Cyceron - orator

• omawiać ważne wydarzenia z życia Cycerona;

• określać styl Cycerona jako oratora;

• wymieniać najwybitniejsze dzieła Cycerona;

• opisywać tematykę mów Cycerona.

(z języka greckiego: Ἀκkappaαalfaδdeltaηetaμmuίαalfa), szkoła filozoficzna założona w IV w. p.n.e. przez Platona w gaju Akademosa w Atenach. Była jednym z najważniejszych ośrodków myśli starożytnej. Rozwijano w nim filozofię Platona, ale również między innymi sceptycyzm oraz neoplatonizm (V w.). Po wielu stuleciach działalności Akademii została ostatecznie zamknięta na skutek edyktu cesarza Justyniana w VI wieku.

R16CjSt7bhNhz

Zdjęcie przedstawia mozaikę z domu T. Siminiusa Stephanusa w Pompejach. Obraz przedstawia siedmiu mężczyzn. Pięciu z nich siedzi na białej ławce. Mężczyzna stojący po lewej stronie trzyma za ramię siedzącego obok mężczyznę. Tuż za nimi znajdują się białe kolumny. Obok nich przedstawiono drzewo. W oddali ukazane są fragmenty budynków.

(z języka greckiego: Ἀλlambdaλlambdaοomicronβbetaρrhoίγgammaωomegaνnu), jedno z najpotężniejszych i najliczniejszych plemion celtyckich, zamieszkujące północną część Gallia Narbonensis między Rodanem, Isarą, Jeziorem Lemańskim i Alpami.

RBXk22OPtDVi2

Zdjęcie przedstawia Denar Alloborgów. Na fotografii ukazane są dwie monety. Moneta z lewej strony ukazane ma różne, nieregularne wzory, zaś moneta znajdująca się po prawej stronie przedstawia wizerunek konia.

(z języka greckiego: Δdeltaηetaμmuοomicronσsigmaθthetaένnuηetaς, Dēmosthénēs), 384 – 322 r. p.n.e., polityk i wybitny mówca ateński. Występował przeciwko Filipowi IIFilip IIFilipowi II i Aleksandrowi, wzywając Ateńczyków do walki i przeciwstawienia się rosnącej w siłę Macedonii. Zachowało się około 60 mów Demostenesa.

R1EyXVGXVAfVT

Ilustracja przedstawia wyrzeźbione popiersie Demostenesa. Mówca ma podłużną twarz, długi nos i wysokie czoło. Jego włosy są krótkie i kręcone. Wąskie usta okala krótki zarost. Rzeźba jest wykonana z białego kamienia.

(z języka greckiego: ἐκkappaλlambdaεepsilonκkappaτtauιiotaκkappaός - wybierający od greckiego: ἐκkappaλlambdaέγgammaωomega - wybieram) sposób uprawiania filozofii lub właściwość poglądów, polegające na łączenie w jedną całość różnych teorii, pojęć, metod lub technik.

(z języka łacińskiego: equitēs [od ĕquĕs , ĭtis, m. - jeździec; porównaj: ĕquus, i, m. - koń], stanowili najpierw część wojska rzymskiego. Setka ekwitów stanowiła centurię, centuria dzieliła się na oddziały; podstawową jednostką był oddział dziesięcioosobowy dowodzony przez dziesiętnika, decurio. Liczba centurii stopniowo wzrastała, tak iż stały się one jednostkami wojskowo - politycznymi; mogli do nich wchodzić obywatele posiadający majątek szacowany na sumę 100 000 asów. W okresie podbojów utworzyła się z nich druga obok nobilów uprzywilejowana warstwa ludności, która dorobiła się olbrzymich fortun na dzierżawie podatków państwowych, robotach publicznych i dostawach wojskowych.

RypsAyGH1eGRx

Zdjęcie przedstawia rekonstrukcję jazdy rzymskiej. Na fotografii ukazanych jest czterech mężczyzn, jadących konno. Każdy z nich ma zbroję. W prawej ręce trzymają żółto‑czerwone włócznie, zaś w lewej tarcze. Zaś w lewej ręce znajduje się tarcza. Trzy konie są białe, jeden, znajdujący się po prawej stronie – szary. W tle ukazane są zielone drzewa.

doktryna szkoły filozoficznej założonej przez Epikura w Atenach (306 p.n.e. - IV w. n.e.), głosząca taką odmianę hedonizmu, w której do szczęścia prowadzi przyjemność, a jej warunkiem wystarczającym jest brak cierpień.

dziś Toskania. Kraj w Italii środkowej, równina urozmaicona pagórkami, z główną rzeką Arnus, pocięta licznymi mniejszymi rzeczkami, kanałami i jeziorami, co wpływało na jej urodzajność. Wydobywano tu miedź i cynę, jak również piękne marmury. Kraj zamieszkiwali Etruskowie. W III w. p.n.e. Etruria uległa Rzymowi i straciła swoją odrębność polityczną.

obecnie Farsala, miasto w środkowej Grecji, w regionie Tesalia. W czasach historycznych jedno z głównych miast Tesalii; Od 197 p.n.e. pod kontrolą rzymską; w 48 r. p.n.e. w bitwie pod Farsalą Cezar pokonał Pompejusza Wielkiego.

( z języka greckiego: Φphiίλlambdaιiotaπpiπpiοomicronς Βbeta΄ ὁ Μmuαalfaκkappaεepsilonδdeltaώνnu; Fílippos II΄ ho Makedṓn), IV w. p.n.e., król Macedonii, wybitny strateg, któremu udało się podporządkować greckie miasta‑państwa; założyciel Związku Korynckiego, ojciec Aleksandra. Zginął w wyniku zamachu, z ręki jednego z gwardzistów.

RfYi78GFWnznj

Ilustracja przedstawia rzeźbę popiersia Filipa II Macedońskiego. Głowa jest skierowana na wprost. Mężczyzna ma kręcone włosy, zakola, kręcone włosy na brodzie i wąsy. Usta ma zamknięte. Wokoło ust ma zmarszczki mimiczne. Zarysowane są łuki brwiowe. Nos rzeźby został utracony. Rogi dolne popiersia również są odłamane. Popiersie jest wykonane z białego kamienia.

(z języka łacińskiego: Fulvia) córka Marcusa Fulviusa Bambalio z Tusculum. Jej trzecim mężem był Marek Antoniusz. Podczas proskrypcji w 43 r. p.n.e. miała z satysfakcją oglądać odciętą głowę Cycerona.

RXvFiLSIRmw6P

Dzieło autorstwa Pavla Aleksandra Svedomsky, pod tytułem: „Fulwia z głową Cycerona”. Obraz przedstawia leżącą kobietę, która prawą ręką trzyma odciętą głowę mężczyzny leżącą na worku z sianem. Kobieta ubrana jest w białą suknię, przykryta jest żółtą tkaniną. Na dłoniach ma złote pierścienie i bransolety, zaś włosy udekorowane kwiatami. Kobieta leży na niebieskiej szacie. Pokój, w którym się znajduje, ozdobiony jest kwiatami.

(z języka łacińskiego: Cato Minor, Marcus Porcius Cato Uticensis) - 95 r. p.n.e. - 45 r. p.n.e., polityk i filozof rzymski, jeden z głównych przywódców partii senackiej, zwolennik ustroju republikańskiego. W 65 r. p.n.e. jako kwestor popierał stanowisko Cycerona w sprawie Katyliny, głosował za wyrokiem śmierci dla wszystkich spiskowców, czemu sprzeciwiał się Cezar. Ze wszystkich sił zwalczał triumwirat. W 49 r. stanął po stronie Pompejusza, po którego klęsce uciekł do Afryki, gdzie powierzono mu obronę miasta Utyki. Po klęsce Pompejańczyków pod Thapsus, nie chcąc być świadkiem upadku republiki, popełnił w Utyce samobójstwo.

R1QJABri0R5TZ

Na zdjęciu przedstawiono rzeźbę ukazującą Katona Młodszego. Została ona wykonana z jasnego kamienia. Mężczyzna stoi, w prawej ręce trzyma miecz, a w lewej podtrzymuje szatę, którą ma zarzuconą na głowę. W lewej ręce trzyma również zwój papirusu. Mężczyzna ma zarysowane mięśnie na całym ciele. Jest nagi, a jego ciało częściowo okryte jest długą do ziemi szatą. Głowa jest skierowana w dół, ale oczy patrzą w górę. Twarz zdradza intensywne emocje. Usta są zaciśnięte, czoło i brwi - zmarszczone. Oczy mężczyzny są wyłupiaste, pod nimi znajdują się widoczne cienie. Nos jest prosty. Na twarzy ma zarysowany zarost. Proste włosy wychodzą spod szaty zarzuconej na głowę. Rzeźba stoi na kwadratowym postumencie z imieniem Katona Młodszego w języku francuskim: "Caton d'Utique".

(z języka łacińskiego: Lucius Sergius Catilina, 108 – 62 r. p.n.e., zubożały patrycjusz rzymski; zwolennik Sulli; 67 – 66 r. p.n.e. namiestnik prowincji Afryki; oskarżony o popełnienie nadużyć i nie dopuszczony do konsulatu usiłował przejąć władzę przez zamach stanu: w 65 r. (udaremniony) i 63 r. — ujawniony przez Cycerona, który wygłosił wówczas cztery słynne mowy przeciw Katylinie; zginął w bitwie pod Pistorią.

(z języka łacińskiego: Marcus Aemilius Lepidus) - około 89 r. p.n.e. - 12 r. p.n.e. stronnik Cezara i zastępca w czasie pobytu Cezara w Hiszpanii. W 46 r. p.n.e. Cezar mianował go konsulem. W 44 r. otrzymał w zarząd prowincję Gallia Narbonensis. W 43 r. został triumwirem z Antoniuszem i Oktawianem i po porozumieniu w Brundisium otrzymał Afrykę. Pokonawszy Sekstusa Pompejusza w 36 r. usiłował zdobyć władzę nad Sycylią, lecz Oktawian przeciągnął wojska na swoją stronę. Od tej chwili Lepidus stracił wszelkie wpływy polityczne, pozostał mu tylko tytuł pontifex maximus [czytaj: pontifeks maksimus].

R18xTfNR4uJQ4

Ilustracja przedstawia rzeźbę popiersia Marcusa Aemiliusa Lepidusa. Mężczyzna na lewym ramieniu ma szatę, która jest spięta okrągłym elementem. Głowę ma skierowaną w lewą stronę. Ma lekko kręcone krótkie włosy, szczupłą twarz i niewielki zarost. Ma prosty nos i zaciśnięte usta. Rzeźba jest wykonana z białego, błyszczącego kamienia.

(z języka łacińskiego: proscriptio,-onis, [czytaj: proskriptio] - wygnanie), proskrypcje na wielką skalę wprowadził Sulla w 83 r. p.n.e. Naśladowali go członkowie drugiego triumwiratu: Antoniusz, Oktawian i Lepidus. Ogłoszono wówczas listy proskrypcyjne. Każdy znajdujące się na takiej liście obywatel mógł być zabity, a za jego głowę płacono mordercy dwa talenty. Majątek proskrybowanego był sprzedawany lub darowany przyjaciołom zwycięzcy. Wskutek umieszczenia na liście proskrypcyjnej zginął w 43 r. Cyceron.

(z języka łacińskiego: Marcus Antonius) - 82 - 30 r. p.n.e., wódz rzymski, stronnik Cezara, członek II triumwiratu (43 r. p.n.e.). Pokonał zabójców Cezara pod Filippi (42 r. p.n.e.). Od przełomu 37 i 36 r. p.n.e. mąż Kleopatry VII. Zwyciężony w wojnie z Oktawianem w 31 r. p.n.e. pod Akcjum popełnił samobójstwo.

RcwJQEttN7Pon

Ilustracja przedstawia rzeźbę z popiersiem Marka Antoniusza. Na ilustracji znajduje się mężczyzna o krótkich kręconych włosach. Ma on małą głowę, duży nos, zaciśnięte usta oraz mocne barki. Popiersie ustawione jest na postumencie, na którym znajdują się liczby 89 oraz 96. Dzieło stoi na marmurowym stole. Tło zdjęcia jest szare.

(z języka łacińskiego: Cnaeus Pompeius Magnus), 106 – 48 r. p.n.e., rzymski wódz i polityk. Stronnik SulliSullaSulli. W 72 r. p.n.e. pokonał wojska popularów w Hiszpanii (Sertoriusz); w 71 r. p.n.e. wraz z Krassusem, stłumił powstanie Spartakusa; w 67 r. p.n.e. oczyścił Morze Śródziemne z piratów; w latach 66 – 64 r. p.n.e. pokonał króla Pontu, Mitrydatesa VI Eupatora. W 60 r. p.n.e. został skłócony z senatem, zawarł nieformalne porozumienie z Krassusem i Cezarem (I triumwirat); po śmierci Krassusa doszło do wojny z Cezarem (49 r. p.n.e.); po klęsce pod Farsalos (48 r. p.n.e.) Pompejusz uszedł do Egiptu, gdzie został zamordowany.

(z języka łacińskiego: Lucius Cornelius Sulla), 138 – 79 r. p.n.e., rzymski wódz i polityk; dowódca w I wojnie z Mitrydatesem VI Eupatorem, zmusił go do zawarcia pokoju i zwrotu prowincji Azji; od 82 r. p.n.e., dyktator, przeprowadził wiele reform ustrojowych, między innymi rozszerzył (już w 88 r. p.n.e.) skład senatu z 300 do 600 członków, wprowadzając do niego zasłużonych oficerów swej armii i kwestorów; ograniczył władzę trybunów i zamknął im drogę do dalszych urzędów; w 79 r. p.n.e. złożył władzę i wycofał się z życia politycznego.

(z języka łacińskiego: tresviri – trzej mężowie [czytaj: treswiri]), w starożytnym Rzymie kolegium złożone z 3 urzędników; I triumwirat — nowożytne określenie nieformalnego porozumienia zawartego w 60 r. p.n.e. przez Marka Krassusa, Pompejusza Wielkiego i Cezara. Triumwirat został zawiązany w myśl zasady: by nic w republice nie działo się bez ich zgody; jego kresem była śmierć Krassusa oraz Julii, córki Cezara i żony Pompejusza Wielkiego (53 r. p.n.e.).