Typy gleb występujące w poszczególnych klasach bonitacyjnych

ATLAS INTERAKTYWNY

Spis treści

1. Atlas gleb występujących w Polsce1. Atlas gleb występujących w Polsce

2. Klasy gleb gruntów ornych w polskim systemie bonitacyjnym2. Klasy gleb gruntów ornych w polskim systemie bonitacyjnym

3. Mapa interaktywna klas bonitacyjnych gleb w Polsce3. Mapa interaktywna klas bonitacyjnych gleb w Polsce

bg‑green

1. Atlas gleb występujących w Polsce

RCV6QlklVCOE1

Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

bg‑green

2. Klasy gleb gruntów ornych w polskim systemie bonitacyjnym

Gleby użytkowane rolniczo zostały ocenione i podzielone na sześć klas użytkowych, w tym dwie z nich mają dodatkowo dwie podklasy. Przy ocenie i podziale wzięto pod uwagę właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleb. Uwzględniono również możliwości podniesienia wartości użytkowej.

RC5AFgJvZRmKn1

Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Grafika przedstawia charakterystykę klas bonitacyjnych gruntów ornych. Podzielona została na osiem segmentów.

Segment pierwszy. Klasy bonitacyjne. Ilustracja przedstawia wykres kołowy, który obrazuje użytki rolne według sześciu klas bonitacyjnych. Klasa pierwsza obejmuje 0,2% gruntów. Klasa druga obejmuje 1,4% gruntów. Klasa trzecia obejmuje 18,6% gruntów. Klasa czwarta obejmuje 43,7% gruntów. Klasa piąta obejmuje 25,9% gruntów. Klasa szósta obejmuje 10% gruntów. Na wykresie zaznaczono również grunty, które nie zostały objęte klasyfikacją. Wynoszą one 0,2%.

Segment drugi. Tabela porównawcza. Tabela została podzielona na cztery rubryki. Pierwsza rubryka to klasa. Druga rubryka to nazwa klasy gleby. Trzecia rubryka to udział przedstawiony z procentach. Czwarta rubryka to typy gleb.

Wers pierwszy. Klasa: pierwsza. Nazwa klasy gleby: orne najlepsze. Udział procentowy: 0,5. Typ gleby: czarnoziemy, czarne ziemie (z glin marglistych), najlepsze rędziny, gleby brunatne (z lessów).
Wers drugi. Klasa: druga. Nazwa klasy gleby: orne bardzo dobre. Udział procentowy: 3,2. Typ gleby: jak wyżej oraz gleby brunatne (z glin, iłów pylastych).
Wers trzeci. Klasa: trzecia a. Nazwa klasy gleby: orne dobre. Udział procentowy: 10. Typ gleby: gleby brunatne i płowe (z piasków gliniastych, w tym pylastych), gorszej jakości czarnoziemy i czarne ziemie.
Wers czwarty. Klasa: trzecia b. Nazwa klasy gleby: orne średnio dobre. Udział procentowy: 13,7. Typ gleby: jak wyżej, lecz gorsze warunki fizyczne i chemiczne.
Wers piąty. Klasa: czwarta a. Nazwa klasy gleby: orne średniej jakości, lepsze. Udział procentowy: 22,5. Typ gleby: gleby brunatne, płowe, bielicowe (z piasków gliniastych), słabe czarnoziemy i słabe ziemie.
Wers szósty. Klasa: czwarta b. Nazwa klasy gleby: orne średniej jakości, gorsze. Udział procentowy: 16,8. Typ gleby: jak wyżej, lecz zbyt suche lub mokre.
Wers siódmy. Klasa: piąta. Nazwa klasy gleby: orne słabe. Udział procentowy: 20,8. Typ gleby: słabe gleby brunatne, rdzawe, płowe, bielicowe (z piasków słabo gliniastych).
Wers ósmy. Klasa: szósta. Nazwa klasy gleby: orne najsłabsze. Udział procentowy: 11,7. Typ gleby: gleby rdzawe, płytkie rędziny.
Wers dziesiąty. Klasa: szósta Rz. Nazwa klasy gleby: pod zalesienie. Udział procentowy: 0,8. Typ gleby: gleby początkowego stadium rozwoju.

Segment trzeci. Klasa pierwsza. Gleby orne najlepsze:
- zasobne w składniki pokarmowe
- bardzo dobre właściwości fizyczne - gruzełkowata, dobrze wykształcona struktura
- nie wymagają melioracji - bardzo wysokie plony najbardziej wymagających roślin uprawnych

Przykłady: czarnoziemy, czarne ziemie (z glin marglistych), najlepsze rędziny, gleby brunatne (z lessów)

Segment czwarty. Klasa druga. Gleby orne bardzo dobre:
- właściwości podobne do klasy I
- słabsze warunki fizyczne
- trudniejsze w uprawie - wysokie plony wymagających roślin możliwe tylko przy odpowiedniej kulturze rolnej

Przykłady: czarnoziemy, czarne ziemie (z glin marglistych), najlepsze rędziny, gleby brunatne (z lessów) oraz gleby brunatne (z glin, iłów pylastych)

Segment piąty. Klasa trzecia a i trzecia b. Gleby orne dobre i średnio dobre:
- właściwości fizyczne gorsze od gleb Klasy I i II
- gorsze stosunki wodno‑powietrzne
- niższa zawartość próchnicy
- niższa zasobność w składniki pokarmowe
- wysokość plonów zależy od kultury rolnej

Przykłady: gleby brunatne i płowe (z piasków gliniastych, w tym pylastych), gorszej jakości czarnoziemy i czarne ziemie

Segment szósty. Klasa czwarta a i czwarta b. Gleby orne średnie:
- właściwości fizyczne gorsze od gleb klasy I, II i III
- stosunki wodno‑powietrzne są często nieprawidłowe, gleby te są bardzo podatne na wahania poziomy wód gruntowych
- niższa zasobność w składniki pokarmowe
- dają wyraźnie niższe plony niż gleby klas wyższych
- wysokość plonów zależy od kultury rolnej

Przykłady: gleby brunatne, płowe, bielicowe (z piasków gliniastych), słabe czarnoziemy i czarne ziemie

Segment siódmy. Klasa piąta. Gleby orne słabe:
- mało żyzne i mało urodzajne
- złe warunki fizyczne, słaba struktura
- słabe stosunki wodno‑powietrzne
- często nadmiernie zakwaszone,
- odpowiednie pod żyto, owies, łubin

Przykłady: słabe gleby brunatne, rdzawe, płowe, bielicowe (z piasków słabo gliniastych)

Segment ósmy. Klasa szósta. Gleby orne najsłabsze:
- bardzo złe właściwości fizyczne i stosunki wodno‑powietrzne
- bardzo niska zawartość próchnicy
- bardzo słaba zasobność w składniki pokarmowe
- niskie plony żyta, łubinu i bardzo niskie ziemniaków
- najsłabsze z tej klasy nadają się jedynie do zalesiania

Przykłady: gleby rdzawe, płytkie rędziny, gleby początkowego stadium rozwoju

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

bg‑green

3. Mapa interaktywna klas bonitacyjnych gleb w Polsce

R16aSLU2dDrK71

Mapa interaktywna klas botanicznych gleb w Polsce. Na ilustracji widać mapę Polski podzieloną kolorami na wiele obszarów, które wskazują rozmieszczenie klas botaniacznych gleb w Polsce. Gleby najlepsze (I) występują najliczniej w środkowo-zachodniej części Polski, w okolicach województwa wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego oraz w niewielkiej części województwa łódzkiego. Mniej liczniej występują pod Białymstokiem, w okolicach Łomży, w województwie podlaskim, w okolicach Lublina w województwie Lubelskim oraz w okolicach Gliwic na granicy województwa opolskiego oraz śląskiego. Gleby bardzo dobre (II) występują w podobnych okolicach jak gleby najlepsze. Dodatkowo można je znaleźć w okolicach Wrocławia w województwie dolnośląskim, w części południowej województwa pomorskiego oraz w części południowo-wschodniej województwa lubelskiego. Gleby dobre (III a) rozszerzają granice gleb najlepszych oraz dobrych. Rozmieszczone są również głównie przy północnych granicach Polski oraz przy granicach województwa zachodnio-pomorskiego. Gleby średnio dobre (III b) rozmieszczone są niemal w całej Polsce. Najliczniej skupione są w północnej i północno-zachodniej części Polski. Gleby lepsze średniej jakości (IV a) również rozmieszczone są w niemal całej Polsce. Graniczą z glebami średnio dobrymi. Dodatkowo licznie występują przy zachodniej granicy w województwie lubuskim, w północno-wchodniej części Polski na granicy województw warmińsko-mazurskiego oraz mazowieckiego i w części południowej. Gleby gorsze średniej jakości (IV b) nie występują tak licznie na terenie Polski. Zlokalizowane są na niewielkich obszarach rozrzuconych po całej powierzchni kraju. Najliczniejsze skupiska znajdują się przy granicach, w szczególności przy granicy od strony południowej, w województwie podkarpackim, małopolskim oraz częściowo w śląskim. Gleby słabe (V) występują sporadycznie. Te tereny można znaleźć w najbardziej wysuniętej części na wschód województwa podkarpackiego, w okolicach Bielsko-białej w województwie małopolskim i śląskim, w najbardziej wysuniętej części na wschód województwa dolnośląskiego oraz na podlasiu w okolicach Hajnówki i Białowieży. Gleby najsłabsze (VI) występują na niewielkich obszarach Polski. Najwięcej można ich znaleźć na terenach przygranicznych, we wschodniej części oraz na granicy województwa łódzkiego, mazowieckiego oraz świętokrzyskiego. Tereny pos zalesienia (VI Rz) zlokalizowane są w jednym miejscu w Polsce, w okolicach Warszawy w województwie mazowieckim.

Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane ćwiczenia

Ćwiczenie 1. Klasy bonitacyjne
Jednokrotny wybór
Ćwiczenie 1. Klasy bonitacyjne
Ri4YGgmB4LFKj1
Największą grupę użytków rolnych w Polsce stanowią gleby klasy: Możliwe odpowiedzi: 1. III a i III b, 2. II, 3. IV a, IV b, 4. V
Ćwiczenie 2. Klasa VI --- gleby orne najsłabsze
Wielokrotny wybór
Ćwiczenie 2. Klasa VI --- gleby orne najsłabsze
RLXsZrGSF5T5G2
Gleby klasy VI orne najsłabsze to typowe gleby:

^{Zadanie wymaga zaznaczenia więcej niż jednej prawidłowej odpowiedzi.} Możliwe odpowiedzi: 1. czarnoziemy, 2. rdzawe, 3. brunatne, 4. płytkie rędziny
Ćwiczenie 3. Bonitacja
Wstaw w tekst
Ćwiczenie 3. Bonitacja
RAJw0IS3Rihq03
Wstaw odpowiednie wyrażenia w tekst. Bonitacja: w gleboznawstwie, ocena 1. jakości gleby, 2. rzeźbą terenu, 3. wilgotności gleby, 4. kultury gleby, 5. uprawy, 6. żyzność gleby, 7. wartości użytkowej, 8. ukształtowaniem terenu pod względem 1. jakości gleby, 2. rzeźbą terenu, 3. wilgotności gleby, 4. kultury gleby, 5. uprawy, 6. żyzność gleby, 7. wartości użytkowej, 8. ukształtowaniem terenu, uwzględniająca 1. jakości gleby, 2. rzeźbą terenu, 3. wilgotności gleby, 4. kultury gleby, 5. uprawy, 6. żyzność gleby, 7. wartości użytkowej, 8. ukształtowaniem terenu, stosunki wodne w glebie, stopień 1. jakości gleby, 2. rzeźbą terenu, 3. wilgotności gleby, 4. kultury gleby, 5. uprawy, 6. żyzność gleby, 7. wartości użytkowej, 8. ukształtowaniem terenu i trudność 1. jakości gleby, 2. rzeźbą terenu, 3. wilgotności gleby, 4. kultury gleby, 5. uprawy, 6. żyzność gleby, 7. wartości użytkowej, 8. ukształtowaniem terenu w powiązaniu z agroklimatem, 1. jakości gleby, 2. rzeźbą terenu, 3. wilgotności gleby, 4. kultury gleby, 5. uprawy, 6. żyzność gleby, 7. wartości użytkowej, 8. ukształtowaniem terenu oraz niektórymi elementami stosunków gospodarczych.
Wstaw odpowiednie wyrażenia w tekst. Bonitacja: w gleboznawstwie, ocena 1. jakości gleby, 2. rzeźbą terenu, 3. wilgotności gleby, 4. kultury gleby, 5. uprawy, 6. żyzność gleby, 7. wartości użytkowej, 8. ukształtowaniem terenu pod względem 1. jakości gleby, 2. rzeźbą terenu, 3. wilgotności gleby, 4. kultury gleby, 5. uprawy, 6. żyzność gleby, 7. wartości użytkowej, 8. ukształtowaniem terenu, uwzględniająca 1. jakości gleby, 2. rzeźbą terenu, 3. wilgotności gleby, 4. kultury gleby, 5. uprawy, 6. żyzność gleby, 7. wartości użytkowej, 8. ukształtowaniem terenu, stosunki wodne w glebie, stopień 1. jakości gleby, 2. rzeźbą terenu, 3. wilgotności gleby, 4. kultury gleby, 5. uprawy, 6. żyzność gleby, 7. wartości użytkowej, 8. ukształtowaniem terenu i trudność 1. jakości gleby, 2. rzeźbą terenu, 3. wilgotności gleby, 4. kultury gleby, 5. uprawy, 6. żyzność gleby, 7. wartości użytkowej, 8. ukształtowaniem terenu w powiązaniu z agroklimatem, 1. jakości gleby, 2. rzeźbą terenu, 3. wilgotności gleby, 4. kultury gleby, 5. uprawy, 6. żyzność gleby, 7. wartości użytkowej, 8. ukształtowaniem terenu oraz niektórymi elementami stosunków gospodarczych.

Wprowadzenie

Typy gleb na podstawie profilu