Temat: Starożytna Grecja – powtórzenie

Adresat

Uczniowie klasy V szkoły podstawowej

Podstawa programowa

I. Cywilizacje starożytne. Uczeń:

2) lokalizuje w czasie i przestrzeni cywilizację starożytnej Grecji;

3) charakteryzuje strukturę społeczeństwa i system wierzeń w Grecji, wyjaśnia różnicę między politeizmem a monoteizmem;

4) umiejscawia w czasie i zna różne systemy sprawowania władzy oraz organizację społeczeństwa w Atenach peryklejskich;

5) charakteryzuje najważniejsze osiągnięcia kultury materialnej i duchowej świata starożytnego w różnych dziedzinach: filozofii, nauce, prawie, architekturze, sztuce, literaturze.

Ogólny cel kształcenia

Uczniowie integrują i porządkują najważniejsze informacje dotyczące starożytnej Grecji.

Kompetencje kluczowe

• porozumiewanie się w językach obcych;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się.

Kryteria sukcesu
Uczeń nauczy się:

• charakteryzować strukturę społeczną i system wierzeń starożytnej Grecji;

• definiować różne systemy sprawowania władzy oraz organizacji społeczeństwa starożytnej Grecji;

• wymieniać najważniejsze osiągnięcia kultury greckiej.

Metody/techniki kształcenia

• podające

  • pogadanka.

• aktywizujące

  • dyskusja.

• programowane

  • z użyciem komputera;

  • z użyciem e‑podręcznika.

• praktyczne

  • ćwiczeń przedmiotowych.

Formy pracy

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne

• e‑podręcznik;

• zeszyt i kredki lub pisaki;

• tablica interaktywna, tablety/komputery.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

1. Uczniowie powtarzają wiedzę z poprzednich lekcji..

Faza wstępna

1. Prowadzący lekcję podaje temat lekcji, określa cel zajęć i wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel pyta uczniów, co zawdzięczamy starożytnym Grekom? Jakie osiągnięcia, wynalazki oraz wiedzę? Zadając pytania, pamięta o takim ich formułowaniu, by miały charakter pytań kluczowych. Uczniowie powinni wymienić wiele dziedzin życia, np. teatr, filozofię, demokrację, igrzyska olimpijskie, twierdzenia matematyczne itp. Następnie nauczyciel prosi, aby uczniowie powiedzieli, w jaki sposób ich współczesne odpowiedniki/następcy różnią się od pierwowzoru, np. nowożytne igrzyska olimpijskie składają się z wielu dyscyplin i o nagrody rywalizują mężczyźni i kobiety oraz nikt nie ogłasza tzw. „świętego pokoju”.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi by uczniowie wykonali **Polecenie 1**. Wyjaśnia następnie pojęcie kolonizacji. Następnie nawiązując do mapy pyta uczniów dlaczego Grecy podjęli się kolonizacji czasem nawet bardzo odległych terenów? Co ich do tego motywowało? Podpowiada uczniom by przypomnieli sobie jakie warunki naturalne panują w Grecji i co się z tym wiąże.

2. Następnie nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie cech charakterystycznych greckiego *polis*. Uczniowie powinni wymienić akropol - wzgórze jako centralne miejsce, na którym znajdowały się najważniejsze budynki sakralne i publiczne, oraz wyjaśnić, dlaczego miasta budowano właśnie w ten sposób. Uczniowie oglądają plan Efezu i wykonują **Polecenie 2**.

3. Nawiązując do budowli, nauczyciel wprowadza uczniów w temat siedmiu cudów świata starożytnego. Wykazując, że większość z nich jest związana ze starożytnymi Grekami. Uczniowie wykonują **Polecenie 3**. Nauczyciel wyjaśnia uczniom wyjątkowość budowli nie tylko dla starożytnych, ale i współczesności. Jako zestawienie może pokazać uczniom siedem cudów świata współczesnego.

4. Nauczyciel podkreśla, że starożytni Grecy nie zasłynęli tylko z architektury i sztuki. Są również twórcami filozofii i ich rozważania o otaczającym świecie, ideach, dobru czy państwach wpłynęły i nadal wpływają na naukę. Następnie wymienia najwybitniejszych przedstawicieli greckiej filozofii. Uczniowie wykonują **Polecenie 4**, a następnie omawiają je z nauczycielem.

5. Nauczyciel rozpoczyna dyskusję nawiązując do zadania we wstępie, co zdaniem uczniów zasługuje za szczególne uznanie z osiągnięć starożytnych Greków? Jaki wynalazek, osiągnięcie lub ideę uważają za najważniejszą i dlaczego?.

6. Następnie nauczyciel wyjaśnia uczniom ideę demokracji ateńskiej, taka odpowiedź zapewne padnie wśród propozycji uczniów. Tłumaczy kto można było uznać dla obywatela  i dlaczego o losach polis decydowali tylko mężczyźni. Uczniowie wykonują **Ćwiczenie 1**.

Faza podsumowująca

1. Podsumowując lekcję, nauczyciel przypomina najważniejsze wiadomości dotyczące starożytnej Grecji.

2. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, biorąc pod uwagę ich wkład i zaangażowanie. Może w tym celu przygotować ankietę ewaluacyjną do samooceny.

Praca domowa

1. Nauczyciel zadaje zadanie domowe dla uczniów chętnych (nie jest obligatoryjną częścią scenariusza): Starożytni Grecy mieli ogromny wpływ na rozwój matematyki. Poszukaj opisu wybitnych greckich matematyków i ich wynalazków / twierdzeń. Sprawdź, o których z nich uczysz się dzisiaj w szkole.

W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania

Pojęcia

Teksty i nagrania

Ancient Greece – Revision

The history of Ancient Greece started in the 2nd century BC, when the tribes of Ionians, Achaeans and Dorians arrived in that area. The first great Greek civilisations were the Minoan civilisation which developed on the island of Crete and the Mycenaean civilization. They came to their end about the 12th century BC, when they gave way to a period which historians call the Dark Ages.

In the history of Ancient Greece, two city‑states polis occupy an important place. Those were Ancient Athens and Sparta. Despite the differences in customs, the form of government or education between their inhabitants, all Hellenes shared the sense of community and the common culture, religion and language.

Situated in the Southern part of the Peloponnese, Sparta was distinguished by a distinct model of government and education, which was different than that of the other polis. The model citizen was a capable soldier who could defend his polis at any time. The basic army unit was heavy infantry whose soldiers were called hoplites. They fought in the phalanx formation and were invincible on battlefields for decades. Spartans considered themselves equals, which they expressed in the form of compulsory military service for every man and participation in votes during assemblies.

Athens was the other important Greek polis. It was first ruled by kings and the privileged, and richest class – the oligarchy. Over the course of time, as a result of the reforms and internal transformations introduced by Solon, Peisistratos and Cleisthenes in the 6th and the 5th century BC, democracy emerged there, allowing all men who were citizens of Athens to have an impact on the fate of that city‑state. Athens witnessed the pinnacle of its development during the reign of Pericles in the 5th century BC.

The life of Greeks was inextricably linked to the faith in Twelve Olympian Gods. They influenced every aspect of the Ancients’ lives and were present in virtually their every field. Zeus – the lord of the sky and the earth was the most important god. The other important gods included Poseidon – the lord of seas and oceans, Hades -- the lord of the underworld, Hera, the wife of Zeus – the protectress of married couples and the family, and Athena – the patroness of wisdom and learning.

The religion and the gods had an influence on many areas of the lives of Ancient Greeks, including sport. They believed that a healthy and beautiful body, combined with good deeds, constitutes the fullness of humanity, given by the gods. Sport was an important element of education and civic life. In the majority of Greek polis, there were special buildings – gymnasions, where men could not only practice sports but also train their bodies and minds. Sport competitions called the Olympic Games also emerged in Ancient Greece. The first of those were held in Olympia in 776 BC.

Greek myths became an inspiration for numerous poets and artists whose works extolled the stories and adventures of gods. A theatre performance was one of the forms in which myths were presented. Theatre emerged from public ceremonies held in honour of Dionysus, the god of grapevine. Popular comedies and tragedies, which brought up religious, social and educational issues, developed from those ceremonies. The most eminent authors of Greek tragedies were Aeschylus, Sophocles and Euripides.