystym powietrzem i wodą, ale matowieje w zetknięciu z ozonem, siarkowodorem, powietrzem zanieczyszczonym związkami siarki.

Z jednego grama srebra można wyciągnąć drut o długości $2000 \mathrm{m}$. Daje się wyklepać na blaszki o grubości $0,0001\mathrm{mm}$. Jest prawie dwa razy lżejsze od złota i nieco od niego twardsze. Srebro z łatwością tworzy stopy z innymi metalami.

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

• E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowychDEkRw2jZ0E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych

Metale i stopy w stanie stałym mają budowę krystaliczną, przy czym poszczególne atomy kryształu układają się w ściśle określonym porządku, tworząc tzw. siatkę krystaliczną. Metale wymieszane w stanie ciekłym mogą zostać równomiernie rozmieszczone w metalu podstawowym i wówczas powstaje stop jednorodny (homogenny, stop zbudowany jest z jednego typu kryształów). Metale mogą też tworzyć odrębne kryształy i wówczas powstaje stop niejednorodny (niehomogenny).

Stopy metali to mieszaniny przynajmniej dwóch metali, które posiadają inne właściwości niż metale podstawowe (przeważające ilościowo). Tworzy się je w procesie ich wspólnego przetapiania, w wyniku którego powstaje materiał o innych (bardziej pożądanych) właściwościach fizykochemicznych od średnich własności poszczególnych jego składników.

Dzięki dodatkom uzyskuje się pożądane właściwości stopu, takie jak:

• wytrzymałość,

• twardość,

• dobra skrawalność,

• kolor.

Wśród składników stopu są też niewielkie ilości domieszek – substancji pochodzących z procesów metalurgicznych (traktowanych jako zanieczyszczenia). Stopy otrzymuje się najczęściej przez łączenie ze sobą składników w stanie ciekłym poprzez podgrzewanie do temperatury topnienia. Po schłodzeniu uzyskuje się jednorodną substancję.

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

• E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowychDEkRw2jZ0E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych

R1YIkvkFSBhLO

Ilustracja przedstawia stół złotniczy (jubilerski) na którym znajdują się narzędzia jubilerskie.

stół złotniczy jest trochę wyższy od zwykłego stołu, powinien być stabilny i wytrzymały z solidnym grubym blatem. Podstawę takiego stołu często tworzą bardzo przydatne półki i szafki na narzędzia. W blacie stołu znajduje się półkoliste wycięcie o średnicy około $40-45 \mathrm{cm}$, a do krawędzi tego wycięcia zamocowany jest mocny skórzany fartuch (fel) w kształcie koła. Pośrodku wycięcia w blacie przymocowany jest klin z twardego drewna tzw. fajnagel, który służy jako podpórka dla obrabianych przedmiotów. Fajnagel jest wyjmowany, a w jego miejsce można zamontować klupę, czyli grawerski uchwyt obrotowy, przydatny do osadzania w biżuterii kamieni. Bardzo ważnym elementem wyposażenia stołu jest dobre oświetlenie stanowiska pracy

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

RQxmrgVhCEGAU

Ilustracja przedstawia suwmiarkę, suwmiarka jest pionowa wyglądem przypomina linijkę, posiada dwie szczeki do wymiarów wewnętrznych oraz zewnętrznych.

suwmiarka to precyzyjne narzędzie do mierzenia elementów wyrobów. Specjalnie ukształtowana skala pozwala mierzyć średnicę wewnętrzną i zewnętrzną otworu oraz jego głębokość. Z dużą dokładnością określa średnicę, czyli grubość materiału, oraz jego długość. W jubilerstwie stosuje się zarówno suwmiarki tradycyjne, jak i elektroniczne

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

RRYEYWBWxrBoA

Ilustracja przedstawia szlifierkę do pierśćionków.

szlifierka to narzędzie posiadające mikrosilnik i montowane do niego końcówki szlifierskie. Końcówki dobiera się w zależności od wykonywanej czynności i materiału, z którego chcemy usunąć powstałe w procesie obróbki rysy. Do szlifowania używa się papierów ściernych o różnej gradacji (od gruboziarnistych po drobnoziarniste) lub gumek szlifierskich. Końcówki mogą być talerzowe, stożkowe, płaskie lub inne

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

RSmJQRbNvB5d9

Ilustracja przedstawia tygiel, tygiel to narzędzie z drewnianą rękojeścią, z której wychodzi metalowy pionowy słupek zakończony okrągłym wypukłym naczyniem

naczynie z materiału ogniotrwałego, używane do topienia, spalania lub prażenia różnych substancji. W jubilerstwie stosowany do wykonywania stopów metali szlachetnych

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

Rm40tViBFC2dO

Na ilustracji waga jubilerska, posiada ekran pod ekranem znajduję się pięć przycisków.

waga elektroniczna – waga elektryczna wyposażona w elektroniczny układ wskazujący, najczęściej cyfrowy. Waga elektroniczna to urządzenie do wyznaczania masy przedmiotu umieszczonego na nośni przy udziale siły grawitacji. Wagi jubilerskie muszą posiadać czytelny wyświetlacz i aktualną legalizację oraz wykazywać dużą dokładność, najlepiej do $0,001 \mathrm{g}$

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

Rtx4kyHA6uMSC

Ilustracja przedstawia walcarkę elektryczną, służy do wykonywania czynności walcowania mający jeden autonomiczny napęd główny, który służy do napędzania walców.

ROAOYJ4jqYEe1

Na ilustracja przedstawiono walcarkę ręczną, służy ona do czynności jubilerskich. Posiada długą wajchę za pomocą której dochodzi do zwalcowania materiału.

w jubilerstwie najczęściej używa się szybkich i prostych w obsłudze walcarek elektrycznych. Wyparły one walcarki ręczne, które wymagały użycia dużej siły fizycznej i wydłużały proces obróbki metalowych odlewów drutów, szyn, płaskowników i blach. Walcarki elektryczne zbudowane są z jednoczęściowej żeliwnej lub stalowej podstawy, żeliwnej lub stalowej obudowy przekładni, silnika o dużej mocy i jednoczęściowego żeliwnego odlewu ramy walcarki, na którym na łożyskach tocznych umieszczone są stalowe walce i rolki. Walcarki posiadają dużą tarczę umożliwiającą precyzyjne wyregulowanie szczelin pomiędzy walcami. Ruch wałków w przód i w tył kontrolowany jest przyciskami. Podobnie ustawiana jest prędkość obrotów. Narzędzie to służy głównie do walcowania blachy (zazwyczaj do $80\mathrm{mm}$ szerokości i $6\mathrm{mm}$ grubości), drutu (o średnicy od ok. $1\mathrm{mm}$ do $10\mathrm{mm}$) i szyn (od $1,5\mathrm{mm}$ do $4\mathrm{mm}$).

• Film edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiegoDDK0sLo4RFilm edukacyjny Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego

• Galeria zdjęć Topienie i obróbka metali szlachetnych oraz ich stopówDxEWegOFtGaleria zdjęć Topienie i obróbka metali szlachetnych oraz ich stopów

R4FHAnUTK5E7Z

Ilustracja przedstawia wlewaki do drutu i do blachy są to naczynia służace do odlewania.

forma żeliwna lub grafitowa do odlewania prętów i płaskowników. Odporna na wysokie temperatury, nadająca się do przelewania metali szlachetnych. Zazwyczaj stosuje się dwa rodzaje wlewaków: pionowe i poziome. Mają one zróżnicowane rozmiary, ale w jubilerstwie najczęściej używane są wlewaki poziome do blachy o wymiarach $170 \mathrm{x} 30 \mathrm{x} 10\mathrm{mm}$ i do drutu kwadratowego o wymiarach $7$ i $9\mathrm{mm}$ szerokości i $170\mathrm{mm}$ długości, choć nie jest to regułą

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

złoto to pierwiastek chemiczny z grupy $11$ metali przejściowych w układzie okresowym. Jest ciężkim, miękkim i błyszczącym metalem, najbardziej kowalnym i ciągliwym spośród wszystkich znanych metali. Czyste złoto ma jasnożółty kolor i wyraźny połysk, podobnie jak srebro, daje się łatwo polerować.

Złoto jest jednym z najmniej reaktywnych pierwiastków, nie utlenia się w wodzie czy powietrzu. Jest odporne na poszczególne kwasy, ale roztwarza się w wodzie królewskiej oraz w zasadowych roztworach cyjanków i rtęci. Złoto jest nierozpuszczalne w kwasie azotowym, który roztwarza srebro i inne metale, co przez długi czas było wykorzystywane jako próba na obecność złota.

W przyrodzie występuje w postaci piasku oraz mniejszych lub większych grudek – samorodków. Złoto może zawierać izostrukturalne domieszki innych pierwiastków. Tego typu stopy mogą występować naturalnie lub być wytwarzane sztucznie. Mogą to być domieszki np.: srebra, rtęci, miedzi, palladu, rodu, itru, platyny i bizmutu.

Z jednego grama złota można wyciągnąć drut o długości $2000 \mathrm{m}$. Jeden gram złota może być rozbity na arkusz o powierzchni $1 \mathrm{m}$, to najbardziej kowalny ze wszystkich znanych metali. Złoto z łatwością tworzy stopy z innymi metalami. Przy wytwarzaniu tych stopów można zmieniać ich twardość i inne właściwości metalurgiczne, w tym temperaturę topnienia i kolor

• Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

• E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowychDEkRw2jZ0E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych