Przewodnik dla nauczyciela

bg‑blue

Spis treści

Cele i efekty kształceniaCele i efekty kształcenia
Struktura e‑materiałuStruktura e‑materiału
Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu złotnik - jubilerWskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu złotnik - jubiler
Wymagania techniczneWymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie złotnik – jubiler. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji MEP.05. Podstawy złotnictwa i jubilerstwa - Złotnik – Jubiler 731305.

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji MEP.05. Podstawy złotnictwa i jubilerstwa:

wykonywania wyrobów złotniczych i jubilerskich z metali szlachetnych i ich stopów;
wykonywania opraw kamieni jubilerskich;
wykonywania napraw i przeróbek wyrobów złotniczych i jubilerskich;

Efekty kształcenia

MEP.05.2. Podstawy złotnictwa i jubilerstwa

Uczeń:

1) wykonuje obróbkę metali szlachetnych i ich stopów,

2) wykonuje elementy wyrobów złotniczych i jubilerskich na podstawie szkiców i rysunków oraz życzeń klienta,

3) łączy elementy wyrobów złotniczych i jubilerskich,

4) wykonuje obróbki wykańczające oraz zdobienia wyrobów złotniczych i jubilerskich,

5) wykorzystuje galwanotechnikę do wykonywania wyrobów jubilerskich,

6) stosuje przepisy prawa probierczego,

7) rozpoznaje właściwe normy i procedury oceny zgodności podczas realizacji zadań zawodowych.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieD14pSC1EhWprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienie do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. E‑materiał „Podstawy złotnictwa i jubilerstwa” składa się z czterech materiałów multimedialnych.

Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowychDdWSq26F3Film edukacyjny Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych prezentuje przygotowanie próbek metali szlachetnych, metali nieszlachetnych oraz sprzętu do badania własności stopów metali szlachetnych oraz prezentuje obsługę i zastosowanie sprzętu wykorzystywanego do tych czynności : zestawu iglic probierczych, cieczy probierczych do określenia próby, kamienia probierczego, wagi elektronicznej.
Film edukacyjny Topienie i obróbka metali szlachetnych oraz ich stopówDDK0sLo4RFilm edukacyjny Topienie i obróbka metali szlachetnych oraz ich stopów przedstawia przygotowanie metali szlachetnych i ich stopów do topienia, zastosowanie dodatków stopowych, sposobów badania stopów metali szlachetnych, obróbki po stopieniu oraz zastosowanie odpowiednich maszyn i narzędzi złotniczych w tych pracach.
Film instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik mieszaniny emalii, nello i inkrustacjiD120onbelFilm instruktażowy (tutorial) Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik mieszaniny emalii, nello i inkrustacji przedstawia obróbkę wykańczającą wyrób złotniczo‑jubilerski różnymi metodami zdobień: emalii, nello, inkrustacji. Prezentuje obsługę i zastosowanie pieca elektrycznego wykorzystywanego do wypalania powłok pokrytych emalią
Galeria zdjęć Topienie i obróbka metali szlachetnych oraz ich stopówDxEWegOFtGaleria zdjęć Topienie i obróbka metali szlachetnych oraz ich stopów to galeria zdjęć prezentująca: stanowiska do prac jubilerskich i złotniczych (stół złotniczy (jubilerski), stoły i blaty pomocnicze, walcarkę, stanowisko czyszcząco‑szlifująco‑polerskie, stanowisko do kąpieli galwanicznych) oraz najczęściej wykonywane czynności w zawodzie jubiler‑złotnik (badanie cieczami probierczymi, cięcie i wycinanie, czyszczenie i odtłuszczanie, emaliowanie, frezowanie, galwanizowanie, gięcie i kształtowanie, lutowanie, przeciąganie drutu, powiększanie i zmniejszanie metalowych szyn, szlifowanie i polerowanie, topienie i odlewanie, walcowanie, ważenie, wyżarzanie, zapiłowywanie, zakuwanie kamieni jubilerskich)
E‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowychD1H3kqItME‑book Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych zawiera treści dotyczące przygotowania metali szlachetnych i ich stopów do topienia, stosowania dodatków stopowych, sposobów badania stopów metali szlachetnych, obróbki po stopieniu, obróbki wykańczające oraz zdobienie wyrobów złotniczych i jubilerskich.

3. Obudowa dydaktyczna

Interaktywne materiały sprawdzająceDUsxg1uNDInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.
Słownik pojęć dla e‑materiałuDegdMoVIGSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.
Przwodnik dla nauczycielaDuR36LMlYPrzwodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.
Przewodnik dla uczącego sięD10aSV3YgPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.
Netografia i bibliografiaD6suvFqzSNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.
Instrukcja użytkowaniaD96ak9P4wInstrukcja użytkowania objaśnia działanie materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu Złotnik – Jubiler

Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapoznanie się oraz zapamiętanie pojęć związanych z podstawami złotnictwa i jubilerstwa.

Praca na lekcji zakłada aktywną postawę zarówno nauczyciela, jak i uczniów. Ważnym założeniem jest praca nad jednym materiałem na różne sposoby i za pomocą różnych technik, mająca na celu jak najlepsze zapamiętanie informacji.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

Praca uczniów w grupach i w zespole klasowym

Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

Nauczyciel łączy uczniów w klasie w grupy i przydziela grupom zadanie.
Zadaniem pierwszej grupy będzie zapisanie checklisty dotycząj czynności, które należy wykonać jubiler, żeby zbadać cechy probiercze wyrobów jubilerskich. Grupa druga skupia się na czynnościach, które musi wykonać jubiler, żeby uzyskać stop srebra o cechach probierczych 930 - w tym przypadku grupa ta wykonuje checklistę
Grupy otrzymują dostęp do filmu i oglądają właściwy dla grupy fragment materiału wideo.
Grupy zbierają te informacje w postaci notatki zawartej w tabeli. Tabela zawiera trzy kolumny o nazwach: „czynności”, „narzędzia i odczynniki” oraz „uwagi”
Teraz następuje zamiana i grupa pierwsza przejmuje notatkę grupy drugiej. Oglądając ich fragment filmu notuje w tabeli w kolumnie „narzędzia i odczynniki” właściwe instrumenty i ciecze.
Grupa druga ogląda fragment filmu, który w poprzednim zadaniu oglądała grupa pierwsza. Teraz ma za zadanie wypisać wykorzystywane, podczas czynności badania cech probierczych wyrobów jubilerskich, narzędzia i ciecze probiercze. Notuje to w otrzymanej od grupy pierwszej tabeli. W uwagach notuje zależności odczynników od rodzaju badanego wyrobu.
Nauczyciel prosi grupy o zaprezentowanie notatek, które łączą czynności i narzędzi oraz odczynniki wykorzystywane podczas ich wykonywania.

Topienie obróbka metali szlachetnych oraz ich stopów

Nauczyciel prezentuje film.
Prosi uczniów o uważne oglądanie.
Zadaniem uczniów będzie odnalezienie w filmie sytuacji, w których „coś może pójść nie tak”.
Teraz nauczyciel łączy uczniów dwie grupy. Każda z grup korzystając z notatek swoich członków wskazuje i opisuje pięć sytuacji „problemów” podczas obróbki.
Grupy siadają naprzeciwko siebie i na wzajem prezentują sytuację prosząc oponentów o wyjaśnienie - „i co teraz...?”.
W każdej rundzie nauczyciel po udzieleniu odpowiedzi przez grupę prosi ekipę prezentującą problem o wskazanie, czy jest to poprawne czy niepoprawne rozwiązanie sytuacji. Sam finalnie omawia rozwiązania.
Może w ten sposób na bazie problemów utworzyć grę poprzez przydzielanie, za każdy rozwiązany problem, punktów.

Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik mieszaniny emalii, nello i inkrustacji

Nauczyciel udostępnia uczniom na lekcji film i prosi, aby notowali ważne według nich informacje dotyczące rodzajów zdobień. Film ten uczniowie będą mogli odtwarzać, pracując w grupach nad wytworzeniem gry, ale nie będą mogli wspomagać się nim podczas gry.
Klasa zostaje podzielona na $3$ grupy.
Prowadzący wprowadza uczniów w to, co będą musieli za chwilę (w pierwszym etapie) robić. Informuje ich, że będą tworzyli dla innych uczniów zagadki na podstawie informacji zdobytych z filmu. W ramach tego zadania ma powstać $10$ różnych zagadek dotyczących przydzielonych tematów. Uczniowie będą je zapisywali na arkuszach grupowych.
Pierwsza grupa przygotowuje zagadki związane z emaliowaniem na zimno
Druga grupa szykuje zgadywanki dotyczące pozłacania dwudziestoczterokaratowym złotem
Trzecia grupa zajmuje się galwanizowaniem czarnym rutenem.
Uczniowie zapisują na arkuszach tylko pytania, natomiast w swoich notatkach mają poprawne odpowiedzi.
Następnie grupa pierwsza (i inne) przekazuje arkusz kolejnej grupie, która dopisuje na nim następne zagadki.
Razem z arkuszem grupa pierwsza przekazuje drugiej temat zagadek (związanych z emaliowaniem na zimno).
Pierwszym krokiem po przejęciu arkusza i tematu jest rozwiązanie zagadek grupy przekazującej arkusz. Dopiero potem grupa zabiera się za generowanie pomysłów na swoje łamigłówki.
Po określonym przez nauczyciela czasie następują jeszcze jedna zmiana tematów i arkuszy.
Finalnie na każdym arkuszu po drugiej zmianie powinno znajdować się po $30$ zagadek.
Nauczyciel prosi uczniów o oddanie arkuszy, a sam rozpoczyna grę, w której wybiera losowo zagadkę z arkusza i prosi grupy o poprawne odpowiedzi. Odpowiada grupa, która najszybciej się zgłosi, jednak z każdej grupy może odpowiadać tylko ta osoba, która wcześniej jeszcze nie odpowiadała (chyba, że już nie ma takiej).
Nauczyciel koryguje odpowiedzi, wskazując prawidłowe rozwiązanie.
Uczniowie nanoszą poprawki na własną notatkę (w której odpowiadali na te pytania) lub dopisują pytanie i odpowiedź, której nie mieli.
Rozgrywkę zadaniową wygrywa grupa, która pierwsza zdobędzie $15$ punktów.
Nauczyciel, po analizie merytorycznej, posiada gotowy zestaw pytań lub zagadek dotyczących najczęściej stosowanych w jubilerstwie techniki ozdabiania wyrobów.

Topienie i obróbka metali szlachetnych oraz ich stopów

Uczniowie dzieleni są na dwie grupy. Każda grupa otrzymuje pulę grafik przedstawiających różne czynności w zawodzie jubiler‑złotnik lub stanowisk do prac jubilerskich i złotniczych (wydrukowane wcześniej przez nauczyciela – bez podpisu – jaki to rodzaj zdobienia lub stanowiska).
Zadaniem uczniów jest przyporządkowanie grafik do dwóch zbiorów: „Stanowiska” i „Czynności”, na podstawie zdjęć.
Następnie, pod grafikami, uczniowie zamieszczają ich poprawne nazwy na kartkach.
Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanego zadania, używając galerii zdjęć.
Teraz uczniowie pracują w parach.
Pary wybierają z puli grafik jedno ujęcie, np.: „walcarka (stanowisko)” lub „walcowanie (czynność)”.
Uczniowie przygotowują 5 pytań związanych z tym stanowiskiem lub czynnością, w taki sposób, aby odpowiedzi na te pytania pozwoliły określić, jakie to stanowisko lub czynność.
W oparciu o przygotowane pytania nauczyciel wspólnie z uczniami udziela odpowiedzi.
W razie potrzeby nauczyciel udziela komentarza do nieprawidłowych informacji.
Do dyspozycji par jest 22 grupy czynności lub stanowisk.
Uczniowie robią notatki z zajęć.

Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych

Nauczyciel przygotowuje rozdział „Własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych”, wyświetlając na tablicy interaktywnej jego początek „Metale szlachetne”.
Prosi każdego ucznia o zapisanie na oddzielnych karteczkach haseł:
- Srebro
- Miedź
- Złoto
- Platyna
- Pallad
- Rod
- Iryd
Teraz kolejno prezentuje właściwości w postaci zdań określających cechy metali szlachetnych.
Przy każdej z sytuacji prosi uczniów o zagłosowanie jedną z siedmiu karteczek, która wg nich opisuje metal o prezentowanych właściwościach.
Uczniowie głosują. Nauczyciel koryguje decyzje.
Nauczyciel prosi uczniów o połączeniu się w cztery grupy: Złoto, Srebro, Pallad i Platyna.
Uczniowie w grupach korzystając z rozdziału e‑book'a zastanawiają się w jaki sposób połączyć swoje metale w stopy. Proponują właściwości stopów i ich opisy w cechach probierczych i karatach.
Prezentują na forum wygenerowane informacje.
Nauczyciel koryguje i ocenia wypowiedzi grup.

Samodzielna praca uczniów podczas zajęć

Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych

Nauczyciel przekazuje uczniowi dostęp do filmu.
Zadaniem samodzielnym ucznia będzie obejrzenie fragmentu dotyczącego wykonywania stopu srebra z domieszką miedzi oraz opisanie sposobu uzyskania stopy srebra o wybranych samodzielnie przez ucznia cechach probierczych innych niż 930.
Uczeń wykonuje obliczenia do określenia, ile dodatków stopowych (miedzi) należy dodać do materiału wyjściowego (czystego srebra), aby uzyskać wybraną przez siebie próbę oraz zapisuje każdy krok obliczeń z opisem i wynikiem.
Po wyliczeniu, na podstawie filmu, wymienia kolejne czynności i wartości dodatku oraz srebra, jakie należy wykonać lub dodać aby otrzymać wybraną przez siebie próbę.
Notatkę przekazuje nauczycielowi do sprawdzenia.

Topienie obróbka metali szlachetnych oraz ich stopów

Nauczyciel prezentuje film.
Zadaniem uczniów będzie samodzielne opisanie krok po kroku czynności, które musi wykonać jubiler, żeby zrobić wyrób jubilerski (wybór rodzaju po stronie ucznia) z srebrnego drutu.
Uczeń przygotowuje też listę pytań jakie musi zadać klientowi, aby otrzymać wyczerpujące informacje dotyczące rodzaju wyrobu.
Finalnie jednak każdy uczeń sam decyduje o rodzaju, kształcie i rozmiarze wyrobu jubilerskiego do opisu procedury jego wykonania.
Prace uczeń przedstawia nauczycielowi.

Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik mieszaniny emalii, nello i inkrustacji

Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji film i prosi, aby notowali ważne według nich informacje dotyczące rodzajów zdobień.
Każdy uczeń samodzielnie ma utworzyć trzy opisy wyrobów jubilerskich i zastosowanych w nich technik zdobień.
Nauczyciel pozostawia dowolność stosowanych technik (sugeruje jednak, aby wytworzyć co najmniej $3$ motywy zdobień).
Uczniowie mają możliwość oglądania filmu w trakcie pracy nad opisami.
Po zakończonej pracy prezentują swoje opisy.
Nauczyciel weryfikuje ewentualne nieścisłości.
W uczniowskich notatkach powstają historie „prawie z życia wzięte”.

Topienie i obróbka metali szlachetnych oraz ich stopów

Nauczyciel przydziela dostęp do galerii zdjęć.
Uczniowie mają za zadanie samodzielnie wybrać po dwa zdjęcia z grup „Stanowiska do prac jubilerskich i złotniczych” i „Najczęściej wykonywane czynności w zawodzie jubiler‑złotnik” i wykonać kolaż składający się z tych czterech grafik (w dowolnym programie graficznym preferowanym przez uczniów).
Teraz korzystając ze strony https://www.jigsawplanet.com uczniowie wykonują z tego kolażu puzzle interaktywny składający się z 55 elementów, bez obrotu o kształcie nieskomplikowanym.
Każdy znajduje sobie partnera, z którym nawzajem przekazują sobie link do swojej pracy i na znak zaczynają układać puzzle na czas.
Osoba, która ułoży pierwsza szuka kolejnego ucznia do pary i znów rozpoczyna rozgrywkę.
Kto pierwszy wygra 3 rundy i zgłosi to nauczycielowi - wygrywa.
Nauczyciel nagradza pierwszych trzech uczniów.

Metale szlachetne i ich stopy, stosowanie dodatków stopowych

Nauczyciel prosi uczniów o samodzielne przygotowanie trzyminutowego przemówienia na temat „Jak dla ozdobić pierścień dla ... ?” (tu należy wpisać dowolną osobę).
Do dyspozycji uczniów jest rozdział z e‑booka pod hasłem „Zdobienia wyrobów złotniczych i jubilerskich”. Nauczyciel sugeruje również, że warto wziąć pod uwagę inne rozdziały i tam szukać treści do wypowiedzi.
Uczniowie przygotowują przemówienia, zapisując na kartce punkty, w których tłumaczą czym jest zdobienie wyrobów jubilerskich, wskazują jak odpowiednio spytać o wymagania klienta oraz zastosować odpowiednie rodzaje i techniki. Finalnie wskazują realny, ale wymyślony przez ucznia przykład.
Nauczyciel prosi kilku uczniów o wystąpienie z przemówieniem.
Za każdym razem podsumowuje przemówienie, wskazując jego wartość dodaną w kwestię pomysłu zdobniczego.

Interaktywne materiały sprawdzające

Materiały te należy używać w zależności od omawianego fragmentu tematu jako jego uzupełnienie lub przerywnik. Nauczyciel może wprowadzić pracę w parach lub elementy oceny koleżeńskiej, która polega na tym, że po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z osobą z ławki. Uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną.

Do galerii zdjęć dedykowane są (do odpowiednich jej fragmentów): Ćwiczenie 18. - Urządzenia stosowane w obróbce wyrobów jubilerskich Ćwiczenie 19. - Odgłosy narzędzi do obróbki wyrobów jubilerskich Ćwiczenie 20. - Czynności wykonywane przy obróbce wyrobów jubilerskich

Do filmu „Badanie własności metali szlachetnych i ich stopów, wykonywanie stopów metali szlachetnych i stosowanie dodatków stopowych” dedykowane są (do odpowiednich jej fragmentów): Ćwiczenie 1. - Ciecze probiercze Ćwiczenie 2. - Metale szlachetne Ćwiczenie 3. - Narzędzia wykorzystywane do wykonywania stopów metali Ćwiczenie 4. - Próby złota i srebra Ćwiczenie 5. - Właściwości złota

Do filmu „Obróbka i przygotowanie metali szlachetnych oraz ich stopów do uformowania wyrobu jubilerskiego” dedykowane są (do odpowiednich jej fragmentów): Ćwiczenie 6. - Narzędzia do obróbki złota Ćwiczenie 7. - Obróbka metali Ćwiczenie 8. - Formowanie wyrobu jubilerskiego Ćwiczenie 9. - Narzędzia wykorzystywane do formowania wyrobów jubilerskich Ćwiczenie 10. - Wykonywanie stopów metali Ćwiczenie 11. - Obróbka stopu srebra

Do filmu „Rodzaje zdobień wyrobów złotniczych i jubilerskich, stosowanie technik emaliowania i galwanizacji” dedykowane są (do odpowiednich jej fragmentów): Ćwiczenie 12. - Zdobienie wyrobów jubilerskich Ćwiczenie 13. - Podstawowe informacje dotyczące emaliowania Ćwiczenie 14. - Techniki emaliowania Ćwiczenie 15. - Urządzenia polerskie Ćwiczenie 16. - Proces galwanizacji Ćwiczenie 17. - Platerowanie

Wyjątek stanowi test z zadania 21, które zawiera 15 pytań przewidzianych na 23 minut i najlepiej użyć go do podsumowywania

Przykładowe działania w ramach lekcji:

Nauczyciel przedstawia zagadnienia z e‑materiału związane z topieniem i obróbką metali szlachetnych oraz ich stopów.
W pierwszym kroku wspólnie z młodzież ogląda film „Topienie obróbka metali szlachetnych oraz ich stopów”
W trakcie projekcji filmu zatrzymuje materiał wideo w odpowiednim dla siebie momencie i korzysta z interaktywnych materiałów sprawdzających np.: dopytuje o narzędzia prezentowane na filmie wykorzystując ćwiczenie 6 - Narzędzia do obróbki złota i 9 - Narzędzia wykorzystywane do formowania wyrobów jubilerskich oraz ćwiczenia: 18 - Urządzenia stosowane w obróbce wyrobów jubilerskich i 19 - Odgłosy narzędzi do obróbki wyrobów jubilerskich.
Kolejno po fragmentach filmu wykonuje ćwiczenia: 7 - Obróbka metali, 8- Formowanie wyrobu jubilerskiego oraz 10 - Wykonywanie stopów metali
Jako podsumowanie filmu korzysta z ćwiczenia 20 - Czynności wykonywane przy obróbce wyrobów jubilerskich
W kolejnej części przechodzi do galerii zdjęć i po jej omówieni prosi o wykonanie ćwiczenia 20 - Czynności wykonywane przy obróbce wyrobów jubilerskich.
Prosi uczniów o samodzielne wygenerowanie „pomysłu na pytania dotyczące tego procesu obróbki”. Ten element zwielokrotniony może być przez pracę nad zestawem pytań w grupie, które mogą posłużyć jako mikro testy do kolejnych zajęć z innymi grupami (budowa warsztatu).

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych poprzez wprowadzenie metody tekstu przewodniego lub lekcji odwróconej. Może stanowić podstawę do nowej lekcji lub zestaw powtórzeniowy. Daje też możliwość nadrobienia zaległości uczniom, którzy z jakichkolwiek powodów nie mogli uczestniczyć w zajęciach, na których materiał ten był omawiany przez nauczyciela. Nauczyciel zadaje uczniom jako pracę przed lekcją zapoznanie się z wybranym przez niego multimedium. W szczególności można wykorzystać w tym celu film edukacyjny lub film instruktarzowy. Uczniowie analizują zawarte w nim informacje samodzielnie w domu. Po zapoznaniu się z multimedium uczniowie poszerzają i wykorzystują swoją wiedzę podczas zajęć. W tym celu nauczyciel może zaproponować zarówno pracę indywidualną, jak i grupową. Poniżej propozycje wykorzystania e‑materiału na bazie tekstu przewodniego.

Praca indywidualna

Przed lekcją

Nauczyciel przed rozpoczęciem zajęć przekazuje uczniom dostęp do filmów
Równocześnie z e‑materiałami przydziela zestaw pytań, które przygotował dla uczniów. Pytania te zawarte są w tekście przewodnim, który przeprowadza ucznia przez wiedzę niezbędną do przygotowania się do działań związanych z badaniem właściwości metali szlachetnych i ich obróbką lub (w przypadku innego tematu) rodzajem zdobień.
Pytania obejmują zagadnienia, które w postaci zadań są zawarte w interaktywnych materiałach sprawdzających. Nauczyciel musi tylko przeformułować zadanie na pytanie, na które uczeń znajduje odpowiedź, przygotowując się do działań.
Kolejny etap to drugi zestaw pytań, na które uczeń odpowiadając, określa informacje, jakie są niezbędne do zrozumienia filmu. Po odpowiedzi na te dwa zestawy pytań w oparciu o film uczeń przesyła opracowany materiał do nauczyciela np. e‑mailem i przychodzi na lekcję przygotowany, aby realizować dalszą część działania (metody tekstu przewodniego).

Podczas lekcji

Nauczyciel zatwierdza materiały (odpowiedzi na pytania) przesłane przez ucznia.
Teraz uczeń zabiera się za realizację. Nauczyciel daje mu zadanie Zadanie polega na przeprowadzeniu symulacji wykonywania obróbki srebra o próbie inne niż 930 (zawartej w filmie). Jak on to wykona, zależy od niego samego.
Uczeń planuje swoje działanie, opisując kolejne etapy swojego działania.
Po zakończeniu planowania tworzy prezentację, w której zawiera się przedstawienie np.: „badania właściwości stopów metali szlachetnych”, „czynności podczas wykonywania stopów” oraz „obróbki przy formowaniu wyrobu jubilerskiego”
Ostatnim etapem jest analiza w postaci pytań, np. Co sprawiło Ci trudności?, Które elementy zadania wykonałeś bez problemu?, Na co zwróciłbyś uwagę, przygotowując się i budując prezentacje o działaniu następnym razem?, Czy jesteś zadowolony z efektów swojej pracy?.
Nauczyciel odbiera wszystkie etapy metody tekstu przewodniego w postaci zwartej notatki i ocenia wykonanie zadań z lekcji.

Praca w grupie

Przed lekcją

Nauczyciel i uczniowie wykonują podobne czynności jak w przypadku pracy samodzielnej, jednak tym razem uczniowie w domu dzielą się zadaniem, wykonując jego elementy lub współpracując zdalnie.
W pierwszym etapie nie dostają jednak pytań w tekście przewodnim, tylko zagadnienia. To właśnie uczniowie na podstawie filmu mają sami utworzyć pytania i znaleźć odpowiedzi na nie (tworząc je dla siebie i sami na nie odpowiadając).
Uczniowie używają do tego dowolnej przestrzeni do pracy zdalnej, gdzie można edytować dokument i go współdzielić (może pracować na nim jednocześnie kilka osób).
Efektem pracy uczniów są dwa dokumenty, przesłane przed lekcją do nauczyciela, z odpowiedziami na własne pytania z przydzielonych zagadnień. Utrudnieniem może być wykonanie na ten temat prezentacji w Sway, PowerPoint lub innym programie wizualizacyjnym.
Nauczyciel przed lekcją sprawdza przesłany materiał i zwraca go z komentarzami lub zezwala na wykonanie dalszych działań już podczas lekcji.

Podczas lekcji

Grupy uczniów otrzymują ostatnie uwagi dotyczące działań z tekstem przewodnim i zabierają się za realizację.
Nauczyciel formułuje zadanie: Grupa ma zwizualizować (bez narzędzi i słów) wybraną obróbkę stopu metali przy formowaniu wybranego/wymyślonego wyrobu jubilerskiego (kalambury)..
Przed przygotowaniem dokumentacji grupa planuje swoje działanie, opisując kolejne etapy pokazu i przekazuje plan nauczycielowi.
Nauczyciel akceptuje plan lub go koryguje.
Po zakończeniu planowania grupa przeprowadza symulację przy kilku danych próbę pokazu i krok po kroku opisuje sytuację na slajdach.
Ostatnim etapem jest analiza w postaci pytań, np. Co sprawiło Ci trudności?, Które elementy zadania wykonałeś bez problemu?, Na co zwróciłbyś uwagę, przygotowując prezentację o ....?, Czy jesteś zadowolony z efektów swojej pracy?.
Nauczyciel odbiera wszystkie etapy metody tekstu przewodniego w postaci prezentacji lub zwartej notatki i ocenia wykonanie zadań z lekcji.

Praca z uczniami z SPE

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego. Wszystkie z multimediów przedstawiają informacje na temat badania właściwości metali szlachetnych, ich obróbki i stopów oraz zdobień z różnych stron. Różne formy multimedialne mogą zaspokajać odmienne sposoby odbioru informacji, kanały percepcji i sposoby przyswajania wiedzy (film, galeria zdjęć, e‑book, multimedialne materiały sprawdzające oraz załączniki w postaci dokumentów urzędowych).

Niesie to za sobą możliwość zastosowania najlepszego multimedium lub sposobu zastosowania e‑materiału dedykowanego dla każdego ucznia i znosi bariery społeczne oraz komunikacyjne, a także zapewnia wyrównywanie szans, jeśli dany uczeń pracował będzie w grupie rówieśniczej.

Informacje prezentowane są kaskadowo. Daje to możliwość pracy z uczniem zdolnym poprzez odpowiednio wyprofilowane dodatkowe zadania (układanie dodatkowych pytań, poszukiwanie informacji poszerzających w internecie, uczenie innych uczniów jako forma uczenia się).

Dodatkowo odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu.

Indywidualizowanie pracy z uczniem

E‑materiał daje możliwość samodzielnej pracy ucznia, współpracy w grupie przy wspólnym uczestniczeniu w procesie edukacyjnym i indywidualizację procesu dydaktycznego podczas zajęć i poza nimi poprzez samodzielny przez ucznia lub wymuszony przez nauczyciela poziom trudności wykonywanych czynności i zadań.

Przy pracy samodzielnej nauczyciel indywidualizuje proces poprzez dostosowanie zastosowanego e‑materiału.

Uczniowie mogą oglądać film lub przeglądać galerię zdjęć. Informacje uzupełniają e‑bookiem. Galeria może wprowadzać zagadnienia, które uczeń potem pogłębi wybranymi filmami, aby zrozumieć podstawy i dowiedzieć się więcej. Możliwe jest też zastosowanie galerii jako podsumowującej, która przypomina wiadomości w układzie schematyczny. Materiały te przeplatają się informacyjnie.

Zadania w interaktywnych materiałach sprawdzających poza tym, że zawierają element sprawdzający, uczą poprzez możliwość zobaczenia rozwiązania. Prowokują do pogłębienia wiedzy poprzez obejrzenie materiału filmowego lub zajrzenia do galerii zdjęć.

Sposób przekazywania wiedzy i budowania umiejętności będzie zależał w dużej mierze od nauczyciela i prowadzenia przez niego procesu dydaktycznego. Dodatkowo oprawa dydaktyczna zastosowana przy omawianiu zagadnień daj szerokie pole do popisu dla uczącego. Zastosowanie materiałów pozwala realizować zasadę nigdy tak samo, w której praktycznie ten sam zakres materiału może być ujęty na wiele sposobów. Zapobiega to monotonii w procesie nauczania i uczenia się przez uczniów.

Podczas pracy w grupie nauczyciel prowadzi proces, rozwijając nie tylko zasób związany z wiedzą, ale też umiejętność uczenia się przez uczniów (w grupie i samodzielnie) oraz przyjmowania różnych ról grupowych (czasem takich, w których uczniowie czują lekki dyskomfort). Pozwala to budować umiejętności społeczne. Przyjmowanie ról w grupie w połączeniu z różnorodnością zadań dopasowaną do ucznia stanowi wyzwanie dla nauczyciela i uczniów. Daje też wiele możliwości. Ważnym elementem, który uatrakcyjnia i indywidualizuje cały proces, jest pozostawienie przez nauczyciela przestrzeni do błędów. Dzięki temu uczniowie mogą wspierać się wzajemnie i uczyć od siebie. Taka postawa promuje naturalną potrzebę zdobywania informacji.

Przykłady indywidualizacji pracy podane są w przykładowych wykorzystaniach e‑materiałów podczas zajęć.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

Windows $7$ lub nowszy
OS X $10.11.6$ lub nowszy
GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 GB$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

Chrome w wersji $69.0.3497.100$
Firefox w wersji $62.0.2$
Safari w wersji $11.1$
Opera w wersji $55.0.2994.44$
Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$
Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

$2 GB$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym
Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$ , Samsung Browser $10.1$ , szerokość co najmniej $420 px$

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

RQ0Htqh6FbQrn

Słownik pojęć dla e‑materiału

Przewodnik dla uczącego się

Podstawy złotnictwa i jubilerstwa