Temat: Europa u szczytu potęgi. Podboje kolonialne

Adresat

Uczniowie klasy VII szkoły podstawowej

Podstawa programowa

Klasa VII

XXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku. Uczeń:

3) wyjaśnia przyczyny, zasięg i następstwa ekspansji kolonialnej państw europejskich w XIX wieku.

32.3. wyjaśnia przyczyny i sytuuje w przestrzeni kierunki oraz zasięg ekspansji kolonialnej państw europejskich w XIX wieku.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie poznają przyczyny i zasięg ekspansji kolonialnej państw europejskich w XIX wieku.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• opisywać przyczyny kolonializmu;

• wskazyawć na mapie imperia kolonialne w XIX wieku;

• charakteryzować różnice w kolonizacji Azji i Afryki w XIX wieku.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Nauczyciel prosi uczniów o lekturę informacji o Kanale Sueskim zamieszczonej na początku lekcji w e‑podręczniku oraz analizę tekstu źródłowego: Pierre Leroy‑Beaulieu, Kolonie.

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie Polecenia 1 - przeanalizowanie interaktywnej grafiki i zapoznanie się z definicją kolonializmu**.** Następnie uczniowie układają w parach po cztery pytania do tej definicji. Każda para przedstawia na forum klasy jedno pytanie. Pytania nie powinny się powtarzać, dlaczego uczniowie na bieżąco starają się je modyfikować. Nauczyciel pyta uczniów o powody podejmowania aktywności kolonialnej przez rządy państw europejskich. Zadając pytania, pamięta o takim ich formułowaniu, by miały charakter pytań kluczowych.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel omawia skrótowo podobieństwa i różnice między procesem kolonizacji Afryki i Azji. Następnie uczniowie na podstawie map wymieniają surowce Afryki (Polecenie 2) oraz kraje leżące na Dalekim Wschodzie (Polecenie 3). W każdym przypadku mapy Afryki i Dalekiego Wschodu są wyświetlane na tablicy multimedialnej oraz/lub na tabletach uczniów. Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały poprawnie wykonane i udziela informacji zwrotnej.

2. Nauczyciel przechodzi wraz z uczniami do charakterystyki imperiów kolonialnych w XIX wieku: Wielkiej Brytanii, Francji i Niemiec. Uczniowie podzieleni na 3 grupy wykonują Polecenie 4 (grupa I), Polecenie 5 (grupa II) i Polecenie 6 (grupa III). Podczas pracy nad poleceniami nauczyciel wykorzystuje metodniki lub zestaw kart w trzech kolorach: zielonym, żółtym i czerwonym. Uczniowie dzięki kartom sygnalizują nauczycielowi, czy mają trudności z wykonywaniem poleceń (kolor zielony – radzę sobie świetnie, kolor żółty – mam wątpliwości, kolor czerwony – proszę o pomoc). Nauczyciel upewnia się, że zadania zostały poprawnie wykonane i udziela informacji zwrotnej.

3. Następnie na tablicy multimedialnej jeden z uczniów, wskazany przez nauczyciela lub ochotnik, odczytuje tekst Ćwiczenia 1 i – korzystając ze wskazówek pozostałych uczniów – szereguje nazwy państw uczestniczących w wyścigu kolonialnym. Nauczyciel upewnia się, że zadanie zostało poprawnie wykonane i udziela informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi o wykonanie Polecenia 7 (uczniowie analizują pocztówkę – zastanawiają się, które jej elementy dokumentują dominację Europejczyków nad terytoriami kolonialnymi?). Następnie, po wysłuchaniu przemyśleń i propozycji uczniów, nauczyciel opowiada im, co oznacza sformułowanie „perspektywa europocentryczna” oraz „europejski punkt widzenia”.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): proponuje zapoznanie się osób zainteresowanych historią reportażu i dziennikarstwa wojennego z treścią kapsuły czasu na e‑podręczniku (Daleki Wschód w obiektywie Felice Beato. Kulisy XIX‑wiecznego reportażu wojennego).

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Europe at the height of power. Colonial conquests

The industrial revolution has given a new face to European colonial expansion. The rapid economic development of Europe forced Europeans to look for new markets and opportunities to invest capital. Colonies were also seen as a source of cheap raw material. The most fierce competition took place in Africa and Asia. In Africa, the colonies were founded by: the British, the French, the Belgians, the Germans, the Italians and the Portuguese. In Asia, Great Britain dominated India, while the French occupied Indochina. Also Russia conquered numerous Asian areas. The weakened China has been divided into spheres of influence between many countries. Competition for colonial and subsequent conquests led to armed conflicts between the states and the native population of the colonies.