Temat: Ekoproblemy jako konsekwencja stosowania opakowań

Adresat

Uczniowie liceum ogólnokształcącego i technikum

Podstawa programowa:

Nowa podstawa programowa:

Liceum ogólnokształcące i technikum. Chemia – zakres podstawowy:

XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:

10) podaje przykłady opakowań (celulozowych, szklanych, metalowych, z tworzyw sztucznych) stosowanych w życiu codziennym; opisuje ich wady i zalety;
11) uzasadnia potrzebę zagospodarowania odpadów pochodzących z różnych opakowań.

Liceum ogólnokształcące i technikum. Chemia – zakres rozszerzony:

XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:

10) podaje przykłady opakowań (celulozowych, szklanych, metalowych, z tworzyw sztucznych) stosowanych w życiu codziennym; opisuje ich wady i zalety;
11) proponuje sposoby zagospodarowania odpadów; opisuje powszechnie stosowane metody utylizacji.

Stara podstawa programowa:

Liceum ogólnokształcące i technikum. Chemia – zakres podstawowy:

XXI. Chemia wokół nas. Uczeń:

9) podaje przykłady opakowań (celulozowych, szklanych, metalowych, z tworzyw sztucznych) stosowanych w życiu codziennym; opisuje ich wady i zalety;
10) uzasadnia potrzebę zagospodarowania odpadów pochodzących z różnych opakowań.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń klasyfikuje tworzywa sztuczne w zależności od ich właściwości oraz wskazuje na zagrożenia związane ze spalaniem tworzyw sztucznych.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• klasyfikować tworzywa sztuczne w zależności od ich właściwości (termoplasty i duroplasty) sklasyfikujesz dane opakowanie;

• wskazywać na zagrożenia związane związane z gazami powstającymi w wyniku spalania się PVC i omówisz je;

• uzasadniać potrzebę zagospodarowania odpadów pochodzących z różnych opakowań;

• zapisywać równania reakcji otrzymywania takich tworzyw, jak PP, PVC, PS, PMMA;

• omawiać różne sposoby zagospodarowania odpadów.

Metody/techniki kształcenia

• aktywizujące

  • dyskusja.

• podające

  • pogadanka.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom metodniki lub kartki w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym do zastosowania w pracy techniką świateł drogowych. Przedstawia cele lekcji sformułowane w języku ucznia na prezentacji multimedialnej oraz omawia kryteria sukcesu (może przesłać uczniom cele lekcji i kryteria sukcesu pocztą elektroniczną lub zamieścić je np. na Facebooku, dzięki czemu uczniowie będą mogli prowadzić ich portfolio).

2. Prowadzący wspólnie z uczniami ustala – na podstawie wcześniej zaprezentowanych celów lekcji – co będzie jej tematem, po czym zapisuje go na tablicy interaktywnej/tablicy kredowej. Uczniowie przepisują temat do zeszytu.

3. BHP – przed przystąpieniem do eksperymentów uczniowie zapoznają się z kartami charakterystyk substancji, które będą używane na lekcji. Nauczyciel wskazuje na konieczność zachowania ostrożności w pracy z nimi.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć, stwierdzając, że najliczniejszymi produktami współczesnej cywilizacji są śmieci. Przeciętna europejska rodzina rocznie wyrzuca tyle papieru, ile można pozyskać z sześciu drzew, a także ponad 500 puszek, około 50 kg tworzyw sztucznych, 32 kg metalu, 45 kg odpadków organicznych i 47 kg szkła. W Europie produkujemy prawie 10 razy więcej odpadów niż sami ważymy. Szacuje się, że rocznie na terenie Polski powstaje około 145 mln ton śmieci, z czego 12 mln ton to odpady komunalne, z których można byłoby utworzyć piramidę, mającą podstawę równą 1000 m i wysokość 190 m (dla porównania największa egipska piramida – piramida Cheopsa, której podstawa ma długość 230 m, ma o 140 m wysokości). Statystyczny mieszkaniec naszego kraju wyrzuca w ciągu roku około 300 kg odpadów komunalnych. Czy zasypią nas góry śmieci? – dyskusja. Nauczyciel wyświetla ilustrację „Najważniejsze kryteria podziału odpadów”.

2. Następuje prezentacja ilustracji „Zużycie tworzyw sztucznych w Europie według segmentów zastosowań” oraz „Zapotrzebowanie na tworzywa sztuczne w Europie według rodzajów tworzyw” – analiza na forum.

3. Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej równanie reakcji otrzymywania polipropylenu i omawia ją. Prezentuje ilustrację „Polipropylen – właściwości i przykłady opakowań” – dyskusja.

4. Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej równanie reakcji polimeryzacji polistyrenu i omawia je. W następnej kolejności prezentuje ilustrację „Polistyren – właściwości i przykłady opakowań” – kontynuacja dyskusji.

5. Prowadzący zajęcia poleca uczniom przygotowanie dziennika obserwacji w abstrakcie (lub rozdaje karty pracy/poleca zapis w zeszytach). Informuje, że obejrzą film „Jak ograniczyć ilość odpadów ze styropianu”. Zanim to nastąpi, mają sformułować pytanie badawcze oraz hipotezy i zanotować je we wskazanym miejscu. Po projekcji ustalają wspólnie obserwacje, następnie wnioski, i je również zapisują.

6. Jak poprzednio, nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej równanie reakcji otrzymywania poli(chlorku winylu) i omawia ją. Przedstawia ilustrację „Poli(chlorek winylu) – właściwości i przykłady opakowań” – dyskusja .

7. Nauczyciel omawia równanie reakcji otrzymywania poli(metakryl metylu). Prezentuje ilustrację 5 „Poli(metakryl metylu) – właściwości i przykłady opakowań” – kontynuacja dyskusji .

8. Pod koniec lekcji nauczyciel prosi uczniów o wykonanie ćwiczeń interaktywnych – praca indywidualna.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań:

   • Dziś nauczyłem się…

   • Zrozumiałem, że…

   • Zaskoczyło mnie…

   • Dowiedziałem się…

   W celu przeprowadzenia podsumowania może posłużyć się tablicą interaktywną w abstrakcie lub polecić uczniom pracę z nią

Praca domowa

1. Opracuj lap book z zagadnieniami poznanymi na lekcji i przynieś swoją pracę na następne zajęcia.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Environmental issues being a consequence of packaging use

Waste is an inseparable part of human life and economic activity. Their quantity and variety are constantly increasing along with development of our civilisation. It is estimated that about 145 million tonnes of waste are generated annually in Poland. Municipal waste accounts for 12 millions. It could be used to construct a pyramid with a base side of 1000 m and height of 190 m (for comparison, the largest Egyptian pyramid – the Pyramid of Cheops, with a base side of 230 m – is 140 m tall). A statistical inhabitant of our country throws about 300 kg of municipal waste into the container during the year. Packaging and clothing constitute a significant part of this waste.

The most important criteria for the division of waste

Plastics are one of the most versatile and multifunctional materials used in global economy. They constitute about 15% of weight and 70% of volume of all waste generated. They have become the basis of modern life, and they are mostly used to produce packaging.

The following materials are used to produce packaging: polyethylene, polyethylene terephthalate, polypropylene, polystyrene, polyvinyl chloride, polymethyl methacrylate. Polypropylene exhibits similar properties as polyethylene and is likewise obtained as a result of polymerisation:

Polystyrene is another type of polymer:

In everyday life we often encounter foamed polystyrene, the so‑called styrofoam.

Polyvinyl chloride is a material systematically withdrawn from the production of food packaging for ecological reasons, but it is still very popular in other branches. It is formed as a result of the polymerisation of chloroethene (vinyl chloride) which is a carcinogenic compound:

Polymethyl methacrylate, often called acrylic glass or Plexiglas, is less frequently used to manufacture packaging:

The first plastics – parkesine – was obtained in 1862. Although a lot of time had passed since that time, at every step we realize that we cannot live without plastics.

• Waste is produced from used and unnecessary materials and items as a result of human existence and economic activity. Municipal waste is the one generated at households.

• Packaging accounts for the largest percentage of municipal waste.

• Plastic waste constitutes the largest type of waste in terms of its volume.