Bezpieczeństwo w domu
Czy wiesz, że większość wypadków, jakim ulegają ludzie, zdarza się w domu? Nic dziwnego – we własnym mieszkaniu przestajemy być ostrożni. Nie zauważamy nieszczelnej kuchenki gazowej, zniszczonej izolacji kabla czy mokrej podłogi, na której można się pośliznąć. Podczas tej lekcji dowiemy się, jak zapobiegać wypadkom w domu.
że ostre przedmioty mogą spowodować skaleczenie;
że ze środkami czystości należy obchodzić się ostrożnie i używać ich zgodnie z przeznaczeniem.
wymieniać zagrożenia wynikające z niewłaściwego korzystania z domowych urządzeń gazowych, elektrycznych i instalacji wodno‑kanalizacyjnych;
wyjaśniać, jak bezpiecznie korzystać z niektórych urządzeń gazowych i elektrycznych znajdujących się w domu.
1. Jak obchodzić się z urządzeniami elektrycznymi?
Wyobraź sobie, że w wyniku awarii twój dom przez miesiąc jest pozbawiony prądu. Jak zmieniłoby się życie twoje i twojej rodziny?
W domu jest wiele urządzeń zasilanych prądem elektrycznym. Latarka, pilot do telewizora czy budzik jako źródło prądu wykorzystują baterie. Prąd z baterii jest na tyle niewielki, że nie stanowi zagrożenia dla naszego zdrowia i życia. Większe urządzenia, np. kuchenka elektryczna, lodówka, telewizor, działają, gdy podłączy się je do gniazdka elektrycznego – tam płynie silniejszy prąd. Kontakt z nim prowadzi do poparzeń i utraty przytomności, zaburzeń oddechu, a nawet zatrzymania pracy serca. Dlatego używając urządzeń elektrycznych, pamiętaj o kilku ważnych zasadach.
Chcąc wyciągnąć wtyczkę z gniazdka, nie ciągnij za kabel – możesz uszkodzić izolację i odsłonić przewody elektryczne.
Nie dotykaj mokrymi rękami pracujących urządzeń elektrycznych i nie wyciągaj nimi wtyczek z kontaktu – woda przewodzi prąd.
Podczas wymiany żarówek należy się upewnić, że światło jest wyłączone.
Z suszarki i innych urządzeń elektrycznych korzystaj z dala od wody.
Osoby porażonej prądem nie wolno dotykać, zanim nie odłączy się źródła zasilania.
W urządzeniach elektrycznych, jak kuchenki, tostery, żelazka, przepływ prądu powoduje ich rozgrzanie. Obchodź się więc z nimi ostrożnie i chwytaj je wyłącznie za specjalne uchwyty. Kiedy pracują, nie wkładaj do nich żadnych metalowych przedmiotów, np. noża.
Pamiętaj, że z działającym urządzeniem trzeba obchodzić się ostrożnie. Noże lub łopatki robota kuchennego szybko się obracają. Dotknięcie ich w tym momencie grozi uszkodzeniem palców.
Jeśli masz długie włosy, koniecznie zwiąż je przed rozpoczęciem pracy w kuchni.
2. Ostrożnie z gazem
Do domowych urządzeń gazowych należą kuchenki, piece i kominki. Dzięki nim możemy gotować posiłki, podgrzewać wodę i ogrzewać mieszkania. Zasilane są albo z sieci gazowej, albo z butli. Gaz ziemnyGaz ziemny, który zasila te urządzenia, to substancja łatwopalna. Urządzenia zasilane gazem są bezpieczne pod warunkiem, że są sprawne, szczelne i używane zgodnie z przeznaczeniem. Odkręcając kurek kuchenki gazowej, należy natychmiast zapalić gaz, a potem – w trakcie gotowania – sprawdzać, czy płomień nie zgasł.
Ulatniający się gaz ziemny może doprowadzić do zatrucia, a także wybuchnąć. Aby móc wykryć jego obecność w powietrzu, dodawana jest do niego substancja zapachowa. Jeśli poczujesz, że w pomieszczeniu ulatnia się gaz, nie zapalaj zapałki i nie używaj urządzeń elektrycznych, by nie doszło do eksplozji. Jak najszybciej otwórz okna i opuść pomieszczenie. Skutecznym sposobem na wykrycie ulatniającego się gazu jest zamontowanie w mieszkaniu czujnika gazu.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/Dmsoqb2l9
Film przedstawia prawidłowy sposób postępowania w sytuacji ulatniającego się gazu.
Aby gaz się palił, potrzebuje tlenu. Wówczas powstaje dużo ciepła oraz nieszkodliwy dla nas dwutlenek węgla. Gdy tlenu jest za mało, gaz nie spala się całkowicie i powstaje tlenek węgla – czadczad. Jest to substancja bezbarwna i bezzapachowa, a więc nie można jej ani zobaczyć, ani wyczuć. Czad jest bardzo niebezpieczny dla zdrowia i życia człowieka – zatrucie się nim powoduje zawroty głowy, osłabienie, nudności, a w końcu utratę przytomności. Żeby zapobiec powstawaniu czadu, trzeba przynajmniej raz w roku sprawdzać stan urządzeń zasilanych gazem. Nie zaszkodzi również częste wietrzenie mieszkania. Kratki wentylacyjne w kuchni zawsze powinny być otwarte i niczym niezasłonięte. Skutecznym sposobem na uniknięcie zatrucia się czadem jest zamontowanie czujników – urządzeń wykrywających tę substancję.
Palący się gaz był dawniej wykorzystywany w lampach do oświetlania ulic. Światło powstawało dzięki żarzeniu się materiału umieszczonego w płomieniu gazu. Obecnie oświetlenie zasilane gazem można zobaczyć w niektórych dużych miastach, np. w pobliżu katedry na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu.
3. Bezpieczna woda
W łazience łatwo można pośliznąć się na mokrej podłodze. Dlatego wychodząc z tego pomieszczenia, pilnujmy, by kurki były zakręcone i by nie dopuścić do zalania podłogi. Nie wolno wyrzucać do muszli klozetowej materiałów lub substancji, które uniemożliwią odpływ wody i spowodują zalanie. W wypadku, gdy na podłogę rozleje nam się woda, należy ją wytrzeć. W wilgotnym i źle wentylowanym mieszkaniu mogą się rozwijać szkodliwe dla nas pleśnie.
Groźne jest także poparzenie gorącą wodą. Trzeba ostrożnie wlewać wrzątek do kubka, gdy przygotowuje się herbatę. Kubka z gorącą herbatą nie należy stawiać na brzegu stołu, aby przypadkiem go nie strącić i się nie poparzyć. Uważać też trzeba na gorące naczynia i wydobywającą się w czasie gotowania parę.
Sprawdzenie, jakie materiały zapobiegają poślizgowi.
miska,
woda,
torebka foliowa,
gumka do wycierania,
bawełniana szmatka.
Wlej do miski wodę.
Na dno miski wkładaj po kolei przedmioty wykonane z różnych materiałów.
Naciskaj na przedmioty dłonią i oceń, czy są śliskie.
Przedmioty wykonane z gumy nie są śliskie i dobrze przywierają do mokrej powierzchni. Dlatego maty wkładane do brodzika oraz dywaniki łazienkowe są od spodu pokryte gumą.
4. Niebezpieczne rośliny doniczkowe
Niektóre rośliny doniczkowe zawierają silnie trujące substancje, które mogą powodować podrażnienie oczu czy skóry. Mogą też osadzać się na niej i przedostać się do naszego ciała, kiedy na przykład spożyjemy posiłek po dotknięciu takiej rośliny. Dlatego ważne jest używanie gumowych rękawiczek podczas pielęgnacji roślin i mycie rąk przed posiłkiem. ()
Kilkadziesiąt lat temu sadzono w Polsce barszcz Sosnowskiego. Miał on służyć do produkcji pokarmu dla zwierząt gospodarskich. Okazało się jednak, że jest to roślina trująca dla ludzi – nawet dotknięcie liścia powoduje silne oparzenia. Należy zdecydowanie unikać kontaktu z tą rośliną. ()
Podsumowanie
Domowe urządzenia gazowe i elektryczne są bezpieczne, jeśli są sprawne i używa się ich zgodnie z przeznaczeniem oraz z dala od wody.
Włączonej kuchenki gazowej, pracujących urządzeń elektrycznych i zapalonych świec nie należy zostawiać bez dozoru.
Należy ostrożnie postępować z gorącą wodą, rozgrzanymi urządzeniami i naczyniami oraz wydobywającą się w czasie gotowania parą, żeby się nie poparzyć.
Przypomnij sobie, czy zdarzyła ci się w domu sytuacja związana z nieodpowiednim użytkowaniem urządzeń domowych? Czy można było tej sytuacji zapobiec? Jeśli tak, to w jaki sposób?
Zajrzyj do zagadnień pokrewnych:
Sprzątamy mieszkanie
Co zrobić, aby nie śmiecić?
Słowniczek
złożona substancja, łatwopalna w obecności tlenu; wydobywany z podziemnych złóż
bezbarwny i bezzapachowy gaz, inaczej: tlenek węgla; powstaje, gdy w czasie spalania się na przykład węgla czy gazu ziemnego jest za mało tlenu; ma silne własności toksyczne
Zadania
Przed poślizgnięciem się i upadkiem nie chroni
- gumowa mata w brodziku.
- folia na podłodze.
- chodnik na schodach.
- dywanik w łazience.
Gdy w mieszkaniu wyczuwalny jest zapach gazu, nie należy
- otwierać okien.
- pozostawać w pomieszczeniu.
- wychodzić z mieszkania.
- informować o tym osoby dorosłej.
Oceń, które z opisanych czynności świadczą o bezpiecznym użytkowaniu urządzeń elektrycznych.
- Antek zawsze wyłącza zbędne urządzenia elektryczne.
- Jurek zawsze wyjmuje wtyczkę z gniazdka suchą ręką.
- Pani Basia często przed wyjściem do pracy włącza pralkę.
- Gdy w tosterze zaklinuje się tost, Michał wyciąga go za pomocą noża.