Zapoznaj się z instrukcją poruszania się po ogródku meteorologicznym, rozpoznaj wszystkie przyrządy pomiarowe, następnie możesz przystąpić do zbudowania własnego ogródka obserwacji pogody, aby samodzielnie dokonywać pomiarów.

R1bjGbul4u0fO
Stacja meteorologiczna znajdująca się na Hali Gąsienicowej, powyżej schroniska na Murowańcu w Tatrach.
Źródło: Zalasem1, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wirtualny spacer po ogródku meteorologicznym

Jak się poruszać po ogródku meteorologicznym?

Wirtualny spacer pozwala nam się przenieść do ogródka meteorologicznego. Możemy tu się przemieszczać w wybranym kierunku.

Poruszanie się po ogródku jest bardzo proste: przesuwamy się w prawo lub lewo (ewentualnie w górę lub w dół) za pomocą myszki lub strzałek na klawiaturze. Znajdujące się na zdjęciach punkty z literą „i” oznaczają opisy przy danym obiekcie. Po kliknięciu w punkt z literą „i” pojawia się informacja na temat wybranego miejsca.

Widoczny na ekranie symbol stóp umożliwia dalszy spacer po poszczególnych częściach ogródka lub pozwala wejść do wnętrza pomieszczeń i z nich wyjść. Jeśli się obrócisz, umożliwia też powrót do poprzednich części.

1
R1FBEZurHRfJg1
Wirtualny spacer po ogródku meteorologicznym
Wirtualny spacer po ogródku meteorologicznym
Źródło: Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, licencja: CC BY-SA 3.0.

Wycieczka wirtualna prezentuje wyprawę do ogródka meteorologicznego, znajdującego się w Toruniu. Wycieczka podzielona jest na cztery sektorów. Każdy z czterech sektorów przedstawia inną część ogródka meteorologicznego. Dodatkowo, na ekranie znajdują się informacje uzupełniające lub punkty interaktywne.

Sektor pierwszy. Widoczne jest wejście do obserwatorium meteorologicznego Uniwersytetu Przyrodniczego w Toruniu (ogrodzenie i zamknięta furtka). Poniżej znajdują się informacje:

Obserwacje meteorologiczne muszą spełniać ściśle określone warunki: są prowadzone w jednym, tym samym miejscu przez wiele lat, przy użyciu tych samych, sprawdzonych przyrządów. Wykonuje się je w sieci stacji meteorologicznych na całym świecie. W Polsce jedną z takich stacji jest ogródek meteorologiczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Dziś udamy się na wirtualny spacer właśnie po tym ogródku.

Na planszy znajdują się punkt interaktywny przedstawiający: powiększoną grafikę tabllicy informacyjnej zawieszonej na ogrodzeniu przy wejściu do ogródka meteorologicznego z napisem: Obserwatorium Meteorologiczne Uniwersytetu Przyrodniczego w Toruniu (Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej) oraz pojawia się tekst: Tablica przy wejściu do ogródka meteorologicznego; Znajdujemy się przy wejściu do ogródka meteorologicznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ogródek ma wymiary 25 na 34 m. Znajdują się w nim m.in. dwie klatki meteorologiczne, poletko z termometrami gruntowymi, deszczomierz mierzący sumę dobową opadu, tzw. deszczomierz Hellmanna (do mierzenia ilości opadów zarówno deszczu, jak i śniegu) oraz dwa rodzaje wiatromierzy. Ponadto na dachu uniwersytetu umieszczony został heliograf – urządzenie do pomiaru usłonecznienia.

Sektor drugi. Widoczne jest wnętrze ogródka meteorologicznego. Jest to prostokątny plac porośnięty trawą z kilkoma urządzeniami. Widoczna jest automatyczna stacja pogodowa, wiatromierz Wilda i rejestrator automatycznej stacji meteorologicznej. Na planszy znajdują się punkty interaktywne z informacjami:

1. Automatyczna stacja pogodowa.
W pracowni mieszczącej się w blaszanym kontenerze znajdują się konsole (wyświetlacze) automatycznej stacji pogodowej. Są to urządzenia elektroniczne wskazujące aktualne wartości różnych składników pogody – m.in. temperatury powietrza, wilgotności powietrza, ciśnienia atmosferycznego oraz prędkości i kierunku wiatru. Pomiary są przesyłane przez urządzenie zapisujące pomiary meteorologiczne. Jest ono umieszczone obok kontenera na maszcie meteorologicznym.
Odczytaj wartości wymienionych składników pogody widoczne na konsoli.
2. Wiatromierz Wilda.
Wiatromierz tego typu umieszcza się na wysokości 10 m. Kierunek wiatru jest wskazywany przez chorągiewkę, która pod wpływem wiatru ustawia się w stronę jednej ze strzałek wyznaczających kierunki świata. Prędkość wiatru można określić na podstawie odchylenia metalowej płytki na tle podziałki, którą tworzą pręty zamontowane na łuku.
3. Rejestrator automatycznej stacji meteorologicznej.
Obok kontenera, w którym mieści się konsola automatycznej stacji pogodowej, zlokalizowana jest skrzynka zawieszona na maszcie meteorologicznym. Znajduje się w niej tzw. logger, czyli rejestrator automatycznej stacji meteorologicznej – jest to urządzenie zapisujące pomiary meteorologiczne i przesyłające je do konsoli.

Sektor trzeci. Widoczna jest dalsza część ogródka meteorologicznego, w której znajdują się klatki meteorologiczne i poletko termometrów gruntowych. Na planszy znajduje się punkt interaktywny z informacjami:

1. Poletko termometrów gruntowych.
Na tym pozbawionym roślinności fragmencie terenu wykonywane są pomiary temperatury gruntu za pomocą specjalnych termometrów gruntowych. Temperaturę mierzy się na różnych głębokościach: 1, 5, 10, 20, 50 oraz 100 cm. Pomiary wykonywane są trzy razy dziennie: o godzinie 7.00, 13.00 i 19.00. Następnie wyniki się sumuje i dzieli przez trzy. W ten sposób otrzymujemy średnią wartość temperatury gleby w ciągu doby. Temperatura gruntu zależna jest od głębokości.
Temperatura gruntu jest ważnym czynnikiem w przebiegu procesów fizycznych, chemicznych oraz biologicznych w glebie. Wpływa m.in. na wilgotność gleby oraz dostępność wody i składników pokarmowych dla roślin.

Sektor czwarty. Widoczna jest dalsza część ogródka meteorologicznego, w której znajduje się wiatromierz czaszowy, deszczomierz i klatka meteorologiczna. Na planszy znajdują się punkty interaktywne z informacjami:

1. Wiatromierz czaszowy.
Wiatromierz czaszowy zbudowany jest z trzech półkolistych czasz (miseczek), które są zamontowane na pionowej osi wyposażonej w urządzenie zliczające obroty. Czasze obracają się pod wpływem wiatru, a podczas poruszania się wprawiają w ruch licznik obrotów. Prędkość obrotu czasz wskazuje, jaka jest prędkość wiatru.
2. Deszczomierz.
Deszczomierz to przyrząd do pomiaru ilości opadu atmosferycznego: deszczu, gradu i śniegu. Najpowszechniej używane są tzw. deszczomierze Hellmanna. Mają one postać naczynia o ostrych krawędziach. Umieszczane są na wysokości 1 m nad powierzchnią ziemi.
3. Pomiar ilości opadów.
Deszczomierz. Zebraną w deszczomierzu wodę opadową zlewa się raz na dobę do menzurki z naniesioną skalą, dzięki czemu można zmierzyć wysokość opadu w milimetrach.
4. Wewnątrz klatki meteorologicznej.
W klatce meteorologicznej umieszczone są m.in. termometry. Oprócz termometru wskazującego bieżącą temperaturę znajdują się tu również termometry do rejestrowania temperatury maksymalnej i minimalnej w ciągu dnia. Dzięki nim można łatwo zbadać wahania temperatury w ciągu doby.
Termometr meteorologiczny maksymalny przeznaczony jest do określania maksymalnej temperatury w danym przedziale czasu, np. w ciągu doby. Ustawia się go w pochylonej pozycji.
Termometr meteorologiczny minimalny przeznaczony jest do określania minimalnej temperatury w danym przedziale czasu, np. w ciągu doby. Termometr minimalny należy umieścić w pozycji poziomej.
Psychrometr to najczęściej stosowany rodzaj higrometru w ogródkach meteorologicznych. Składa się z dwóch termometrów: tzw. suchego i wilgotnego, a także tkaniny zanurzonej w wodzie, która zapewnia stałą wilgotność termometrowi wilgotnemu. Różnice w pomiarach na obu termometrach pozwalają obliczyć wilgotność powietrza.

Polecenie 1

Podpisz termometry znajdujące się w klatce meteorologicznej.

Re0Uc0HNW0U63
Źródło: Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1sQb9sXxCvxz
Wskaż, które termometry służą do pomiaru temperatury powietrza.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 2

Odczytaj pomiar na termometrze i zapisz, jaka była temperatura powietrza 30 maja o godz. 7:00 rano w Toruniu. Swój pomiar porównaj z odpowiedzią do zadania.

R1QxWqx4PaiLX
Zdjęcie przedstawia klatkę meteorologiczną. Po kliknięciu przycisk znajdujący się obok niej wyświetla się fragment podziałki termometru. Widać na nim wartość trzynastu stopni Celsjusza.
Źródło: Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, licencja: CC BY-SA 3.0.
RRKRYCA57X2Na
Uzupełnij.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Polecenie 3

Podaj, kiedy należy odczytać pomiar na deszczomierzu, by sprawdzić, ile milimetrów opadów spadło 30 maja w Toruniu.

R1AoAmDbBv8VO
Uzupełnij.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Zbuduj własny ogródek meteorologiczny

1. Przygotuj deszczomierz

Rot5Xsmz0guGF
Przygotowywanie deszczomierza.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

2. Przygotuj wiatrowskaz

Co będzie potrzebne?

  • Kijek

  • Wstążka

  • Pinezka

  1. Do kijka przymocuj wstążkę za pomocą pinezki – połóż wstążkę płasko na szczycie kijka i wbij od góry pinezkę.

  2. Gotowy wiatrowskaz umieść w ziemi, wbijając w nią dolną końcówkę.

  3. Gdy zawieje wiatr, wstążka się uniesie, wskazując jego kierunek (by go oznaczyć, najlepiej użyj kompasu). Na podstawie tego, jak wysoko unosi się wstążka, można określić siłę wiatru (warto w tym celu stworzyć miarkę na kijku).

  4. By wyznaczyć kierunek wiatru, możesz uzupełnić swój wiatrowskaz o różę wiatru, wyznaczającą strony świata. Wytnij ją np. z kartonu i oznacz kierunki (N – północ, NE – północny wschód, S – południe, SE – południowy wschód, W – zachód, SW – południowy zachód, NW – północny zachód). Gdy będzie gotowa, ułóż ją na ziemi zgodnie z kompasem i w jej środku umieść wiatrowskaz.

R1JX1heGTzouP
Wiatrowskaz wraz z narysowaną na ziemi różą wiatrów. Na ilustracji po prawej wyznaczony został kierunek północno‑zachodni wiatru (oznacza to, że wiatr wieje od strony północno‑zachodniej).
Źródło: Tomorrow Sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

3. Uzupełnij swój ogródek meteorologiczny i notuj pomiary w dzienniczku pogody

Deszczomierz i wiatrowskaz, które udało ci się wykonać samodzielnie, warto uzupełnić jeszcze innymi łatwo dostępnymi przyrządami, by stworzyć mały ogródek meteorologiczny. Na pewno uda ci się zdobyć termometr zewnętrzny do pomiaru temperatury. A może nawet barometr i higrometr?

Gdy zgromadzisz aparaturę, stwórz tabelę (dzienniczek pogody) do obserwacji – zgodnie ze wskazówkami w poleceniu 4 – i postaraj się spisywać pomiary codziennie o tych samych porach: deszczomierz sprawdzaj raz na dobę o 7:00 rano, natomiast pozostałe przyrządy – o 7:00, 13:00 i 19:00. Oceniaj też regularnie stopień pokrycia nieba przez chmury, w skali od 0 do 8. Dodatkowo możesz określać siłę i kierunek wiatru na podstawie obserwacji przyrody – wyszukaj w internecie, czym charakteryzują się poszczególne stopnie siły wiatru w skali Beauforta (czyt. boforta).

1
Polecenie 4

Opisz, jakie składniki pogody powinien zawierać dzienniczek pogody. Przygotuj w domu kartkę, ołówek i spróbuj go zaprojektować.

Opisz, jakie składniki pogody powinien zawierać dzienniczek pogody.

R1RxfxL9WKOyX
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Sprawdź, jak rozumiesz!

R1YAE5V8IaYTW2
Ćwiczenie 1
Zaznacz zalecenia dotyczące ogródka meteorologicznego. Możliwe odpowiedzi: 1. płaski teren, 2. przyrządy umieszczone bardzo blisko siebie, 3. przyrządy umieszczone w odległościach, tak aby nie zakłócały nawzajem swoich pomiarów, 4. klatki meteorologiczne umieszczone pod drzewami, 5. brak w pobliżu drzew i budynków, 6. klatki meteorologiczne umieszczone na wysokości od 1,25 metra do 2 metrów nad ziemią, 7. klatki meteorologiczne w kolorze białym
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Rqhw6QQQeEQRR2
Ćwiczenie 2
Łączenie par. Oceń prawdziwość stwierdzeń.. Ogródki meteorologiczne znajdują się zarówno na lądzie jak i na oceanach.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Pomiary ogródkach meteorologicznych można wykonywać o różnych porach dnia, ważne by robić to codziennie.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wiatromierz umożliwia określenie prędkości wiatru, natomiast wiatrowskaz informuje nas jedynie o jego kierunku.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Klatka meteorologiczna powinna być umieszczona w słonecznym miejscu, ponieważ temperaturę powinno się sprawdzać gdy wnętrze klatki się nagrzeje.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
31
Ćwiczenie 3

Wyjaśnij, dlaczego pomiar składników pogody powinno się odczytywać codziennie i o regularnych porach dnia (7:00, 13:00, 19:00).

RuGHxH3Rrq7ZJ
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Notatnik

RFKfA6pwjSv2c
(Uzupełnij).
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.