Tytuł: Jak opisać bohatera?

Opracowanie scenariusza: Magdalena Trysińska

Temat zajęć

Jak opisać bohatera? O niezwykłym chłopcu z amerykańskiej powieści

Grupa docelowa

Uczniowie klasy V ośmioletniej szkoły podstawowej

Podstawa programowa

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

1) omawia elementy świata przedstawionego

7) opowiada o wydarzeniach fabuły oraz ustala kolejność zdarzeń i rozumie ich wzajemną zależność

10) rozróżnia narrację pierwszoosobową i trzecioosobową oraz wskazuje ich funkcje w utworze;

11) wskazuje w utworze bohaterów głównych i drugoplanowych oraz określa ich cechy;

12) określa tematykę oraz problematykę utworu;

14) nazywa wrażenia, jakie wzbudza w nim czytany tekst;

16) określa doświadczenia bohaterów literackich i porównuje je z własnymi;

19) wyraża własny sąd o postaciach i zdarzeniach;

20) wskazuje wartości w utworze oraz określa wartości ważne dla bohatera.

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

2) wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio;

5) odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od drugorzędnych.

II. Kształcenie językowe.

2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:

2) posługuje się oficjalną i nieoficjalną odmianą polszczyzny;

3) używa stylu stosownego do sytuacji komunikacyjnej.

III. Tworzenie wypowiedzi.

1. Elementy retoryki. Uczeń:

1) uczestniczy rozmowie na zadany temat (...);

3) tworzy logiczną, semantycznie pełną i uporządkowaną wypowiedź, stosując odpowiednią do danej formy gatunkowej kompozycję i układ graficzny (...);

4) dokonuje selekcji informacji;

2. Mówienie i pisanie. Uczeń:

1) tworzy spójne wypowiedzi - opis;

9) wykorzystuje wiedzę o języku w tworzonych wypowiedziach.

IV. Samokształcenie. Uczeń:

1) doskonali ciche i głośne czytanie;

2) doskonali różne formy zapisywania pozyskanych informacji.

Ogólny cel kształcenia

Kształcenie umiejętności opisywania i charakteryzowania postaci.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie;

• świadomość i ekspresja kulturalna.

Cele operacyjne

Uczeń:

• opisuje kolegę lub koleżankę z klasy, dostrzega jego/jej pozytywne cechy;

• odróżnia cechy pozytywne od cech negatywnych;

• rozpoznaje głównego bohatera fragmentu literackiego;

• wybiera z tekstu potrzebne informacje;

• opisuje i charakteryzuje bohatera fragmentu powieści “Stado” Williama Whartona;

• tworzy spójny tekst z charakterystyką Sture’a.

Metody /techniki kształcenia

• problemowa: rozmowa kierowana;

• programowane: z użyciem e‑podręcznika;

• praktyczna: ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• aktywność indywidualna jednolita;

• aktywność w grupach;

• aktywność zbiorowa jednolita.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel określa cel zajęć, którym jest kształcenie umiejętności opisywania i charakteryzowania postaci. Podaje uczniom kryteria sukcesu.

2. Prowadzący zajęcia dzieli uczniów na grupy, wybierają oni kolegę lub koleżankę z innej grupy i zapisują pozytywne cechy. Następnie kolejno prezentują swoje opisy. Zadaniem reszty klasy jest odgadnięcie, kto jest opisywaną osobą.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel uruchamia lekcję “Jak opisać bohatera?” (komputery stacjonarne, tablety, komputer z rzutnikiem lub tablica interaktywna). Uczniowie czytają tekst W. Whartona “Pracowitemu wszystko się udaje”.

2. Gromadzenie informacji potrzebnych do charakterystyki. Uczestnicy zajęć wykonują zadania z abstraktu związane z treścią przeczytanego tekstu: gromadzą informacje na temat głównego bohatera – określają jego wiek, płeć, zainteresowania, podają informacje na temat jego rodziców (ćw. 3. i 4.); na podstawie tekstu decydują, które cechy pasują do głównego bohatera (wskazują odpowiednie fragmenty tekstu – ćw. 5.), a następnie wyciągają wnioski na temat opisywanej postaci na podstawie zamieszczonych w ćw. 6. fragmentów.

3. Prowadzący wyjaśnia uczniom, że w opisie postaci ważne są także relacje, jakie postać tworzy z innymi ludźmi. Mówi, że wiele informacji o bohaterze przekazuje także narrator. Następnie uczniowie wykonują ćw. 7. i 8. w abstrakcie, które mają na celu doskonalenie wyszukiwania tych informacji w tekście.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel zachęca uczniów, aby sformułowali własną ocenę na temat bohatera. W tym celu zadaje pytania:

• Który z wynalazków wywarł na uczniach największe wrażenie?

• Czy Sture’a można nazwać racjonalizatorem?

Wyjaśnia w razie potrzeby, kim jest racjonalizator.

2. Na zakończenie lekcji, aby utrwalić informacje dotyczące bohatera, uczniowie wykonują ćw. 10. W ten sposób uczniowie tworzą komiks na podstawie poznanego na lekcji tekstu. Zadanie to można także zadać do domu i potraktować jako pomoc w przygotowywaniu opisu bohatera.

Praca domowa

W domu uczniowie, korzystając z informacji zdobytych w czasie lektury tekstu oraz podczas lekcji, piszą wypracowanie, w którym przedstawią Sture’a (opis z elementami charakterystyki).

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

How to describe a character?

(1925–2008)
An American writer, painter and psychologist. In the 1960s he lived on a barge on the Seine, France together with his family. He wrote for adults. His novels were extremely popular in the 1990s, in particular “Birdy”, “A Midnight Clear” and “Dad”. Some of his books were filmed.