Temat: Wybuch I wojny światowej

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa VII

XXV. I wojna światowa. Uczeń:

2) wymienia główne przyczyny wojny – polityczne i gospodarcze, pośrednie i bezpośrednie.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają główne przyczyny wojny – polityczne i gospodarcze, pośrednie i bezpośrednie, łącząc te przyczyny z wiedzą o narastaniu konfliktów pomiędzy mocarstwami europejskimi na początku XX wieku.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• definiować najważniejsze przyczyny wybuchu I wojny światowej;

• charakteryzować stanowiska narodów europejskich wobec nadchodzącej wojny;

• wskazywać ogniska konfliktów politycznych i państwa wchodzące w skład bloków militarnych na mapie świata i Europy.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• eksponujące

  • film.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Nauczyciel prosi uczniów o powtórzenie przez uczniów informacji dotyczących europejskich kryzysów politycznych w przededniu wojny, w oparciu o lekcję: Czy to już wojna? Europejskie kryzysy polityczne na początku XX wieku. Prosi również o powtórzenie informacji dotyczących kształtowania się bloków Trójprzymierza i Trójporozumienia..

Faza wstępna

1. Nauczyciel podaje uczniom cel lekcji, temat oraz kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel przypomina uczniom o następujących faktach historycznych: rok 1908 – aneksja Bośni i Hercegowiny przez Austro‑Węgry, rok 1911 – (drugi) kryzys marokański; lata 1912‑1913 – dwie wojny bałkańskie. Uczniowie analizują mapy i rozmawiają z nauczycielem o skutkach wymienionych wydarzeń. Nauczyciel zwraca ich uwagę na pozaeuropejskie konflikty kolonialne jako czynnik narastania napięć wojennych.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 1, dopasowując poszczególne ilustracje do władców państw. Następnie nauczyciel przybliża im podstawowe informacje dotyczące powiązań rodzinnych łączących monarchów Europy, nawiązując do informacji zawartych w e- podręczniku. Uczniowie w rozmowie z nauczycielem zastanawiają się nad odpowiedzią na pytanie: Czy związki dynastyczne mogły zapobiec wojnie? Nauczyciel zapowiada przejście do kolejnego etapu lekcji – do analizy bezpośrednich przyczyn wybuchu wojny. Opowiada uczniom o zamachu w Sarajewie jako bezpośredniej przyczynie uruchomienia sojuszy militarnych.

2. Uczniowie analizują mapę przedstawiającą sojusze militarne i wykonują Polecenie 1, a nastepnie Polecenie 2. W parach odpowiadają na pytania: Kto ponosi odpowiedzialność za wybuch wojny? Czy zgodzisz się z tezą, że słabsze państwa wciągnęły do wojny silniejszych sojuszników? Jakie państwo należące do bloków militarnych nie zrealizowało wcale swoich zobowiązań sojuszniczych? Uczniowie zgłaszający się do odpowiedzi powinni je uzasadnić. Nauczyciel komentuje efekty ich pracy, odpowiada na ewentualne pytania.

3. Uczniowie analizują zamieszczone w e‑podręczniku fotografie przedstawiające rekrutów jadących na front i żegnających ich ludzi. Rozmawiają z nauczycielem o tym, co udało im się z fotografii wyczytać. Następnie wykonują Polecenie 3. Analizują dwa fragmenty tekstów i wynotowują w punktach najważniejsze argumenty potwierdzające, że masowo popierano wojnę, oraz argumenty przeczące tej tezie. Próbują dokonać własnej oceny stosunku ludzi do nadchodzącej wojny, wskazują na te z nich, które przemawiają do nich najbardziej (indywidualne opinie uczniów), które bardziej ich przekonują. Sprawdzenie ich opinii odbywa się w formie swobodnej dyskusji.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie Ćwiczenia 2. Uczniowie po wysłuchaniu słuchowiska dzielą się swoimi refleksjami.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny oraz oceny pracy prowadzącego i innych uczniów.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): Na podstawie danych statystycznych zamieszczonych w e‑podręczniku (podrozdział: Zamiast podsumowania) oceń, które z państw zmobilizowało najwięcej osób.

2. Nauczyciel proponuje także lektury popularnonaukowe dotyczące roku 1914 w Europie.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The beginning of the World War I

The direct cause of the outbreak of the First World War was the assassination of the Archduke Franz Ferdinand of Austria in Sarajevo on June 28, 1914. This caused a military conflict between Austria and Serbia. In the following months, other countries joined the war.