Przeczytaj/posłuchaj
Riesci a immaginare quanti tipi di scarpe esistono? Conosci i nomi delle scarpe? Leggi il testo e rispondi alle domande.
Czy możesz sobie wyobrazić, jak wiele jest rodzajów butów? Czy wiesz, jak się nazywają? Przeczytaj tekst i odpowiedz na pytania.

Le famose scarpe con la suola rossaLaura: Mamma, posso chiederti un favore?
Mamma: Dimmi!
Laura: Mi presteresti le tue scarpe rosse con il taccotacco alto?
Mamma: Sì, però mi raccomando, non entrare da sola nel mio guardarobaguardaroba. Ogni volta che ci entri, lasci un disordinedisordine incredibile.
Laura: Vabbè. Ti aspetto e entriamo insieme nel tuo regnoregno delle scarpe.
Mamma: Allora, hai detto le scarpe rosse con il tacco alto? Sai che le ho comprate 5 anni fa a Milano?
Laura: No! E sono ancora così belle!
Mamma: Esatto! Mi prendo curaprendo cura delle mie scarpe!
Laura: E vabbe’, lo faccio anch’io. Ma guarda queste! Quanto sono belle! Ricordi quando le hai comprate?
Mamma: Certo, questi stivalettistivaletti alla cavigliacaviglia di camosciocamoscio li ho comprati nel 2020 in un negozio a Cracovia, durante una vacanza invernale.
Laura: Posso vedere pure quelle blu là?
Mamma: Eccole, si chiamano scarpe décolletédécolleté, non sono blu, sono color prugna. Me le ha regalate tuo padre. Le ha comprate durante un viaggio d'affari a Parigi. Belle!
Laura: Mamma, ho cambiato idea, ti supplicosupplico, lasciamilasciami prendere in prestitoprendere in prestito queste con la suolala suola rossa!
Mamma: Assolutamente no! Le ho conservate per le occasioni molto speciali. Non sarai in gradosarai in grado di camminarci, il tacco ha 12 centimetri.
Laura: Come si chiamano?
Mamma: Gli stilettiGli stiletti oppure i tacchi a spillospillo. Li ho trovati un anno fa, durante i saldi, perciò ho potuto permettermi di comprarli e comunque sono costati un’occhio della testasono costati un’occhio della testa.
Laura: Ok, prendo quelle rosse. Ma tu davvero sai tutto sulle tue scarpe. Hai una memoria da elefantememoria da elefante, mamma.
Źródło: Jolanta Kuligowska - Woszczyna, Le famose scarpe con la suola rossa, licencja: CC BY 3.0.
Rispondi per iscritto alle domande.
Odpowiedz pisemnie na pytania.
Quali scarpe Laura vuole prendere in prestito dalla mamma?
Quando e dove la mamma ha comprato gli stivaletti alla caviglia?
Di che colore sono le scarpe décolleté?
Perché la mamma non vuole prestare a Laura le scarpe con la suola rossa?
Dove e quando la mamma ha comprato gli stivaletti alla caviglia di camoscio?
Uzgadnianie imiesłowu przeszłego biernego z zaimkami osobowymi dopełnienia bliższego
Poznałeś/poznałaś już regułę dotyczącą participio passato czyli imiesłowu przeszłego biernego. Mówi ona o tym, że jego forma w passato prossimo i innych formach złożonych nie zmienia się, jeśli czasownikiem posiłkowym jest czasownik avere.
Ho comprato un paio di scarpe da ginnastica. – Kupiłem parę butów sportowych.
Abbiamo visto in vetrina dei bellissimi stivali di pelle scamosciata. – Zobaczyliśmy na wystawie piękne, zamszowe kozaki.
Twoją uwagę w powyższym materiale mogły zatem zwrócić formy passato prossimo, w których participio passato, a dokładnie jego końcówka, zachowuje się zupełnie inaczej. Tego typu zmiany zachodzą wówczas, gdy forma czasu przeszłego (tu passato prossimo) poprzedzona jest zaimkiem dopełnienia bliższego lo, la, li, le.
Hai visto la vetrina di quel negozio? Sì, l'ho vista. – Czy widziałeś wystawę tego sklepu? Tak, widziałem ją. (rodzaj żeński, liczba pojedyncza)
Hai provato quel tipo di scarpe? Sì, l'ho provato. – Czy mierzyłeś ten rodzaj obuwia? Tak, przymierzałem go. (rodzaj męski, liczba pojedyncza)
Avete comprato quelle scarpe? Sì, le abbiamo comprate. – Kupiliście wreszcie te buty? Tak, kupiliśmy je. (rodzaj żeński, liczba mnoga)
Avete messo i sandali in valigia? Sì, li abbiamo messi. – Czy spakowaliście sandały do walizki? Tak spakowaliśmy je. (rodzaj męski, liczba mnoga)
Z powyższych przykładów wynika, że jeżeli forma czasu przeszłego poprzedzona jest zaimkiem dopełnienia bliższego, to w takim przypadku participio passato zmienia swoją końcówkę zgodnie z rodzajem i liczbą zaimka dopełnienia bliższego.
Ponadto należy zapamiętać, że przed wyrazem rozpoczynającym się od samogłoski lub litery h (nieme w języku włoskim), zaimki w liczbie pojedynczej czyli lo i la, skracają się do l’, zaimki li i le, czyli zaimki w liczbie mnogiej nigdy nie przybierają takiej skróconej formy.
Hai visto Paolo? Sì, l’ho visto. – Widziałeś Pawła? Tak, widziałem go.
Hai visto Maria? Sì, l’ho vista. – Widziałeś Marię? Tak, widziałem ją.
ale
Hai visto i ragazzi? Sì, li ho visti. – Widziałeś chłopców? Tak, widziałem ich.
Hai visto le ragazze? Sì, le ho viste. – Widziałeś dziewczyny? Tak, widziałem je.
Tipi di calzature – rodzaje obuwia
Rodzajów obuwia jest bardzo dużo, poniższy materiał prezentuje tylko pewną część słownictwa związanego z tą tematyką.
Można dokonać pewnego ogólnego podziału na: le scarpe (buty):
eleganti – eleganckie
sportive – sportowe
leggere – lekkie
pesanti – mocne, ciężkie
invernali – zimowe
estive - letnie
Tipi di calzature da donna – rodzaje obuwia damskiego
le ballerine – baleriny, płaskie buty
le ciabatte – klapki, kapcie
le espadrillas – espadryle
le francesine – botki
le infradito – japonki
i mocassini – mokasyny
le polacchine – trzewiki, ankle boots
i sandali – sandały
i sandali alla schiava – rzymianki/gladiatorki
le scarpe décolleté – czółenka
le scarpe a tacco alto/tacco a spillo/gli stiletti – buty na wysokim obcasie/na szpilce
le zeppe – buty na koturnie
le scarpe con plateau – buty na platformie
le scarpe da ginnastica – buty sportowe
gli stivaletti – botki
gli stivali – kozaki
gli stivali alla moschettiera – muszkieterki, długie kozaki
gli stivali di gomma – kalosze
gli stivali texani – kowbojki
i tronchetti – sztyblety
gli zoccoli – chodaki
Tipi di calzature da uomo – rodzaje obuwia męskiego
le loafers – loafersy
i mocassini – mokasyny
i monk/le scarpe con le fibbie – monki, półbuty z klamerkami,
i polacchini/le polacchine – trzewiki sznurowane
le scarpe oxford – oxfordy, wiedenki
le scarpe a collo alto – trzewiki, buty nad kostkę
le scarpe da barca – buty żeglarskie
le scarpe da ginnastica – buty sportowe
i sandali – sandały
gli scarponcini – botki
gli stivaletti chelsea – sztyblety
gli stivaletti stringati – trapery, glany
gli stivali di gomma – kalosze
gli stivali texani – kowbojki
Zwroty dotyczące obuwia
mettersi/infilare le scarpe – wkładać buty
togliere/togliersi le scarpe – zdjąć buty
le scarpe sono un po’ strette – buty są za ciasne
le scarpe calzano – buty pasują
andare scalzo/a – chodzić boso
fare la scarpetta (ds. bucik) – wytrzeć talerz z sosu kawałkiem chleba, zebrać pozostały na nim sos.

Dizionario
f = femminile - rodzaj żeński, m = maschile - rodzaj męski, pl = plurale - liczba mnoga
mieć doskonałą pamięć
zamsz, skóra zamszowa
kostka
kosztować fortunę, mnóstwo pieniędzy
bałagan
być w stanie
garderoba
tu: pozwalać
pożyczać od kogoś
troszczyć się o coś
królestwo
czółenka
szpilka
szpilki (typ obcasa)
kozaczki
podeszwa
błagać
obcas