Tytuł: Piszemy instrukcję

Opracowanie scenariusza: Magdalena Trysińska

Temat zajęć:

Jak napisać instrukcję?

Grupa docelowa:

Uczniowie klasy VII ośmioletniej szkoły podstawowej.

Podstawa programowa

II. Kształcenie językowe

2. Zróżnicowanie języka. Uczeń:

1) dostrzega zróżnicowanie słownictwa, w tym rozpoznaje słownictwo ogólnonarodowe i słownictwo o ograniczonym zasięgu (np. terminy naukowe, archaizmy, kolokwializmy); rozpoznaje wyrazy rodzime i zapożyczone, zna typy skrótów i skrótowców – określa ich funkcje w tekście;

7) rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny, urzędowy, artystyczny, naukowy, publicystyczny.

III. Tworzenie wypowiedzi

1. Elementy retoryki. Uczeń:

1) funkcjonalnie wykorzystuje środki retoryczne oraz rozumie ich oddziaływanie na odbiorcę;

3) tworzy wypowiedź, stosując odpowiednią dla danej formy gatunkowej kompozycję oraz zasady spójności językowej między akapitami; rozumie rolę akapitów jako spójnych całości myślowych w tworzeniu wypowiedzi pisemnych oraz stosuje rytm akapitowy (przeplatanie akapitów dłuższych i krótszych).

IV. Samokształcenie. Uczeń:

1) rzetelnie, z poszanowaniem praw autorskich, korzysta z informacji;

6) rozwija umiejętności samodzielnej prezentacji wyników swojej pracy;

8) rozwija umiejętność krytycznego myślenia i formułowania opinii.

Ogólny cel kształcenia

Uczeń kształci umiejętność odczytywania i pisania instrukcji.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• porozumiewanie się w językach obcych;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• kształci umiejętność czytania ze zrozumieniem;

• potrafi wykonać czynności zgodnie z instrukcją;

• umie napisać tekst instrukcji;

• stosuje właściwe formy czasowników.

Metody /techniki kształcenia

• problemowa: rozmowa kierowana;

• programowane: z użyciem komputera i e‑podręcznika;

• praktyczna: ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• aktywność indywidualna jednolita;

• aktywność zbiorowa jednolita;

• aktywność w grupach.

Przed lekcją

Nauczyciel prosi uczniów o napisanie instrukcji przygotowania kanapki z dżemem.

Przebieg zajęć

Faza wprowadzająca

1. Nauczyciel określa cel zajęć, którym jest nauka pisania instrukcji i precyzyjnego formułowania myśli. Wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Wprowadzenie w temat: pogadanka na temat tekstów użytkowych, w tym instrukcji. Nauczyciel zwraca uwagę na jej bliskość ze wskazówką, zaleceniem czy poleceniem, a także z językiem programowania. Pyta uczniów, czy czytają instrukcje przed rozpoczęciem użytkowania danego przedmiotu i czy są to teksty łatwe w odbiorze.

Faza realizacyjna

1. Prowadzący zajęcia losuje kilka prac przygotowanych w ramach zadania domowego. Następnie sam lub z pomocą asystentów przeprowadza symulację przygotowania kanapki według instrukcji (musi przynieść na lekcję odpowiednie składniki). Tym samym sprawdza precyzyjność napisanych instrukcji. Efekt powinien być podobny do tego uzyskanego w filmie „Exact Instructions Challenge – THIS is why my kids want to kill me. | Josh Darnit” w serwisie YouTube.

2. Nauczyciel wyświetla na tablicy pomieszane punkty instrukcji obsługi tostera (ćw. 1 w abstrakcie). Zadanie uczniów polega na ułożeniu punktów w prawidłowej kolejności.

3. Nauczyciel prosi uczniów, aby zwrócili uwagę na czasowniki, za pomocą których nadawca zwraca się do odbiorcy. Uczniowie zaznaczają czasowniki w trybie rozkazującym (ćw. 2). Zastanawiają się, dlaczego właśnie taka forma jest preferowana w instrukcji.

4. Uczniowie układają w kolejności punkty instrukcji mycia rąk (ćw. 3 i 4) – wcześniej przyglądają się ilustracjom zamieszczonym w abstrakcie lub wyświetlonym na tablicy. Formułują poszczególne punkty instrukcji. Zadanie to mogą wykonać w parach.

5. Podsumowanie pierwszej części lekcji. Uczniowie tworzą listę zasad tworzenia instrukcji, a następnie czytają materiał na ten temat w abstrakcie.

6. Uczniowie wykonują ćw. 5 w abstrakcie, które polega na przeredagowaniu zamieszczonych zaleceń. Następnie odczytują swoje propozycje, porównują je i wybierają te, które najlepiej spełniają warunki instrukcji (są zwięzłe i zrozumiałe).

7. Nauczyciel wyświetla na tablicy tabelę przedstawiającą ogólny wzór instrukcji. Następnie uczniowie wyszukują w internecie instrukcję obsługi dowolnego urządzenia i porównują ją z zaprezentowanym wzorem – wskazują poszczególne części, zwracają uwagę na ich funkcję.

8. Pracując w grupach, uczniowie wykonują ćwiczenie 7. Z e‑podręcznika: wybierają jedną osobę, która będzie robiła figurki przestrzenne z papieru (np. modele samolotu, statku lub czapki malarskiej). Obserwując jej czynności, wpisują je do tabeli w zeszycie lub na planszy. Na koniec redagują instrukcję. Przedstawiają ją innej grupie. Sprawdzają, czy reprezentanci drugiej grupy potrafią z niej skorzystać.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel pyta uczniów, czego się dziś nauczyli, czy lekcja była dla nich ciekawa. Prosi ich o ocenę pracy własnej na lekcji. Może w tym celu posłużyć się przygotowaną wcześniej ankietą lub drzewkiem decyzyjnym albo przeprowadzić ewaluację ustnie.

2. Pytania podsumowujące:

• Jakiego trybu czasownikowego używamy, pisząc instrukcję i dlaczego?

• Dobra instrukcja – to jaka?

Praca domowa

Skorzystaj z poniższego szablonu gatunkowego i przygotuj własną instrukcję. Może to być np. instrukcja zatytułowana: Jak opowiedzieć śmieszny dowcip?

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

How to write an instruction

In everyday life we very often come across functional texts. One of them is instruction which is related to such genres as guidance, recommendation, command. The aim of all these forms is to describe in a very simple and unambiguous way the rules of conduct and operation in specific situations. Instructions are not always easy to read – but they are very useful, especially if you want to do something efficiently.

Instruction is a genre in which the recipient is the most important. It is also a functional text. It is necessary to communicate in simple words who and how should act, how to use something properly. A concise but well thought‑out composition is very important in instructions. So how to write an instruction?

1. First of all, we distinguish two types of instruction: user’s, maintenance instruction, e.g. of an object, device; operating instruction, e.g. quick, ad hoc handling of matters that endanger our safety („fire instruction”), and longer operation, even consisting of multi‑stage activities („instructions for completing the document”).

2. Secondly, it is important that the content of the instruction is arranged in chronological order (i.e. each action described should precede the next one). First of all, it is necessary to predict how the instruction will be read by the recipient and what he/she will do (this condition must be met even when writing genres related to an instruction such as a “culinary recipe”). What forms should be used? Verbs in 2nd person imperative („prepare”, “go”, “exchange”, “use”). The expressions communicating that something is ‘allowed – forbidden’ („mind”, “remember”, “do not do something”) – are important in the description of devices, e.g. electronic. They warn of danger. Phrases that describe the next steps (e.g. “first”, “then”, “after”, “now”, “immediately after”) – it is worth to associate them with the style of the culinary recipe. Before writing an instruction one should think about its stages – they should be graphically distinguished. More and more often there are instructions in which the words are accompanied by pictures, such as instructions for efficient evacuation in the means of transport. Anyone who has ever been on a plane could (and had to!) listen to such instruction before taking off.