Temat: Ziemie obiecane – rozwój przemysłu na ziemiach polskich

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa VII szkoły podstawowej

XIX. Europa po kongresie wiedeńskim. Uczeń:

2) charakteryzuje najważniejsze przejawy rewolucji przemysłowej (wynalazki i ich zastosowanie, obszary uprzemysłowienia, zmiany struktur społecznych i warunków życia).

XXIV. Ziemie polskie pod zaborami w II połowie XIX i na początku XX wieku. Uczeń:

2) opisuje postawy społeczeństwa polskiego w stosunku do zaborców – trójlojalizm, praca organiczna, ruch spółdzielczy;

3) opisuje formowanie się nowoczesnej świadomości narodowej Polaków.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają, jak rozwijał się przemysł na ziemiach polskich w XIX i na początku XX wieku.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• Czym była rewolucja przesyłowa i jakie skutki przyniosła;

• Jak wyglądał przemysł na ziemiach polskich w XIX wieku;

• Dlaczego Łódź nazywano „polskim Manchesterem”;

• Najważniejsze gałęzie przemysłu w poszczególnych zaborach;

• Czym jest urbanizacja i migracja.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Uczniowie przypominają sobie przyczyny i przebieg rewolucji przemysłowej w Europie oraz czytają fragment „Ziemi obiecanej” z e‑podręcznika z fragmentu *Wprowadzenie*.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nawiązując do zadania domowego, pyta uczniów, czym była rewolucja przemysłowa i dlaczego do niej doszło? Następnie wprowadza uczniów w realia ziem polskich w połowie XIX wieku, tłumacząc charakter przemian gospodarczych na tych obszarach.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi, aby uczniowie zapoznali się z mapą z **Polecenia 1** i uzupełnili fikcyjne oferty pracy. Następnie pyta uczniów, jaki przemysł można było spotkać na ziemiach polskich? Czy przyglądając się mapie z polecenia, można powiedzieć, jakie dziedziny przemysłu rozwinęły się w poszczególnych zaborach? Czym można uzasadnić rozwój jednej gałęzi przemysłu w pewnych regionach? Uczniowie na podstawie zdobytej wiedzy wykonują **Ćwiczenie 1**. Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

2. Nauczyciel pyta uczniów, rozpoczynając dyskusję, dlaczego w XIX wieku nastąpił gwałtowny rozwój miast, co było tego przyczyną? Tłumaczy uczniom, czym jest proces urbanizacji i migracji oraz w razie potrzeby uzupełnia wnioski, do jakich doszli uczniowie. Uczniowie wykonują **Polecenie 2** i zapoznają się z interaktywną ilustracją (**Polecenie 3**). Następnie omawia rozwój przemysłu na ziemiach polskich na przykładzie Łodzi.

3. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: W XIX wieku ziemie polskie, a dokładnie Galicja, były prekursorem rozwoju nowej gałęzi przemysłu. Czy wiecie, jakiej i kto był jej symbolem? Następnie uczniowie w parach szukają w Internecie odpowiedzi na zadane pytanie. Gdy znajdą na nie odpowiedź (chodzi o przemysł naftowy i Ignacego Łukasiewicza), nauczyciel prosi, by przygotowali krótką notkę na temat wynalazcy i przemysłu naftowego na ziemiach polskich. Podczas prezentacji zdobytych przez uczniów informacji uzupełnia je anegdotą o wizycie Johna Rockefellera w Galicji i spotkaniu z Łukasiewiczem oraz podkreśla, że przemysł naftowy w Stanach Zjednoczonych narodził się dopiero pięć lat po polskim.

4. Podczas pracy nad ćwiczeniami i poleceniami nauczyciel wykorzystuje metodniki lub zestaw kart w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym. Uczniowie dzięki kartom sygnalizują nauczycielowi, czy mają trudności z wykonywaniem poleceń (kolor zielony – radzę sobie świetnie, kolor żółty – mam wątpliwości, kolor czerwony – proszę o pomoc).

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel podsumowując zajęcia, pyta uczniów, jakie pozytywne i jakie negatywne skutki przyniósł rozwój przemysłu, nie tylko na ziemiach polskich, ale ogólnie.

2. Uczniowie wykonują **Ćwiczenie 2**, uzupełniając tekst. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

3. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny oraz oceny pracy prowadzącego i innych uczniów.

Praca domowa

1. Dowiedz się, które ziemie polskie były najlepiej rozwinięte pod koniec XIX i na początku XX wieku. Dlaczego to właśnie na tych terenach pod względem gospodarczym żyło się najlepiej? Co było tego przyczyną?.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Promised lands - industrial development on the Polish lands

The divided Polish lands – like other European countries – had seen industrialization. However, the extent to this process was much less than in the Western countries. Individual partitions remained countries of mostly agricultural character. The Russian partition was the most industrialized one (two large industrial centres: Warsaw and Łódź – called “the Polish Manchaster”). The oil industry emerged in Galicia. Coal mining and steel industry developed in Silesia.