Czy tradycyjna moralność czyni człowieka lepszym? Czy chrześcijaństwo podnosi poziom naszego człowieczeństwa? Jakiej kultury potrzebujemy, by móc się w pełni realizować jako ludzie? Te pytania postawił i udzielał na nie odpowiedzi, formułując radykalne tezy na temat człowieka, życia i moralności, Friedrich Nietzsche (1844‑1900). Nie sposób przecenić wpływu tego myśliciela na filozofię i kulturę XX w. Zarazem trudno wskazać jakikolwiek nurt filozoficzny czy szkołę myślową, które rozwijałyby jego idee w zakresie akademickim czy światopoglądowym. Tak jak nie należał Nietzsche do żadnego filozoficznego kierunku, tak nie znalazł bezpośrednich naśladowców czy uczniów. Jednak jego myśli o kulturze bez Boga, o relatywizmie wartości, o ważnej roli ludzkiej woli w kształtowaniu życia oraz subiektywnym charakterze moralności odcisnęły niezwykle głębokie piętno na całej myśli XX w.