Rozliczanie wynagrodzeń
EKA.05. Prowadzenie spraw kadrowo‑płacowych i gospodarki finansowej jednostek organizacyjnych – technik rachunkowości 431103 oraz technik ekonomista 331403
Słownik pojęć dla e‑materiału
Wybrane pojęcia prawa pracy
zgodnie z art. 3 Kodeksu pracy: pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników. Definicja zawarta w Kodeksie pracy daje możliwość zatrudniania pracowników każdemu podmiotowi, niezależnie od ich formy organizacyjno‑prawnej i celu zatrudnienia. Pracodawcami mogą być spółki handlowe, spółki osobowe, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, fundacje i stowarzyszenia, urzędy państwowe, jednostki samorządowe, związki zawodowe, organizacje branżowe, partie polityczne, osoby fizyczne.
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
w rozumieniu Kodeksu pracy art. 2 i art. 22 § 2 pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę, oraz która ukończyła 18 lat po spełnieniu określonych warunków, tj. ukończyła 16 lat i ukończyła szkołę podstawową.
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
wewnętrzny akt normatywny ustalony przez pracodawcę, który określa zasady wynagradzania u danego pracodawcy. Wprowadzone regulaminem zasady nie mogą być mniej korzystne niż uregulowania zawarte w zewnętrznych aktach prawnych. Obligatoryjnie tworzą go pracodawcy zatrudniający 50 i więcej pracowników.
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
wewnętrzny akt normatywny ustalony przez pracodawcę, który określa porządek i organizację pracy oraz prawa i obowiązki pracownika. Wprowadzone przez pracodawcę zasady nie mogą być dla pracownika mniej korzystne, ani dawać pracodawcy więcej uprawnień niż uregulowania w zewnętrznych aktach prawnych. Obligatoryjnie tworzą go pracodawcy zatrudniający 50 i więcej pracowników.
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
porozumienie zawarte między pracodawcą lub organizacjami pracodawców a związkami zawodowymi, które określa wzajemne prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Zapisy układu zbiorowego zwykle rozszerzają prawa pracowników ponad uregulowania zawarte w Kodeksie pracy. Zgodnie z art. 9 § 2 Kodeksu Pracy: „Postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień zbiorowych oraz regulaminów i statutów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych.”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
podstawowy dokument regulujący stosunki pomiędzy pracodawcą i pracownikiem. Może być zawarta na czas określony (rozwiązuje się wraz z upływem terminu na jaki została zawarta), na czas próbny (maksymalnie na trzy miesiące, po upływie których ulega rozwiązaniu lub pracodawca postanawia podpisać z pracownikiem dalszą umowę), na czas nieokreślony (nie zawiera terminu rozwiązania).
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
musi być przekazana pracownikowi najpóźniej w ciągu 7 dni od podpisania umowy o pracę. Powinna zawierać informacje o:
obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy,
częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę,
wymiarze przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego,
obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty,
porze nocnej,
miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia,
przyjętym sposobie potwierdzania obecności w pracy i usprawiedliwiania nieobecności w pracy.
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
Czas pracy
czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128 § 1 kp.). Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy (art. 129 § 1 kp.).
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, ustalany zgodnie z art. 129 § 1, oblicza się:
1) mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie
2) dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku („wystających poza pełny tydzień”).
Przykład: wymiar czasu pracy w sierpniu 2021 r.: {[(40 godz. x 4 tygodnie (pełne)] + [2 x 8 godz. (dwa dni pracy po 8 godz.]}) = 160 godz. + 16 godz. = 176 godz.
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
według Kodeksu pracy (art. 151Indeks górny 77 § 1) pora nocna obejmuje 8 godzin między godzinami 21Indeks górny 0000 a 7Indeks górny 0000. Pracodawca określa porę nocną w regulaminie pracy, a jeżeli nie jest zobowiązany tworzyć regulaminu, informację tę pracownik otrzymuje na piśmie w obligatoryjnym dokumencie „Informacja o warunkach zatrudnienia”.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
prawo do urlopu wypoczynkowego mają tylko pracownicy, bez względu na rodzaj zawartej umowy o pracę. Wymiar urlopu wypoczynkowego zależy od stażu urlopowego pracownika i w wymiarze rocznym wynosi:
20 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
26 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
Systemy wynagradzania
określa wysokość wynagrodzenia za jeden rezultat pracy pracownika (produkt, zadanie).
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
miernik, który określa ile produktów lub zadań pracownik powinien wykonać w przyjętej jednostce czasu, np. w ciągu jednej godziny.
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
to stawka w złotych za godzinę pracy uwzględniająca normę pracy.
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
przyjęte, zgodnie z polityką i strategią wynagradzania u danego pracodawcy, sposoby zapłaty za świadczoną pracę.
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
wysokość wynagrodzenia uzależniona jest od ilości i jakości wykonanej pracy, określonych na podstawie norm pracy.
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
wynagrodzenie obliczane jest współmiernie do liczby wykonanych produktów lub zadań. Obliczane jest jako iloczyn ilości wykonanych produktów/zadań i ceny akordowej.
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
za produkty i zadania wytworzone do limitu normy pracownik otrzymuje wynagrodzenie według umówionej stałej stawki. Za produkty wytworzone ponad limit ustalonej normę stawka wynagrodzenia ulega podwyższeniu.
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
pracownik otrzymuje ustalone wynagrodzenie za wykonanie produktu lub zadania oraz premię w przypadku spełnienia określonych warunków, zawartych w regulaminie wynagradzania lub w umowie, np. przekroczenia normy, wykonania produktów lub zadań w 100% jakości.
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
polega na ustaleniu wynagrodzenia z góry za wykonanie całej pracy lub jej wyodrębnionej części.
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
wysokość wynagrodzenia uzależniona jest od ilości przepracowanego czasu w danym okresie rozliczeniowym, np. w miesiącu, oraz od stawki wynagrodzenia naliczanej według: stawki godzinowej, stawki dziennej, stałego wynagrodzenia miesięcznego.
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
wynagrodzenie pracownika ustalane jest według stawek procentowych uzależnionych od finansowych wyników wykonanej pracy, np. wartości sprzedaży, wartości zawartych umów.
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
narzędzie wartościujące pracę, ustalające hierarchię stanowisk pracy oraz różnicujące wynagrodzenie. Zawiera rodzaj stanowisk pracy i ich opis, kategorie zaszeregowania oraz stawki wynagrodzeń.
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
Elementy i struktura wynagrodzenia
zapłata za wykonywaną pracę na rzecz pracodawcy, nie niższe od wynagrodzenia minimalnego ustalonego na podstawie odrębnych przepisów.
Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”Infografika „Systemy wynagradzania pracowników”
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
przed dokonaniem obligatoryjnych potrąceń: składek na ubezpieczenia społeczne, składki zdrowotnej i zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
wynagrodzenie brutto po potrąceniu składek na ubezpieczenia społeczne, składki zdrowotnej i zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
wynagrodzenie netto po odliczeniu potrąceń, na które pracownik udzielił pisemnej zgody, po potraceniu tytułów egzekucyjnych oraz doliczeniu dodatków (jeżeli nie są wypłacane odrębnie), które nie mają charakteru płacowego oraz nie podlegają oskładkowaniu i opodatkowaniu, np. ekwiwalent za pranie odzieży, ryczałty za wykorzystanie prywatnych narzędzi pracownika.
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
została zagwarantowane w ustawie o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia ustalonego w danym roku. Wynagrodzenie minimalne ustala Rada Ministrów i ogłasza na dany rok rozporządzeniem.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
jest podstawowym składnikiem wynagrodzenia pracownika za świadczoną pracę, określone najczęściej w stawce miesięcznej lub godzinowej. Stanowi stały, obligatoryjny i konieczny składnik wynagrodzenia. Jest ustalany na podstawie obowiązujących przepisów prawa pracy oraz przepisów wewnętrznych lub zapisany w umowie o pracę.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
za czas pełnienia dyżuru (pozostawania do dyspozycji pracodawcy) pracownik, co do zasady, powinien otrzymać czas wolny. Jeżeli pracodawca nie ma możliwości udzielenia czasu wolnego, pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie za czas dyżuru w wysokości wynikającej z osobistego zaszeregowania według stawki godzinowej lub miesięcznej. Jeżeli pracownik w trakcie dyżuru również świadczył pracę powinien otrzymać dodatkowo wynagrodzenie za godziny nadliczbowe za czas, w którym była wykona praca.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
przysługuje pracownikowi, który świadczy pracę w godzinach ponad obowiązujące normy czasu pracy, tj. w godzinach nadliczbowych. Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe składa się z dwóch elementów: wynagrodzenia normalnego, jakie przysługuje za pracę w normatywnym czasie oraz z dodatku 50% jeżeli praca w ponadnormatywnym czasie wykonywania jest w dni powszednie i 100% jeżeli praca w ponadnormatywnym czasie wykonywania jest w dni wolne od pracy, w nocy i w przypadku przekroczenia średniotygodniowej normy czasu pracy.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
zgodnie z Kodeksem pracy, każdy pracownik, który otrzyma od lekarza zaświadczenie ZUS e‑ZLA stwierdzające czasową niezdolność do pracy z powodu choroby lub pobytu w Zakładzie Opieki Zdrowotnej ma prawo do wynagrodzenia za ten czas. Wynagrodzenie chorobowe wypłacane jest przez pracodawcę, z jego środków, za pierwsze 33 dni choroby lub za pierwsze 14 dni choroby (dotyczy pracowników, którzy ukończyli 50 lat) w danym roku kalendarzowym w zależności od wieku pracownika. Od 34 dnia lub 15 dnia pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
przysługuje pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej w wysokości minimum 20% stawki godzinowej wynikającej z obowiązującego w danym roku minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
przysługuje pracownikowi za czas niezaplanowanej przerwy w pracy, powstałej z przyczyn zewnętrznych, niezależnych od pracownika. Pracownik za czas niezaplanowanego przestoju otrzymuje wynagrodzenie pod warunkiem zgłoszenia gotowości do pracy, w wysokości wynikającej z jego osobistego zaszeregowania, według stawki godzinowej lub miesięcznej, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania, np. akord, prowizja – 60% wynagrodzenia od podstawy liczonej z wynagrodzenia za trzy miesiące poprzedzające miesiąc, w którym wystąpił przestój.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
każdy pracownik zatrudniony na umowę o pracę ma prawo do urlopu wypoczynkowego. Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenia, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
przysługuje za czas udzielanych dni wolnych z powodu ważnych wydarzeń życiowych, np. ślubu, urodzenia dziecka, śmierci bliskiej osoby.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
jest uzupełnieniem wynagrodzenia zasadniczego, przysługuje pracownikowi po spełnieniu warunków opisanych w wewnętrznych przepisach, np. regulaminie wynagradzania lub w umowie o pracę. Ma charakter roszczeniowy, tj. pracownik, który spełni wszystkie warunki, zawarte w wewnętrznych przepisach wynagradzania, ma prawo do jej otrzymania.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
jest świadczeniem pieniężnym zależnym od swobodnego uznania pracodawcy, ma charakter nagrody. Nie ma charakteru roszczeniowego. Nie musi być uregulowana przepisami wewnątrzzakładowymi.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
przyznawany jest pracownikom w okresie pełnienia przez nich funkcji na stanowiskach kierowniczych, jako gratyfikacja za zwiększoną odpowiedzialność i nakład pracy.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
przysługuje za przepracowanie określonego czasu, np. u danego pracodawcy, w danej branży, ogółem. Obowiązkowo na mocy prawa wypłacany jest pracownikom sfery budżetowej. Pracodawcy sfery pozabudżetowej wypłacają dodatek na podstawie dobrowolnej decyzji, przy czym jeżeli pracodawca podejmie decyzję o wypłacaniu dodatku, musi określić zasady naliczania i wypłaty w przepisach wewnętrznych lub w umowie o pracę.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
może być przyznawany jako rekompensata za wykonywanie pracy w warunkach szkodliwych. Jeżeli pracodawca zdecyduje o przyznawaniu dodatku powinien sporządzić wykaz stanowisk pracy, na których pracę uznaje się za wykonywaną w warunkach szkodliwych dla zdrowia.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
pracodawca może przyznać dodatek za pracę w szczególnych warunkach. Jeżeli podejmie taką decyzję powinien określić zasady przyznawania dodatku w wewnętrznych przepisach wynagradzania.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
może być przyznawany za posiadanie, przydatnych dla pracodawcy, szczególnie wysokich kwalifikacji i umiejętności zawodowych, np. tytułu naukowego, ukończonych specjalistycznych kursów i szkoleń, ukończonych studiów podyplomowych. Zasady przyznawania dodatku powinny być uregulowane w przepisach wewnętrznych wynagradzania lub umowie o pracę.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
może być przyznany pracownikowi za umiejętność posługiwania się językiem obcym podczas wykonywania czynności zawodowych, np. językiem obcym branżowym, zawodowym, technicznym. zasady przyznawania uregulowane są w przepisach wewnętrznych wynagradzania lub umowie o pracę. Jeżeli pracodawca nie przewiduje przyznawania dodatku, pracownik nie może żądać jego wypłaty, nawet jeśli biegle posługuje się i wykorzystuje znajomość języka obcego podczas wykonywania obowiązków służbowych.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
może być przyznawany za wykonywanie pracy w systemie zmianowym. O wprowadzeniu dodatku decyduje pracodawca. Zasady przyznawania powinny być uregulowane w przepisach wewnętrznych wynagradzania lub w umowie o pracę.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
dokonywane bez zgody pracownika, na podstawie tytułu wykonawczego.
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
dokonywane za zgodą pracownika wyrażoną na piśmie na rzecz pracodawcy lub innych podmiotów, np. składki członkowskie, składki na ubezpieczenie grupowe NW, opłaty za karnety sportowe. Pracownik może udzieloną zgodę w każdej chwili wycofać, także na piśmie, bez podawania przyczyny.
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
Fundusz Ubezpieczeń Społecznych
stanowią podstawowy przychód Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z którego finansowane są między innymi wypłaty emerytur, rent, zasiłki z tytułu choroby i macierzyństwa oraz zasiłki z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Składki częściowo finansowane są przez pracodawcę, a częściowo przez pracownika. Obejmują cztery grupy ubezpieczeń, które są finansowane:
emerytalne: 9,76% pracodawca/9,76% pracownik,
rentowe: 6,5% pracodawca/1,5% pracownik,
chorobowe: 0% pracodawca/2,45% pracownik,
wypadkowe: 0,67%-3,33%*) pracodawca/0% pracownik.
*) Pracodawcy, którzy zatrudniają mniej niż 10 pracowników, obliczają składkę na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 50% stawki maksymalnej, np. w roku 2021 – 1,67%. Pozostali pracodawcy, zatrudniający co najmniej 10 pracowników i więcej obliczają składkę na ubezpieczenie wypadkowe według stopy z przedziału 0,67‑3,33%, właściwej dla swojej grupy, wynikającej z rodzaju działalności według PKD.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
ubezpieczeni, między innymi pracownicy, objęci tym ubezpieczeniem mogą nieodpłatnie korzystać ze świadczeń zdrowotnych. Składka na ubezpieczenie zdrowotne w całości jest finansowana przez ubezpieczonego, ale obowiązek obliczenia i przekazania składek ciąży na płatniku. W przypadku pracowników płatnikiem jest pracodawca. Wysokość składki wynosi 9% podstawy wymiaru, z czego 7,75% podlega odliczeniu o podatku dochodowego od osób fizycznych.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
finansowany jest ze środków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, którym administruje Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Jest wypłacany przez ZUS od 34 lub 15 dnia zwolnienia lekarskiego.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
jest potwierdzeniem przez lekarza czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu albo w innym podmiocie wykonującym działalność leczniczą, konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny. Lekarz wystawia zaświadczenie w formie elektronicznej, które jest jednocześnie przekazywane do pracodawcy i ZUS. Zaświadczenie jest podstawą do wypłaty wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Fundusze pozaubezpieczeniowe
jest jednym z państwowych funduszy celowych, którego przeznaczeniem jest łagodzenie skutków bezrobocia, między innymi poprzez finansowanie zasiłków dla osób bezrobotnych, prac interwencyjnych, robót publicznych, aktywizację zawodową osób bezrobotnych, doradztwo zawodowe oraz badanie rynku pracy. Składka na Fundusz Pracy wynosi 2,45% podstawy wymiaru, którą finansuje pracodawca. Na wysokość tej składki, która w całości jest określana Funduszem Pracy przypada:
1% na Fundusz Pracy,
1,45% na Fundusz Solidarnościowy – z przeznaczeniem na wsparcie społeczne, zawodowe, zdrowotne i finansowe osób niepełnosprawnych, oraz wsparcie finansowe emerytów i rencistów.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
jest państwowym funduszem celowym, którego przeznaczeniem jest ochrona pracowników przed utratą wynagrodzenia z powodu niewypłacalności pracodawcy, np. ogłoszenia upadłości przedsiębiorstwa. Składka wynosi 0,1% i jest w pełni finansowana ze środków płatnika składek.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
jest państwowym funduszem celowym tworzonym na podstawie przepisów o emeryturach pomostowych. Składka w wysokości 1,5% jest finansowana przez pracodawcę i naliczana za pracowników, którzy spełniają łącznie warunki:
urodzili się po dniu 31 grudnia 1948 r.,
wykonują prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
Obciążenia podatkowe
jest wykorzystywana do obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych na zasadach ogólnych, tj. według wzrastającej stawki uzależnionej od wysokości osiągniętych dochodów. Poniżej skala podatkowa obowiązująca od lipca 2022 r.:
- przy podstawie opodatkowania do 120 000 zł podatek wynosi 12% podstawy opodatkowania minus kwota zmniejszająca podatek,
- przy podstawie opodatkowania przekraczającej 120 000 zł, podatek wynosi 10 800 zł + 32% nadwyżki ponad kwotę 120 000 zł.
Podstawa prawna: ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz. U. z 2022 r., poz. 2647 ze zm.).
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
pracodawca ma obowiązek naliczyć w ciągu roku zaliczkę na podatek i odprowadzić do urzędu skarbowego zgodnie z siedzibą lub miejscem zamieszkania pracodawcy (w zależności od formy prawnej zakładu pracy) do 20. każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Ciężar ekonomiczny naliczonej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych ponosi pracownik, który jest podatnikiem. Zaliczkę pracodawca nalicza od przychodu pomniejszonego o potrącone składki na ubezpieczenia społeczne z zastosowaniem obowiązujących kosztów uzyskania przychodu, oraz odliczeniem składki na ubezpieczenie zdrowotne i ulgi podatkowej. Zaliczka na podatek dochodowy od wynagrodzeń obliczana według stóp procentowych zamieszczonych w skali podatkowej.
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
Warunki pracy
z przepisów Kodeksu pracy oraz z przepisów bhp wynika, że pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom odzież roboczą i/lub ochronną, a także zapewnić jej pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie. Jeżeli pracodawca nie jest w stanie zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te może zlecić pracownikom, pod warunkiem wypłacania im ekwiwalentu pieniężnego w wysokości poniesionych kosztów. Ekwiwalent nie jest elementem płacowym. Dla wygody wypłacany jest łącznie z wynagrodzeniem.
Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”Sekwencje filmowe „Obliczanie wynagradzania”
występują, gdy zostają przekroczone dopuszczalne stężenia lub natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia, np. hałas, niska lub wysoka wilgotność, niska lub wysoka temperatura, wykorzystywanie niebezpiecznych narzędzi, stosowanie substancji toksycznych, narażenie na promieniowanie.
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”
praca w szczególnych warunkach dotyczy zawodów, które wymagają szczególnej odpowiedzialności oraz bardzo dobrej sprawności psychofizycznej, np. ratownik medyczny, pilot, tancerz, wychowawca w zakładzie opiekuńczo‑karnym, górnik, hutnik, młynarz, drwal, kierowca pogotowia ratunkowego, dyżurny ruchu pociągów, pracownik wysypiska śmieci, maszynista ciężkich maszyn budowlanych (dźwigów).
Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”Plansza interaktywna „Składniki wynagrodzenia”