Temat: Pierwsze projekty reform

Adresat

Uczniowie klasy VI szkoły podstawowej

Podstawa programowa

XIII. Rzeczpospolita Obojga Narodów w I połowie XVIII wieku. Uczeń:

2) charakteryzuje projekty reform ustrojowych Stanisława Leszczyńskiego i Stanisława Konarskiego;

3) omawia zjawiska świadczące o postępie gospodarczym, rozwoju kultury i oświaty.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie zapoznają się z projektami reform ustrojowych Stanisława Konarskiego i Stanisława Leszczyńskiego oraz zjawiskami świadczącymi o postępie gospodarczym, rozwoju kultury i oświaty czasów saskich

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• charakteryzować projekty reform ustrojowych doby saskiej;

• opisywać zjawiska świadczące o postępie gospodarczym, rozwoju kultury i oświaty czasów saskich;

• wyjaśniać kim byli słynni absolwenci Collegium Nobilium.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Nauczyciel prosi uczniów o powtórzenie wiadomości na temat tego, jakie były przyczyny kryzysu Rzeczpospolitej w czasach saskich wynikające z zasad ustrojowych państwa. Jak nazywało się ugrupowanie zwolenników reform działające w końcowym okresie panowania Augusta III?.

Faza wstępna

1. Nauczyciel podaje uczniom cel lekcji oraz kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel opowiada uczniom o pierwszych pomysłach naprawczych epoki saskiej. Podkreśla, jakie zasady ustrojowe uważano za niezbędnie wymagające korekty lub likwidacji. Następnie uczniowie wykonują Ćwiczenie 1 - zestawiają projekty reform i ich autorów.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel wyjaśnia uczniom, że jedną z podstawowych zmian, jakie można było zaobserwować pod koniec czasów saskich, były przemiany w polskim szkolnictwie. Przybliża genezę Collegium Nobilium i jego rolę w kształtowaniu polskich elit.

2. Uczniowie wykonują Ćwiczenie 2. Na tabletach / komputerach tworzą tableau słynnej szkoły pijarów.

3. Nauczyciel opowiada uczniom o przemianach ekonomicznych doby saskiej. Zwraca ich uwagę na to, że podstawowe znaczenie dla umysłowego ożywienia w drugiej połowie XVIII wieku miał sukces gospodarczy.

4. Przejawem stabilnego wzrostu gospodarczego stał się rozwój miast. Nauczyciel wyjaśnia, na czym polegało odrodzenie miast w poł. XVIII wieku w Rzeczpospolitej. W ramach poznawania szczegółów życia miejskiego uczniowie wykonują w parach Polecenie 1. Ich zadaniem jest przeanalizować oś czasu i odpowiedzieć na pytanie: Co łączyło w XVIII w. kawę i politykę? Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane, i udziela informacji zwrotnej.

5. Nauczyciel opowiada uczniom o roli, jaką pełniła w dawnej Polsce ludność żydowska (rolę drugiego stanu mieszczańskiego, przejmując niektóre funkcje ekonomiczne miast).

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel rozdaje uczniom ankiety ewaluacyjne, w których ocenią własną pracę na lekcji, pracę nauczyciela oraz kolegów i koleżanek.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): Odpowiedz na pytanie, dlaczego na wielkopolskiej wsi nie było żydowskich karczmarzy? Scharakteryzuj regionalne różnice w osadnictwie żydowskim na obszarze Rzeczypospolitej. Wykorzystaj informacje zamieszczone w e‑podręczniku oraz w Internecie (na przykład portal Muzeum POLIN).

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

The first projects of reforms.

The turmoil of Saxon times strengthened the conviction of more enlightened citizens about the indispensability of change. One of the most reformatory proposals in this regard was a work written by Father Stanisław Konarski „O skutecznym rad sposobie”. It assumed a comprehensive improvement of both a legislative power - namely the Sejm, as well as the executive power. Among other things, he demanded the abolition of liberum veto and the institution of majority voting. Konarski was supported by the Czartoryski family, hence his demands were regarded as the program of the party. One of the fundamental changes that could be observed at the end of the Saxon era was a change in Polish education which was when Collegium Nobilium and the Załuski Library were opened. Jesuits and Piarists introduced significant changes in their colleges. Economic growth played a major role in the intellectual revival in the second half of the 18th century. Agriculture started flourishing, especially in the western provinces where textile dispersed manufacture began to develop, thus providing a market for agricultural goods. Numerous factories were established which manufactured porcelain, pottery and Slavic belts. Cities began to thrive again. Any impediments in the production of handicrafts and trade were abolished, an urban and architectural order of cities was demanded and so was the maintenance and improvement of sanitary conditions.