Lesson plan (Polish)
Temat: Budowa i praca serca
Autor: Elżbieta Szedzianis
Adresat
Uczeń klasy VII szkoły podstawowej.
Podstawa programowa
Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Planowanie i przeprowadzanie obserwacji oraz doświadczeń; wnioskowanie w oparciu o ich wyniki. Uczeń:
1. określa problem badawczy, formułuje hipotezy, planuje i przeprowadza oraz dokumentuje obserwacje i proste doświadczenia biologiczne;
3. analizuje wyniki i formułuje wnioski;
III. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych. Uczeń:
2. odczytuje, analizuje, interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, graficzne i liczbowe;
IV. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów biologicznych. Uczeń:
1. interpretuje informacje i wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe między zjawiskami, formułuje wnioski;
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
III. Organizm człowieka.
5. Układ krążenia. Uczeń:
1) rozpoznaje elementy budowy układu krążenia (na schemacie, rysunku, według opisu itd.) i przedstawia ich funkcje;
2) analizuje krążenie krwi w obiegu małym i dużym;
5) planuje i przeprowadza obserwację wpływu wysiłku fizycznego na zmiany tętna i ciśnienia tętniczego krwi;
Cel lekcji
Uczniowie omawiają budowę serca i cykl jego pracy.
Kryteria sukcesu
opiszesz budowę serca i jego położenie;
omówisz cykl pracy serca.
Kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w języku ojczystym;
porozumiewanie się w językach obcych;
kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;
kompetencje informatyczne;
umiejętność uczenia się;
kompetencje społeczne i obywatelskie.
Metody/formy pracy
Nauczanie programowane, obserwacja.
Praca indywidualna, praca w parach oraz praca w grupach.
Środki dydaktyczne
abstrakt;
tablica interaktywna lub tradycyjna;
tablety/komputery;
stetoskopy;
zegarek z minutnikiem.
Fazy lekcji
Wstępna
Nauczyciel włącza nagranie pracy serca z zasobów Internetu pt.: „Usypiające BICIE SERCA - biały szum”. Prosi uczniów, żeby stukaniem naśladowali jego rytm. Następnie oznajmia, że na lekcji dowiedzą się, jak działa mechanizm bicia serca.
Nauczyciel podaje temat i cel lekcji w języku zrozumiałym dla ucznia oraz wyświetla kryteria sukcesu.
Realizacyjna
Nauczyciel informuje o planowanym przebiegu lekcji: uczniowie przez większą cześć zajęć będą pracować samodzielnie, we własnym tempie – czytać abstrakt, wykonywać zadania i przeprowadzać obserwacje. Udziela podopiecznym dokładnych wskazówek. Oznajmia, że będzie monitorować ich pracę i w razie potrzeby służyć pomocą.
Uczniowie dwukrotnie czytają fragment pt. „Budowa serca”. Analizują ilustrację przedstawiającą położenie serca oraz uproszczony schemat jego budowy. Wypisują najważniejsze pojęcia. Jeśli któregoś z nich nie rozumieją, sprawdzają jego znaczenie w „Słowniczku”.
Uczniowie pisemnie wykonują „Polecenie 1”, a następnie rozwiązują ćwiczenia interaktywne: nr 1, nr 2 oraz nr 3.
Uczniowie dwukrotnie czytają fragment pt. „Praca serca” oraz przeprowadzają „Obserwację 1”.
Uczniowie pisemnie wykonują „Polecenie 2” oraz „Polecenie 3”.
Uczniowie odszukują w okolicy nadgarstka tętnicę promieniową, w razie potrzeby posiłkując się ilustracją „Miejsca pomiaru tętna”. Na skórze rysują punkt, w którym można wyczuć tętno. Następnie liczą uderzenia tętna na minutę. Pisemnie odpowiadają na pytanie: „ Jaki wniosek płynie z porównania liczby uderzeń serca i wartości tętna?”.
Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne: nr 4, nr 5, nr 6 oraz nr 7.
Uczniowie omawiają rozwiązania ćwiczeń – najpierw w parach, a następnie w czwórkach.
Podsumowująca
Nauczyciel prosi uczniów, żeby dokończyli jedno ze zdań:
„Lubię uczyć się metodą nauczania programowanego, ponieważ...”.
„Nie lubię uczyć się metodą nauczania programowanego, ponieważ...”.
W tej lekcji zostaną użyte m.in. następujące pojęcia oraz nagrania
Pojęcia
aorta – największa tętnica organizmu; wyprowadza krew z lewej komory serca, należy do dużego obiegu krwi
ciśnienie rozkurczowe – ciśnienie krwi panujące w tętnicach podczas rozkurczu komór serca wyrażane w mm Hg
ciśnienie skurczowe – ciśnienie krwi panujące w tętnicach podczas skurczu lewej komory serca wyrażane w mm Hg
komora – jedna z 4 jam serca zaopatrzona w silnie umięśnione ściany, których skurcz wypycha krew do krwiobiegów – dużego (lewa komora) lub małego (prawa komora)
krew odtlenowana – krew uboga w tlen, bogata w dwutlenek węgla
krew natleniona – krew bogata w tlen, uboga w dwutlenek węgla
krwiobieg duży – inaczej krwiobieg ustrojowy; system naczyń krwionośnych rozpoczynający się w lewej komorze, prowadzący krew tętnicami w kierunku narządów ciała (innych niż płuca), gdzie zachodzi wymiana gazowa wewnętrzna; krew pozbawiona tlenu wraca do serca żyłami do prawego przedsionka
krwiobieg mały – inaczej krwiobieg płucny; system naczyń krwionośnych rozpoczynający się w prawej komorze, prowadzący krew tętnicami w kierunku płuc, gdzie zachodzi wymiana gazowa zewnętrzna; krew naleniona wraca do serca żyłami płucnymi do lewego przedsionka
przedsionek – jedna z 4 jam serca, do której spływa krew z krwiobiegu dużego (prawy przedsionek) lub małego (lewy przedsionek)
serce – główny narząd układu krwionośnego zbudowany z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej serca; działa jak pompa ssąco‑tłoczącai wymusza krążenie krwi w naczyniach krwionośnych
tętnice – naczynia krwionośne transportujące krew z serca (komór) w kierunku komórek ciała
tętno – puls; rytmiczne rozciąganie ścian tętnic przez krew wypchniętą podczas skurczu serca i płynącą falami pod wysokim ciśnieniem
zastawka – błoniasty fałd występujący w przegrodzie serca między przedsionkami i komorami oraz w żyłach i naczyniach limfatycznych; wymusza jednokierunkowy przepływ krwi w sercu i innych naczyniach
żyły – naczynia krwionośne zaopatrzone w zastawki; transportują krew z komórek ciała do serca (przedsionków)
Teksty i nagrania
The build of the heart, cardiac cycle
Cardiovascular system is a closed transporting system, which is composed of the heart and blood vessels. Heart has the shape of a cone and the size of a closed fist. It is found in the middle of the chest, behind the sternum, and its tip is pointed to the left. It is composed of striated muscle tissue, which contracts regularly, forcing the blood to flow in blood vessels. There are 4 chambers of the heart: 2 atria (right and left) and 2 ventricles (right and left). There are walls between particular parts of the heart. The walls of the ventricles are thicker and more muscular than the walls of the atria. This happens because the atria transport the blood only to the ventricles, and the ventricles transport it into all the arteries. The pressure of the blood pushed out by the ventricles must be this high in order for the blood to reach even the cells that are located the furthest from the heart. Veins enter into the atria and transport blood into the heart, whereas arteries start from the ventricles and they transport the blood from the heart. Between the atria and the ventricles and at the place where the vessels exit the ventricles there are valves. They open in one direction only, which means they force the blood to flow in one direction and prevent it from regressing.
In order to describe how heart works using a schematic drawing, we must first establish, which part is left and which part is right. In order to do this, we put the piece of paper with the schematic drawing of a heart to our own torso, as if we wanted to show the model of our own heart. The parts of the schematic drawing of the heart on our left side are the left ventricle and left atrium, and those on our right side – right ventricle and right atrium.
If blood isn’t reaching an organ for several minutes, that place suffers from irreversible changes and necrosis of tissues, which is why the heart beats non‑stop. Heart beat is composed of contractions of the organ, one after the other. A doctor listens to cardiac cycle when putting stethoscope to our chest. He pays attention e.g. to the tones, which approximately are identical with contractions of the ventricles and them unflexing.
First, blood transported by the veins fills both atria. When the atria contract, they push blood into the chambers. Then, both ventricles contract, pushing the blood from the heart into the arteries. After that, heart has a short period of rest. When it is relaxed, the atria become filled with blood again.
The heart contracts between 60 and 80 times per minute, pushing around 80 cmIndeks górny 33 of blood during every contraction. The pressure of the blood flowing from the heart can be felt in the arteries as pulse and measured with a blood‑pressure device. This device shows you the values of systolic pressure (120 mm Hg) and diastolic pressure (80 mm Hg). Blood pressure is measured during rest, because it becomes elevated during effort. The values of the pressure can change, depending on the physical activity, emotional state, temperature and food that we consumed.
Contracting heart works, which is why it requires large amounts of energy. This is why it has its own network of blood vessels called coronary arteries. They provide each cell of the heart muscle with elements necessary for cellular respiration. Cardiac cycle does not depend on us. The heart has a natural pacemaker, composed of highly specialized cells, which have the ability to move the heart muscle and make it contract.
Cardiovascular system includes the heart and blood vessels: Veins, arteries and capillaries.
Heart is the suction and forcing pump, that makes the blood move in the vessels.
Human heart is divided into 4 parts: 2 atria and 2 ventricles.
Valves that are present in the heart and in veins force the blood to flow in one direction only.
Arteries lead blood from the heart, whereas veins lead blood to the heart.
Capillaries are wrapped around cells, provide them with nutrients and participate in gas exchange.