Wymagania i materiały stosowane w stolarce budowlanej
BUD.10. Wykonywanie robót związanych z montażem stolarki budowlanej - Monter stolarki budowlanej 712906
Słownik pojęć dla e‑materiału
Element szyby zespolonej umieszczony w ramkach dystansowych w celu odwodnienia przestrzeni międzyszybowej wypełnionej powietrzem.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Element szyby zespolonej oddzielający tafle szkła. Wpływa na przenikalność cieplną i uszczelnia krawędzie szyb zespolonych, między którymi może znajdować się powietrze lub gaz szlachetny. Standardowym materiałem dla ramek jest właśnie aluminium.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Brama składająca się z kilku paneli, które przesuwają się do góry. Zajmuje tyle samo miejsca, co bramy składające się z jednego czy dwóch paneli. Tego rodzaju brama może zostać zastosowana bez względu na kształt otworu garażowego. Najczęściej wykonana jest ze stali, polietylenu, drewna czy aluminium.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Brama składająca się z dwóch skrzydeł osadzonych w ościeżnicy. Otwiera się na zewnątrz, a jej skrzydła są wzbogacone o ograniczniki otwarcia. Tego rodzaju bramy często posiadają również stopki ograniczające niekontrolowany ruch oraz ogranicznik zawiasów zabezpieczający skrzydła przez opadnięciem.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Drzwi posiadające dodatkowe zabezpieczenia uniemożliwiające lub utrudniające ich zniszczenie bądź wyważenie. Najczęściej wyposażone w atestowane zamki oraz systemy elektroniczne sygnalizujące nieuprawnione otwarcie bądź ingerencję.
Film edukacyjny – Stolarka budowlana w świetle rynku budowlanegoFilm edukacyjny – Stolarka budowlana w świetle rynku budowlanego
Drzwi nieposiadające ramy, zaś skrzydło, często usztywnione odkosem (wysięgnikiem), zbudowane jest z desek połączonych poprzecznymi drewnianymi listwami. Drzwi deskowe mają zastosowanie najczęściej w pomieszczeniach gospodarczych zarówno jako drzwi zewnętrzne (wersja warstwowa, ocieplona), jak i wewnętrzne.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Drzwi wykonane z ram wzmocnionych poprzeczkami; tak wewnętrzna, jak i zewnętrzna płaszczyzna skrzydła wypełniona jest deszczułkami połączonymi ze sobą na nakładkę. Układy deszczułek mogą być pionowe, poziome i ukośne.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Drzwi o tradycyjnej drewnianej konstrukcji, której podstawowym elementem jest gruba rama wykonana z drewna litego; w ramie umieszczone są słupki zwane szprosami, które usztywniają całą konstrukcję drzwi. Szprosy dzielą powierzchnie drzwi na mniejsze pola,płyciny.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Drzwi wykonane z pojedynczej gładkiej płyty pochodzącej z materiałów drewnopochodnych, ramiaka z drewna iglastego lub płyty MDF (pilśniowej) i wypełnienia.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Drzwi służące do odgrodzenia pomieszczenia, w którym występuje ryzyko wybuchu pożaru. Opóźniają one rozprzestrzenianie się ognia po całym budynku oraz ułatwiają ewakuację osób. Oddziela się nimi m.in. pomieszczenia gospodarcze od mieszkalnych. Wykorzystywane są w budynkach przemysłowych, w których stosowane są drzwi przeciwpożarowe oznaczone jako EI 60 (wytrzymałość na wypadek pożaru i rozprzestrzeniania się płomieni przez 60 minut), oraz blokach i domach jednorodzinnych, gdzie stosowane są te z oznaczeniem EI 30 (wytrzymałość na wypadek pożaru i rozprzestrzeniania się płomieni przez 30 minut).
Film edukacyjny – Stolarka budowlana w świetle rynku budowlanegoFilm edukacyjny – Stolarka budowlana w świetle rynku budowlanego
Drzwi prowadzące na zewnątrz budynku. Poza walorami estetycznymi mają również właściwości akustyczne, dzięki czemu tłumią odgłosy z zewnątrz budynku. Zazwyczaj są odporne na warunki atmosferyczne. Często drzwi zewnętrzne są również drzwiami antywłamaniowymi oraz przeciwpożarowymi.
Film edukacyjny – Stolarka budowlana w świetle rynku budowlanegoFilm edukacyjny – Stolarka budowlana w świetle rynku budowlanego
Podawany w decybelach (dB) wskaźnik informujący o tym, czy okno, ściana bądź podłoga tłumi hałas. Im wskaźnik jest wyższy, tym wyższy poziom tłumienia. Najniższy słyszalny poziom natężenia dźwięku, czyli najcichszy dźwięki, jaki człowiek jest w stanie usłyszeć, wynosi 0 decybeli. Natężenie dźwięku na poziomie 50 dB jest optymalne, poziom 100 dB jest uważany za próg przyjemności, natomiast na poziomie 120 dB znajduje się granica bólu.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Podawany za pomocą współczynnika U wskaźnik informujący o tym, czy okno, ściana bądź podłoga zatrzymują ciepło wewnątrz budynku. Oblicza się go na podstawie energii (wyrażonej w watach) w odniesieniu do powierzchni przegrody (1 m²) oraz różnicy temperatur po jej obu stronach (1 kelwin). Wyższy współczynnik U oznacza większą izolację.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Element okna pełniący rolę zarówno funkcjonalną, jak i dekoracyjną. Rodzaje klamek: plastikowe, metalowe (aluminium, mosiądz i stal), metalowo‑plastikowe.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Sposób segregacji drewna konstrukcyjnego. Według normy PN‑EN 388 drewno z drzew iglastych oznacza się od C14 do C50, a drzewa liściaste od D30 do D70. O przynależności do danej klasy decyduje m.in gęstość, odporność na zginanie czy sprężystość. Wyróżniane są także trzy klasy sortownicze: KW – klasa wyborowa, KS – klasa średniej jakości i KG – klasa gorszej jakości. Jeśli drewno nie otrzyma co najmniej klasy KG, nie może zostać wykorzystane w celach budowlano‑konstrukcyjnych.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Element, na którym opiera się okno. Umieszczana jest pomiędzy dolną częścią ramy okiennej a murem, stanowiąc podparcie dla wyrobu. Element, na którym opiera się okno. Umieszczana jest pomiędzy dolną częścią ramy okiennej a murem, stanowiąc podparcie dla wyrobu.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Drewno z drzew liściastych rodzaju Shorea, rosnących z Malezji i Indonezji. Meranti należy do najgęstszych gatunków drewna, osiągając wartości od 300 kg/m3 do 1050 kg/m3. Zastosowanie znajduje głównie w budownictwie, stolarce okiennej i drzwiowej oraz w meblarstwie.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Element konstrukcyjny, który umieszcza się ponad otworami w ścianie. Nadproże może być montowane zarówno w ścianach nośnych, jak i działowych. Wykorzystywane jest szczególnie często w miejscach, gdzie znajdować się mają drzwi oraz okna. Nadproża mogą być wykonane z różnych materiałów, m.in. żelbetu, drewna czy też cegły.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Właściwość okien określająca maksymalną prędkość wiatru, po przekroczeniu której okno nie będzie spełniać wszystkich wymogów konstrukcyjnych. Odporność na obciążenie wiatrem informuje nas ponadto o tym, jaką maksymalną wartość ciśnienia jest w stanie wytrzymać stolarka. Gdy ciśnienie będzie zbyt wysokie, może dojść do deformacji, a nawet do pękania szyb. PN‑EN 12211:2001 Okna i drzwi. Odporność na obciążenie wiatrem
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Element okna służący odprowadzeniu wody poza jego obrys, by zapobiec włoskowatemu przenikaniu jej do wnętrza.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Rodzaj okna umieszczanego na połaci spadzistego dachu. Nie powinno się go stosować przy dachach, które mają nachylenie mniejsze niż piętnaście stopni. Ramy okien dachowych mogą być wykonane z wielu materiałów, jednak najpopularniejszymi z nich są PVC i drewno.
Film edukacyjny – Stolarka budowlana w świetle rynku budowlanegoFilm edukacyjny – Stolarka budowlana w świetle rynku budowlanego
Materiał, z którego zbudowane jest okno: sosna, dąb, mahoń meranti; współczynnik okna (Uw) wynosi 1,31 W/m²K, współczynnik szyby Us = 1,0 W/m²K. Wyprodukowane z wysuszonych i zabezpieczonych przed działaniem wilgoci gatunków drewna rodzimego. Okna drewniane dobrej jakości zapewniają wysoki współczynnik izolacji termicznej oraz akustycznej.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Rodzaj okna, które w widoku między stojakami ościeżnicy jest podzielone na dwie części.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Rodzaj okna, które między progiem a nadprożem posiada dwa, trzy lub więcej skrzydeł.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Okna pozbawione mechanizmu otwierającego, dzięki czemu zajmują mniej miejsca i mogą przybrać rozmaite kształty, np. trójkąta, owalu czy trapezu.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Metalowe (stalowe) elementy stanowiące integralną część konstrukcji okien i drzwi. Umożliwiają zamykanie skrzydła, jego uchylanie, przesuwanie, blokowanie i ustawianie w pozycji mikrorozszczelnienia. Pełnią również funkcję antywłamaniową. Najpopularniejsze rodzaje okuć: rozwieralne, uchylne, rozwieralno‑uchylne, przesuwne, uchylno‑przesuwne, podnośno‑przesuwne, harmonijkowe.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Nieruchoma rama usytuowana w wewnętrznej krawędzi otworu ściany budynku. W ościeżnicy, zwanej również futryną, umieszczane są na zawiasach skrzydła drzwiowe, okienne i bramowe.
Film edukacyjny – Stolarka budowlana w świetle rynku budowlanegoFilm edukacyjny – Stolarka budowlana w świetle rynku budowlanego
Polimer syntetyczny stosowany do wytwarzania tworzyw sztucznych. Dzięki swoim termoplastycznym właściwościom, pod wpływem odpowiednio wysokiej temperatury, zamienia się w płyn, dzięki czemu łatwo można go kształtować. W budowlance najczęściej wykorzystywany do produkcji stolarki okiennej i drzwiowej, listew oraz rur służących do wykonywania instalacji w budynkach.
Film edukacyjny – Stolarka budowlana w świetle rynku budowlanegoFilm edukacyjny – Stolarka budowlana w świetle rynku budowlanego
Dostosowana indywidualnie do otoczenia i warunków skuteczna ochrona zarówno przed dźwiękiem dobiegającym z zewnątrz budynku, jak i wydobywającym się z wnętrza. Przenikalność akustyczna opisana jest w normie PN‑B-02151‑3:2015‑10 Akustyka budowlana - Ochrona przed hałasem w budynkach - Część 3: Wymagania dotyczące izolacyjności akustycznej przegród w budynkach i elementów budowlanych.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Jedna z ważniejszych cech określających stolarkę okienną i drzwiową i istotny element w ograniczaniu kosztów ogrzewania budynku. Przenikalność ciepła dla okien wyrażona jest współczynnikiem przenikania ciepła, a jego wartość jest uzależniona od strefy klimatycznej oraz rodzaju i wysokości budynku. O przenikalności cieplnej traktują normy: PN‑EN ISO 6946: 2017‑10 Komponenty budowlane i elementy budynku - Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła - Metody obliczania oraz PN‑EN ISO 13370:2017‑09 Cieplne właściwości użytkowe budynków - Przenoszenie ciepła przez grunt - Metody obliczania.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Wielkość przepływu powietrza przez zamknięte i zamocowane okno lub drzwi, spowodowanego różnicą ciśnień po stronie zewnętrznej i wewnętrznej wyrobów. PN‑EN 12207:2001 Okna i drzwi. Przepuszczalność powietrza.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Element konstrukcyjny skrzydła okiennego, powstały z połączenia górnego i dolnego ramiaka, czyli poziomej belki, ze stojakiem – pionowym, bocznym elementem nieruchomej ramy.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Jest to wada drewna, która powstaje przez całe życie drzewa. Sęki powstają w miejscach, w których konar wrósł w drewno pnia. Według normy PN‑79/D‑01011 sęki dzielone są na: zarośnięte (guzami, brewki, różami) i otwarte, które są klasyfikowane według trzech kryteriów - stopnia zrośnięcia z otaczającym drewnem (zrośnięte, częściowo zrośnięte, sęki niezrośnięte), stanem zdrowotnego (zdrowe, nadpsute, zepsute) i zgrupowania (pojedyncze, skupienie sęków).
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Pionowy element występujący w oknach dzielonych.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Wszelkie wyroby budowlane, które mogą być zarówno elementem wykończenia budynku, jak i jego wyposażeniem. Przykładami stolarki budowlanej są: schody, okna czy drzwi.
Film edukacyjny – Stolarka budowlana w świetle rynku budowlanegoFilm edukacyjny – Stolarka budowlana w świetle rynku budowlanego
Listwa pełniąca funkcję dekoracyjną, dzieląca skrzydło okienne na mniejsze pola.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Używane do produkcji szyb zespolonych. Posiada powłoki, które umożliwiają z jednej strony swobodne przenikanie promieniowania słonecznego, a z drugiej ograniczają straty ciepła.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Pozioma belka dzieląca okno na część górną i dolną.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Rodzaj uszczelki okiennej, może być umieszczona w profilu ościeżnicowym, między jego krawędzią a skrzydłem okiennym – zewnętrzna lub w profilu skrzydła, między jego krawędzią brzegową a ościeżnicą – wewnętrzna.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Elementy łączące szyby, ramy i skrzydła; występujące dwa rodzaje uszczelek – przyszybowe i oporowe – zapobiegają dostawaniu się wody do wnętrza plastikowego profilu okiennego; uszczelki oporowe chronią dodatkowo przed wiatrem, kurzem i hałasem.
Galeria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarkiGaleria zdjęć - Wymagania, materiały, konstrukcje stolarki
Cienki materiał wytwarzany ze stopionego szkła, a następnie wzmacniany włóknem szklanym. Zwykle ma on średnicę ok. 0,0005‑0,01 mm. Najczęściej wykorzystywany jest jako izolacja cieplna, przeciwwilgociowa oraz akustyczna. Włókno szklane charakteryzuje się dużą odpornością oraz dużą sprężystością.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Właściwość materiału, która sprawia, że materiał jest nie tylko odporny na wodę, ale także jej nie przepuszcza. PN‑EN 1027:2001 Okna i drzwi. Wodoszczelność. Klasyfikacja na całych zestawach okienno‑drzwiowych lub na poszczególnych elementach
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Ilość mocy (ciepła), która przenika przez każdy metr kwadratowy okna, gdy różnica pomiędzy temperaturą wewnątrz budynku a panującą na zewnątrz jest równa jednemu kelwinowi. Im niższe Uw, tym okno jest bardziej energooszczędne.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Oznaczany symbolem U lub k. Jest to współczynnik, który określa ilość ciepła, które przedostaje się przez przegrody termiczne. Im współczynnik mniejszy, tym lepsza izolacyjność cieplna danej przegrody.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Wskazanie, ile energii słonecznej jest w stanie przeniknąć przez szyby, aby ogrzać wnętrze budynku. Współczynnik g w oknach spełniających wymogi powinien kształtować się na poziomie 55%.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty
Oznaczany symbolem Lt. Jest to współczynnik, który określa ilość światła przedostającego się przez szybę. Współczynnik podawany jest jako wartość procentowa. Im wyższa jest ta wartość, tym więcej światła przenika przez szybę.
Plansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażystyPlansza interaktywna – Nauka, wiedza, doświadczenie montażysty