Temat: Po co nam prezydent?

Autorka: Anna Rabiega

Adresat:

Uczeń klasy 8 szkoły podstawowej.

Podstawa programowa:

XI. Demokracja w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

5) wyjaśnia zasadę republikańskiej formy rządu; przedstawia sposób wyboru i podstawowe kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej; znajduje informacje o życiorysie politycznym osób pełniących ten urząd, które wybrano w wyborach powszechnych, oraz o działaniach urzędującego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Ogólny cel kształcenia:

Uczeń przedstawia podstawowe organy władz publicznych.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia kompetencje Prezydenta RP w procesie legislacyjnym: prawo inicjatywy ustawodawczej, prawo weta zawieszającego w stosunku do ustaw, prawo zwracania się z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności ustawy z Konstytucją RP.

• analizuje rolę prezydenta w procesie legislacyjnym.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• porozumiewanie się w języku obcym,

• umiejętność uczenia się,

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Metody nauczania:

• dyskusja,

• metoda akwarium,

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem schematu, filmu, ćwiczeń interaktywnych.

Formy pracy:

• indywidualna,

• grupowa,

• zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑podręczniku,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel przedstawia cel zajęć: Dowiecie się, jakie są kompetencje Prezydenta RP związane z procesem legislacyjnym i przeanalizujecie rolę, jaką pełni głowa państwa w procesie legislacyjnym.

2. Nauczyciel pyta uczniów:

• Czy waszym zdaniem Prezydent RP powinien mieć wpływ na pracę parlamentu? Dlaczego?

• Jakie kompetencje powinien posiadać?

Uczniowie przedstawiają swoje propozycje, chętny uczeń zapisuje je na tablicy. Nauczyciel prosi, by uczniowie zweryfikowali swoje pomysły, porównując je ze schematem interaktywnym „The President’s competences towards the Sejm and the Senate” w abstrakcie. Prosi jednego z uczniów o podsumowanie kompetencji prezydenta w tej dziedzinie.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel pyta uczniów: Co to znaczy, że prezydent „zawetował ustawę”? Prosi też o podanie konkretnych przykładów takiej sytuacji (czego dotyczyła ustawa, jakie wątpliwości do jej treści zgłaszał prezydent, jakie były konsekwencje zastosowania weta). Uczniowie przedstawiają swoje pomysły i zapisują je na tablicy. Następnie weryfikują je wspólnie z nauczycielem, który za pomocą rozmowy nauczającej uzupełnia informacje i udziela wyjaśnień na temat weta. Nauczyciel prosi jednego z uczniów o podsumowanie, jakie znaczenie ma weto.

Jeśli uczniowie nie podadzą żadnego przykładu, nauczyciel sam przytacza niedawny przykład zawetowanej ustawy (aktualny – tak by zachodziło prawdopodobieństwo, że uczniowie przypomną sobie tę sytuację).

2. Nauczyciel proponuje uczniom, by dokładniej przyjrzeć się kompetencjom prezydenta w procesie legislacyjnym. W tym celu wspólnie obejrzą prezentację na ten temat: „The President in the law‑making process” z abstraktu. Prosi, by podczas oglądania uczniowie zwrócili uwagę na działania, jakie może podjąć prezydent.

3. Jako podsumowanie filmu nauczyciel z pomocą uczniów wypisuje na tablicy trzy możliwe działania prezydenta wobec ustawy, która trafia do niego z sejmu i jej ewentualne dalsze losy. Uczniowie podają te działania, które udało im się zapamiętać z filmu. W razie potrzeby nauczyciel w czasie rozmowy nauczającej uzupełnia katalog kompetencji prezydenta w tej dziedzinie.

4. Nauczyciel prosi uczniów, by podzielili się na dwie grupy. Informuje, że będą uczestniczyć w dyskusji na temat „Czy rzeczywiście prezydent jest nam potrzebny?”. Wyjaśnia, że ten typ dyskusji określany jest jako akwarium. Nauczyciel informuje, że pierwsza grupa siada w kręgu i dyskutuje na zadany temat. (Jeśli uczniowie nie potrafią sami znaleźć argumentów, nauczyciel może na początku udzielić im podpowiedzi: Jakie są konsekwencje zaangażowania prezydenta w proces ustawodawczy? Czy to zaangażowanie ułatwia i przyspiesza, czy utrudnia procedowanie ustaw? Czy ma jakieś zalety z punktu widzenia interesów narodu, który Prezydent RP reprezentuje? A z punktu widzenia realizacji przez Prezydenta RP funkcji stania na straży konstytucji? itp.). Nauczyciel przypomina też zasady obowiązujące w czasie dyskusji, np. mówić zwięźle i na temat, nie obrażać innych, nie przerywać innym, nie podnosić głosu, słuchać uważnie wypowiedzi innych itp.
Nauczyciel wyjaśnia, że w tym samym czasie druga grupa zajmuje miejsca dookoła i obserwuje przebieg dyskusji. Jej zadaniem jest analiza doboru i skuteczności argumentów, przestrzegania zasad i ogólnego przebiegu debaty. Nauczyciel wyznacza dokładny czas dyskusji.

5. Po zakończeniu debaty uczniowie mogą zamienić się rolami. Następnie nauczyciel prosi wybranych/chętnych uczniów o dokonanie oceny umiejętności prowadzenia dyskusji, trzymania się tematu, doboru argumentów itp. kolegów z grupy dyskutującej.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel informuje uczniów, że w celu podsumowania zdobytej na lekcji wiedzy i umiejętności rozwiążą ćwiczenia 1, 2 i 3 z abstraktu „What do we need the President for?”. Wspólnie z nauczycielem uczniowie omawiają poprawne odpowiedzi.

2. Na zakończenie zajęć nauczyciel pyta: Gdyby z przedstawionego na lekcji materiału miałaby odbyć się kartkówka, jakie pytania waszym zdaniem powinny zostać zadane?

Prawdopodobnie uczniowie wskażą: kompetencje prezydenta względem władzy ustawodawczej; działania, jakie może podjąć prezydent względem skierowanej do podpisu ustawy, argumenty i kontrargumenty odnośnie do tego, czy prezydent jest ważnym i potrzebnym elementem procesu ustawodawczego.

Gdyby uczniowie nie wyczerpali najistotniejszych zagadnień, nauczyciel może uzupełnić ich propozycje.

3. Propozycja zadania domowego:

a. Przygotuj notatkę na temat roli prezydenta w procesie ustawodawczym. Opisz, jakie ma kompetencje. Podaj dwa argumenty przemawiające za tym, że prezydent jest ważnym elementem procesu ustawodawczego, i dwa przemawiające za tym, że jego udział jest zbędny i niepożądany.

b. Odsłuchaj nagranie abstraktu, aby powtórzyć materiał i utrwalić nowe słówka. Następnie wykonaj ćwiczenie słownikowe na końcu.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

What do we need the President for?

Is the President with limited competence necessary at all? Can he really, like the Constitution states:

• be the supreme representative of the Republic of Poland and the guarantor of the continuity of State authority,

• ensure observance of the Constitution,

• safeguard the sovereignty and security of the State as well as the inviolability and integrity of its territory (the Constitution of the Republic of Poland, art. 126)?

Or is he just there to smile for the camera at official international meetings? And occasionally veto a bill to make life harder for the government?

One of the President’s responsibilities is to assure the quality of the law. If the President does not approve of the piece of legislation, he may veto the bill, and send it back to the Sejm for reconsideration. The Sejm is can to repass the bill, but only by a three‑fifths majority vote in the presence of at least half of the statutory number of deputies, according to the Constitution. He may also refer the bill to the Constitutional Tribunal. The Tribunal judges upon the bill’s conformity to the Constitution. Moreover, the President has the right to introduce legislation, which means he may prepare and suggest bills himself. The right to introduce legislation is a very important function in the law‑making process.

To better remember all the competences, watch a movie “The President in the law‑making process”. Then answer the question in exercise.