Temat: Kultura i wierzenia starożytnych Greków

Adresat

Uczniowie klasy V szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Uczeń:

3. charakteryzuje strukturę społeczeństwa i system wierzeń w (…) Grecji; wyjaśnia różnicę między politeizmem a monoteizmem;

4. charakteryzuje najważniejsze osiągnięcia kultury materialnej i duchowej świata starożytnego w różnych dziedzinach: filozofii, nauce, prawie, architekturze, sztuce, literaturze.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają kulturę, sztukę i wierzenia starożytnych Greków.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• opisywać w co wierzyli starożytni Grecy;

• charakteryzować w jaki sposób starożytni Grecy oddawali cześć bogom;

• wyjaśniać czym był dla Greków sport i igrzyska olimpijskie;

• wymieniać najwybitniejszych twórców starożytnego teatru;

• opisywać jaki wpływ na współczesną kulturę i naukę mieli starożytni Grecy.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Uczniowie przypominają sobie, w co wierzono w starożytnej Mezopotamii, Egipcie i Izraelu, oraz w jaki sposób oddawano cześć bogom.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel, nawiązując do zadania domowego, prosi, aby uczniowie przypomnieli, jak wyglądały wierzenia w starożytnej Mezopotamii, Egipcie oraz Izraelu. Co je łączyło, a co różniło? W jaki sposób starożytni wyobrażali sobie postacie bogów? Zadając pytania, pamięta o takim ich formułowaniu, by miały charakter pytań kluczowych. Uczniowie powinni przypomnieć i znać pojęcia: politeizm i monoteizm.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel pyta uczniów, czy znają jakiś greckich bogów? Ich imiona i atrybuty nadal obecne są w kulturze i popkulturze. Uczniowie powinni wymienić Zeusa i błyskawice; Posejdona i trójząb, urodę Afrodyty itp. Następnie nauczyciel pyta uczniów, jak myślą, w jaki sposób starożytni Grecy wyobrażali sobie wygląd bóstw? Uczniowie przyporządkowują wizerunki bóstwo w **Ćwiczeniu 1**.

2. Nauczyciel wyjaśnia uczniom antropomorficzne wyobrażenie bóstw greckich, z tą różnicą, że byli oni nieśmiertelni i wiecznie młodzi. Następnie wyjaśnia, że według wierzeń charakteryzowały ich ludzkie przywary i zachowania. Przechodzi do wyjaśnienia uczniom, w jaki sposób, gdzie i kiedy oddawano bogom cześć. Nauczyciel powinien wymienić święta: dionizje (bachanalia), misteria; świątynie: np. Partenon, świątynię Zeusa w Olimpii i Artemizjon (cuda świata), oraz rodzaje ofiar: libacja, hekatomba. Uczniowie zapoznają się z ilustracją interaktywną w **Polecenie 1**.

3. Nauczyciel tłumaczy, że w starożytności życie religijne i religia przenikały wszelkie aspekty życia i obecne były na każdym kroku. Zarówno praca, jak i odpoczynek czy rozrywka miały swoich opiekunów i patronów. Następnie dzieli klasę na dwie grupy – jednej przydziela sport, drugiej rozrywkę (teatr). Zadaniem uczniów jest przygotowanie prezentacji ich znaczenia w życiu starożytnych Greków. Nauczyciel powinien zwrócić uczniom uwagę, by przy sporcie zwrócili szczególną uwagę na to, dlaczego, jak i gdzie dbano o ciało, czym były Igrzyska Olimpijskie i jakie były dyscypliny. Grupa „teatralna” powinna skupić się na rodowodzie teatru, przedstawieniach i ich wyglądzie oraz najwybitniejszych dziełach i autorach. Uczniowie mogą korzystać z wszystkich dostępnych źródeł – e‑podręcznika, Internetu, książek itp..

4. Podczas pracy nad ćwiczeniami nauczyciel wykorzystuje metodniki lub zestaw kart w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym. Uczniowie dzięki kartom sygnalizują nauczycielowi, czy mają trudności z wykonywaniem poleceń (kolor zielony – radzę sobie świetnie, kolor żółty – mam wątpliwości, kolor czerwony – proszę o pomoc).

5. Uczniowie prezentują swoją pracę. Następnie nauczyciel pyta uczniów, co łączy te wszystkie dziedziny życia (sport, teatr, politykę, wojnę). Uczniowie powinni wiedzieć, że była to domena mężczyzn oraz bardzo silnie związana z religią. Następnie nauczyciel tłumaczy, dlaczego zupełnie pomijano w nich rolę kobiet (domeną kobiety był sprawy domowe i rodzinne).

Faza podsumowująca

1. Podsumowując, nauczyciel pyta uczniów, jakich terminów, określeń czy powiedzeń pochodzących lub związanych ze starożytnością używamy dzisiaj. Uczniowie na podstawie wiedzy zdobytej podczas lekcji uzupełniają tekst w **Ćwiczeniu 2**, a następnie rozwiązują krzyżówkę (**Ćwiczenie 3**).Nauczyciel udziela informacji zwrotnej i sprawdza poprawność wykonanych zadań..

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): Grecy kochali naukę, stworzyli nawet termin określający ten stan – filozofia, czyli umiłowanie mądrości. Dowiedz się, kim byli najsłynniejsi greccy filozofowie i jakie poglądy głosili.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Culture and beliefs of Ancient Greeks

Ancient Greeks treated science and art with great admiration. Adopting and creating alphabet by them quickly lead to the creation of literature. Its best example are two big epics of incredible artistic level created by Homer – Iliad and The Odyssey. Also the belief in many gods generated numerous stories about their adventures and achievements, called myths. Their creation and conveying were the tasks of numerous poets, they were also the plot of many theatre plays. In the elaborated Greek mythology full of gods, heroes and magical creatures the most important place was that of Zeus – the ruler of earth and heavens. By his side was Hera – the goddess of marriage and family, Poseidon – the ruler of the seas and waters, Hades – the ruler of the underworld and Athena – the goddess of wisdom and science. The most beautiful gods were Aphrodite, the goddess of love, and Apollo – the god of music and poetry. They lived on the highest peak of Greece, the Olympus, and thanks to nectar, gods’ food, they were granted everlasting youth and immortality.

The Greeks worshipped the gods and gave them sacrifices in numerous temples, as well as by praying to them and singing them hymns. The most ceremonial and biggest sacrifice was called hecatomb, which was a sacrifice of 100 items of cattle.

Religious aspect, incredibly important for the Grecians, was also visible in sports. They believed that physical activity is incredibly important for the balance between the body and the spirit. And healthy and adequate looks, connected with beauty and kindness, was the height of humanity, beloved by the gods. Sport was also an element of education and civic lifestyle. In majority of Greek polis there were gymnasiums – places where both body and mind were exercised. It was in Ancient Greece where the Olympic Games were created. The first Olympic Games, to celebrate Zeus, took place in 776 BC in Olympia on the Peloponnesian Peninsula. For their duration (every 4 years), a peace was announced that was respected by everybody in the world, so that the sportsmen and the spectators could come from the furthest corners of Ellas without any problems. Only men could compete, women could not even be in the audience. Among many disciplines the most popular were chariot races and pentathlon. The winners of the competitions received laurel wreaths and their name was glorified for ages.

Greek myths and literature became inspiration for other creators. One of the form of presenting them were theatre plays. Theatre began in 5th century BC in Athens, and quickly became a popular form of entertainment. Theatre plays originated from celebrations of the god of grapevine – Dionysus, and they were most frequently played during the festivals for the glory of on of the gods. The most distinguished authors of Greek tragedies were Aeschylus, Sophocles and Euripides.