RwHuNPjfPVqGK1

Zdjęcie przedstawia twarz kobiety z profilu unieruchomioną za pomocą plastikowej siatki na czas przeprowadzania promieniotwórczej terapii nowotworowej. Na siatce widoczny jest też zielony wskaźnik laserowy w kształcie dużego zielonego krzyża wyznaczający punkt na głowie pacjentki, który poddany zostanie precyzyjnemu napromieniowaniu.

Produkcja sztucznych izotopów promieniotwórczych umożliwiła zastosowanie promieniotwórczości w życiu codziennym. RadioizotopyradioizotopRadioizotopywykorzystujemy obecnie w technice, medycynie, a nawet w rolnictwie.

W technice radioizotopy pozwalają precyzyjnie wyznaczyć grubość wytwarzanego materiału, np. papieru lub folii. Jeżeli radioizotop umieścimy pod badanym materiałem, a nad nim ustawimy detektor promieniowania, wówczas nawet najmniejsza zmiana grubości materiału spowoduje także zmianę liczby rejestrowanych cząstek.

RHxoFa6eiJzXj1

Animacja przedstawia pracę silnika. Na początku pojawiają się napisy: „FIZYKA” i pod spodem „Przekrój silnika spalinowego”. Następnie pokazano silnik spalinowy – przekrój. Tło czarne. Na środku znajduje się silnik. Silnik jest uruchomiony. Tłok silnika pokryty jest cienką warstwą oleju. Opisano to słowami „Tarcie tłoka o gładź cylindra redukowane przez cienką warstwę oleju (film olejowy)”. Elementy znajdujące się poniżej cylindra również pokryte są warstwą oleju, który z każdym ruchem tłoka jest mieszany. Opisano to słowami „Olej smarujący, rozprowadzany do wszystkich trących się elementów”.

Animacja przedstawia pracę silnika. Na początku pojawiają się napisy: „FIZYKA” i pod spodem „Przekrój silnika spalinowego”. Następnie pokazano silnik spalinowy – przekrój. Tło czarne. Na środku znajduje się silnik. Silnik jest uruchomiony. Tłok silnika pokryty jest cienką warstwą oleju. Opisano to słowami „Tarcie tłoka o gładź cylindra redukowane przez cienką warstwę oleju (film olejowy)”. Elementy znajdujące się poniżej cylindra również pokryte są warstwą oleju, który z każdym ruchem tłoka jest mieszany. Opisano to słowami „Olej smarujący, rozprowadzany do wszystkich trących się elementów”.

Film dostępny na portalu epodreczniki.pl

Animacja przedstawia pracę silnika. Na początku pojawiają się napisy: „FIZYKA” i pod spodem „Przekrój silnika spalinowego”. Następnie pokazano silnik spalinowy – przekrój. Tło czarne. Na środku znajduje się silnik. Silnik jest uruchomiony. Tłok silnika pokryty jest cienką warstwą oleju. Opisano to słowami „Tarcie tłoka o gładź cylindra redukowane przez cienką warstwę oleju (film olejowy)”. Elementy znajdujące się poniżej cylindra również pokryte są warstwą oleju, który z każdym ruchem tłoka jest mieszany. Opisano to słowami „Olej smarujący, rozprowadzany do wszystkich trących się elementów”.

W przemyśle motoryzacyjnym inżynierowie dodają radioizotopy do materiałów wykorzystywanych jako pokrycie wnętrza cylindrów silnika. Robią to na etapie badań, aby sprawdzić który olej jest najlepszy do smarowania silnika. Na skutek tarcia tłoków o cylindry drobiny materiału z radioizotopem przedostają się z cylindrów do oleju silnikowego. Ilość materiału, który dostał się z silnika do oleju, możemy określić za pomocą detektorów promieniowania – im mniejsze promieniowanie oleju, tym lepiej smaruje on silnik.

RPv3GHeW0C8wD1

Zdjęcie przedstawia radziecki łunochod. Maszyna wygląda jak duży, srebrny pojemnik w kształcie balii, umieszczony na ośmiu kołach. Łunochod z zewnątrz posiada wiele mniejszych podzespołów, przewodów i tym podobne. Z tyłu umieszczono element, który wygląda jak antena satelitarna. Powierzchnia elementu składa się z drobnych niebieskich, granatowych i brązowoszarych prostokątów. Łunochod umieszczono na szarym podłożu.

Ciepło wydzielane podczas rozpadów promieniotwórczych jest wykorzystywane w wielu statkach kosmicznych, zwłaszcza, gdy z powodu dużej odległości od Słońca baterie słoneczne nie mogą dać wystarczającej ilości energii lub gdy pojazd księżycowy musi działać podczas nocy trwającej dwa tygodnie.

Źródła promieniotwórcze produkujące energię zostały użyte w sondach: Pionier 10, Pionier 11, Voyager 1 i Voyager 2.

Sonda Pionier 10, wystrzelona z Ziemi w 1972 r., obecnie znajduje się w odległości ponad 14 miliardów km od Słońca. Ostatnie sygnały pochodzące z tej sondy odebrano w 2003 r., czyli ponad 30 lat po jej starcie. Jest to pierwsza sonda, która opuściłaUkład SłonecznyUkład SłonecznyUkład Słoneczny. Porusza się ona w kierunku gwiazdozbioru Byka i za dwa miliony lat ma szansę dotrzeć do gwiazdy Aldebaran.

Rok później wystrzelona została Sonda Pionier 11. Jej zadaniem, podobnie jak jej poprzedniczki, było zebranie danych o planetachUkładu SłonecznegoUkład SłonecznyUkładu Słonecznego – Jowiszu i Saturnie – oraz o ich najbliższym otoczeniu (np. o Tytanie – największym księżycu Saturna). Po wykonaniu tej misji sonda skierowała się w kierunku gwiazdozbioru Orła.

R1N3YTREoPCga1

Ilustracja przedstawia bezzałogową sondę kosmiczną Voyager 2. Tło ciemnogranatowe, z małymi jasnymi punkcikami imitującymi gwiazdy. Na ilustracji widoczna sonda składająca się z białego talerza satelitarnego oraz połączonej z nim (z tyłu) złotej aparatury. Z dołu odchodzą w różnych kierunkach trzy długie, najprawdopodobniej metalowe, pręty.

Sonda Voyager 2, wystrzelona w 1977 r., znajduje się w odległości ponad 15 mld km od Słońca. Warto podkreślić, że zasilanie sondy w energię (realizowane z wykorzystaniem trzech tzw. radioizotopowych generatorów termoelektrycznych) nadal działa – przewidywania wskazują, że może ono działać nawet do 2025 r.

Izotop promieniotwórczy wykorzystano także jako źródło ciepła w pojeździe księżycowym Łunochod. Jeden gram polonu produkuje energię $140\frac{\mathrm{J}}{\mathrm{s}}$ i osiąga temperaturę ponad $500\mathrm{℃}$. Wydajniejszym źródłem energii jest pluton (${}_{94}{}^{238}\mathrm{Pu}$), którego okres połowicznego zaniku wynosi prawie $90$ lat. Ten izotop charakteryzuje się niskim poziomem emisji promieniowania $\mathrm{\beta }$, pochodzącym głównie z produktów rozpadu. Warto wspomnieć, że generatory energii działają na takiej samej zasadzie jak elementy chłodzące w lodówkach turystycznych – z tą różnicą, że procesy w obu urządzeniach przebiegają odwrotnie (jeżeli wykonasz drugie polecenie w zadaniu domowym, to dowiesz się na ten temat znacznie więcej).

Izotopy promieniotwórcze wykorzystujemy także do sprawdzania nieszczelności instalacji kanalizacyjnych i do wykrywania, którędy rozchodzą się zanieczyszczenia w rzekach i jeziorach.

R14P1OBguorwP1

Animacja przedstawia jeden ze sposobów praktycznego wykorzystania promieniotwórczości. Na początku pojawiają się napisy: „FIZYKA” i pod spodem „Badanie szczelności rurociągów i gazociągów za pomocą izotopów promieniotwórczych”. Na animacji znajduje się przekrój podłoża (ziemi), na którym widać biegnącą przez szerokość kadru rurę wypełnioną gazem. Rura znajduje się pod ziemią. Powyżej powierzchni widoczne są cztery zielone drzewa iglaste oraz jasnobłękitne niebo i jasnoróżowe chmury po prawej stronie. W rurze, w prawą stronę, przemieszcza się gaz. W środkowej części, od góry, znajduje się dziura, przez którą gaz przedostaje się na zewnątrz, do gleby. Po chwili, z lewej strony, od góry, do rury „wciśnięto” wąską rurkę, przez którą, z zamieszczonego na górze prostokątnego pojemnika, dostają się do rury żółte kuleczki. Kuleczki poruszają się w tę samą stronę, co gaz – w prawo. Kilka z nich przedostaje się przez dziurę w rurze, na zewnątrz. Po kilku sekundach na animacji (po lewej, nad rurą, na wysokości powierzchni ziemi) pojawia się wizerunek ludzkiej ręki trzymającej żółte urządzenie z białą tarczą oraz miernikiem. Wskazówka spoczywa na początku skali. Urządzenie podpisano „detektor radioaktywności”. Napis zmienia się w inny: „słaba radioaktywność”. W tle słychać delikatne zakłócenia. Ręka z detektorem powoli przesuwa się w prawą stronę. Wskazówka cały czas spoczywa na początku skali. Gdy ręka zbliża się do miejsca, w którym znajduje się dziura w rurze, wskazówka przesuwa się na środek skali, a w miejscu bezpośrednio nad dziurą wskazówka przesunęła się na koniec skali, na czerwone pole. Na detektorem pojawia się napis „wzmożona radioaktywność, prawdopodobnie pod detektorem jest wyciek”. Słychać głośniejsze trzaski. Gdy ręka z detektorem dalej przesuwa się w prawo, trzaski nieco cichną, wskazówka przesuwa się na początek skali i pojawia się napis „słaba radioaktywność”.

Animacja przedstawia jeden ze sposobów praktycznego wykorzystania promieniotwórczości. Na początku pojawiają się napisy: „FIZYKA” i pod spodem „Badanie szczelności rurociągów i gazociągów za pomocą izotopów promieniotwórczych”. Na animacji znajduje się przekrój podłoża (ziemi), na którym widać biegnącą przez szerokość kadru rurę wypełnioną gazem. Rura znajduje się pod ziemią. Powyżej powierzchni widoczne są cztery zielone drzewa iglaste oraz jasnobłękitne niebo i jasnoróżowe chmury po prawej stronie. W rurze, w prawą stronę, przemieszcza się gaz. W środkowej części, od góry, znajduje się dziura, przez którą gaz przedostaje się na zewnątrz, do gleby. Po chwili, z lewej strony, od góry, do rury „wciśnięto” wąską rurkę, przez którą, z zamieszczonego na górze prostokątnego pojemnika, dostają się do rury żółte kuleczki. Kuleczki poruszają się w tę samą stronę, co gaz – w prawo. Kilka z nich przedostaje się przez dziurę w rurze, na zewnątrz. Po kilku sekundach na animacji (po lewej, nad rurą, na wysokości powierzchni ziemi) pojawia się wizerunek ludzkiej ręki trzymającej żółte urządzenie z białą tarczą oraz miernikiem. Wskazówka spoczywa na początku skali. Urządzenie podpisano „detektor radioaktywności”. Napis zmienia się w inny: „słaba radioaktywność”. W tle słychać delikatne zakłócenia. Ręka z detektorem powoli przesuwa się w prawą stronę. Wskazówka cały czas spoczywa na początku skali. Gdy ręka zbliża się do miejsca, w którym znajduje się dziura w rurze, wskazówka przesuwa się na środek skali, a w miejscu bezpośrednio nad dziurą wskazówka przesunęła się na koniec skali, na czerwone pole. Na detektorem pojawia się napis „wzmożona radioaktywność, prawdopodobnie pod detektorem jest wyciek”. Słychać głośniejsze trzaski. Gdy ręka z detektorem dalej przesuwa się w prawo, trzaski nieco cichną, wskazówka przesuwa się na początek skali i pojawia się napis „słaba radioaktywność”.

Film dostępny na portalu epodreczniki.pl

Animacja przedstawia jeden ze sposobów praktycznego wykorzystania promieniotwórczości. Na początku pojawiają się napisy: „FIZYKA” i pod spodem „Badanie szczelności rurociągów i gazociągów za pomocą izotopów promieniotwórczych”. Na animacji znajduje się przekrój podłoża (ziemi), na którym widać biegnącą przez szerokość kadru rurę wypełnioną gazem. Rura znajduje się pod ziemią. Powyżej powierzchni widoczne są cztery zielone drzewa iglaste oraz jasnobłękitne niebo i jasnoróżowe chmury po prawej stronie. W rurze, w prawą stronę, przemieszcza się gaz. W środkowej części, od góry, znajduje się dziura, przez którą gaz przedostaje się na zewnątrz, do gleby. Po chwili, z lewej strony, od góry, do rury „wciśnięto” wąską rurkę, przez którą, z zamieszczonego na górze prostokątnego pojemnika, dostają się do rury żółte kuleczki. Kuleczki poruszają się w tę samą stronę, co gaz – w prawo. Kilka z nich przedostaje się przez dziurę w rurze, na zewnątrz. Po kilku sekundach na animacji (po lewej, nad rurą, na wysokości powierzchni ziemi) pojawia się wizerunek ludzkiej ręki trzymającej żółte urządzenie z białą tarczą oraz miernikiem. Wskazówka spoczywa na początku skali. Urządzenie podpisano „detektor radioaktywności”. Napis zmienia się w inny: „słaba radioaktywność”. W tle słychać delikatne zakłócenia. Ręka z detektorem powoli przesuwa się w prawą stronę. Wskazówka cały czas spoczywa na początku skali. Gdy ręka zbliża się do miejsca, w którym znajduje się dziura w rurze, wskazówka przesuwa się na środek skali, a w miejscu bezpośrednio nad dziurą wskazówka przesunęła się na koniec skali, na czerwone pole. Na detektorem pojawia się napis „wzmożona radioaktywność, prawdopodobnie pod detektorem jest wyciek”. Słychać głośniejsze trzaski. Gdy ręka z detektorem dalej przesuwa się w prawo, trzaski nieco cichną, wskazówka przesuwa się na początek skali i pojawia się napis „słaba radioaktywność”.

W medycynie wykorzystywane są tzw. znaczniki (markery), które m.in. pozwalają określić, czy przepływpłynu rdzeniowo‑mózgowegopłyn rdzeniowo‑mózgowypłynu rdzeniowo‑mózgowegow organizmie człowieka jest prawidłowy. Zaburzenia przepływu tego płynu towarzyszą chorobie Alzheimera czy padaczce. Dzięki dożylnemu podaniu znacznika można również badać krążenie krwi.

Duże ilości promieniotwórczego jodu podaje się pacjentom cierpiącymna nadczynność tarczycynadczynność tarczycyna nadczynność tarczycy. Kiedy tarczyca się rozrasta, wydziela zbyt duże ilości hormonów, które negatywnie wpływają na funkcjonowanie organizmu człowieka. Aby ograniczyć tę nadczynność, stosuje się radioizotop jodu (podawany w kapsułkach). Promieniotwórczy jod zostaje wchłonięty przez tarczycę, która miejscowo jest niszczona, co prowadzi do ograniczenia jej czynnej powierzchni, a tym samym do mniejszego wydzielania hormonów. Radioizotop jodu działa lokalnie w promieniu 2 mm.

Szerokie zastosowanie do niszczenia guzów nowotworowych znalazła bomba kobaltowa.

RNp7iZfEnSERZ1

Zdjęcie przedstawia bombę kobaltową. Fotografia czarno-biała. Na zdjęciu widoczna młoda osoba, najprawdopodobniej kobieta. Twarz bardzo jasna, prawie biała. Włosy czarne. Kobieta leży na stole wielkiego metalowego urządzenia, maszyny. Stół jest przykryty białym prześcieradłem. Kobieta ubrana jest w białe szaty, chyba fartuch. Nogi i część tułowia okrywa jej biały materiał. Ręce ma złożone na piersi. Urządzenie wygląda jak ogromny okular mikroskopu. Jego koniec wycelowany jest w brzuch kobiety.

Jest to głowica zawierająca próbkę promieniotwórczego izotopu kobaltu ${}_{27}{}^{60}\mathrm{Co}$, który ze względów bezpieczeństwa jest umieszczony w ołowianej komorze. Reakcja rozpadu kobaltu ${}_{27}{}^{60}\mathrm{Co}$ przybiera postać:

Reakcji rozpadu kobaltu towarzyszą emisja promieniowania beta ($e^{-}$), emisja antyneutrina elektronowego (${\stackrel{-}{v}}_e$) oraz uwolnienie dwóch wysokoenergetycznych kwantów gamma. W terapii antynowotworowej wykorzystywane jest właśnie promieniowanie gamma. Aktywność izotopu kobaltu zawiera się w granicach ${10}^{13}–{10}^{14}\mathrm{ Bq}$, co czyni go wydajnym źródłem promieniowania $\mathrm{\gamma }$, które jeśli precyzyjnie pada na guz nowotworowy, niszczy go.

W rolnictwie izotopy wykorzystuje się do badania stopnia wchłaniania nawozów przez rośliny. Do nawozu dodaje się niewielką ilość substancji promieniotwórczej. Nawóz dostaje się do układu korzeniowego, a stamtąd – do naziemnej części rośliny. Następnie bada się poziom radioaktywności roślin i na tej podstawie można ocenić ilość wchłoniętego nawozu i oszacować jego odpowiednią dawkę.

Dzięki promieniotwórczości możemy także określać wiek niektórych substancji. Warunkiem jest jednak to, że muszą one zawierać węgiel i być częścią organizmu, który był kiedyś żywy. Metoda ta – oparta nadatowaniu radiowęglowymdatowania przy użyciu węgla C‑14datowaniu radiowęglowym – jest użyteczna zwłaszcza w badaniach archeologicznych. W atmosferze wytwarzany jest izotop węgla ${}^{14}\mathrm{C}$. Powstaje z niego dwutlenek węgla, który miesza się z $\mathrm{C}{\mathrm{O}}_2$ zawierającym zwykły węgiel ${}^{12}\mathrm{C}$ i właśnie taką mieszankę pobierają rośliny. Jeżeli organizm umiera, to pobieranie węgla ${}^{14}\mathrm{C}$ ustaje, a jego ilość stopniowo się zmniejsza. Problematyczne w tej metodzie jest to, że zawartość węgla promieniotwórczego jest bardzo mała, a ponadto nie wiemy, czy i jak zmieniała się w starożytności zawartość tego izotopu. Ci z was, którzy interesują się historią, mogą sprawdzić, czy opisana wyżej metoda daje dobre wyniki. Często dysponujemy niezależnymi informacjami na temat wieku danego przedmiotu – przykładem mogą być próbki o dość dokładnie określonym wieku, np. fragmenty łodzi pogrzebowych faraonów, elementy ich grobowców czy drewno z sarkofagów mumii. Pozwala to na dokładniejsze wyznaczanie wieku tych przedmiotów, a nawet na wnioski dotyczące zmian zawartości węgla ${}^{14}\mathrm{C}$ w atmosferze ziemskiej na przestrzeni minionych wieków.

RzkpC60soRax71

Na ekranie tabela przedstawiająca różne izotopy węgla, i rozpowszechnienie i trwałość. Następnie opis jednostki ppt używanej przez chemików. Na ekranie pojawia się schemat reakcji. Potem kolejny schemat reakcji. Rysunek 3D przedstawiający część kuli ziemskiej z „lotu ptaka, widoczna atmosfera w formie mgiełkowej poświaty. W atmosferze widać schemat przedstawiający rozpad oraz tworzenie izotopu nietrwałego. Następnie schemat dwutlenku węgla, pokazane na co się dzieli. Rysunek przedstawiający część łańcucha pokarmowego. Rysunek ściętego drzewa od niego strzałki wskazujące na rysunki kłód drewna od nich strzałki wskazujące na różne wyroby z drewna. Obok rysunek szkieletu zwierzaka. Pionowo w kolumnie rysunki z napisami: Siekierka - 81% 1000 lat temu, Drewniany totem - 55% 5000 lat temu, Duży ząb - 30% 10000 lat temu, Czaszka - 9% 20000 lat temu.

Na ekranie tabela przedstawiająca różne izotopy węgla, i rozpowszechnienie i trwałość. Następnie opis jednostki ppt używanej przez chemików. Na ekranie pojawia się schemat reakcji. Potem kolejny schemat reakcji. Rysunek 3D przedstawiający część kuli ziemskiej z „lotu ptaka, widoczna atmosfera w formie mgiełkowej poświaty. W atmosferze widać schemat przedstawiający rozpad oraz tworzenie izotopu nietrwałego. Następnie schemat dwutlenku węgla, pokazane na co się dzieli. Rysunek przedstawiający część łańcucha pokarmowego. Rysunek ściętego drzewa od niego strzałki wskazujące na rysunki kłód drewna od nich strzałki wskazujące na różne wyroby z drewna. Obok rysunek szkieletu zwierzaka. Pionowo w kolumnie rysunki z napisami: Siekierka - 81% 1000 lat temu, Drewniany totem - 55% 5000 lat temu, Duży ząb - 30% 10000 lat temu, Czaszka - 9% 20000 lat temu.

Film dostępny na portalu epodreczniki.pl

Na ekranie tabela przedstawiająca różne izotopy węgla, i rozpowszechnienie i trwałość. Następnie opis jednostki ppt używanej przez chemików. Na ekranie pojawia się schemat reakcji. Potem kolejny schemat reakcji. Rysunek 3D przedstawiający część kuli ziemskiej z „lotu ptaka, widoczna atmosfera w formie mgiełkowej poświaty. W atmosferze widać schemat przedstawiający rozpad oraz tworzenie izotopu nietrwałego. Następnie schemat dwutlenku węgla, pokazane na co się dzieli. Rysunek przedstawiający część łańcucha pokarmowego. Rysunek ściętego drzewa od niego strzałki wskazujące na rysunki kłód drewna od nich strzałki wskazujące na różne wyroby z drewna. Obok rysunek szkieletu zwierzaka. Pionowo w kolumnie rysunki z napisami: Siekierka - 81% 1000 lat temu, Drewniany totem - 55% 5000 lat temu, Duży ząb - 30% 10000 lat temu, Czaszka - 9% 20000 lat temu.

Do wyznaczania wieku skał wykorzystuje się radioaktywny potas ${}_{19}{}^{40}\mathrm{K}$, który jeśli ulegnie rozpadowi, przekształca się w izotop argonu ${}_{18}{}^{40}\mathrm{Ar}$. Okres połowicznego zaniku potasu wynosi 1,25 mld lat.

Załóżmy, że w pewnej próbce skały zawarte jest $\mathrm{1,8}·{10}^{-6}\mathrm{g}$ potasu ${}_{19}{}^{40}\mathrm{K}$ i $\mathrm{12,6}·{10}^{-5}\mathrm{g}$ argonu ${}_{18}{}^{40}\mathrm{Ar}$ pochodzącego z rozpadu potasu. Dane te wskazują, że liczba atomów argonu jest 7 razy większa niż atomów potasu (masy atomów argonu i potasu są jednakowe). Jeżeli założymy, że wszystkie atomy argonu pochodzą z rozpadu potasu, to możemy wywnioskować, że na początku atomów potasu było 8 razy więcej niż obecnie. Wynika z tego, że od rozpoczęcia procesu rozpadu upłynęły 3 okresy połowicznego zaniku, a więc rozpad rozpoczął się 3,75 mld lat temu. Uważny czytelnik mógłby zapytać, czy wcześniej w tej skale znajdowały się atomy argonu, które nie pochodziłyby z rozpadu potasu. Do pomiarów wybierane są jednak skały pochodzenia wulkanicznego – kiedy ta skała była w stanie płynnym, cały argon się ulotnił. Ocenia się, że ta metoda pozwala na ustalenie wieku skały z dokładnością do$10\%$.

Produktem przemian i reakcji jądrowych są nie tylko sztuczne izotopy, lecz także energia. Energię tę możemy wyzwolić zarówno w sposób kontrolowany (w elektrowniach jądrowych, gdzie pozyskuje się energię elektryczną), jak i niekontrolowany (wybuch jądrowy). Niszczące możliwości bomby jądrowej zostały wykorzystane w końcowej fazie II wojny światowej. 6 sierpnia 1945 r. nad miastem Hiroszima w Japonii została zdetonowana bomba, której wybuch zabił ponad 78 tysięcy osób. Trzy dni później powtórzono atak w Nagasaki, gdzie życie straciło ponad 40 tysięcy mieszkańców.

Kwestią wytwarzania energii w różnych reakcjach jądrowych zajmiemy się w następnych rozdziałach.

RqYuiRnrWUvKs1

Zdjęcie przedstawia zniszczone przez wybuch bomby atomowej tereny Hiroszimy i Nagasaki. Fotografia czarno-biała. Na pierwszym planie widoczne starta gruzów, połamanych desek i konstrukcji oraz fragment figurki Buddy. Nieco dalej widać ogrom zniszczeń spowodowanych przez wybuch wojny. Prawie wszystko zostało zrównane z ziemią. W oddali widać szkielety budynków. W tle zarys gór.

RprXzQTaLl4zx1

Bomba atomowa

Bomba atomowa

Film dostępny na portalu epodreczniki.pl

Bomba atomowa

Podsumowanie

• Sztuczna promieniotwórczość znalazła zastosowanie w wielu dziedzinach energetyki, medycyny, nauki, techniki i przemysłu.

• Powszechnie stosowanym sposobem określania wieku znalezisk archeologicznych jest datowanie metodą radiowęglową (przy wykorzystaniu izotopu Indeks górny 14¹⁴C).

• Broń atomowa została po raz pierwszy użyta pod koniec II wojny światowej (1945 r.). Zniszczeniu uległy wówczas dwa japońskie miasta: Hiroszima i Nagasaki. W Hiroszimie na skutek uderzenia jądrowego zginęło ponad 78 tys. mieszkańców, w Nagasaki – ponad 40 tys.

Zadanie podsumowujące moduł

Praca domowa

Słowniczek