Temat: Co to jest BIP? Prawo do informacji publicznej

Autorka: Anna Rabiega

Adresat:

Uczeń liceum ogólnokształcącego i technikum.

Podstawa programowa:

• stara podstawa programowa:

poziom podstawowy:

1. Młody obywatel w urzędzie.

Uczeń:

4) uzyskuje informację publiczną na zadany temat w odpowiednim urzędzie.

• nowa podstawa programowa

poziom podstawowy:

V. Prawo w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

13) wyjaśnia, jak można korzystać w Rzeczypospolitej Polskiej z dokumentacji gromadzonej w urzędach (ze szczególnym uwzględnieniem e‑administracji) i archiwach oraz jakie sprawy można dzięki temu załatwić; pisze wniosek o udzielenie informacji publicznej.

poziom rozszerzony:

IX. Sprawowanie władzy w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

4) znajduje i analizuje informacje na temat dochodów i wydatków własnej gminy oraz powiatu.

Ogólny cel kształcenia:

Uczeń przedstawia funkcjonowanie systemu politycznego Rzeczypospolitej Polskiej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje podstawy prawne prawa dostępu do informacji publicznej.

• wyjaśnia, gdzie można znaleźć informację publiczną i przedstawia procedurę dostępu do informacji publicznej.

• wyjaśnia znaczenie prawa do informacji o działalności organów władzy publicznej w demokratycznym państwie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• porozumiewanie się w języku obcym,

• kompetencje informatyczne,

• umiejętność uczenia się,

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Metody nauczania:

• dyskusja,

• WebQuest,

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy pracy:

• indywidualna,

• grupowa,

• zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑podręczniku,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna:

1. Nauczyciel przedstawia cel zajęć: Dowiecie się, na czym polega i w jaki sposób realizowane jest w Polsce prawo dostępu do informacji publicznej.

2. Nauczyciel pyta uczniów, skąd czerpią wiedzę o działaniu organów władzy publicznej. Zapisuje propozycje uczniów na tablicy i prosi o ocenę, które z wymienionych źródeł są najbardziej wiarygodne. Jeśli uczniowie oceniają, że nie można mieć pewności, co do wiarygodności żadnego z wymienionych źródeł, nauczyciel pyta, w jaki sposób mogą potwierdzić informacje o działalności organów władzy. Nauczyciel może zadawać pytania naprowadzające uczniów na Biuletyn Informacji Publicznej, np. czy jest jakiś sposób, aby informację publiczną uzyskać bezpośrednio od organu władzy, którego ona dotyczy?

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel prosi chętnego/wybranego ucznia o odczytanie artykułów 61 i 74 Konstytucji RP zawartych w abstrakcie (może też odtworzyć nagranie). Inicjuje krótką dyskusję nt. znaczenia prawa dostępu do informacji publicznej w demokratycznym państwie. Uczniowie przedstawiają swoje argumenty, a nauczyciel w razie potrzeby poprawia i je uzupełnia. Na zakończenie dyskusji prosi chętnego/wybranego ucznia o jej podsumowanie.

2. Nauczyciel prosi uczniów, aby odliczyli do 5 i zapamiętali swój numer. Informuje, że wykorzystując metodę WebQuest, przeanalizują, w jaki sposób w Polsce realizowane jest prawo dostępu do informacji publicznej. Nauczyciel prosi uczniów, aby połączyli się w grupy zgodnie z wybraną liczbą i przydziela zadania do zbadania w grupach:

• grupa uczniów z numerem 1 poszuka informacji na temat tego, jakie podmioty zobowiązane są do prowadzenia Biuletynu Informacji Publicznej,

• grupa uczniów z numerem 2 poszuka informacji na temat tego, czego dotyczą informacje publikowane na stronach Biuletynu Informacji Publicznej,

• grupa uczniów z numerem 3 opracuje ścieżkę wnioskowania o udzielenie informacji publicznej, która nie została udostępniona na stronach Biuletynu Informacji Publicznej,

• grupa uczniów z numerem 4 poszuka przypadków, w których obywatele wystąpili z wnioskiem o udzielenie informacji publicznej – Czego dotyczyły te sprawy? Jak się zakończyły?

• grupa uczniów z numerem 5 ustali, w jaki sposób obywatele polscy mogą uzyskać informacje na temat działania organów Unii Europejskiej.

Zadanie uczniów polega na poszukiwaniu stosownych informacji w internecie i sporządzeniu wspólnej notatki na przydzielony grupie temat. Nauczyciel wyznacza czas realizacji zadania i monitoruje jego przebieg (wspiera uczniów w znalezieniu informacji i sporządzeniu krótkich, lecz treściwych notatek).

3. W następnym etapie ćwiczenia uczniowie łączą się w grupy składające się z uczniów o różnych numerach i przekazują pozostałym członkom grupy informacje, jakie zdobyli podczas WebQuestu. W ten sposób wszyscy uczniowie uzyskują informacje na temat realizacji prawa dostępu do informacji publicznej w Polsce.

W celu utrwalenia i uporządkowania wiadomości przyswojonych w grupach nauczyciel może też wykorzystać materiały z abstraktu: „What information is published in BIP?”, „What is a BIP?”, „How do you get public information?”. Nauczyciel wyświetla je na tablicy interaktywnej i prosi chętnych/wybranych uczniów o krótkie przedstawienie zawartych w każdym z materiałów informacji.

4. Nauczyciel prosi uczniów o rozwiązanie Ćwiczenia 1. Chętni/wybrani uczniowie przedstawiają swoje odpowiedzi i wspólnie z klasą i nauczycielem weryfikują ich poprawność.

Faza podsumowująca:

1. Na zakończenie zajęć nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Jak sądzicie, czego jeszcze musicie się nauczyć na temat dostępu do informacji publicznej, żeby być zadowolonym ze swojej wiedzy i umiejętności?

Chętni/wybrani uczniowie udzielają odpowiedzi.

2. Propozycja zadania domowego:

a. Poszukaj w internecie informacji nt. działalności organizacji Transparency International. Napisz, czym zajmuje się ta organizacja i jaki widzisz związek między jej działalnością a prawem do informacji publicznej.

b. Odsłuchaj nagranie abstraktu, aby powtórzyć materiał i utrwalić nowe słówka. Następnie wykonaj ćwiczenie słownikowe na końcu rozdziału.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The right to access public information

As citizens of a democratic state we have the right to influence decisions of local and state authorities. However, in order to be able to do it, we need to be well informed on the actions of these authorities. This is what the right to access public information is for.

Public information is any information on public matters, e.g. all the documents issued by the Sejm or the Senate may be found in appropriate publications (the Official Journal of Laws and the Official Gazette of the Republic of Poland “Monitor Polski”) everyone is able to view and read, especially there are also online versions of these publications. Moreover, all the implementing acts (regulations) issued by members of the Council of Ministers are also public. These documents are publicised in a similar way.

Furthermore, there are court judgements and administrative and normative decisions of local authorities that are important to citizens, because they influence their lives. Additionally, if the citizens are aware of the actions of the authorities, they become more interested in their region and state, and tend to engage more in the decision‑making process. This way, social capital built and responsibility for their “little homeland” increases.

The main and most important document regulating all citizen’s right and obligations is the Constitution of the Republic of Poland. Naturally, the right to access public information is guaranteed in the Constitution, too.

Another important document that regulates the right to access public information is the Access to Public Information Act of September 6, 2001.

In accordance with the provisions of the Act, we consider public information to be any information about public matters that is subject to disclosure and re‑use, on the terms set out in the aforementioned Act.

Public authorities and other entities performing public tasks that are in possession of public information are obliged to make it available.

The implementation of the legal regulations contained in the Act should allow every citizen to be convinced of the transparency of public authorities at all levels and give the possibility to control the officials. Therefore, basic personal details (name and surname) of the officials to whom we apply for decisions are also disclosed. It is possible to obtain information on how individual deputies and senators voted in particular matters. The voter may reach out to the Sejm or the Senate transcripts and find out, how the representative he voted for fulfills his mandate. The voter can assess the deputy’s or the senator's involvement in parliamentary life and the consistency of his views with decisions taken during the vote. This is one of the simplest ways to control the authorities.

The basic method of making public information available is the Bulletin of Public Information (BIP) created by the organs of state and local administration.

Another way of obtaining information about the activities of the authorities or administrative bodies is submitting an application (in verbal or written form) to the appropriate representative of the authority or an official. You can also personally participate in collective meetings or read transcripts from these meetings.

How do you get public information?

In accordance with the European law, all citizens of member states and all natural or legal persons residing or having their registered office in a member state have the right of access the documents of the European Parliament, the Council of Europe and the European Commission on the basis of legally binding rules.

It is the duty of each of these institutions to specify in their internal regulations the detailed procedure regarding access to its documents. This principle, called the principle of transparency, was introduced for the first time under the Maastricht Treaty. Its goals were: strengthening the democratic character and increasing public trust in the administration. As a result of these assumptions, the Commission and the European Council introduced a code of conduct on access to documents.

Later, under the Treaty of Amsterdam, citizens of the European Union have received access to documents from the Council, the Commission and the European Parliament.

In accordance with the regulation of the European Parliament, the procedure of obtaining information and access to documents was established. The procedure provides that any EU citizen or legal person established in a member state has the right of access to the institution's documents. The procedure of access to public information itself is determined by the national law of member states of the European Union.

Transparency of public life is the basic principle of a democratic state. It allows to control officials, check the legitimacy of their decisions and supports the level of civic initiative. The right to public information, when understood and exercised properly, leads to an increase in the level of social capital by increasing confidence in officials and their decisions. This is very important from the point of view of both the citizen and the state. The participation of citizens in public life and their responsibility for their own activities and the level of local initiatives increases. This way, the civil society, so necessary in democracy, is being built.