Architektura rzymska

Wprowadzenie

Źródła architektury rzymskiej

Architektura mieszkańców starożytnego Rzymu rozwijała się pod dwoma wpływami. Od północy Rzymianie mieli kontakt z plemionami EtruskówEtruskowieEtrusków. Na południu Italii znajdowały się liczne greckie kolonie. Kontakty z sąsiadującymi ludami nie pozostały bez wpływu na kulturę Rzymu. Etruskowie używali do budowy przede wszystkim cegły i drewna. Dachy kryte były terakotąTerakotaterakotą, której używali również do zdobień. Potrafili konstruować łuki, budowali więc mosty i proste sklepienia. Wśród ważnych pozostałości etruskiego budownictwa warto wymienić pozostałości wielkich nekropolii w miejscowościach TarquiniaTarquiniaTarquinia oraz CerveteriCerveteriCerveteri. Znajdują się tam setki kurhanów, których wnętrza niejednokrotnie zdobione były pięknymi freskami. Oprócz grobowców, z których najstarsze pochodzą z VII w. p.n.e., w tych etruskich ośrodkach odnaleziono również pozostałości świątyń i fortyfikacji. Zabytki z Tarquinii i Cerveteri wpisane są na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

RAq7hMVIZDIsp

Zdjęcie przedstawia nekropolię znajdującą się w Cerveteri. Ukazano ścieżkę, po obu stronach której znajdują się grobowce. Budowle te zrobione są z kamienia, od góry porośnięte trawą. W tle znajdują się drzewa.

Pod wpływem budowli greckich w Italii wykształciły się nowe porządki architektoniczne: toskańskiToskański porządektoskański oraz kompozytowyKompozytowy porządekkompozytowy. Porządek toskański pochodzi od doryckiegoDorycki porządekdoryckiego. Charakterystyczną różnicą jest brak żłobienia kolumn oraz obecność bazy. Takie kolumny pojawiały się również w świątyniach etruskich. Z kolei porządek kompozytowy był specyficznym połączeniem elementów stylu jońskiegoJoński porządekjońskiego i korynckiegoKoryncki porządekkorynckiego.

R1E5TyK3hSlSg

Na zdjęciu przedstawiona została część kolumny, a dokładnie jej kapitel, zrobiony w porządku toskańskim. Jest to pozostałość po etruskiej świątyni. Kapitel został zrobiony z kamienia, znajdują się na nim spiralne wzory. Dookoła leżą pozostałe części kolumny oraz inne części budynku.

R16OuZYlLWVKI

Na zdjęciu został przedstawiony kapitel ze starożytnej Ostii. Zrobiony został z kamienia, dolna jego część jest pomalowana na biało. Wykonano go w porządku kompozytowym, o czym świadczą motywy roślinne wykorzystane w ornamentyce oraz nadmierna dekoracyjność. Kapitel został ustawiony na ceglanej ścianie, za nim, w oddali, ukazują się drzewa.

Wielkie budowle Rzymu

Znaczenie architektury greckiej jako źródła inspiracji dla Rzymu jest oczywiste. Ze względu na kolonizację, na terenie Italii odnajdujemy wiele greckich zabytków. W II w. p.n.e. Rzymianie podbijają Helladę i odtąd będą czerpać pełnymi garściami z jej kultury – nastąpi okres hellenizacji kultury rzymskiej. Warto jednak zaznaczyć, że rzymskim architektom, wbrew pozorom, wcale nie zależało na kopiowaniu greckich wzorów. Rzymianie często łączyli elementy greckie z rodzimymi dokonaniami, tworząc nowe formy. Przykładem tego są właśnie wykształcone porządki toskański i kompozytowy. Grecka architektura jest niejako uzależniona od kolumny jako elementu konstrukcyjnego. Natomiast rzymscy architekci rozwinęli budowę ścian, łuków i wznosili wielkie kopuły. Budowle greckie są spektakularne przede wszystkim z zewnątrz, Rzymianie zaś urządzali imponujące wnętrza.

RCf8hrUfYzWPl

Na zdjęciu ukazane są pozostałości po świątyni Saturna, znajdującej się na Forum Romanum w Rzymie. Na pierwszym planie znajduje się pięć poziomo ustawionych kolumn, złączonych u góry kamienną belką, na której wyryte zostały napisy w języku łacińskim. Za konstrukcją znajdują się domy.

Rozbudowany system akweduktówAkweduktakweduktów, doprowadzających wodę z obszarów górskich, był wielkim dokonaniem Rzymian. Wodociągi były budowane już przez cywilizacje Wschodu oraz Greków, lecz nigdy wcześniej na tak wielką skalę. W czasach cesarstwa rzymskiego sieć kanałów doprowadzających wodę do Wiecznego Miasta miała łącznie ponad czterysta kilometrów długości. Woda trafiała do licznych miejsc w mieście, w tym publicznych łaźni i fontann. Sieci wodociągowe budowano również w prowincjach.

RGe8MDYHrzzkI

Na zdjęciu został przedstawiony akwedukt Klaudiusza, znajdujący się w parku akweduktów w Rzymie. Jest on zbudowany z kamienia. Kamienne cegły obsypują się w niektórych miejscach. Akwedukt ma kształt łuków. Na zdjęciu został ukazany od prawego górnego rogu do środka fotografii. Stoi na zielonej trawie. W tle znajduje się niebieskie niebo; jest słoneczny dzień.

Sprawne powiększanie sieci akweduktów umożliwiła biegłość Rzymian w budowie łuków. Jednak jednym z najbardziej charakterystycznych wytworów rzymskiej architektury były inne łuki - popularnie nazywane łukami triumfalnymiŁuk triumfalnyłukami triumfalnymi. Pierwsze tego typu budowle powstawać miały już w II w. p.n.e., choć do naszych czasów zachowały się wyłącznie te z okresu cesarstwa. Wznoszono je w celu uczczenia dokonań konkretnej osoby, najczęściej zwycięstwa w bitwie lub kampanii wojennej jednego z rzymskich wodzów. Przemarsz wraz z wojskami pod łukiem był elementem pochodu triumfalnego (triumfu), który był szczególnym wyróżnieniem dla dowódcy. Prawo do odbycia triumfu przysługiwało za zgodą senatu lub z woli ludu rzymskiego, po spełnieniu określonych wymagań. Najbardziej znanymi starożytnymi przykładami takich budowli są łuki znajdujące się w Rzymie na Forum Romanum – mniejszy Łuk TytusaŁuk TytusaŁuk Tytusa oraz większy trójprzelotowy Łuk Septymiusza SeweraŁuk Septymiusza SeweraŁuk Septymiusza Sewera. W pobliżu Koloseum znajduje się również imponujący Łuk Konstantyna WielkiegoŁuk Konstantyna WielkiegoŁuk Konstantyna Wielkiego. Budowanie łuków triumfalnych było popularne również w późniejszych epokach. Podkreślały one doniosłość wydarzenia, które upamiętniały. W różnych krajach europejskich odnaleźć możemy nowożytne przykłady tego typu budowli. Nawiązują one formą do swoich rzymskich pierwowzorów, choć często wyróżnia je rozmiar lub styl architektoniczny. Najbardziej znanym nowożytnym łukiem triumfalnym jest monumentalna budowla na placu Charlesa de Gaulle’a w Paryżu, upamiętniająca bohaterów Rewolucji Francuskiej i wojen napoleońskich.

R1RQ8HtSahZ5z

Na zdjęciu został przedstawiony łuk Septymiusza Sewera, znajdujący się na Forum Romanum w Rzymie. Konstrukcja łuku to trójprzelotowa brama, boczne przeloty połączone są ze środkowym przejściami wewnątrz łuku. Brama ozdobiona jest kolumnami w porządku kompozytowym, nad bocznymi przelotami znajdują się płaskorzeźby. W górnej części łuku wyryto napis w języku łacińskim.

RkQIE4SDtayFw

Na zdjęciu został przedstawiony łuk triumfalny, znajdujący się w Paryżu. Konstrukcja łuku to jednoprzelotowa brama, pod którą znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza. Po obu stronach bramy znajdują się dwa reliefy wypukłe, przedstawiające sceny związane z najważniejszymi wydarzeniami w okresie I Republiki Francuskiej i I Cesarstwa Francuskiego. Nad reliefami znajdują się dwa reliefy płaskie, przedstawiające sceny związane z ważnymi bitwami w okresie I Republiki i I Cesarstwa. Zdjęcie zostało zrobione wieczorem.

Zapoznaj się z ilustracją interaktywną i wykonaj poniższe polecenia.

R1NXNfUPp7mTI

Zdjęcie przedstawia łuk z jedną bramą przejazdową zbudowany z białego marmuru. Na każdej fasadzie umieszczone są cztery kolumny w porządku kompozytowym. Łuk ozdobiony jest płaskorzeźbami. Po kliknięciu na zdjęcie, po prawej stronie pojawiają się trzy punkty interaktywne. Po kliknięciu na nie, podświetla się określona część zdjęcia. Po kliknięciu na 3 kropki na prawo od punktu, wyświetla się krótki opis.1. Napis: Inskrypcja na górze elewacji łuku: SENATVS POPVLVSQVE ROMANVS DIVO TITO DIVI VESPESIANI F[ilio] VESPASIANO AVGVSTO. Pol. Senat i lud rzymski boskiemu Tytusowi synowi boskiego Wespazjana oraz Wespazjanowi Augustowi. Podświetla się tekst na górnej części łuku. 2. Relief po lewej: Wewnętrzny relief z lewej strony ukazuje żołnierzy rzymskich w pochodzie triumfalnym. Niosą oni łupy ze świątyni Jerozolimskiej, w tym menorę – symbol wiary żydowskiej. Do punktu dołączone jest również zdjęcie. Ilustracja przedstawia płaskorzeźbę ukazującą pochód z trofeami zdobytymi w Jerozolimie. Znajdują się na niej ludzie trzymający siedmioramienny świecznik i srebrne trąby. Po kliknięciu na punkt pojawia się pomarańczowa strzałka, wskazująca na lewą część wewnętrznego łuku. 3. Relief po prawej: Wewnętrzny relief po prawej stronie ukazuje pochód triumfalny. Główną postacią ukazaną na reliefie jest Tytus jadący na rydwanie, zaprzężonym w cztery konie (kwadryga). Do punktu dołączone jest również zdjęcie. Ilustracja przedstawia relief ukazujący cesarza Tytusa jadącego na kwadrydze. Rzeźba cesarza nie ma głowy. Przed nim znajdują się cztery konie. Przed końmi stoi kilka osób. Za cesarzem również znajdują się bezgłowe postaci. Na reliefie znajdują się liczne uszkodzenia. Po kliknięciu na punkt pojawia się pomarańczowa strzałka, wskazująca na prawą część wewnętrznego łuku

Zdjęcie przedstawia łuk z jedną bramą przejazdową zbudowany z białego marmuru. Na każdej fasadzie umieszczone są cztery kolumny w porządku kompozytowym. Łuk ozdobiony jest płaskorzeźbami. Po kliknięciu na zdjęcie, po prawej stronie pojawiają się trzy punkty interaktywne. Po kliknięciu na nie, podświetla się określona część zdjęcia. Po kliknięciu na 3 kropki na prawo od punktu, wyświetla się krótki opis.1. Napis: Inskrypcja na górze elewacji łuku: SENATVS POPVLVSQVE ROMANVS DIVO TITO DIVI VESPESIANI F[ilio] VESPASIANO AVGVSTO. Pol. Senat i lud rzymski boskiemu Tytusowi synowi boskiego Wespazjana oraz Wespazjanowi Augustowi. Podświetla się tekst na górnej części łuku. 2. Relief po lewej: Wewnętrzny relief z lewej strony ukazuje żołnierzy rzymskich w pochodzie triumfalnym. Niosą oni łupy ze świątyni Jerozolimskiej, w tym menorę – symbol wiary żydowskiej. Do punktu dołączone jest również zdjęcie. Ilustracja przedstawia płaskorzeźbę ukazującą pochód z trofeami zdobytymi w Jerozolimie. Znajdują się na niej ludzie trzymający siedmioramienny świecznik i srebrne trąby. Po kliknięciu na punkt pojawia się pomarańczowa strzałka, wskazująca na lewą część wewnętrznego łuku. 3. Relief po prawej: Wewnętrzny relief po prawej stronie ukazuje pochód triumfalny. Główną postacią ukazaną na reliefie jest Tytus jadący na rydwanie, zaprzężonym w cztery konie (kwadryga). Do punktu dołączone jest również zdjęcie. Ilustracja przedstawia relief ukazujący cesarza Tytusa jadącego na kwadrydze. Rzeźba cesarza nie ma głowy. Przed nim znajdują się cztery konie. Przed końmi stoi kilka osób. Za cesarzem również znajdują się bezgłowe postaci. Na reliefie znajdują się liczne uszkodzenia. Po kliknięciu na punkt pojawia się pomarańczowa strzałka, wskazująca na prawą część wewnętrznego łuku

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DifxCDDtl

Rzymianie budowali świątynie prostokątne, okrągłe, a niekiedy łączyli oba typy budowli. W swoim budownictwie sakralnym niejednokrotnie rezygnowali z dużej ilości kolumn otaczających świątynię. Prostokątna świątynia posiada za to zwykle szerokie zewnętrzne schody, które prowadzą na podium do kolumnowej hali wejściowej. Były to budowle typowo fasadowe, wejściem zwrócone zwykle ku forum. Tylna strona takiej świątyni nie jest przeznaczona do oglądania, jej architektura nie ma znaczenia. To wyraźna różnica w stosunku do budowli greckich, które miały być dostępne i budzić podziw, oglądane z każdej strony.

R1b19tzH3VSEp

Na zdjęciu została przedstawiona starożytna świątynia Maison Carrée, znajdująca się w Nîmes. Jest bardzo dobrze zachowana. Zbudowana została w porządku korynckim; otacza ją jeden rząd kolumn. Wsparte na kolumnach zostało belkowanie. Posiada ono wyróżniające się elementy dekoracyjne. Nad belkowaniem, z przodu budowli znajduje się tympanon. Ma on kształt trójkąta. Fasada frontowa wspiera się na sześciu kolumnach; do posadowionej na podium budowli prowadzą schody.

Kolumnada oraz schody otaczają natomiast rzymskie okrągłe świątynie. Jedną z najbardziej znanych budowli tego typu jest świątynia WestyŚwiątynia Westyświątynia Westy, której pozostałości znajdują się na Forum Romanum. Bardzo charakterystyczną formą rzymskiej świątyni jest typ mieszany – budowla posiadająca cellęCellacellę na planie koła oraz prostokątny przedsionek. Najbardziej rozpoznawalnym przykładem jest rzymski PanteonPanteonPanteon, czyli świątynia poświęcona wszystkim bogom. Inną ciekawą, bardzo wyróżniającą się świątynią „mieszaną” świątynia WenusŚwiątynia Wenus w Baalbekświątynia Wenus w Baalbek (Liban) . Niestety, do dziś zachowały się jedynie pozostałości tej budowli.

RKogpJ1dmEYXe

Na zdjęciu przedstawiono pozostałości okrągłej świątyni Westy na Forum Romanum. Do czasów dzisiejszych zachowała się tylko niewielka część zniszczonej ściany, którą podtrzymują trzy kolumny. Kolumny zostały wykonane w stylu korynckim. Umieszczono na nich podłużne żłobienia. Baza kolumn jest kwadratowa. Górną część kolumn zdobią głowice. Nad kolumnami znajduje się fragment belkowania, a pod nimi - wysoka podstawa. W tle, po prawej stronie stoi kamienna budowla z łukowymi prześwitami. Fotografia została zrobiona w słoneczny dzień.

RXT7Dw0lKmldP

Na zdjęciu ukazano pozostałości świątyni Wenus, znajdujące się w Baalbek. Do naszych czasów zachowała się jedynie część okrągłej ściany oraz kolumny. Kolumny są cztery, nie posiadają żłobień. Na ich szczytach znajdują się bujne zdobienia. Budynek jest zrobiony z białej cegły, na samej górze jest widoczny fragment kopuły. Za świątynią znajdują się drzewa.

Rj5BYg55XrphJ

Animacja 3D do materiału zatytułowana „Panteon”

Animacja 3D do materiału zatytułowana „Panteon”

Film dostępny pod adresem /preview/resource/Rj5BYg55XrphJ

Animacja 3D do materiału zatytułowana „Panteon”

Na kolistej podstawie Rzymianie budowali monumentalne grobowce. W 28 r. p.n.e. na Polu Marsowym wzniesiono Mauzoleum AugustaMauzoleum AugustaMauzoleum Augusta, którego forma nawiązywać może do wspomnianych już grobowców etruskich. Najbardziej znanym rzymskim grobowcem jest wielkie Mauzoleum HadrianaMauzoleum HadrianaMauzoleum Hadriana, którego charakterystyczna cylindryczna nadbudówka znajduje się na kwadratowej podstawie. Zabytek znany jest obecnie jako Zamek świętego Anioła. Nazwa została zmieniona w VI wieku przez papieża Grzegorza IGrzegorz IGrzegorza I.

R92jVgaATkU2A

Na zdjęciu zostało przedstawione Mauzoleum Augusta, znajdujące się w Rzymie. Jest to stary, zarośnięty, okrągły budynek zbudowany z kamienia. Ma zaokrąglony kształt. Jego ściany pokrywają częściowo rośliny. Na górze znajduje się otwór zakończony łukiem. Pod nim jest duże wejście, również zakończone łukiem. Mauzoleum jest otoczone kamiennym murem. Na pierwszym planie znajduje się niewielka metalowa brama, która prowadzi do środka mauzoleum.

R2hl3ceBQiPqr

Zdjęcie przedstawia zamek świętego Anioła w Rzymie. Na pierwszym planie wzdłuż ścieżki prowadzącej do zamku, naprzeciwko siebie znajdują się cztery posągi aniołów w różnych pozach. Zamek zbudowany został z czerwonej cegły, na górze znajduję się duży balkon oraz małe okna. Budowla ma zaokrąglony kształt. Przed nią znajduje się wysoki mur, również z czerwonej cegły. Budowla zwieńczona jest dużą figurą Michała Archanioła trzymającego miecz w wyciągniętej ręce

Ważnym aspektem życia ludu rzymskiego była rozrywka. Rzymianie chętnie brali udział w wielkich widowiskach. Organizacja igrzysk była przedsięwzięciem motywowanym politycznie i często wymagającym ogromnych środków pieniężnych. Wyrazem tego były także wielkie budowle – amfiteatry i cyrki. Rzymski amfiteatr to wielka odsłonięta arena w kształcenie elipsy lub koła, otoczona przez rzędy miejsc dla widzów. Z czasem w całym imperium, również na prowincjach, budowli tych powstawało coraz więcej. Wiele z nich miało imponujące rozmiary, jednak powszechnie najbardziej znanym jest KoloseumKoloseumKoloseum, czyli Amfiteatr Flawiuszów w Rzymie. W amfiteatrach oglądano przede wszystkim przeróżne walki na arenie: pojedynki gladiatorów między sobą, walki z dzikimi zwierzętami, naumachie, czyli inscenizacje bitew morskich, również egzekucje skazańców. Innym typem budowli był cyrkCyrkcyrk (z łacińskiego: circus), czyli wydłużony eliptyczny hipodromHipodromhipodrom z widownią, przeznaczony do oglądania wyścigów rydwanów. Największym cyrkiem był Circus Maximus w Rzymie. Według starożytnego pisarza Pliniusza StarszegoPliniusz StarszyPliniusza Starszego miał on mieścić nawet ćwierć miliona widzów. Współcześnie uznaje się, że pojemność ta wynosiła prawdopodobnie dużo mniej - ponad 150 tysięcy osób. Nadal jest to jednak imponujący wynik – niemal dwukrotność współczesnych stadionów piłkarskich.

R1YoHdu0DKXOa

Mapa przedstawia widok antycznego Rzymu. Znajdują się na niej budynki, trakty oraz drogi i rzeki. W prawym górnym rogu znajduje się legenda mapy. Linią ząbkowaną zostały oznaczone mury serwiańskie dookoła miasta, linią ciągłą - mury aureliańskie w środkowej części miasta, a linią przerywaną zostały oznaczone wodociągi, biegnące przez całe miasto oraz poza jego granicami. Po kliknięciu na mapę po prawej stronie pojawia się dziesięć punktów interaktywnych ukazujących zabytkowe budynki. Klikając na te punkty można włączać i wyłączać podświetlenie tych punktów na mapie. 1. Mauzoleum Hadriana. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Grobowiec cesarza Hadriana i członków cesarskiej rodziny, inaczej Zamek św. Anioła (późniejsza nazwa). Powstał w drugim wieku naszej ery. Znajduje się przy brzegu Tybru, w pobliżu Watykanu. Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające ten budynek - jest on wysoki, okrągły, murowany, otoczony wysokim murem. Przed wejściem do budynku znajduje się kilka posągów aniołów. 2. Mauzoleum Augusta. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Monumentalny grobowiec cesarza Oktawiana Augusta, wybudowany na Polu Marsowym za jego panowania (pierwszy wiek przed naszą erą). Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające ten budynek. Jest on zniszczony oraz dość niski. Jest murowany i częściowo porośnięty roślinnością. W centralnej części znajduje się wejście - podłużny otwór. 3. Ara Pacis. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Inaczej Ołtarz Pokoju. Jest to marmurowy ołtarz wzniesiony przez cesarza Oktawiana Augusta na Polu Marsowym, na pamiątkę zakończenia długotrwałych wojen domowych i zaprowadzenia pokoju. Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające budowlę. Została ona umieszczona w środku przeszklonego pomieszczenia. Budowla jest kwadratowa, ma cztery ściany i nie ma dachu. Wykonana jest z jasnego kamienia, pokryta rzeźbami. Do szerokiego wejścia prowadzą schody. 4. Panteon. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Świątynia wszystkich bogów, pierwotnie wybudowana w pierwszym wieku przed naszą erą w stylu greckim przez Marka Agrypę, przyjaciela cesarza Oktawiana Augusta. Po zniszczeniu wywołanym pożarem odbudowana w okresie panowania cesarza Hadriana w charakterystycznym łączonym stylu. Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające Panteon. Jest to wysoka budowla składająca się z dwu różnych architektonicznie części. Przednia ma formę krużganku, druga rotundy. 5. Forum Romanum. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Najstarszy plac miejski w Rzymie (powstały około szóstego wieku przed naszą erą), otoczony sześcioma z siedmiu wzgórz: Kapitolem, Palatynem, Celiusem, Eskwilinem, Wiminałem i Kwirynałem. Główny polityczny, religijny i towarzyski ośrodek starożytnego Rzymu, miejsce odbywania się najważniejszych uroczystości publicznych. Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające ruiny forum. Z lewej strony stoją kolumny, połączone u góry częścią belkowania. Zachowały się również fragmenty murów. Dalej znajduje się plac, porośnięty trawą. 6. Koloseum. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Zwany też amfiteatrem Flawiuszów, wybudowany w pierwszym wieku naszej ery przez cesarzy Wespazjana i Tytusa. Był miejscem walk gladiatorów, widowisk z wykorzystaniem dzikich zwierząt oraz inscenizacji bitew morskich (naumachii). Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające wnętrze Koloseum. Ma ono kształt owalny, a zewnętrzne części są najwyższe. Na górze znajdują się otwory z łukowym sklepieniem. 7. Teatr Marcellusa. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Starożytny teatr rzymski, wzniesiony w pierwszym wieku przed naszą erą w południowej części Pola Marsowego w Rzymie. Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające duży, zniszczony budynek. Na przedniej, zakrzywionej ścianie znajdują się obok siebie otwory o łukowatym sklepieniu. 8. Termy Karakalli. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Najlepiej zachowane rzymskie termy, wybudowane w II w. n.e. Były to pierwsze łaźnie publiczne wzniesione w Rzymie od ponad 100 lat, kiedy to otwarte zostały Termy Trajana. Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające ruiny budynku. To mury różnej wysokości, z elementami w kształcie łuku. 9. Termy Trajana. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Nieistniejący obecnie kompleks łaźni publicznych w Rzymie, znajdujący się na Eskwilinie, wybudowany w pierwszym wieku naszej ery. Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające ścianę budynku w kształcie łuku o grubych murach. W murze znajdują się zamurowane, prostokątne otwory. 10. Łuk Konstantyna. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Trójprzelotowy łuk triumfalny w Rzymie, w pobliżu Koloseum, wzniesiony w czwartym wieku naszej ery na pamiątkę dokonań cesarza Konstantyna Wielkiego. Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające budynek z jasnego kamienia z jednym, dużym łukiem pośrodku i dwoma mniejszymi po bokach. Pomiędzy łukami stoją kolumny oraz znajdują się liczne rzeźby.

Mapa przedstawia widok antycznego Rzymu. Znajdują się na niej budynki, trakty oraz drogi i rzeki. W prawym górnym rogu znajduje się legenda mapy. Linią ząbkowaną zostały oznaczone mury serwiańskie dookoła miasta, linią ciągłą - mury aureliańskie w środkowej części miasta, a linią przerywaną zostały oznaczone wodociągi, biegnące przez całe miasto oraz poza jego granicami. Po kliknięciu na mapę po prawej stronie pojawia się dziesięć punktów interaktywnych ukazujących zabytkowe budynki. Klikając na te punkty można włączać i wyłączać podświetlenie tych punktów na mapie. 1. Mauzoleum Hadriana. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Grobowiec cesarza Hadriana i członków cesarskiej rodziny, inaczej Zamek św. Anioła (późniejsza nazwa). Powstał w drugim wieku naszej ery. Znajduje się przy brzegu Tybru, w pobliżu Watykanu. Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające ten budynek - jest on wysoki, okrągły, murowany, otoczony wysokim murem. Przed wejściem do budynku znajduje się kilka posągów aniołów. 2. Mauzoleum Augusta. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Monumentalny grobowiec cesarza Oktawiana Augusta, wybudowany na Polu Marsowym za jego panowania (pierwszy wiek przed naszą erą). Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające ten budynek. Jest on zniszczony oraz dość niski. Jest murowany i częściowo porośnięty roślinnością. W centralnej części znajduje się wejście - podłużny otwór. 3. Ara Pacis. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Inaczej Ołtarz Pokoju. Jest to marmurowy ołtarz wzniesiony przez cesarza Oktawiana Augusta na Polu Marsowym, na pamiątkę zakończenia długotrwałych wojen domowych i zaprowadzenia pokoju. Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające budowlę. Została ona umieszczona w środku przeszklonego pomieszczenia. Budowla jest kwadratowa, ma cztery ściany i nie ma dachu. Wykonana jest z jasnego kamienia, pokryta rzeźbami. Do szerokiego wejścia prowadzą schody. 4. Panteon. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Świątynia wszystkich bogów, pierwotnie wybudowana w pierwszym wieku przed naszą erą w stylu greckim przez Marka Agrypę, przyjaciela cesarza Oktawiana Augusta. Po zniszczeniu wywołanym pożarem odbudowana w okresie panowania cesarza Hadriana w charakterystycznym łączonym stylu. Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające Panteon. Jest to wysoka budowla składająca się z dwu różnych architektonicznie części. Przednia ma formę krużganku, druga rotundy. 5. Forum Romanum. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Najstarszy plac miejski w Rzymie (powstały około szóstego wieku przed naszą erą), otoczony sześcioma z siedmiu wzgórz: Kapitolem, Palatynem, Celiusem, Eskwilinem, Wiminałem i Kwirynałem. Główny polityczny, religijny i towarzyski ośrodek starożytnego Rzymu, miejsce odbywania się najważniejszych uroczystości publicznych. Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające ruiny forum. Z lewej strony stoją kolumny, połączone u góry częścią belkowania. Zachowały się również fragmenty murów. Dalej znajduje się plac, porośnięty trawą. 6. Koloseum. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Zwany też amfiteatrem Flawiuszów, wybudowany w pierwszym wieku naszej ery przez cesarzy Wespazjana i Tytusa. Był miejscem walk gladiatorów, widowisk z wykorzystaniem dzikich zwierząt oraz inscenizacji bitew morskich (naumachii). Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające wnętrze Koloseum. Ma ono kształt owalny, a zewnętrzne części są najwyższe. Na górze znajdują się otwory z łukowym sklepieniem. 7. Teatr Marcellusa. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Starożytny teatr rzymski, wzniesiony w pierwszym wieku przed naszą erą w południowej części Pola Marsowego w Rzymie. Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające duży, zniszczony budynek. Na przedniej, zakrzywionej ścianie znajdują się obok siebie otwory o łukowatym sklepieniu. 8. Termy Karakalli. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Najlepiej zachowane rzymskie termy, wybudowane w II w. n.e. Były to pierwsze łaźnie publiczne wzniesione w Rzymie od ponad 100 lat, kiedy to otwarte zostały Termy Trajana. Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające ruiny budynku. To mury różnej wysokości, z elementami w kształcie łuku. 9. Termy Trajana. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Nieistniejący obecnie kompleks łaźni publicznych w Rzymie, znajdujący się na Eskwilinie, wybudowany w pierwszym wieku naszej ery. Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające ścianę budynku w kształcie łuku o grubych murach. W murze znajdują się zamurowane, prostokątne otwory. 10. Łuk Konstantyna. Po kliknięciu w hasło, po prawej stronie ekranu wyświetla się następujący tekst: Trójprzelotowy łuk triumfalny w Rzymie, w pobliżu Koloseum, wzniesiony w czwartym wieku naszej ery na pamiątkę dokonań cesarza Konstantyna Wielkiego. Pod tekstem znajduje się zdjęcie przedstawiające budynek z jasnego kamienia z jednym, dużym łukiem pośrodku i dwoma mniejszymi po bokach. Pomiędzy łukami stoją kolumny oraz znajdują się liczne rzeźby.

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DifxCDDtl

Podsumowanie

Mimo pierwowzorów greckich i etruskich, rzymskim architektom nie można odmówić oryginalności. Odchodzili oni od greckiej tradycji, stawiając na praktyczność i reprezentatywność budowli. Charakterystyczną cechą rzymskiego budownictwa jest również dokumentowanie wydarzeń politycznych. Funkcję kommemoratywną spełniają łuki tryumfalne, kolumny, ale także budowle sakralne i budynki użyteczności publicznej. Są one wznoszone na pamiątkę ważnych wydarzeń lub w celu utrwalenia w zbiorowej świadomości dokonań jednostki. Tak realizowane inwestycje czynią wspaniałe zabytki nierozerwalnie związanymi z historią Miasta i Imperium. Trzeba znać historię, by świadomie zwiedzać Rzym. Z drugiej strony najlepszą lekcją historii starożytnej jest spacer po Wiecznym Mieście.

Ćwiczenia

RUYYMqGaPNOwz

Ćwiczenie 6

Odpowiedz na pytanie, jaki porządek cechował monumentalizm oraz surowość? Zaznacz poprawną odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. Dorycki, 2. Joński, 3. Koryncki, 4. Toskański

Ćwiczenie 6

Zapoznaj się ze zdjęciem, następnie wykonaj polecenie.

RfResYeR8Y1SZ

Na zdjęciu została przedstawiona część Porta Venezia znajdującej się w Mediolanie. Fotografia ukazuje fragment belkowania oraz górną część kolumny. Na ścianie, zrobionej z marmuru, znajdują się trzy wypukłe reliefy - jeden pośrodku, przedstawiający wieniec, oraz dwa przedstawiające widok boczny hełmu rzymskiego, znajdujące się po bokach pierwszego. Między nimi umieszczono elementy ze żłobieniami. Kolumna na dole jest gładka, zakończona kwadratowym elementem. Nad reliefami, na gzymsie, znajdują się wypukłe elementy dekoracyjne - kwadratowe bloki.

R1PGPfKjpfyco

Na zdjęciu widoczny jest kapitel kolumny w porządku... Możliwe odpowiedzi: 1. doryckim, 2. toskańskim, 3. kompozytowym

Słownik

Cerveteri

Cerveteri

miejscowość w Lacjum, w starożytności miasto etruskie. Słynne ze swoich zabytków architektury etruskiej, wpisanych do rejestru zabytków UNESCO.

RAq7hMVIZDIsp

Zdjęcie przedstawia nekropolię znajdującą się w Cerveteri. Ukazano ścieżkę, po obu stronach której znajdują się grobowce. Budowle te zrobione są z kamienia, od góry porośnięte trawą. W tle znajdują się drzewa.

Grzegorz I

Grzegorz I

VI/VII w., papież, teolog, doktor Kościoła.

RGDT7yj9ZVynX

Na obrazie został przedstawiony Grzegorz I. Jest to starszy mężczyzna z siwą brodą, ubrany w białe szaty z złotymi elementami. Na głowie ma wysoką mitrę - czapkę, bogato zdobioną, z krzyżykiem na szczycie. Mężczyzna siedzi na krześle, na kolanach ma położoną książkę, w której piszę coś piórem. Na lewo od niego znajduje się ledwo widoczny stół, na którym stoi zapalona świeca. Tło jest czarne.

Koloseum

Koloseum

zwany też amfiteatrem Flawiuszów, wybudowany w I w. n.e. przez cesarzy Wespazjana i Tytusa. Był miejscem walk gladiatorów, widowisk z wykorzystaniem dzikich zwierząt oraz inscenizacji bitew morskich (naumachii).

RDGzaiELbikz0

Fotografia przedstawia wnętrze zniszczonego Koloseum. Ma ono kształt owalny, a zewnętrzne części są najwyższe. Na dole znajduje się owalny plac pokryty trawą, na którym znajdują się fragmenty murów o różnym kształcie. Dwa poziomy Koloseum tworzą łukowe otwory ze spadzistymi zadaszeniami. Na górze znajdują się otwory z łukowym sklepieniem, przez które wpada światło. Budowla nie ma dachu.

Łuk Konstantyna Wielkiego

Łuk Konstantyna Wielkiego

trójprzelotowy łuk triumfalny w Rzymie, w pobliżu Koloseum, wzniesiony w IV w. n.e. na pamiątkę dokonań cesarza Konstantyna Wielkiego.

RrsxiLvOh2xvz

Na zdjęciu przedstawiono łuk Konstantyna Wielkiego, który znajduje się w Rzymie. Konstrukcja łuku to trójprzelotowa brama. Przeloty na każdej fasadzie rozdzielają cztery kolumny w porządku korynckim, nad którymi umieszczono posągi. Nad bocznymi przelotami umieszczono po dwa medaliony.

Łuk Septymiusza Sewera

Łuk Septymiusza Sewera

trójprzelotowy łuk triumfalny w Rzymie, na Forum Romanum, wzniesiony na początku III w. n.e. na pamiątkę dokonań Septymiusza Sewera oraz jego synów.

R1RQ8HtSahZ5z

Na zdjęciu został przedstawiony łuk Septymiusza Sewera, znajdujący się na Forum Romanum w Rzymie. Konstrukcja łuku to trójprzelotowa brama, boczne przeloty połączone są ze środkowym przejściami wewnątrz łuku. Brama ozdobiona jest kolumnami w porządku kompozytowym, nad bocznymi przelotami znajdują się płaskorzeźby. W górnej części łuku wyryto napis w języku łacińskim.

Łuk Tytusa

Łuk Tytusa

jednoprzelotowy łuk triumfalny w Rzymie, na Forum Romanum, wzniesiony w końcu I w. n.e. na pamiątkę rzymskich zwycięstw w wojnie żydowskiej i zdobycia Jerozolimy przez Rzymian.

R1bzFfSl7cHZC

Zdjęcie przedstawia łuk z jedną bramą przejazdową zbudowany z białego marmuru. Na każdej fasadzie umieszczone są cztery kolumny w porządku kompozytowym. Łuk ozdobiony jest płaskorzeźbami.

Mauzoleum Augusta

Mauzoleum Augusta

monumentalny grobowiec cesarza Oktawiana Augusta, wybudowany na Polu Marsowym za jego panowania.

R1QajCb0i4iTD

Fotografia przedstawia zniszczoną budowlę o nieregularnym kształcie. Jest ona murowana, ma jasnobeżowy kolor. Częściowo jest pokryta roślinnością. Cegły osypują się. Z przodu, pośrodku znajduje się otwór wejściowy z łukowym sklepieniem. Nad nim znajduje się otwór okienny o podobnym kształcie. Wokół rosną drzewa.

Mauzoleum Hadriana

Mauzoleum Hadriana

grobowiec cesarza Hadriana i członków cesarskiej rodziny, inaczej Zamek św. Anioła (późniejsza nazwa). Powstał w II w. n.e. Znajduje się przy brzegu Tybru, w pobliżu Watykanu.

R2hl3ceBQiPqr

Zdjęcie przedstawia zamek świętego Anioła w Rzymie. Na pierwszym planie wzdłuż ścieżki prowadzącej do zamku, naprzeciwko siebie znajdują się cztery posągi aniołów w różnych pozach. Zamek zbudowany został z czerwonej cegły, na górze znajduję się duży balkon oraz małe okna. Budowla ma zaokrąglony kształt. Przed nią znajduje się wysoki mur, również z czerwonej cegły. Budowla zwieńczona jest dużą figurą Michała Archanioła trzymającego miecz w wyciągniętej ręce

Panteon

Panteon

świątynia wszystkich bogów, pierwotnie wybudowana w I w. p.n.e. w stylu greckim przez Marka Agrypę, przyjaciela cesarza Oktawiana Augusta. Po zniszczeniu wywołanym pożarem odbudowana w okresie panowania cesarza Hadriana w charakterystycznym łączonym stylu. Zachowany grecki portyk z kolumnadą połączono z rotundową cellą, przykrytą kopułą z okrągłym otworem (oculusem).

R18s78mmhFWzo

Fotografia przedstawia wysoki budynek - Panteon. Ściany są koloru szarobrązowego. Budynek składa się z okrągłej części z tyłu, z małymi, prostokątnymi otworami u góry. Z przodu dobudowano kolumny, na których wspiera się dach. Kolumny są gładkie, z przodu jest ich osiem. W górnej części mają wyrzeźbione zdobienia. Dach tworzy trójkąt na przodzie Panteonu, a pod nim wyryto napis. Wokół budynku spacerują turyści.

• Mała Encyklopedia Kultury Antycznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1990 r.

Notatki ucznia

Galeria

RAq7hMVIZDIsp

Zdjęcie przedstawia nekropolię znajdującą się w Cerveteri. Ukazano ścieżkę, po obu stronach której znajdują się grobowce. Budowle te zrobione są z kamienia, od góry porośnięte trawą. W tle znajdują się drzewa.

R1E5TyK3hSlSg

Na zdjęciu przedstawiona została część kolumny, a dokładnie jej kapitel, zrobiony w porządku toskańskim. Jest to pozostałość po etruskiej świątyni. Kapitel został zrobiony z kamienia, znajdują się na nim spiralne wzory. Dookoła leżą pozostałe części kolumny oraz inne części budynku.

R16OuZYlLWVKI

Na zdjęciu został przedstawiony kapitel ze starożytnej Ostii. Zrobiony został z kamienia, dolna jego część jest pomalowana na biało. Wykonano go w porządku kompozytowym, o czym świadczą motywy roślinne wykorzystane w ornamentyce oraz nadmierna dekoracyjność. Kapitel został ustawiony na ceglanej ścianie, za nim, w oddali, ukazują się drzewa.

RCf8hrUfYzWPl

Na zdjęciu ukazane są pozostałości po świątyni Saturna, znajdującej się na Forum Romanum w Rzymie. Na pierwszym planie znajduje się pięć poziomo ustawionych kolumn, złączonych u góry kamienną belką, na której wyryte zostały napisy w języku łacińskim. Za konstrukcją znajdują się domy.

RGe8MDYHrzzkI

Na zdjęciu został przedstawiony akwedukt Klaudiusza, znajdujący się w parku akweduktów w Rzymie. Jest on zbudowany z kamienia. Kamienne cegły obsypują się w niektórych miejscach. Akwedukt ma kształt łuków. Na zdjęciu został ukazany od prawego górnego rogu do środka fotografii. Stoi na zielonej trawie. W tle znajduje się niebieskie niebo; jest słoneczny dzień.

R1RQ8HtSahZ5z

Na zdjęciu został przedstawiony łuk Septymiusza Sewera, znajdujący się na Forum Romanum w Rzymie. Konstrukcja łuku to trójprzelotowa brama, boczne przeloty połączone są ze środkowym przejściami wewnątrz łuku. Brama ozdobiona jest kolumnami w porządku kompozytowym, nad bocznymi przelotami znajdują się płaskorzeźby. W górnej części łuku wyryto napis w języku łacińskim.

RkQIE4SDtayFw

Na zdjęciu został przedstawiony łuk triumfalny, znajdujący się w Paryżu. Konstrukcja łuku to jednoprzelotowa brama, pod którą znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza. Po obu stronach bramy znajdują się dwa reliefy wypukłe, przedstawiające sceny związane z najważniejszymi wydarzeniami w okresie I Republiki Francuskiej i I Cesarstwa Francuskiego. Nad reliefami znajdują się dwa reliefy płaskie, przedstawiające sceny związane z ważnymi bitwami w okresie I Republiki i I Cesarstwa. Zdjęcie zostało zrobione wieczorem.

R1bzFfSl7cHZC

Zdjęcie przedstawia łuk z jedną bramą przejazdową zbudowany z białego marmuru. Na każdej fasadzie umieszczone są cztery kolumny w porządku kompozytowym. Łuk ozdobiony jest płaskorzeźbami.

R7f7E4VTjQ7IY

Ilustracja przedstawia płaskorzeźbę ukazującą pochód z trofeami zdobytymi w Jerozolimie. Znajdują się na niej ludzie trzymający siedmioramienny świecznik i srebrne trąby.

Rcs7uJIMPm9RF

Ilustracja przedstawia relief ukazujący cesarza Tytusa jadącego na kwadrydze. Rzeźba cesarza nie ma głowy. Przed nim znajdują się cztery konie. Przed końmi stoi kilka osób. Za cesarzem również znajdują się bezgłowe postaci. Na reliefie znajdują się liczne uszkodzenia.

R1b19tzH3VSEp

Na zdjęciu została przedstawiona starożytna świątynia Maison Carrée, znajdująca się w Nîmes. Jest bardzo dobrze zachowana. Zbudowana została w porządku korynckim; otacza ją jeden rząd kolumn. Wsparte na kolumnach zostało belkowanie. Posiada ono wyróżniające się elementy dekoracyjne. Nad belkowaniem, z przodu budowli znajduje się tympanon. Ma on kształt trójkąta. Fasada frontowa wspiera się na sześciu kolumnach; do posadowionej na podium budowli prowadzą schody.

RKogpJ1dmEYXe

Na zdjęciu przedstawiono pozostałości okrągłej świątyni Westy na Forum Romanum. Do czasów dzisiejszych zachowała się tylko niewielka część zniszczonej ściany, którą podtrzymują trzy kolumny. Kolumny zostały wykonane w stylu korynckim. Umieszczono na nich podłużne żłobienia. Baza kolumn jest kwadratowa. Górną część kolumn zdobią głowice. Nad kolumnami znajduje się fragment belkowania, a pod nimi - wysoka podstawa. W tle, po prawej stronie stoi kamienna budowla z łukowymi prześwitami. Fotografia została zrobiona w słoneczny dzień.

RXT7Dw0lKmldP

Na zdjęciu ukazano pozostałości świątyni Wenus, znajdujące się w Baalbek. Do naszych czasów zachowała się jedynie część okrągłej ściany oraz kolumny. Kolumny są cztery, nie posiadają żłobień. Na ich szczytach znajdują się bujne zdobienia. Budynek jest zrobiony z białej cegły, na samej górze jest widoczny fragment kopuły. Za świątynią znajdują się drzewa.

R92jVgaATkU2A

Na zdjęciu zostało przedstawione Mauzoleum Augusta, znajdujące się w Rzymie. Jest to stary, zarośnięty, okrągły budynek zbudowany z kamienia. Ma zaokrąglony kształt. Jego ściany pokrywają częściowo rośliny. Na górze znajduje się otwór zakończony łukiem. Pod nim jest duże wejście, również zakończone łukiem. Mauzoleum jest otoczone kamiennym murem. Na pierwszym planie znajduje się niewielka metalowa brama, która prowadzi do środka mauzoleum.

R2hl3ceBQiPqr

Zdjęcie przedstawia zamek świętego Anioła w Rzymie. Na pierwszym planie wzdłuż ścieżki prowadzącej do zamku, naprzeciwko siebie znajdują się cztery posągi aniołów w różnych pozach. Zamek zbudowany został z czerwonej cegły, na górze znajduję się duży balkon oraz małe okna. Budowla ma zaokrąglony kształt. Przed nią znajduje się wysoki mur, również z czerwonej cegły. Budowla zwieńczona jest dużą figurą Michała Archanioła trzymającego miecz w wyciągniętej ręce

R1QajCb0i4iTD

Fotografia przedstawia zniszczoną budowlę o nieregularnym kształcie. Jest ona murowana, ma jasnobeżowy kolor. Częściowo jest pokryta roślinnością. Cegły osypują się. Z przodu, pośrodku znajduje się otwór wejściowy z łukowym sklepieniem. Nad nim znajduje się otwór okienny o podobnym kształcie. Wokół rosną drzewa.

RuqDDqn5NQSJJ

Fotografia przedstawia Ołtarz pokoju. Budowla ma cztery ściany równej długości i nie ma dachu. Ściany wykonano z jasnego kamienia i ozdobiono licznymi rzeźbami. Z przodu znajduje się duży otwór wejściowy. W środku budowli znajduje się duży, rzeźbiony element na kamiennych schodach. Od otworu wejściowego, w dół, również prowadzą schody. Ołtarz Pokoju znajduje się w zamkniętym, przeszklonym pomieszczeniu.

R18s78mmhFWzo

Fotografia przedstawia wysoki budynek - Panteon. Ściany są koloru szarobrązowego. Budynek składa się z okrągłej części z tyłu, z małymi, prostokątnymi otworami u góry. Z przodu dobudowano kolumny, na których wspiera się dach. Kolumny są gładkie, z przodu jest ich osiem. W górnej części mają wyrzeźbione zdobienia. Dach tworzy trójkąt na przodzie Panteonu, a pod nim wyryto napis. Wokół budynku spacerują turyści.

RIU6Xw5m5CaLi

Fotografia przedstawia ruiny budowli. Z lewej strony stoi kilka gładkich, kamiennych kolumn, połączonych u góry. Na ziemi znajdują się fragmenty zniszczonych murów. Pomiędzy nimi rośnie trawa. Wokół stoją inne budynki.

RDGzaiELbikz0

Fotografia przedstawia wnętrze zniszczonego Koloseum. Ma ono kształt owalny, a zewnętrzne części są najwyższe. Na dole znajduje się owalny plac pokryty trawą, na którym znajdują się fragmenty murów o różnym kształcie. Dwa poziomy Koloseum tworzą łukowe otwory ze spadzistymi zadaszeniami. Na górze znajdują się otwory z łukowym sklepieniem, przez które wpada światło. Budowla nie ma dachu.

R10GiqCnTvnv3

Fotografia przedstawia zachowaną przednią ścianę Teatru Marcellusa. Jest ona wykonana z jasnego kamienia z regularnie ułożonymi otworami o łukowym zakończeniu u góry. Są dwa rzędy tych otworów. Wokół budowli znajdują się porozrzucane kamienie oraz współczesne budynki.

R11XKTFaTs4Jc

Fotografia przedstawia ruiny budowli. Fragmenty muru w kolorze pomarańczowym są różnej wysokości. Znajdują się tam elementy w kształcie łuku. Gdzieniegdzie znajdują się otwory w murach. Przed budowlą leżą niskie kamienie na trawie.

R1el2fPZcDZrh

Fotografia przedstawia ścianę zniszczonego, osypującego się budynku w kształcie łuku o grubych murach. Na fotografii znajduje się wewnętrzna część łuku. W murze znajdują się zamurowane, prostokątne otwory. Na trawie przed budynkiem stoi latarnia.

RrsxiLvOh2xvz

Na zdjęciu przedstawiono łuk Konstantyna Wielkiego, który znajduje się w Rzymie. Konstrukcja łuku to trójprzelotowa brama. Przeloty na każdej fasadzie rozdzielają cztery kolumny w porządku korynckim, nad którymi umieszczono posągi. Nad bocznymi przelotami umieszczono po dwa medaliony.

R13972qAcSSUg

Na zdjęciu przedstawiono łuk Konstantyna Wielkiego, który znajduje się w Rzymie. Konstrukcja łuku to trójprzelotowa brama. Przeloty na każdej fasadzie rozdzielają cztery kolumny w porządku korynckim, nad którymi umieszczono posągi. Nad bocznymi przelotami umieszczono po dwa medaliony.

RfResYeR8Y1SZ

Na zdjęciu została przedstawiona część Porta Venezia znajdującej się w Mediolanie. Fotografia ukazuje fragment belkowania oraz górną część kolumny. Na ścianie, zrobionej z marmuru, znajdują się trzy wypukłe reliefy - jeden pośrodku, przedstawiający wieniec, oraz dwa przedstawiające widok boczny hełmu rzymskiego, znajdujące się po bokach pierwszego. Między nimi umieszczono elementy ze żłobieniami. Kolumna na dole jest gładka, zakończona kwadratowym elementem. Nad reliefami, na gzymsie, znajdują się wypukłe elementy dekoracyjne - kwadratowe bloki.

RGDT7yj9ZVynX

Na obrazie został przedstawiony Grzegorz I. Jest to starszy mężczyzna z siwą brodą, ubrany w białe szaty z złotymi elementami. Na głowie ma wysoką mitrę - czapkę, bogato zdobioną, z krzyżykiem na szczycie. Mężczyzna siedzi na krześle, na kolanach ma położoną książkę, w której piszę coś piórem. Na lewo od niego znajduje się ledwo widoczny stół, na którym stoi zapalona świeca. Tło jest czarne.

Bibliografia

• Koch W., Style w architekturze, Świat Książki, Warszawa 1996.

• Kumaniecki K., Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1965.

• Winniczuk L., Słownik kultury antycznej, Wiedza Powszechna, Warszawa 1989.

• Watkin D., Historia architektury zachodniej, Arkady, Warszawa 2001.