Anatomia pszczoły
ROL.03. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej – pszczelarz 612302
ROL.03. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej – technik pszczelarz 314206
Instrukcja użytkowania
Spis treści
Struktura e‑materiałuStruktura e‑materiału
WprowadzenieWprowadzenie
Materiały multimedialne: film edukacyjny, wizualizacja 3D, galeria interaktywnaMateriały multimedialne: film edukacyjny, wizualizacja 3D, galeria interaktywna
Obudowa dydaktyczna: interaktywne materiały sprawdzające, słownik pojęć dla e‑materiału, przewodnik dla nauczyciela, przewodnik dla uczącego się, netografia i bibliografiaObudowa dydaktyczna: interaktywne materiały sprawdzające, słownik pojęć dla e‑materiału, przewodnik dla nauczyciela, przewodnik dla uczącego się, netografia i bibliografia
Problemy techniczne z odtwarzaniem e‑materiałówProblemy techniczne z odtwarzaniem e‑materiałów
Wymagania techniczneWymagania techniczne
1. Struktura e‑materiału
Każda strona e‑materiału posiada na górze baner z informacją o nazwie zasobu oraz zawodach, dla których jest on przeznaczony. Nad banerem umiejscowiony jest przycisk „Poprzednia strona” wraz z tytułem poprzedniego zasobu tego e‑materiału.
![Zdjęcie przedstawia przykład przycisku służącego do powrotu do poprzedniej strony. Na górze znajduje się napis: POPRZEDNIA STRONA. Pod napisem widać długą linię, a pod nią napis: Netografia i bibliografia.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1NJZse8MpQKH/1689762837/1NT9fIvo7M1XxV8ovulxE97JS5r2JEqb.jpg)
Na dole strony znajduje się przycisk „Następna strona” z tytułem kolejnego zasobu. Te przyciski umożliwiają przeglądanie całego e‑materiału.
![Zdjęcie przedstawia przykład przycisku nawigującego do następnej strony. Na górze znajduje się napis: NASTĘPNA STRONA. Pod napisem widać długą linię, a pod nią napis: Instrukcja użytkowania.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RH863EzcyVQXj/1689762837/1wOLu8jV2inhuVMTgLmyEkYONtBSbpSy.jpg)
Pod każdym materiałem multimedialnym znajduje się przycisk z powiązanymi ćwiczeniami/powiązanym ćwiczeniem. Aby przejść do takiego ćwiczenia, należy kliknąć dymek z nazwą kategorii i rodzajem ćwiczenia. Otworzy się wtedy osobna karta w przeglądarce z ćwiczeniem lub ćwiczeniami.
![Widok przykładowego przycisku ćwiczeń powiązanych z danym multimedium. Po lewej stronie znajdują się trzy podłużne kafelki z napisem. Ćwiczenie 2. Układ wydalniczy. Ćwiczenie 11. Anatomia pszczoły miodnej na przykładzie robotnicy. Ćwiczenie 15. Układ pokarmowy i wydalniczy. Po prawej stronie znajdują się dwa kafelki z napisem. Ćwiczenie 10. Aparat gębowy. Ćwiczenie 13. Narządy i ich funkcje.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RQ0avq8JFW8av/1672138020/265qk5OK93n3WbcEOYmFIakVetzxGraf.png)
W prawej górnej części ekranu znajduje się pasek menu, w którym zebrane są przyciski dostosowujące e‑materiał do odbiorców ze specjalnymi potrzebami. Dwa pierwsze przyciski z literą A i strzałką w górę lub w dół służą odpowiednio do powiększenia lub pomniejszenia wielkości czcionki. Cztery przyciski z literą A wpisaną w kwadraty służą do wyłączenia/włączenia trybu wysokiego kontrastu w trzech wariantach: czarno‑białym, żółto‑czarnym i czarno‑żółtym. Ikona człowieka przełącza e‑materiał do trybu dostępności.
![Grafika przedstawia widok panelu umożliwiającego dostosowanie e‑materiału do odbiorców ze specjalnymi potrzebami. Od lewej. Czarna litera A ze strzałką w dół. Umożliwia pomniejszenie treści strony. Czarna litera A ze strzałką w górę. Umożliwia powiększenie treści strony. Czarna litera A w białym kwadracie. Umożliwia wyłączenie wysokiego kontrastu. Biała litera A w czarnym kwadracie. Umożliwia włączenie wysokiego kontrastu: czarno‑biały. Czarna litera A w żółtym kwadracie. Umożliwia włączenie wysokiego kontrastu: żółto‑czarny. Żółta litera A w czarnym kwadracie. Umożliwia włączenie wysokiego kontrastu: czarno‑żółty. Oraz ikonka człowieka z wyprostowanymi rękami. Umożliwia przełączenie do trybu dostępności.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RL5vcXMUxOUGC/1689762839/1MNXKJfmuHUvM7fyCKVfnfQeFV5HU9jq.png)
W trybie dostępności wszystkie elementy graficzne zastępowane są opisami alternatywnymi, które mogą być odczytywane przez generator mowy. Również ćwiczenia wykorzystujące grafiki zastępowane są ćwiczeniami alternatywnymi.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Wprowadzenie
We wprowadzeniu na górze strony znajdują się podstawowe informacje o kwalifikacji zawodowej oraz konsultancie merytorycznym e‑materiału. Poniżej zamieszczony jest spis treści, dzięki któremu można przenieść się na stronę konkretnego zasobu. W tym celu należy kliknąć na ikonę danego zasobu.
![Grafika przedstawia spis treści w formie kafelków. W pierwszym kafelku na zdjęciu widoczna jest pszczoła miodna siedząca na roślinie. Podpis pod zdjęciem "Pszczoła miodna, przedstawicielka Apoidea" film edukacyjny. W drugim kafelku na zdjęciu widać fioletowy kwiat, a w nim cztery pszczoły miodne. Podpis pod zdjęciem "Życie pszczoły miodnej" film edukacyjny. W trzecim kafelku na zdjęciu widoczna jest robotnica pszczoły miodnej na modelu 3D. Podpis pod zdjęciem "Robotnica pszczoły miodnej" wizualizacja 3D. W ostatnim kafelku na zdjęciu widoczna jest matka pszczoły miodnej na modelu 3D. Podpis pod zdjęciem "Matka pszczoły miodnej" wizualizacja 3D.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1WBvHVtXSOsU/1672138021/2XvJ8DCUZNikuOpoFb60CjVePwU1S9i2.jpg)
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Materiały multimedialne
Film edukacyjny
Film edukacyjny Pszczoła miodna, przedstawicielka „Apoidea” przedstawia rodziny pszczół występujące w Polsce, ich rolę w ekosystemie (zapylanie roślin, w tym upraw owoców i warzyw), a następnie budowę morfologiczną pszczoły miodnej jako gatunku najwyżej rozwiniętego społecznie i hodowanego przez człowieka. Zawiera też informacje dotyczące „pracy” pszczół – sposobu przenoszenia pyłku, nektaru, wody. Materiał uzupełnia rozróżnienie stopni i charakterystyka uspołecznienia pszczół.
Film edukacyjny Życie pszczoły miodnej przedstawia pełny cykl rozwojowy pszczoły miodnej, podział prac w obrębie roju, techniki komunikacyjne oraz obronne.
Ekran odtwarzania filmu wygląda następująco:
![Zdjęcie przedstawia wygląd ekranu odtwarzania filmu. Ekran jest czarny. W jego dolnej części znajdują się ikony z różnymi opcjami. W dolnym lewym rogu widać ikonę trójkąta w kółku. Jest to ikona włączania odtwarzania filmu. Kolejna ikona znajduje się dopiero w połowie ekranu dolnego paska. Jest to ikona megafonu. Obok niej widać niebieski pasek, który oznacza poziom głośności. Dalej znajduje się mały biały prostokąt z czarnymi paskami w jego dolnej części. Pozwala ona na włączenie napisów. Kolejna ikona to napis auto, która umożliwia wybranie jakości filmu. Obok niej widać ikonę jedynki z iksem. Po kliknięciu na nią można wybrać szybkość odtwarzania filmu. Ostatnia ikona to kreski tworzące kwadrat. Kreski te tworzą jedynie krawędzie kwadratu. Jest to opcja włączania trybu pełnoekranowego.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RotYBTfh2fAih/1672138021/1R8xRI1W554WGMcEAkGn4U77GUv85Cg6.jpg)
Aby odtworzyć film, należy kliknąć ikonę trójkąta w kole.
![Grafika przedstawia ikonę odtwarzania filmu. Ma ona kształt koła, w którego środku znajduje się trójkąt.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R7I1imVTZfdmL/1689762840/10IlG5Y6rH0pKYLaTbnUvvP3KJ2pvXiz.jpg)
Ikona zmieni się na dwie kreski. Kliknięcie na nie spowoduje zatrzymanie filmu.
![Grafika przedstawia ikonę zatrzymywania filmu. Ma ona kształt kwadratu, w którego środku znajduje się koło, a w nim dwie pionowe kreski.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/Rk4aLH22GxNcE/1689762841/2NLwckItRtN5bWQY0rtjvpSxgZX5T7cl.jpg)
Reszta opcji umieszczona jest w prawej dolnej części ekranu. Pierwszy symbol głośnika pozwala na włączenie i wyłączenie dźwięku oraz ustawienie jego głośności.
![Grafika przedstawia widok ikon nawigacyjnych odtwarzacza znajdujących się w dolnej części okna, w którym wyświetlany jest film. Widoczne są ikony: głośnika, uruchamiania audiodeskrypcji, uruchamiania napisów, zmiany jakości wyświetlanego materiału, szybkości jego odtwarzania oraz włączenia lub wyłączenia trybu pełnoekranowego.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RdC0nJ2ZychNo/1701809641/2DisLUxy95Y1tHcU7JM2bFq48v3qJPz6.png)
Następna ikona pozwala na włączenie alternatywnej ścieżki dźwiękowej, która omawia obraz wyświetlany na ekranie.
![Grafika przedstawia ikonę do włączenia wersji filmu z audiodeskrypcją. Jest to ikonka głowy i górnej części tułowia człowieka. Obok niej widać dwie kreski symbolizujące falę dźwiękową odchodzącą od głowy postaci.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/ReHYc7PMwNioO/1689762842/1Q3ukQpiMEWGxfImPZPkuo2JqG844NX5.png)
Po kliknięciu na powyższą ikonę zmieni się ona na tę widoczną poniżej. Kliknięcie na nią umożliwia wyłączenie alternatywnej ścieżki.
![Grafika przedstawia ikonę do wyłączenia trybu audiodeskrypcji. Jest to ikonka sylwetki człowieka. Rozkłada on ramiona szeroko na boki.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RP2r2Y50VRYVF/1689762843/1cCZTQZYvxR3hgSVSHynjD5vJOywXMmn.png)
Ikona napisów to mały prostokąt z kropkami i kreskami. Po kliknięciu na niego pojawia się panel dający możliwość włączenia lub wyłączenia napisów. Jeśli istnieje taka opcja, to można tu także wybrać napisy w języku angielskim.
![Grafika przedstawia widok opcji włączenia/wyłączenia napisów. Jest to element w oknie wyświetlanego filmu. Dostępne opcje do wyboru to: napisy, wyłączone.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1b0avFfnvQpE/1689762843/kBASyS1kpMRqmNmk6wn2JtRCHn5OZSZm.png)
Symbol „auto” umożliwia zmianę jakości wyświetlanego materiału.
![Grafika przedstawia widok opcji zmiany jakości filmu. Jest to element w oknie wyświetlanego filmu. Dostępne opcje to: auto, tysiąc osiemdziesiąt p, czterysta osiemdziesiąt p.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RDxJ56mYBzT58/1689762843/3nS3uVCanEeFUHJMDxPwVYYSCeFKwyiC.png)
Po kliknięciu na symbol „1x” można zmienić prędkość odtwarzanego materiału.
![Grafika przedstawia widok opcji zmiany prędkości odtwarzania filmu. Jest to element w oknie wyświetlanego filmu. Dostępne opcje to: po klatce, zero dwadzieścia pięć, zero pół, zero siedemdziesiąt pięć, normalna, jeden dwadzieścia pięć, jeden i pół, jeden siedemdziesiąt pięć, dwa.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R16HipHpK5Aqm/1689762844/1pZ4XOOyUcq0TfhQMsRe1SlG8dkQnWkq.png)
Ostatni symbol umożliwia włączenie i wyłączenie widoku pełnoekranowego.
![Grafika przedstawia widok ikony trybu pełnoekranowego. Jest to element w oknie wyświetlanego filmu. Przycisk ma kształt przerywanego prostokąta.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RHmhnPHLUS36Q/1689762844/2hwMtQY7tG0i1uvau3Vgq8gESFJ2Raeh.jpg)
Wizualizacja 3D
Spis treści pozwala na przejście do wybranej planszy. Kliknięcie w wybrany punkt przekierowuje do planszy.
Galeria interaktywna posiada osobny spis treści.
![Grafika przedstawia spis treści. W spisie treści widnieją dwa punkty z niebieskimi napisami: Wizualizacja 3D – Robotnica pszczoły miodnej
Galeria interaktywna – Robotnica pszczoły miodnej](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RhY1WtbSv8iYH/1672138025/tOkBzvUyeeHaydRNAOJCoqnmoFf0WtL4.png)
Wizualizacje Robotnica pszczoły miodnej, Matka pszczoły miodnej, Truteń pszczeli przedstawiają budowę morfologiczną i anatomiczną pszczoły miodnej. Na wizualizacji można zidentyfikować narządy u robotnicy, matki oraz trutnia pszczoły miodnej.
Wizualizacja 3D Robotnica pszczoły miodnej
Wizualizacja 3D Matka pszczoły miodnej
Wizualizacja 3D Truteń pszczeli
![Na grafice widoczny jest model 3D robotnicy pszczoły miodnej. Obiekt ustawiony jest bokiem. Pszczoła składa z głowy, tułowia, odwłoka, skrzydeł i odnóży. Na owadzie widoczne są punkty opisujące części ciała.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RM3QcByKZ0zj7/1672138025/ZtcekGbxI8zVDgDz9waYH9GUpRNLrERS.png)
Po kliknięciu odczytujemy nazwy narządów i organów owada. Wizualizacja 3D pozwala przyjrzeć się budowie morfologicznej pod różnymi kątami.
Po kliknięciu i przytrzymaniu prawego przycisku myszki można przesuwać model w różne strony.
![Zdjęcie przedstawia fragment wizualizacji 3D. Po prawej stronie widnieje panel z fragmentem tekstu dotyczącym skrzydeł.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RCAn1g77MtNR8/1672138026/qwRMi6rndCoDm5KpXK3LlxDmmy9C1DI9.png)
Istnieje możliwość przesunięcia panelu bocznego. Klikając lewym przyciskiem myszy na siwym pasku, można pomniejszyć lub powiększyć panel.
![Zdjęcie przedstawia fragment wizualizacji 3D. Po prawej stronie widnieje panel z fragmentem tekstu. Na środku znajduje się suwak z czerwoną strzałką.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1Tld3PohwKDU/1672138026/1QfEmKghAjLNJTmf7tkqQvTCXkIYt2sC.png)
Po kliknięciu na przekreśloną kamerę w lewym górnym rogu można zresetować kamerę.
![Grafika przedstawia znacznik resetujący kamerę, który umożliwia powrót do wersji startowej. Jest to kółko z białym obramowaniem i czarnym wypełnieniem. W środku widoczny jest symbol białej przekreślonej kamery.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1InrDT6maTX8/1672138026/1qQXxxLHdTiYnpbLZ4mBj6sjY9rzWxz5.jpg)
Po kliknięciu znaku pauzy w lewym górnym rogu można zatrzymać kamerę.
![Grafika przedstawia znacznik zatrzymujący kamerę, który umożliwia zatrzymanie obrazu oraz zresetowanie modelu po postaci wyjściowej. Jest to kółko z białym obramowaniem i czarnym wypełnieniem. W środku widoczny jest biały ośmiokąt z dwiema pionowymi kreskami obok siebie.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1X9UmlQJ8pik/1672138027/1ezAlv6XtZfnIMg1trMVni0DJPHMGDOt.jpg)
![Grafika przedstawia kółka z cyframi służące do przechodzenia pomiędzy kolejnymi elementami modelu. Jest to dziesięć kółek z białym obramowaniem i czarnym wypełnieniem. W środku znajdują się cyfry od jeden do dziesięć.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1YLM4gwB7rWL/1672138027/6dEUjtEmcIsUDxgQhgcdT33e3Nha6WLL.png)
Przycisk „Pokaż warstwy” umożliwia zdejmowanie poszczególnych warstw i struktur w wizualizacji 3D.
![Grafika przedstawia podłużny przycisk z napisem Pokaż warstwy umożliwiający pokazywanie warstwowej budowy modelu. To owal z niebieską obwódką z niebieskim kółeczkiem w środku po lewej stronie.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1IKUMTdIuW2G/1672138027/FB9s85WndPBGYIvHw8DqLxQ8IJVxtldU.png)
![Grafika przedstawia listę warstw modelu 3D. Po lewej stronie znajdują się podłużne niebieskie przyciski umożliwiające włączanie i wyłączanie danych struktury. Obok nich, po prawej stronie przycisków nazwy warstw.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1JkCrd6UlyGN/1672138028/2YsxoFZWpfsbGVTMsfs4F3BPpCdHNbRq.png)
Instrukcja korzystania z galerii interaktywnej
Kliknij obrazek w katalogu, aby go powiększyć. Szukaj informacji pod pinezkami z numerkami. Następnie zmieniaj obrazy, korzystając ze strzałek pod obrazkiem. Ikonka drukarki pozwoli ci go wydrukować. Wyszukuj obrazki, korzystając z wyszukiwarki (w lewym górnym rogu), lub filtruj poszczególne kategorie za pomocą listy katalogów (powyżej wyszukiwarki). Przenoś obrazy między folderami po zaznaczeniu ich na liście i skorzystaniu z listy folderów w prawym górnym rogu.
![Grafika przedstawia widok katalogu interaktywnego. Na samej górze od lewej widoczne są napisy: Pokaż instrukcję, Tryb: prezentacja katalog. Poniżej od lewej widoczny jest prostokąt z napisem "Wszystkie" wewnątrz oraz strzałka w dół. Zaraz obok widnieje napis "Usuń" oraz "Więcej opcji". Poniżej znajdują się trzy prostokąty przedstawiające robotnicę pszczoły miodnej.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1d9h8uaDBVSf/1672138028/1Xck3OoiJ6s89KWORp64FTlRCbCfji3K.png)
![Grafika przedstawia katalog interaktywny – widok trybu prezentacji. Na grafice przedstawiona jest budowa wewnętrzna robotnicy pszczoły miodnej. Struktury anatomiczne zaznaczone są strzałkami oraz punktami (cyfry w kółkach). Nad pszczołą widoczne są napisy: Pokaż instrukcję, Tryb: prezentacja, katalog. Pod grafiką pszczoły widoczny jest panel sterujący katalogiem interaktywnym.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R12p5neJZ3XbY/1672138028/SY2hiZBYGfLnst7dIZVM5Y1WWbjAAxiQ.png)
![Grafika przedstawia obraz z galerii interaktywnej. Na górze patrząc od lewej widoczne są napisy: Pokaż instrukcję, Tryb: prezentacja, katalog. Poniżej w kółkach znajdują się cyfry od 1 do 18. Koło cyfry jeden widoczna jest okrągła ikona z przekreślonym okiem. Na grafice interaktywnej znajduje się budowa wewnętrzna pszczoły. Po kliknięciu cyfry 3 ukazuje się prostokąt z tekstem: Przełyk Biegnie przez szyję, cały tułów i przewężenie znajdujące się między pierwszym a drugim pierścieniem odwłoka. W odwłoku przełyk rozszerza się w wole. Pod grafiką znajduje się panel sterujący komponentem.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RooLYdyoERafN/1672138029/1UnlZ0ixW6gEhTUmRBm46REJAsN4PH5W.png)
![Grafika przedstawia wybór katalogu w galerii interaktywnej. Na samej górze od lewej widoczne są napisy: Pokaż instrukcję. Tryb: prezentacja, katalog. Poniżej po kliknięciu w pole katalogu rozwija się lista. Robotnica pszczoły miodnej – widok przednio boczny. Robotnica pszczoły miodnej – budowa zewnętrzna. Robotnica pszczoły miodnej – budowa wewnętrzna. Obok wyszukiwarki katalogów widnieje napis "usuń" oraz "więcej opcji. W tle widać trzy grafiki pszczół.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1bQwsgOUDdVh/1672138029/GCO9ueT8qZ28WIeppZ81j3KUGQkyRCtz.png)
![Grafika przedstawia robotnicę pszczoły miodnej widzianą od przodu. Na pierwszym planie ukazana jest głowa z oczami złożonymi, czułkami i aparatem gębowym gryząco‑ssącym. Na dalszym planie widać odnóża i skrzydełka. Nad grafiką pszczoły widnieją napisy: w lewym, górnym rogu Pokaż instrukcję, następnie w prawym, górnym rogu Tryb: prezentacja, katalog. Po lewej stronie pod napisem pokaż instrukcję znajduje się ikona ukrywająca widok znaczników (przekreślone oko). Pod grafiką znajdują się dwie ikony panelu sterującego umożliwiające przesuwanie prezentacji wstecz i do przodu oraz ikona drukarki.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RAVuWnr4GQKXI/1672138029/2XLaWKEmdON33N7LqwUKr4UUcqbKBXAD.png)
![Grafika przedstawia panel sterujący w katalogu interaktywnym. Strzałki – przesunięcie zdjęcia lewo, prawo. Są to cztery okrągłe ikonki. Pierwsza od lewej przedstawia biały znak mniejszości na szarym tle. Środkowa ikonka przedstawia biały znak większości na szarym tle. W trzeciej ikonie widoczny jest biały symbol drukarki. W czwartej ikonie widoczny jest biały symbol ikony „i".](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R6urTuR1T3Uo9/1672138030/1o1fX0WXb0lCGZV9c2v0RI8rFijFQLxp.jpg)
strzałki – przewijanie zdjęć w lewo, w prawo
ikona drukarki – drukowanie zdjęć i informacji
ikona „i” – rozwinięcie dodatkowych informacji
![Grafika przedstawia wygląd znacznika, umożliwiającego włączanie i wyłączanie widoku innych znaczników. Jest to symbol przekreślonego oka.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1SYlu2QICzIu/1672138030/1jEvzpTkxUXLx5SDgsrufj0IR9SmPhk1.png)
![Grafika przedstawia panel odtwarzacza. Od lewej widoczna jest ikona włączenia odtwarzacza – ikona składa się z trójkąta wpisanego w okrąg. Wierzchołek trójkąta skierowany jest w prawo. Oba kształty są ciemnoszare. Tło jest siwe. Następnie widoczny jest pasek z czasem nagrania – od lewej początek nagrania, następnie siwy krótki pasek, a po prawej czas całego nagrania – osiemnaście sekund. Po lewej widnieją ikony zmiany głośności dźwięku w nagraniu. Składa się on z ikony megafonu skierowanego w prawo, od którego odchodzą dwie półokrągłe linie symbolizujące fale dźwiękowe. Po prawej stronie megafonu znajduje się niebieski pasek, który umożliwia zmianę poziomu głośności.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R16uKydujYyQy/1672138030/NVMG8J0QmLJax89TICucyASrNcLXG8d3.jpg)
![Grafika przedstawia ikonę włączenia odtwarzania nagrania. Ikona składa się z trójkąta wpisanego w okrąg. Wierzchołek trójkąta skierowany jest w prawo. Oba kształty są ciemnoszare. Tło zdjęcia jest siwe.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RGETqvWfLNiQe/1672138031/2j08wcy7YraOibejIttWLUwrFkpHVuvV.jpg)
![Grafika przedstawia ikonę zatrzymania odtwarzania nagrania. Są to dwie pionowe kreski wpisane w okrąg. Ikona ma kolor biały. Tło zdjęcia jest siwe.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1TEIzNoNrSHl/1672138031/10TItJlnzWNNmKaH5oGrq7rfdpBEVtu0.jpg)
![Grafika przedstawia pasek z czasem nagrania – od lewej początek nagrania, następnie siwy krótki pasek, a po prawej czas całego nagrania – osiemnaście sekund.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RGKz3jR0e67nd/1672138031/16PyJVo2bUXzidS54PncRXU4zGH64Qml.jpg)
![Grafika przedstawia pasek zmiany głośności dźwięku w filmie. Składa się on z ikony megafonu skierowanego w prawo, od którego odchodzą dwie półokrągłe linie symbolizujące fale dźwiękowe. Po prawej stronie megafonu znajduje się niebieski pasek, który umożliwia zmianę poziomu głośności.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RD8rTgjNGt8TX/1672138031/1uyzJ5xriWVt3IwVklWfnDBBvKb3NUIc.jpg)
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Interaktywne materiały sprawdzające
Interaktywne materiały sprawdzające są pogrupowane tematycznie. Znajdują się one w określonych zakładkach, na które należy kliknąć.
![Zdjęcie przedstawia przykładowy wygląd zakładek zawierających interaktywne materiały sprawdzające. Składają się one z prostokątnych paneli umieszczonych jeden pod drugim. Każdy panel posiada numer oraz tytuł, który nawiązuje do zawartego w nim zadania.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1c5F6jLDAHRb/1672138032/2ZDUeROsY72bz6VEAr9eEF0mBAXT3eLr.png)
Po kliknięciu na dany temat zakładka rozwinie się i wyświetli się zadanie.
![Zdjęcie przedstawia otwartą zakładkę z przykładowym zadaniem. Pod nazwą zakładki znajduje się polecenie. Pod poleceniem widać treść zadania z odpowiedziami do wyboru. Po prawej stronie polecenia widać zielony sześciokąt. Poniżej zadania, po prawej stronie panelu znajduje się ikona sprawdź. Po jej lewej stronie widać symbol gumki. Poniżej przycisku sprawdź znajduje się napis pokaż odpowiedź.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1RIIRvFzHvDD/1672138032/1gsbEeBaL1Izp5s9JTzSpF4FI1xMVBiz.jpg)
Rozwiązanie zadania wymaga kliknięcia wybranej opcji, przeciągnięcia odpowiednich elementów lub wpisania odpowiedzi. Polecenie zawsze określa czynność, jaką należy wykonać. Po wybraniu lub uzupełnieniu odpowiedzi należy kliknąć przycisk „Sprawdź”. Nad poleceniem wyświetli się informacja, czy zadanie zostało poprawnie wykonane. Po lewej stronie przycisku „Sprawdź” znajduje się symbol gumki, jego kliknięcie czyści odpowiedzi. Poniżej przycisku „Sprawdź” widnieje napis „Pokaż odpowiedź”, umożliwia on poznanie poprawnego rozwiązania zadania. W przypadku błędnej odpowiedzi użytkownik otrzymuje wskazanie materiału multimedialnego, na podstawie którego może uzupełnić swoją wiedzę. Po prawej stronie polecenia widoczny jest kolorowy sześciokąt. Jego kolor informuje o poziomie trudności zadania: kolor zielony oznacza zadanie łatwe, żółty – zadanie o średnim poziomie trudności, czerwony – zadanie trudne.
![Grafika przedstawia trzy kolorowe sześciokąty informujące o poziomie trudności zadania: kolor zielony oznacza zadanie łatwe, żółty – zadanie o średnim poziomie trudności, czerwony – zadanie trudne.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/Rh8nO2PlFTxiJ/1689762847/1QQZ5b2gn06rIPshJCMlwIrPRwh5bPCK.png)
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Słownik pojęć dla e‑zasobu
Słownik ma strukturę listy. Znajdują się w nim występujące w e‑materiale pojęcia wraz z ich definicjami. Pod każdym pojęciem znajduje się link do odpowiedniego multimedium, w którym dane pojęcie występuje, oraz do Polskiego Słownika Archiwalnego.
W górnej części słownika znajdują się instrukcja korzystania ze słownika oraz pole do filtracji pojęć. Aby odnaleźć konkretne pojęcie, należy je wpisać w polu filtracji. Po wpisaniu widoczne będzie tylko to pojęcie wraz z definicją. Aby wrócić do listy wszystkich pojęć, należy kliknąć krzyżyk w prawej części pola filtracji.
![Przykładowa ilustracja przedstawiająca fragment słownika z częścią umożliwiającą filtrację pojęć. Na samej górze umieszczona jest instrukcja korzystania ze słownika. Zawarta jest w niej następująca informacja: „Słownik zawiera pojęcia ułożone w kolejności alfabetycznej. Pojęcia zawierają odnośniki do elementów składowych e‑materiału, w których zostały zastosowane. Za pomocą wyszukiwarki „Filtruj pojęcie” można wyszukać odpowiednie pojęcie w słowniku”. Pod instrukcją korzystania ze słownika umieszczone zostało pole w kształcie prostokąta. Wewnątrz znajduje się napis: filtruj pojęcie oraz umieszczony z boku przycisk w kształcie krzyżyka. Na samym dole znajduje się pierwsze pojęcie ze słownika. Dotyczy ono diploidalności.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1dTItgfZWgpB/1672138032/2jmHqPe8sOivWpXx297aCVUL28dXqYtx.jpg)
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Przewodnik dla nauczyciela
Przewodnik dla nauczyciela jest podzielony na pięć części. Każda z nich jest wyróżniona w interaktywnym spisie treści. Po kliknięciu na dany podrozdział przewodnika wyświetli się jego odpowiedni fragment.
Pierwsza część przedstawia cele i efekty kształcenia, szczegółowo wylicza kwalifikacje, do których rozwijania e‑materiał został przeznaczony. Druga część omawia strukturę e‑materiału, wymienia poszczególne zasoby oraz podaje, czego dotyczą. Hiperłącza i graficzny spis treści pozwalają na przejście do danej składowej e‑materiału. Trzecia część prezentuje powiązania między elementami e‑materiału. Czwarta część to wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej. Przedstawia przykładowe scenariusze pracy uczniów na zajęciach i poza zajęciami oraz indywidualnej pracy z uczniem. Na końcu wymienione są wymagania techniczne niezbędne do korzystania z e‑materiału.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Przewodnik dla uczącego się
Przewodnik dla uczącego się składa się z pięciu części. Każda z nich jest wyróżniona w interaktywnym spisie treści. Po kliknięciu na dany podrozdział przewodnika wyświetli się jego odpowiedni fragment.
Pierwsza część przedstawia cele uczącego się, druga zaś charakteryzuje strukturę e‑materiału i omawia po kolei każdy zasób występujący w e‑materiale. Hiperłącza i graficzny spis treści pozwalają na przejście do danej składowej e‑materiału. Trzecia część prezentuje powiązania między elementami e‑materiału. Czwarta zawiera informacje o tym, jak uczeń może korzystać z poszczególnych zasobów. Ostatnia część przewodnika to wymagania techniczne niezbędne do korzystania z e‑materiału.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Netografia i bibliografia
Netografia i bibliografia jest to spis adresów internetowych oraz pozycji literaturowych, z których korzystano podczas pisania e‑materiału. Adresy internetowe zawierają hiperłącza, dzięki którym można przejść na daną stronę, oraz datę z ostatnim dostępem do linku.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
2. Problemy techniczne z odtwarzaniem e‑materiałów
W przypadku problemów z wyświetlaniem się elementów w e‑materiale należy się upewnić, że urządzenie (komputer, laptop, smartfon itp.) ma dostęp do internetu. Czasami zbyt wolne łącze internetowe może spowalniać ładowanie się stron, szczególnie w przypadkach, gdy znajdują się na nich multimedia takie jak film, wizualizacje 3D lub animacje 3D. W takiej sytuacji zaleca się sprawdzenie, co może spowalniać internet. Najczęściej jest to otwarcie zbyt wielu zakładek w przeglądarce internetowej, przeciążenie systemu (zbyt wiele otwartych aplikacji).
Jeżeli użytkownik korzysta z internetu mobilnego, słaba jakość połączenia może być spowodowana wyczerpaniem się danych pakietowych w ofercie.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
3. Wymagania techniczne
Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.
System operacyjny:
Windows 7 lub nowszy
OS X 10.11.6 lub nowszy
GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3 GB RAM
Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:
Chrome w wersji 69.0.3497.100
Firefox w wersji 62.0.2
Safari w wersji 11.1
Opera w wersji 55.0.2994.44
Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0
Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124
Urządzenia mobilne:
2 GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym
tablet/smartfon z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym), np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści